Een dagboek over een (wellicht) onvergetelijke ervaring
14-02-2016
Waarom toch?
Mensen vragen me soms: waarom ga je? En waarom ga je nu nog eens opnieuw?
Dan antwoord ik wel eens: ik denk dat de Apostel mij de vorige keer niet goed begrepen heeft, ik ga terug om hem het nog 's goed uit te leggen
Maar serieus nu. Om eerlijk te zijn: ik weet het niet! Ik denk nog veel aan mijn fietstocht van 2014. Iets ongedurig in mij stuwt mijn gedachten steeds weer in de richting van Santiago de Compostela. Dat iets' zegt me opnieuw op weg te gaan. Alsof ik nu iets moet vinden wat ik de vorige keer gemist heb!
Ik ben me er nochtans van bewust dat ik hiermee de geschiedenis van een mythe onderhoud.
Want - ongeacht het feit dat vanaf de 9de tot de 14de eeuw vele honderdenduizenden, wellicht miljoenen mensen uit alle windstreken van Europa pelgrimeerden naar het graf van de apostel Jacobus in Compostela, een gebruik dat ook de laatste decennia weer furore maakt - toch twijfelen historici ernstig of Jacobus ooit in Spanje zou begraven zijn!
Katharina Haemers, oud-docente Faculteit Vergelijkende Godsdienstwetenschappen, zei onlangs op een symposium: zoek in deze niet naar de waarheid, zoek naar de betekenis!
Zou de waarheid kunnen zijn dat Jacobus niet in Spanje is begraven? Zou de waarheid kunnen zijn dat men de ontdekking van zijn graf nabij Compostela meer dan 1200 jaar geleden effectief heeft 'geënsceneerd'?
Zou de reden hiervoor of de betekenis hiervan kunnen geweest zijn dat het toen nog feodale Europa een strijder en een held nodig had, waarachter de katholieke legers en veldheren zich konden scharen om weerstand te bieden aan de Moren, die onder één Islam vlag Spanje onder de voeten hadden gelopen?
De 'ontdekking' van het graf van de Apostel helemaal in het noord-westen van het land zou niet alleen voor een corridor zorgen voor tienduizenden trekkende pelgrims, maar volgens de legende zou de apostel himself in 847 als strijder op een vurig ros beslissend tussenkomen in een veldslag bij Clavijo tussen Christelijke legers en oprukkende Moren. Jacobus zou daarmee de redder van het Katholieke Europa worden.
Wat er ook van zij, die krypte in die kerk, die stad..., zij hebben iets magisch en blijven mensen uit de ganse wereld -meestal uit een zekere geloofsovertuiging- aantrekken. Ook mij dus. Voor mij en wellicht de meeste hedendaagse pelgrims is intussen de weg er naar toe belangrijker geworden dan de eindbestemming bereiken! Dat weet ik nu wel zeker na mijn fietstocht in 2014. De overweldigende natuur, het prachtige cultuurhistorische en religieushistorische erfgoed, het bijwijlen afzien, de vele warme contacten met andere pelgrims worden onvergetelijk gegrift op het netvlies, in het geheugen en in het hart...
Op de foto: Middeleeuwse afbeelding van Jacobus als matamoros' (= morendoder).
