Op 18 mei hebben Georges en ik elkaar ontmoet op het gemeentelijk archief in het stadhuis van Anzegem. Al is Anzegem geen stad, het hééft een stadhuis. Een gemeentehuis is er ook: dat is het café op de hoek van de Kerkstraat en de Dorpsstraat.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

We waren allebei op zoek naar de huwelijksakte van Aloïs Vantieghem, mijn grootvader van moederszijde, waarmee ik u reeds heb laten kennis maken ter gelegenheid van “de brief uit Spanje”. Georges legt dezer dagen een bijzondere belangstelling aan de dag voor de Vantieghems. Hij heeft zich namelijk ten doel gesteld een stamboom op te maken ten behoeve van de nakomelingen van een hele resem van zijn halfbroers en halfzussen, naar ik vermoed. De eerste vrouw van Kamiel Vansteenbrugge, Georges vader, was Irma Vantieghem. Het zou mij verwonderen als zij niet reeds overleden was toen Kamiel hertrouwde met Georges moeder, wat dus betekent dat Irma Vantieghem in feite nooit Georges stiefmoeder is geweest.

Uit de huwelijksakte, d.d. 1899, blijkt dat Aloïs officieel Francis.Aloyse heette en geboren was in 1875. Zijn bruid was Marie.Leonie VanCraeyenest, geboren in 1878. Hij was toen “werkman” en zij “werkvrouw”. Waarschijnlijk was Aloïs in ’t jaar 1936 schoenhandelaar, “marchand de chaussures”, zoals uit de brief uit Spanje mag blijken. Het is een feit dat Aloïs en Leonie een winkel uitbaatten aan de Wortegemse steenweg in Anzegem. Ik heb die winkel nog gekend. Boven de voordeur prijkte een grote zwarte laars en op het uitstalraam stond de naam van de winkel: De Zwarte Laars. Misschien was het aanvankelijk enkel een schoenwinkel geweest, maar ikzelf heb de winkel nooit anders gekend dan als kruidenierswinkel, waar naast alle mogelijke kruidenierswaren ook allerlei schoeisel werd verkocht.

De huwelijksakte is ondertekend door de bruid en haar ouders, door drie getuigen, de burgemeester en de gemeentesecretaris. Handtekeningen van de bruidegom en diens ouders ontbreken te enen male. De reden daarvan ligt voor de hand: Aloïs en zijn beide ouders waren, naar zij alle drie verklaarden, “ongeleerd”. Dat staat in de akte zelf duidelijk vermeld. Leonie blijkt uit geleerder hout gesneden te zijn geweest. Haar naam staat er vrij vlot geschreven en hetzelfde geldt voor die van haar vader Francis, zij het niet geheel foutloos… De moeder van de bruid, Mathilde Matton, tekent op een stuntelige manier en hoofdletters schijnen haar vreemd te zijn. Ik acht het niet uitgesloten dat haar “geleerdheid” niet veel verder reikte dan het schrijven van haar eigen naam. Dat Francis Van Craeyenest en Mathilde Matton “beiden herbergiers” waren, was mij onbekend. Moeder heeft mij alleen verteld dat “peetje Craeyenest” zoals ze haar grootvader noemde, een begenadigd wever was, een man die de capaciteiten bezat om zelfstandig een grote zaak uit te bouwen, een man die geleerd was, die veel wist, en daar had mijn moeder zo haar argumenten voor. Het is niet uitgesloten dat ik het daarover nog zal hebben in een van de volgende cursiefjes.

Maar laten wij nu terugkeren tot mijn grootvader Aloïs Vantieghem. Deze “marchand de chaussures” is zijn leven lang ongeletterd gebleven. Leonie heeft hem zes kinderen geschonken: drie jongens en drie meisjes. Of peter Aloïs in ’t huwelijk het groot geluk heeft gekend waarop hij in 1899 ongetwijfeld moet gehoopt hebben, zou mij ten zeerste verwonderen. Meter Leonie heeft hem al te zeer gedomineerd, beschimpt, gekleineerd: als kind is dát mij niet ontgaan. ’t Kan zijn dat ze zich dat deerlijk beklaagd heeft na zijn overlijden: ik zie nog hoe ze zich hysterisch op de doodskist wierp. Ik was amper acht toen Aloïs ter ziele ging, maar ik leef steeds met enkele goede herinneringen aan die doorbrave man. Een van mijn dierbaarste foto’s is die van peter Aloïs op zijn doodsbed. Die foto is, voor zover mij bekend, de enige die van Francis.Aloyse Vantieghem ooit werd genomen…