De geschiedenis van het dromen .

Al sinds duizenden jaren voor Christus zijn mensen bezig met dromen. Oorspronkelijk kon men droom en realiteit niet scheiden, later werd gedacht dat dromen berichten waren van de goden. Tegenwoordig ziet men dromen als een soort weerspiegeling van het onderbewuste.

Inleiding
De huidige definitie van dromen is volgens de Dikke van Dale: ‘(iets) tijdens de slaap beleven, alsof het echt gebeurt.’ Gedurende de geschiedenis zijn er echter vele verschillende opvattingen over dromen geweest. Zo zijn er kleitabletten gevonden die dateren van 3000-4000 voor Christus. Uit deze tabletten bleek dat mensen toen dachten dat dromen afkomstig waren van God. Ook werd er in die tijd, toen mensen nog beduidend minder ontwikkeld waren dan nu, gedacht dat mensen dromen en werkelijkheid niet van elkaar konden scheiden. Ze zagen dromen niet alleen als een uitbreiding van de werkelijkheid, maar vonden de droomwereld zelfs belangrijker dan de realiteit!

De oude Egyptenaren
In fragmenten van oude Egyptische boeken valt te lezen dat ook zij dromen zagen als berichten van de goden en indeelden in drie categorieën: godsdienstig, voorspellend of informatief. Dromen waren zo belangrijk voor de Egyptenaren dat er zelfs sommige mensen waren die er hun brood mee verdienden. Ook hadden een aantal belangrijke Egyptische goden zoals Sotmu, Amon en Ra hun eigen droomtempel. Deze tempels waren toegankelijk voor iedereen. De enige vereiste om binnen te komen was dat je geloofde in de puurheid van de betreffende God. (Handig voor de daklozen uit die tijd, want het enige wat ze moesten doen voor onderdak was geloven in iets wat mensen simpelweg toch niet konden controleren). Eerst werd gedacht dat de Egyptenaren dromen zagen als een manier om mensen te genezen, als een soort medicijn dus, maar dit werd door latere vondsten tegengesproken. Ook bleek uit een boek, geschreven rond 2100 v. Chr., dat gedacht werd dat de betekenis van dromen het exacte tegenovergestelde is van de symbolen die er in voorkomen. Een veronderstelling die Jung duizenden jaren later overigens zou overnemen. Dromen die geluk uitstraalden kondigden dus eigenlijk rampen aan. Daarbij was er in die tijd zelfs een speciaal onderdeel van geestelijkheid genoemd onder de naam - die niet zou misstaan in een gemiddeld Harry Potter boek - ‘Masters of Secret Things’. Deze mensen waren er om dromen te interpreteren.

De Bijbel
Zelfs in de bijbel zijn er honderden verwijzingen naar dromen. De beroemdste verhalen zijn waarschijnlijk die van Jacob, dromend over een ladder met engelen, reikend tot de hemel; hetgeen het verbond aangeeft dat God met Jacob sluit - en het verhaal van Jozef waarin hij droomt over zeven magere en zeven vette koeien; duidend op de zeven magere en zeven vette jaren die Egypte zal krijgen. Ook ontving Mohammed door middel van dromen het grootste deel van de Koran. Martin – ‘I have a dream’ – Luther was echter van mening dat dromen afkomstig waren van de duivel. Aangezien het interpreteren van God’s woord een taak van de kerk was, konden voorspellingen in dromen die enkel door één individu werden waargenomen, niet veel goeds betekenen.

De Grieken
Naast de oude Egyptenaren hadden ook de Grieken veel interesse in dromen. Ook zij hadden speciale tempels gericht op dromen waar mensen vrij naar binnen mochten. Oorspronkelijk werd gedacht dat alleen de god Zeus dromen naar de aarde kon sturen, maar later werden ook andere goden aangemerkt als dromenzenders, waaronder Athena, Hera, Artemis en Hermes. Er waren echter twee goden die dit gebied in het bijzonder regeerden: Hypnos, god van de slaap en Morpheus, god van de dromen. Het zal dus geen toeval zijn dat ook de hoofdrolspeler in de film The Matrix Morpheus heet. Eerder zal het een subtiele hint van de makers van deze film zijn naar de Griekse god. Rond 350 v. Chr. stelde de beroemde filosoof Aristoteles dat dromen vanuit het binnenste van de mens kwamen en niet werden ingegeven door goden. Een revolutionair idee in die tijd. Aristoteles heeft er ook voor gezorgd dat een bepaalde theorie - dat dromen de lichamelijke gezondheid van het individu weerspiegelen – veel aandacht kreeg. Hippocrates, de stichter van de huidige gezondheidszorg, was het eens met deze theorie. Zelfs vandaag de dag zijn er nog sommige dokters die op deze manier hun patiënten genezen. De beroemde filosoof Plato werd door Aristoteles’ ideeën geïnspireerd. Hij nam de theorie nog een stapje verder door te stellen dat dromen de communicatie van de ziel naar de mens zijn.

Misleidende dromen
Een opmerkelijk iets waar vele Grieken ook in geloofden was dat goden slechte mensen konden straffen door ze misleidende dromen te sturen. Zo kreeg, volgens een bekende misleidende droom, Koning Agamemnon een droom van Zeus waarin hij een oorlog van Troje won. Vol goede moed door de droom ging Agamemnon de strijd aan tegen Troje en verloor deze kansloos. Wat we hieruit dus kunnen leren is dat je goed moet nadenken wat de Grieken gedacht zouden hebben van een droom, waarin je de minnaar van je vriend(in) in je kast vind wanneer je te vroeg thuiskomt van je werk.

Huidige visie
Nu, duizenden jaren na de Egyptenaren en de Grieken worden onze dromen vaak geïnterpreteerd in het licht van Sigmund Freud, de vader van de moderne psychoanalyse. Naast de theorieën van Carl Jung (één van Freuds studenten) kent ook de strikt Biologische benadering veel aanhangers.

06-05-2007 om 00:00 geschreven door Marije