Een dagboek over een (wellicht) onvergetelijke ervaring
23-05-2016
Dag 4 - Oloron Sainte Marie - Hôpital Saint Blaise - 25 km
Om half zes deze morgen begint de eerste kamergenoot zijn spullen bijeen te ritselen en zijn rugzak te pakken. Een half uur later de volgende. Er zijn vroege vogels tussen de peregrino's!
Ik kan de slaap niet meer vatten, dus sta ik ook maar op rond half zeven. Even verfrissen, rugzak maken en naar de keuken beneden. Naar de bakker om de hoek voor een croissant en een chocoladekoek die ik samen met de collega's stappers in de keuken soldaat maak.
Ik heb ter hoogte van de kathedraal opnieuw met mijn Schotse vriend Eddie afgesproken. Ik noem hem intussen Eddie 'Bravehart', omdat hij een hekel heeft aan alles wat Engels is... Een heel sympathieke kerel. Roept naar iedere passant 'Bonjour!'. Dit is dan ook het enige Franse woord dat hij kent.
We zijn na een uur stappen het eerste dorp gepasseerd wanneer we even een korte break nemen. Ik neem er mijn gids bij en stel vast dat we de komende 20 km geen winkel meer tegenkomen. Zelfs op onze dagbestemming is er geen restaurantje, alleen een 'distributeur de nouriture', wat dat ook moge betekenen, vragen wij ons af...
Wij terug naar het dorp, een baguette gekocht bij de lokale bakker en dan naar de epicerie op het marktpleintje voor wat charcuterie. De uitbaatster is duidelijk heel gelovig. In de vitrine van de winkel geen producten uitgestald, maar foto's van heiligen en allerlei attributen (sorry voor het woordgebruik) die wijzen op haar diepgelovigheid. Zelfs een foto van haar plechtige communie. Wanneer ze hoort dat we op weg zijn naar Compostela, biedt ze ons spontaan een koffie aan, die we in dank aanvaarden. Ook dat is de camino!
De nog resterende 20 km lopen we op een drafje af. Het is relatief fris weer en af en toe krijgen we een nog frissere bui over ons heen. Weinig bezienswaardigheden, ook volgens mijn gids.
Om drie uur bereiken we Hôpital Saint Blaise. Een gehucht met 3 huizen, een kerkje en een 'refuge de pélerins'. 8 slaapplaatsen met basic voorzieningen. De voedseldistributeur stelt niks voor. Gelukkig hebben we inkopen gedaan.
We zijn de eersten. Sergio en Luciano komen 2 uur later toe. Het zijn trage stappers. Eddie wordt wat zenuwachtig van het niks doen. Er is dan ook niks te doen of te zoeken in dit gat. We kunnen zelfs geen pintje gaan drinken!
We vernemen op het laatste moment van de hospitalière dat we via de telefoon een 'plat de pélerin' kunnen bestellen in het restaurant naast de kerk (dat 4 dagen op de week is gesloten!!!). Zo gezegd zo gedaan. We krijgen voor 10 per man meloen met hesp, een stoofschotel, een stuk kaas, broodpudding en een peer als dessert. Voor 10 !!! Wat krijg je daarvoor bij ons? Twee flessen wijn van 8 per stuk maken het feest compleet.
Ook hier geen wifi. Hopelijk kan ik morgen aan mijn BLOG.
Deze morgen om zeven uur gewekt door een lichtflits gevolgd door een vreselijke donderslag. Kort daarna een stortbui. Het kan hier serieus rommelen in de bergen. France Météo voorspelt een regendag. Dat ziet er niet goed uit. Bovendien is de temperatuur gehalveerd: gisteren nog 30° C, vandaag nog hoogstens 15°.
Aan de ontbijttafel zie ik Eddie weer, de Schot die ik eergisteren kort ontmoette. Hij stelt voor om samen te wandelen wat ik in dank aanvaard.
Eddie is vorige maand ontslagen als manager van een Schots filiaal van een Amerikaanse multinational. Om de negatieve gedachtenspiraal te doorbreken heeft hij hals over kop beslist om naar Santiago te lopen. Hij loopt op de GPS van zijn telefoon. Zelfs niet de moeite gedaan om een stapgids aan te schaffen. Na twee dagen staan zijn voeten al vol blaren.
Het eerste uur samen in de miezer gelopen. Na een korte pauze bij de gemeentelijke fontein van Buzy begint het! Het water gutst uit de hemel. We vinden een onderkomen onder de oude gemeentelijke wasplaats. Na 20 minuten krijgen we het gezelschap van Luciano uit Trieste en Sergio, een Fransman uit Nice. Zij hebben mekaar gisteren ontmoet. We hebben daar een gezellige conversatie gevoerd in een mengeling van Frans, Engels en Italiaans, vooral heel expressief met de handen.
Omdat het blijft gieten, besluiten we om toch maar op weg te gaan. Sergio en Luciano lopen trager en blijven achter. 5 volle uren hebben we in die aanhoudende stortregen gelopen! In het begin op een relatief brede grintweg, later op een smal met stenen bezaaide bospad. Links van ons - 10 m lager - de kolkende Gave de Pau. Naarmate we vorderden werd het pad een modderige glijbaan door het water dat vanop de heuvel rechts van ons in alle richtingen over het pad zijn weg zocht naar de rivier. Een uitschuiver (letterlijk) zou ons duur te staan komen... Wat was ik blij dat we met twee waren!
Geen dorp, geen hut, geen bank om even rust te nemen. Dus blijven we lopen met de rugzak die met de minuut zwaarder wordt. Onze schoenen (en voeten) zijn doorweekt. Op 3 km van Oloron Sainte Marie, onze eindbestemming, stopt het met regenen... Mijn Schotse vriend kan er nog mee lachen. 'I felt at home all day long', zegt hij.
Eddie zoekt zijn hotel op, ik mijn gîte communal 'Le Bastet'. Twee dames vrijwilligers van 'Les amis du voie d'Arles' heten mij welkom. Eerste ritueel: schoenen uit bij het onthaal. Ze willen de gîte proper houden. Dan de gebruikelijke stempel in mijn boekje en afrekenen. Kostprijs voor een overnachting: 12,5 . We slapen met vier op een kamer. Een uurtje later komen Sergio en Luciano binnen.
Later op de avond gaan we samen eten in een restaurantje in de buurt. Een Duitse vergezelt ons. Het is een gezellige bedoening. Ieder doet zijn verhaal aan tafel. Van waar hij komt, waar hij naartoe gaat, over ervaringen op de weg... André is bv. vanmorgen vanuit Spanje over de Somport-col gekomen. Hij toont foto's van de dichte sneeuwbuien waar hij ingezeten heeft. In korte broek bij een temperatuur nabij het vriespunt... Als doorwinterde wandelaar was zelfs dit voor hem een schrikwekkende ervaring.
Dit maakt de Camino zo speciaal. Die onverwachte ontmoetingen met mensen met allemaal hun eigen verhaal. Zoals deze namiddag in de gutsende regen. Een dame (van middelbare leeftijd! ) die ons tegemoet loopt. Met een grote foto vooraan op de borst. Van een jong uitgemergeld meisje die een terminale hersentumor heeft. 'Zij loopt samen met mij de Camino' zegt de dame. 'Zij is bij mij' en dan pakt ze de foto vast. Ze wenst ons een 'Buen Camino' en vervolgt haar weg...
Of zoals de Fransman die bij mij op de kamer ligt. Letterlijk. Al drie dagen. Met een brees rond de knie. Geveld door tendinitis. Hij komt te voet van Le Pyu en Velay (700 km hier vandaan). Morgen probeert hij zijn reis naar Compostela verder te zetten. Gekkenwerk.
Als ik om tien uur op de kamer kom, na het schrijven van dit dagrapportje, zijn de lichten uit en liggen er enkelen al flink te ronken. Pelgrims gaan vroeg slapen!
Vanmorgen na een typisch Frans ontbijt (café, pain, beurre et confiture!) er onmiddellijk stevig ingevlogen! Even voorbij de Sanctuaire een kruisweg! Om de honderd meter een reusachtige kapel gebouwd langs de flank van een steile heuvel. Het was dus klauteren, bijwijlen op handen en voeten. Na twaalf staties (of zijn het er dertien?) gutste het zweet uit mijn lijf.
Maar de beloning was groot! Nog even door een bos en dan links van mij de besneeuwde heuveltoppen van de Pyreneeën-cols en rechts een zacht glooiende groene vallei.
De laatste 3 km voor Asson langs de oever van de Ouzom, een kolkende en schuimende rivier die volop bezig is om het smeltwater van het bergmassief af te voeren.
In Asson een koffie gedronken en enkele koffiekoeken en 2 liter water gekocht (om mee te zeulen!). Later op de dag zal blijken hoe hard ik die nodig zal hebben (vooral dat water!)
Dan via een zacht glooiende weg naar Bruges (niet te verwarren met Brugge!). Nog even halt moeten houden voor enkele honderden koeien (echt waar!) die op weg waren naar een nieuwe graasweide. Even voorbij het dorp haal ik twee stappers in. Het blijkt een Australisch koppel te zijn van middelbare leeftijd (zo noem ik alle mensen die minder dan 10 jaar jonger zijn dan mezelf!) die op weg zijn naar Santiago. Helemaal van Australië om hier 6 weken te komen afzien! Die zijn nog zotter dan ik!
Voorbij Bruges begint het. 10 km klimmen. Van 150 m boven de zeespiegel naar 550 meter. Op een bepaald ogenblik een heuvel (eerder berg!) omhoog, op een steil smal rotspad! Om de 20 m moet ik halt houden om naar adem te snakken! Tot in Sainte Colomé. Een rustig bergdorpje maar 'pas de commerces'! Wat was ik blij met dat water dat ik deze morgen gekocht had.
Dan opnieuw langs een rotspad steil naar beneden naar Arudy, een rustig en gezellig Pyreneeën dorpje. Ik slaap vannacht in Hotel de France.
Mijn benen en voeten doen het goed. Alleen wat last in mijn linker schouder. Ik zal deze avond enkele keren Voltaren smeren. Hopelijk verdwijnt daarmee het ongemak.
Begrijpe wie begrijpen kan! Een half jaar voorbereiding achter de rug, maanden leef ik al naar deze dag toe! En dan gisteravond, enkele uren voor de afreis: een totale blokkering, geen zin om te gaan, een 'tegen-goesting' van jewelste...
Was het faalangst? Zelfoverschatting? In ieder geval, deze al heel korte nacht geen oog dicht gedaan omwille van de gerezen twijfels.
Om half drie uit mijn bed. Om iets voor vier uur heeft Lars me bij de luchthaven afgezet. Omstreeks negen uur stond ik in het centrum van Lourdes.
Eerste euvel. Geen telefoonverbinding met het thuisfront. Mijn toestel vindt blijkbaar geen lokale mobiele netwerkbeheerder in Frankrijk. Gevolg: uitgaande telefoontjes worden afgebroken, SMSjes worden niet verzonden. Heel vervelend als je je vrouw hebt beloofd om haar op de hoogte te houden... Heb in de stad twee winkels van Franse mobiele operatoren bezocht (zeulend met een zware rugzak...). Geen die me kon helpen. En telefooncellen zijn uit het straatbeeld verdwenen...
Tweede euvel: ik vind ter hoogte van 'Les Sanctuaires Notre-Dame de Lourdes' de uitvalsweg niet naar mijn wandelbestemming van vandaag. Drie keer het hele domein afgelopen. En dat is groot! Kostte me minstens 5 km extra! En thuis zaten ze vergeefs te wachten op mijn zwaaien naar de webcam die voor de grot staat opgesteld...
Uiteindelijk toch de goede richting gevonden. Een mooi traject, eerst enkele uren door het belommerde 'Forêt de Lourdes', later door een sterk glooiend weidelandschap.
Ik slaap vannacht in 'Le Sanctuaire de Bétharram', een uit de middeleeuwen stammende prachtige abdij, waar nu blijkbaar nog gepensioneerde priesters verblijven. Ik ga straks samen met hen van een wellicht sobere maaltijd genieten...
Ter hoogte van het 'heiligdom' een Schot (met kilt!) tegen het lijf gelopen. Hij is vandaag ook in Lourdes vertrokken met bestemming Compostela. Hij liep vandaag nog door tot Asson. Ik vermoed dat we mekaar de komende weken nog gaan terugzien.
Vandaag een serieuze training achter de rug. 34 km met de rugzak langs het wandelknooppuntennetwerk (wat een draak van een woord!) van de Getevallei. En waarmee kan je beter afsluiten dan met een lokale 'Dorre' van het vat op de Grote Markt van Zoutleeuw?
Ik denk dat ik er (bijna) klaar voor ben. Zere voeten en zware benen. Dat wel! Maar geen blaren. En na een verkwikkende douche snel gerecupereerd.
Einde van de week ga ik nog eens stappen.
PS Klik op de foto om hem in groot formaat te zien
Vele avonden heeft het mij gekost. Aan de hand van mijn 'stap'gids en enkele (uitstekende!) Spaanse websites heb ik een overzicht gemaakt van mogelijke etappeplaatsen en lokale slaapvoorzieningen: albergues, hostals, pensions en hotels. Reserveren doe ik telefonisch twee à drie dagen voor aankomst. Dat uiteraard in de veronderstelling dat alles naar plan verloopt. Zo niet wordt het improviseren... Maar dat zien we dan wel!
Voor wie het interesseert, als bijlage het globale overzicht.
De zeven etappes en voorziene slaapplaatsen in Zuid-Frankrijk
Het traject tussen Lourdes en Saint-Jean-Pied-de-Port langs het middengebergte van de Pyreneeën is vrij dun bevolkt. Niet in alle dorpen is er mogelijkheid tot overnachten. Het was dus een kwestie om de dagetappes af te stemmen op beschikbare slaapvoorzieningen.
Zoals in 2014 opteer ik ook nu weer voor eenvoudige slaapvoorzieningen: trekkershutten, abdijen/kloosters, 'albergues de péregrinos', eenvoudige pensions en hostals en af en toe een hotel. De minder-uitgave voor een bed compenseer ik dan met het betere culinaire werk. Het mag soms wat meer zijn dan een 'plat du jour' of een 'menu de péregrino'! (ik ben niet voor niks al bijna 10 jaar lid van de kookclub van de Landelijke Gilde Neerwinden...)
Zo blijft mijn dagbudget in evenwicht. Ik ben niet onmiddellijk wat je noemt 'zuinig', maar als je 40 dagen onderweg bent, kan de globale kost wel aardig oplopen.
Op Frans grondgebied ga ik uiteindelijk één keer slapen in een klooster, vier keer in een 'Gite communal', één keer in een privé gastenkamer en één keer in een hotel.
De bijlage geeft een overzicht van de 7 etappes en slaapvoorzieningen (het downloaden van de bijlage neemt -op mijn computer althans...- enige tijd in beslag, dus even geduld na het klikken op de bijlage))
Slecht nieuws: 'stap'maat Jos moet noodgedwongen afhaken!
Slecht nieuws: stap-maat Jos moet noodgedwongen afhaken. Hij kan niet mee. Bij het trainen van de laatste weken heeft een oud letsel aan zijn been zich opnieuw gemanifesteerd. Het laat hem niet toe om dit avontuur zonder problemen tot een goed einde te brengen en wil mij niet ten laste zijn. Ik apprecieer dat.
Maar uitstel is geen afstel. Jos heeft het vaste voornemen om het volgend jaar opnieuw te proberen, op een traject en een tempo dat hij aan kan.
Mijn besluit is snel genomen. Ik ga er mee door. Alleen. Al maanden ben ik met de voorbereiding bezig. De vliegtuigtickets zijn geboekt. Al weken ben ik aan het trainen. Stoppen kan nu niet meer...
We starten dus in Lourdes waar we inpikken op de 'Voie des Piémonts', de lange afstandsroute GR78, die loopt van Montpellier aan de Middellandse Zee naar Saint-Jean-Pied-de-Port nabij de Atlantische Oceaan. Van Lourdes tot in Saint-Jean is het nog zowat 160 km stappen, die we in 7 dagen willen overbruggen.
In Saint-Jean-Pied-de-Port steken we via de Ibañeta-pas op 1450 m hoogte boven de zeespiegel de Pyreneeën over tot in Roncesvalles. Daar start de 'Camino Francés' die ons over een lengte van ca. 800 km tot in Santiago de Compostela moet brengen. We hopen dat in 32 stap-dagen te kunnen doen. In Spanje passeren we achtereenvolgens de grotere steden Pamplona (hoofdplaats van Navarra), Logroño (hoofdplaats van Rioja), Burgos en Leon (in Castilia y Leon). Onderweg moeten we nog enkele bergpassen over: Puerto de la Pedraja (1150 m) , Cruz de Ferro (1505 m) en O'Cebreiro (1300 m).
Heb me onlangs een paar nieuwe stevige wandelschoenen gekocht. Deze kostbare (en kostelijke...) attributen moeten mij ongeschonden tot in Compostela brengen. Heb ze de voorbije week uitbundig uitgeprobeerd. Circa 60 km gestapt. Maandag, dinsdag en vrijdag telkens 20 km. Het resultaat? Pijnlijke voeten! Heb ik verdorie de voor mij duurste (wandel)schoenen ooit gekocht, en dan bezorgen die mij zere voeten!!! Ik zal voor vertrek best toch maar een podoloog raadplegen.
Ben vorige zaterdag samen met JosV, dochter Klara en Maryse naar Mechelen geweest. Naar de pelgrims zegening van het Compostela Genootschap. De kathedraal zat afgeladen vol. 'Voor een goede tocht!' Er zullen deze zomer weer vele Vlaamse pelgrims onder weg zijn naar Compostela! (Zie bijlage)
We hebben ter plaatse onze tweede wandelgids gekocht: de route over de Camino Francés. We moeten het nog in detail bekijken maar in een eerste benadering gaan we er, zonder rustdagen en ongelukken, ca. 39 dagen over doen. Behoorlijk lang, lijkt me nu... Ik schrik er zelf een beetje van.
Op de foto als bijlage: de pelgrims zegening in de kathedraal van Mechelen.
Mensen vragen me soms: waarom ga je? En waarom ga je nu nog eens opnieuw?
Dan antwoord ik wel eens: ik denk dat de Apostel mij de vorige keer niet goed begrepen heeft, ik ga terug om hem het nog 's goed uit te leggen
Maar serieus nu. Om eerlijk te zijn: ik weet het niet! Ik denk nog veel aan mijn fietstocht van 2014. Iets ongedurig in mij stuwt mijn gedachten steeds weer in de richting van Santiago de Compostela. Dat iets' zegt me opnieuw op weg te gaan. Alsof ik nu iets moet vinden wat ik de vorige keer gemist heb!
Ik ben me er nochtans van bewust dat ik hiermee de geschiedenis van een mythe onderhoud.
Want - ongeacht het feit dat vanaf de 9de tot de 14de eeuw vele honderdenduizenden, wellicht miljoenen mensen uit alle windstreken van Europa pelgrimeerden naar het graf van de apostel Jacobus in Compostela, een gebruik dat ook de laatste decennia weer furore maakt - toch twijfelen historici ernstig of Jacobus ooit in Spanje zou begraven zijn!
Katharina Haemers, oud-docente Faculteit Vergelijkende Godsdienstwetenschappen, zei onlangs op een symposium: zoek in deze niet naar de waarheid, zoek naar de betekenis!
Zou de waarheid kunnen zijn dat Jacobus niet in Spanje is begraven? Zou de waarheid kunnen zijn dat men de ontdekking van zijn graf nabij Compostela meer dan 1200 jaar geleden effectief heeft 'geënsceneerd'?
Zou de reden hiervoor of de betekenis hiervan kunnen geweest zijn dat het toen nog feodale Europa een strijder en een held nodig had, waarachter de katholieke legers en veldheren zich konden scharen om weerstand te bieden aan de Moren, die onder één Islam vlag Spanje onder de voeten hadden gelopen?
De 'ontdekking' van het graf van de Apostel helemaal in het noord-westen van het land zou niet alleen voor een corridor zorgen voor tienduizenden trekkende pelgrims, maar volgens de legende zou de apostel himself in 847 als strijder op een vurig ros beslissend tussenkomen in een veldslag bij Clavijo tussen Christelijke legers en oprukkende Moren. Jacobus zou daarmee de redder van het Katholieke Europa worden.
Wat er ook van zij, die krypte in die kerk, die stad..., zij hebben iets magisch en blijven mensen uit de ganse wereld -meestal uit een zekere geloofsovertuiging- aantrekken. Ook mij dus. Voor mij en wellicht de meeste hedendaagse pelgrims is intussen de weg er naar toe belangrijker geworden dan de eindbestemming bereiken! Dat weet ik nu wel zeker na mijn fietstocht in 2014. De overweldigende natuur, het prachtige cultuurhistorische en religieushistorische erfgoed, het bijwijlen afzien, de vele warme contacten met andere pelgrims worden onvergetelijk gegrift op het netvlies, in het geheugen en in het hart...
Op de foto: Middeleeuwse afbeelding van Jacobus als matamoros' (= morendoder).
Het stond in de sterren (en in mijn BLOG-2014) geschreven dat ik ooit nog eens naar Santiago de Compostela zou gaan. Te voet deze keer. Met een 'stap'-maat.
De kogel is door de kerk. De datum is geprikt. Op 20 mei vliegen we naar Lourdes. We, dat zijn ikzelf en 'oude' vriend Jos Vrancken uit het naburige Neerlanden, met wie ik een eeuwigheid geleden (eerder 2 decennia...) nog heb samen gewerkt in een VZW ter vrijwaring van de parochiekerk. Dochter Klara zal ons ter hoogte van Ponferrada vervoegen en de laatste 200 km meestappen.
Op 20 mei vertrekken we vanuit Lourdes voor een 960 km lange voettocht naar Compostela. Eerst 7 dagen langs het middengebergte van de Pyreneeën, dan erover langs de Ibañeta-pas en vervolgens over de Camino Francés helemaal door Noord-Spanje.
We zijn recent naar een ontmoetingsdag van het Vlaams Compostela Genootschap geweest. De presentaties van en de contacten met (toekomstige) pelgrims, de aankoop van de 'stap'gidsen.... Het vuur begint te branden, de uitdaging maakt me ongeduldig...
Zoals de vorige keer wil ik ook nu aan de hand van een BLOG een dagboek bijhouden. Als latere herinnering voor onszelf, maar ook voor de thuisblijvers: familie, vrienden, kennissen...Zodat zij af en toe kunnen checken waar wij uithangen. En ons desnoods enige moed kunnen inspreken...
Nog 4 maanden te gaan..., voor we gaan!
PS
1. Het laatste bericht vind je steeds hieronder. De oudere berichten vind je door naar beneden te scrollen of via de rubriek 'Inhoud BLOG' (kolom links) of de rubriek 'Archief per week' (kolom rechts)
2. Op 16 april laat Jos me met spijt in het hart weten dat hij om medisch/fysieke reden noodgedwongen niet mee kan.
Begrijpe wie begrijpen kan! Een half jaar voorbereiding achter de rug, maanden leef ik al naar deze dag toe! En dan gisteravond, enkele uren voor de afreis: een totale blokkering, geen zin om te gaan, een 'tegen-goesting' van jewelste...
