Eerst moeten we uitleggen wat een adnominale woord kan zijn: bepalend of opnbepalend lidwoord dé of 'n...
aanwijzend of vragend voornaamwoord déés,déi of kléén ,gruté...(zie blz;20)
dé abd*;i (de abdij) dé bun(de boon) 'n do:ur (een door) 'n flés(een fles)wél*kéj^fro;u (welke juffrouw)...kast
déi tr*pet...rat(die trompet...rat) m'n kat (mijn kat) u.r famili(uw familie) zé'ndoxtér (zijn dochter) enz. enz.
Let  op  want aanwijzend voornaamwoord deze en bezittelijk voornaamwoord onze wijken van 't A.B.N. af   :
dé;s plank,né;grin...deze plank,negerin...os firma ,diréktris...onze firma...onze direktrice...
Bij het onbepalend lidwoord(d) of geen..gien of Xi.is er overeenkomst met het Aarschots en het ZONHOVENS
DAZ é zoester va mix...dat is een zuster van mij...hijé hit xi zoestér...hij heeft geen zuster ...'n zoester('n zuster)...
heeft geen verwantschapsnaam maar is 'n kloosterzuster...in het hotels dus...m'nzoester  en 'n zoester(non)....
In tegenstelling met het A.B.N. geldt in het Houthalens de regel van 't kofschip niet voor de verleden deelwoorden.
PROBEER zelf eens met ..een geraapte peer,een verlichte stad of een geslachte koe ...(meer info op 011/522792)
Het autochtone dialect is bijzonder kleurrijk en vol expressie.Ze bevat een vaak ongekende woordenschat van uitdrukkingen
en gezegden die men in het A.B.N.. niet terug vindt...H^otels is "idioticon,uchteren...we geven enkele woorden PROBEER

"bedieme,aolik ,kepsel,innewoor...aafgank,leugebors...aafblotte,heeknupper,dempig,laamkentig,jung,schramingsel...

De schrijfwijze van het dialect kunnen we alleen met de hand(we bedoelen WIJ)wat de anderen kunnen...ik weet 't niet???

Er zijn ook klanken die in het A.B.N. niet voorkomen ao(haos)oa(oavend)kèrr(kar)ie(bliek)bleek...wei ...ja dat is HOE???

We willen tot slot voor vandaag nog meegeven dat lange klinkers ook in open lettergrepen lang geschreven worden  zoals

bijvoorbeeld leeke (lekken) en kent ge 'n zjaant of vedde...moasslat ,vanhèr,karrel,iekster en VOLHAGEN nie umkalle???