Allerheiligen (1 november)

Bronnen :

www.nl.wikipedia.org

www.allerheiligen.nl

www.isidorusweb.nl

www.klap.net

www.rkkerk.nl

Allerheiligen is een christelijk feest dat op 1 november wordt gevierd. In de Katholieke Kerk is het een hoogfeest. Ook de Oosters-Orthodoxe Kerk kent het feest, maar bij hen valt het op de eerste zondag na Pinksteren. De feestdag viert de nagedachtenis van alle heiligen en martelaren.

De Katholieke Kerk kent al sinds de eerste jaren van het Christendom vele martelaren. Martelaar (van het griekse woord martus = getuige) was de bijzondere eretitel voor degenen die gedurende de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het christelijke geloof met de dood moest bekopen. Deze martelaren werden oorspronkelijk in een gezamenlijke herdenking van alle martelaren vereerd, maar Gregorius III veranderde in 732 het martelarenfeest in Allerheiligen.

Niet alleen martelaren, maar ook alle bekende en onbekende heiligen, of ze nu heilig verklaard zijn of niet, worden dan herdacht. Heiligen zijn gelovigen die door hun leven een bijzonder getuigenis hebben afgelegd van hun geloof in Christus. Het zijn alle personen die in het hiernamaals bij God zijn. Zij zijn “de bemiddelaars voor de biddende kerk op aarde, voorsprekers voor hun strijdende en lijdende broeders en zusters”, zoals in het Getijdengebed wordt gezegd. Volgens de katholieke en orthodoxe leer moeten de heiligen vereerd worden omdat zij als het ware een venster zijn op de heiligheid van God.

In de Latijnse Kerk gaat de viering van 1 november terug op paus Gregorius III (731-741). Deze paus wijdde in de Vaticaanse Sint-Pietersbasiliek een kapel aan de eer van alle apostelen en alle heiligen, martelaren en belijders. Hij stelde het daar bij behorende feest op 1 november, mogelijk onder invloed van de Kerk van Ierland. Keltische kerkleiders zouden erop hebben aangedrongen dat een voornaam christelijk heiligenfeest het op 1 november gevierde heidense oogstfeest Samhain kon verdringen.

Paus Gregorius IV (827-844) breidde het collectieve heiligenfeest op 1 november uit naar alle Latijnse bisdommen buiten Rome. Daardoor raakte het gemeenschappelijke martelaarsfeest van 13 mei na een zekere tijd in onbruik.

Wordt vervolgd …

Aan het feest van Allerheiligen zijn verschillende andere vieringen voorafgegaan. In de zevende eeuw is er de herdenking, ieder jaar, van de inwijding van het Romeinse pantheon als kerk van Maria en alle martelaren. In de eeuwen daarop worden alle in de hemel opgenomen overledenen vereerd (zoals Maria, de engelen, de aartsvaders, apostelen en martelaren).

Allerheiligen kreeg in de 15e eeuw binnen het liturgische feestenstelsel een hogere rang. Paus Sixtus IV (1471-1484) verleende Allerheiligen namelijk een octaaf, dat wil zeggen dat het feest met acht dagen werd verlengd. Op de huidige Romeinse kalender is dit octaaf komen te vervallen.

Allerheiligen is voor katholieken een verplichte feestdag. In canon 1247 van de Codex van Canoniek Recht staat dat gelovigen op verplichte feestdagen aan de Mis moeten deelnemen. Ook dienen ze zich, zoals op zondagen, te onthouden van arbeid en zich toe te leggen op de “nodige ontspanning van geest en lichaam”.

Allerheiligen is een vrije dag in vele landen, waaronder België, Frankrijk en delen van Duitsland. In Nederland werd deze vrije dag afgeschaft in de jaren 1960. De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft de katholieken in Nederland van deze plicht vrijgesteld. 

Gebed :

Almachtige eeuwige God,
in één feest gedenken wij vandaag al uw heiligen.
Op voorspraak van zovelen vragen wij:
vervul onze verwachtingen en laat ook ons delen
in de overvloed van uw barmhartigheid.
Door onze Heer. Amen

Einde

Allerzielen (2 november)

Bronnen :

www.nl.wikipedia.org

www.allerzielen.nl

www.isidorusweb.nl

www.klap.net

www.rkkerk.nl

Allerzielen is een hoogtijdag uit de westerse Rooms-Katholieke Kerk en wordt gevierd op 2 november. Deze dag is nauw verbonden met Allerheiligen, dat de dag ervoor gevierd wordt. Allerzielen is een dag van gebed voor allen die uit dit leven zijn heengegaan en nog niet voor altijd bij de Heer zijn. Daarbij hoort ook een bezoek aan het kerkhof, een traditie die tot op de dag van vandaag op vele plaatsen wordt voortgezet. Tijdens de eredienst (de Kerk heeft een eigen liturgie voor de overledenen) worden de namen van de overledenen van het afgelopen jaar genoemd.

Het bidden voor de overledenen werd reeds in de 2de eeuw voor Christus gedaan. Men geloofde dat de overledenen hierdoor van hun zonde zouden worden vrijgesproken. De traditie stamt, voorzover bekend uit de abdij van Cluny (Frankrijk) waar abt Odilo in 998 bepaalde dat alle met Cluny verbonden kloosters op de dag na Allerheiligen de gestorvenen op bijzondere liturgische wijze moesten herdenken.

Pas in de 14e eeuw werd Allerzielen in de gehele Latijnse Kerk ingevoerd. Dat gebeurde vooral onder invloed van de pestepidemieën die in de Middeleeuwen Europa teisterden. Daarbij stierven ontelbare mensen wier lichamen in massagraven terechtkwamen, vaak zonder dat er voor hen een mis werd opgedragen. Om te voorkomen dat deze anonieme pestslachtoffers ook na hun dood naast het heil zouden grijpen, werden zij op Allerzielen alsnog in het gebed van de hele Kerk meegenomen.

Wordt vervolgd …

‘Allerzielen’ is afgeleid van ‘gedachtenis aller zielen’. De naam veronderstelt de oude christelijke overtuiging dat de mens bestaat uit een lichaam en een ziel. Na de dood van een mens wordt de ziel gescheiden van het lichaam en gaat ze naar een zekere bestemming. De zielen van de overledenen gaan naar de Hemel, het Vagevuur of de Hel. In één van deze drie bovennatuurlijke oorden wachten alle zielen op de ‘jongste dag’ wanneer zij met hun verrezen lichamen verenigd zullen worden.

Tijdens het Concilie van Trente (1545-1563) werd de geloofsleer vastgelegd dat er een vagevuur is en dat de overleden gelovigen daar door de gelovigen op aarde kunnen worden geholpen.

De zielen in het vagevuur zijn van de eeuwige verdoemenis gered, maar moeten nog van hun onvolkomenheden worden gezuiverd om Gods licht te kunnen verdragen. De viering van Allerzielen is bedoeld om dit louteringsproces te ondersteunen. Door gebed en offer helpen de levenden de overledenen om hun uiteindelijke bestemming te bereiken: eeuwig gelukkig zijn bij God.

In vroegere tijden was de viering van Allerzielen ook verbonden met het verwerven van aflaten, echter niet ten behoeve van de gelovige zelf, maar voor de overledene die hem dierbaar was. Een aflaat is een kerkelijke gunst waarmee tijdelijke straffen in het vagevuur verminderd of teniet gedaan kunnen worden. In 1938 bepaalde Pius XI dat gelovigen op Allerzielen of op de zondag erna een Toties Quoties-aflaat konden verdienen. Dat betekent dat men bij iedere keer dat men een kerk betrad steeds opnieuw een aflaat voor een overledene kon verwerven, echter wel op voorwaarde dat men eerst had gebiecht, de communie had ontvangen en bepaalde gebeden had verricht. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig katholieken die op Allerzielen bezig zijn met het verwerven van aflaten.

Wordt vervolgd …

Op Allerzielen worden in het Officie de ‘Getijden voor de Overledenen' gebeden. De gezangen, psalmen, lezingen en voorbeden staan in het teken van de menselijke sterfelijkheid en Gods barmhartigheid en rechtvaardigheid. Dat geldt ook voor de Mis die op deze dag gecelebreerd wordt. De openingstekst van de Allerzielenmis is dezelfde als die van een uitvaartmis: ‘Heer, geef hen de eeuwige rust en moge het eeuwig licht hen verlichten’.

Allerzielen is een typisch katholieke viering. In het protestantisme bestaat Allerzielen niet omdat de doctrine van het vagevuur wordt afgewezen. Dit leerstuk zou niet op de bijbel zijn gefundeerd. De overledene zit óf in de hel óf in de hemel. Een louteringsproces na de dood bestaat volgens deze visie niet. De levenden kunnen daarom niets doen om dit proces te ondersteunen. Vandaar dat protestanten niet voor de overledenen bidden.

De Rooms-Katholieke Kerk leert dat het gebed voor de overledenen wel degelijk bijbelse grond heeft. In het Tweede Boek der Makkabeeën wordt verteld dat de Joodse vrijheidsstrijder Judas de Makkabeeër voor de overledenen een zoenoffer liet opdragen, "zodat zij van hun zonden zouden worden vrijgesproken" (2 Makk. 12,45). De protestanten kerken beschouwen de beide Makkabeeën echter als apocrief.

Er bestaat in Nederland een grote kloof tussen de kerkelijke leer over Allerzielen en de beleving ervan. Nog maar weinig katholieken zijn bezig met de mogelijkheid dat de overledenen in het vagevuur zitten. Op Allerzielen gaat het vooral om de herdenking van de dierbaren. Rond 2 november trekken veel families naar de begraafplaatsen en columbaria om daar hun geliefden te gedenken. Graven worden speciaal voor deze gedachtenis schoongemaakt en voorzien van bloemen of planten. Voor veel katholieken past Allerzielen goed bij de herfst. De kortere dagen, de kilte en de vallende bladeren bevorderen het nadenken over dood, verlies en rouw.

Gebed

God, Gij hebt Uw eniggeboren Zoon,

in Zijn overwinning op de dood,

uw koninkrijk doen binnengaan.

Laat uw gestorven dienaren

delen in Zijn overwinning

en U voor eeuwig aanschouwen 

die hun Schepper zijt en Verlosser.

Door onze Heer Jezus Christus.

Amen.

Einde

Opdracht van Maria in de tempel (21 november)

Bronnen :

www.nl.wikipedia.org

www.rkkerk.nl

Op het feest van de Opdracht van Maria in de tempel of Maria Presentatie viert de Katholieke Kerk dat de ouders van Maria haar opdroegen in de tempel. Daarmee viert de kerk dat Maria, vervuld van de Heilige Geest, vanaf haar Onbevlekte Ontvangenis geheel aan de Heer was toegewijd.

De gedachtenis aan de Opdracht van Maria in de tempel valt in de Rooms-Katholieke Kerk op 21 november. In de Orthodoxe Kerk is het één van de 12 Grote Feesten, waar het Opdracht van de Moeder Gods in de tempel genoemd wordt. Sinds de 8^ste eeuw wordt deze gedachtenis gevierd in het Oosten. Later introduceerden geestelijken uit Constantinopel het feest van Maria Presentatie in het Westen.

Volgens het Proto-Evangelie van Jacobus konden Joachim en Anna eigenlijk geen kinderen krijgen. Zij smeekten God om een nakomeling kind en deden Hem de belofte dat zij een eventueel kind weer aan Hem zouden afstaan. Het gebed werd verhoord en Joachim en Anna kwamen hun beloften na en brachten hun dochter op driejarige leeftijd naar de tempel in Jeruzalem. Daar zou ze tot haar twaalfde jaar de priesters en levieten in hun taken hebben bijgestaan.

Toen ze twaalf geworden was, de leeftijd van de menstruatie, moest ze de tempel weer verlaten opdat zij de heilige plaats niet zou verontreinigen. Menstruerende vrouwen waren volgens de joodse wet namelijk cultisch onrein. Het Proto-Evangelie van Jacobus vertelt verder dat Maria nadat ze de tempel had verlaten, werd toevertrouwd aan de zorg van de weduwnaar Jozef.

Christus Koning

Bronnen :

www.nl.wikipedia.org

www.rkkerk.nl

'Christus Koning van het heelal' wordt gevierd op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Het viert de universele heerschappij van Jezus, het geïncarneerde Woord van God. Het is een hoogfeest in de Rooms-Katholieke Kerk, dat eind november gevierd wordt. De datum van Christus Koning is eenvoudig vast te stellen. Die valt altijd in de periode van 20 tot 26 november. Deze zondag wordt gevolgd door de eerste zondag van de advent.

Het feest werd ingesteld in 1925 door paus Pius XI, naar aanleiding van de 1600-jarige viering van het Concilie van Nicea. De encycliek die hij daartoe schreef was Quas Primas. Op genoemd Concilie werd plechtig uitgesproken dat Jezus de Zoon van God is en "één in wezen met de Vader".

Vóór het Tweede Vaticaans Concilie vond Christus Koning plaats op de laatste zondag van oktober. Bij die viering hoorde ook de plechtige toewijding van de gehele mensheid aan het Goddelijk Hart.

De liturgie van 'Christus, Koning van het heelal' benadrukt de rol van Jezus als heerser van de schepping in het nieuwe heilsbestel, in de bijbel aangeduid als Rijk Gods. Door Zijn Dood en Verrijzenis is er een eind gekomen aan de oude orde, waarin de mens onderworpen was aan de macht van de dood. Al wie in Christus gelooft zal worden verheven tot een schepsel dat de eeuwige heerlijkheid zal mogen genieten.