Het was op 6 Augustus1831 dat een brigadeHollanders onder leiding van generaal Knotzer te HELCHTEREN in kontakt kwam met het 2e regiment...'n bataljon eerste jagers te voet onder leiding van Majoor LECHARLIER...De hollandse overmacht was zo groot  dat de Belgische troepen zich terug trokken naar HOUTHALEN...waar ze versterking kregen van het 3e bataljon onder leiding van majoor DE LA GOTTERIE...
Een bataljon eerste jagers te voet + "Tirrailleurs de la Meuse" van majoor ZANTIS hielden in de bosjes waar nu de KOOLMIJN ligt(TENRIJT)...uren lang stand...Alle burgers uit het dorp HOUTHALEN waren nagenoeg vertrokken en twee compagnies voltigeurs onder PATOUX en twee kanonnen onder Luitenant FOSNY aldaar samengetrokken...
Te LAAK plaatsten de HOLLANDERS drie kanonnen en nadien vijf  in het dorp...op slechts 3 KM. van de Belgische(Tenrijt-de vloot-genaderen...Het gevecht...de slag om HOUTHALEN begon om 8 uur 's morgens!!!
Om 11 uur hadden de kanonniers  al hun kruit verschoten en wierpen de Hollanders meer en meer mandschappen in de strijd...Omstreeks half zes werd de situatie voor de Belgen dramatisch...Precies op dat moment kregen ze versterking van vier verse kompagnies...'t 10de  en 11de linieregiment van kapitein LEFEBVRE...De moed keerde weer.Ze zongen 't vaderlands lied,en de kwijt gespeelde kanonnen werden herovert...ze deden zelfs nog meer...ze dwongen de Hollanders tot de aftocht..
Die dag,rond de middag,werden er door de vijand drie huizen langs de steenweg in brand gestoken...de woningen van de families LIJNEN,CAUBERGS en VIJFEIKEN...De zieke mevrouw Lijnen werd op haar bed doodgeschoten terwijl gerard 'sHERTOGEN,die 'n paar honderd meter van zijn huis verscholen zat  tussen de boonstaken,eveneens gedood werd...langs de steenweg lagen wel vijftig Belgen beweerden ze...mogelijk was dat aan de hoge kant?Hollanders hadden tussen het schroot 66 doden en er waren 77gekwetsten???
Volgens de begrippen van 1831...een ware slachting...Een zege zonder nut!!!Generaal DAINE liet IO.OOO man op den teut uitrusten en deed niets...Nu de toestand plots zo gunstig was geworden had hij een poging kunnen doen om 't Maasleger opnieuw met 't Scheldeleger te verbinden.
Nu trok de vijand terug.Het was een grote les...via Zolder trokken ze naar Kermt...ze wisten de juiste ligging van de vijand...ligging...ze bleven maar liggen(uitrusten)ZONHOVEN-WINTERSLAG...De mogelijke verbinding met 't Scheldeleger werd verijdelt...te laat...er bleef niets over dan terug trekken naar HASSELT...om er opnieuw slag te leveren met de vijand!!!De eerste LEGERKAMPEN  bleven sindsdien  in LIMBURG
We mogen dus als besluit aannemen dat de toestand van 1831 tot 1835 leidde tot de (toen voorlopige)militaire domeinen  in HOUTHALEN-HELCHTEREN-ZONHOVEN-WINTERSLAG...Zondagmorgen 7 Aug.1831 schreef de adjunct...dat wegens de geweldige hitte op de heide
en de slechte bevoorading  ze niets konden ondernemen ...???Verkenners konden  wel de vijandelijke kolonne ter versterking gaande slaan ???