Zaterdag 03 maart

Snoep, kleinigheden voor de kinderen van de shelter en post.  Dat brachten de twee afgezanten van het koninkrijk België ons gisteren. 

’s Ochtends hadden we een ontmoeting met twee hooggeplaatste medewerkers van twee verschillende NGO’s nl. PECUC en CCWD.  Beide organisaties zijn actief in een dertigtal slums en werken aan doelen gelijkaardig aan die van Ruchika. 

We arriveerden weliswaar drie kwartier te laat op onze eerste afspraak maar daar tilde onze gastheer niet zwaar aan.  Zo gaat dat nu eenmaal in India.  Tijd is relatief.  Onze blaas echter niet.  Tenzij, relatief klein. 
Met de benen over elkaar en hard focussend op de vragen en de verkregen antwoorden, hadden we twee zeer boeiende gesprekken.  Verpleegkunde kwam te vervallen en we waanden ons even Reutersjournalisten.   Geblinddoekt zouden we na afloop terug naar ons hotel gebracht worden waar we in een muf kamertje met een uitzicht op de laad- en loshangaars van één of ander louche bedrijf, onder een gevaarlijk losgekomen ventilator onze bevindingen op papier zetten.
Niets was minder waar.  We kropen terug achter in  de share-auto en hobbelden en bobbelden terug richting kantoor met een frontview op het aankomende verkeer.  We hadden een creatieve chauffeur.    

We lieten ons onderweg afzetten aan de Lingaraj Temple.  Het uur van rendez-vous met Joyce haar zus Tamara en ‘onkel Gilbert’ was namelijk plots veel dichterbij dan verwacht.  De ochtendlijke vertraging speelde daar een grote rol in.
Niet veel later kropen ook de twee andere bleekscheten uit een share-auto.  He, bekend volk! 
Met z’n vieren wandelden we richting “westers” café.  Ons groepje, een blokje fetakaas in een bokaal zwarte olijven.
Café Coffee Day stond er in het tekstballonachtige uithangbord.  We hadden er een koffie, een koffieverkeerd die meer weg had van een espresso, een gewone zwarte thee zonder melk en een ijskoffie.  Een sandwich en iets anders waarvan de naam verdwenen is uit het geheugen en de beschrijving ervan te moeilijk is.  Daarna een paar ‘cold juices’ en voor één iemand twee bollen vanille ijs!  Heerlijk! 

Na onze teleportatie naar een ander klimaat stapten we terug het zwaar en plakkerig hete Bhubaneswar in.  We onderhandelden even met een chauffeur en tuften tegen een even goed nog te hoge prijs richting hotel van onze twee bezoekers.  Joyce kreeg haar post.  Super leuke dingen, zoals een afgedrukte versie van het eindwerk.  Ook snoepjes maakten de reis van België naar Orissa.  Haribo, fun mix het ligt hier allemaal.  En ook een deel spulletjes voor de kinderen van de shelter kwamen mee.  Belgische donateurs verzamelden een hele tas vol met parfumstaaltjes, nagellak en crèmes.  De inhoud van de tas maakte een heleboel kinderen dolgelukkig.

Een kort bezoek aan het hoofdkantoor van Ruchika kon niet ontbreken.  Even kennis maken met het personeel, de kamer bezoeken en uitaard het nieuwe pronkstuk aanschouwen.  Keuze hadden ze niet.  Het nieuwe verdiep moesten ze gezien hebben.  Dus deden we dat maar.  Boven op het dakterras tussen al het werkafval en omsingeld door duizenden muggen dronken we gezellig een kop Indische Chai. 

Weer de share-auto in.  Met het verse buitenlandse bezoek wanen we ons  plots ervaren inwoners van deze stad.  We kennen de namen, we weten waar afstappen en ook de prijzen zijn ons niet onbekend.  Vooral dat laatste doet ons fier rechtop staan.  Zeker als we een chauffeur hebben kunnen overhalen dat we slecht 30 rupees betalen in plaats van zijn voorgestelde 100.  ‘Ha, kijk eens wat wij hebben kunnen forceren’ valt er van ons gezicht af te lezen.  Ons bezoek is onder de indruk.  Ze weten echter niet dat 30 rupees nog steeds 6 rupees te veel is.  Maar we zwijgen. 

De share-auto brengt ons tot aan het station.  We banen ons een weg doorheen de mensenzee en wandelen richting grote baan.  De hoek om en het restaurant binnen.  Het Hare Krishna Restaurant.  We zijn de enige gasten.  We eten onder een plafond van meterslange goudstaven eens iets anders.  Een vegetarisch gevulde tomaat, aardappel en paprika en een schotel met champignonnen.  Fried rice and birjani.  Het smaakt ons.
Gezellig keuvelend gaan de uren voorbij. 
En dan is het weeral tijd om afscheid te nemen.  Gelukkig is het maar voor even, want volgende week rond deze tijd staan we alweer met beide voeten op Belgische grond.

Na een enorm benauwde nacht, gevuld met nachtelijk dwalen, stiekem koekjes eten en meppen op irritante met (we zijn er 100% zeker van.  Je ziet het gewoon aan ze.) malaria besmette muggen, verorberen we onze leeg gelopen smoutebollen (puri) en trekken ook vandaag weer met enige vertraging richting Puna Market.  We interviewen er op een noodgedwongen recordtijd een overheidsleerkrachte en trekken verder naar Bhuda Nagar. 
Dit zal waarschijnlijk de laatste keer zijn dat we deze gemeenschap bezoeken. 
Op het programma staat een groepssessie onder mannen, een mannenzitting maar dan zonder alcohol, luide muziek en schaarsgeklede dames.  
Het resultaat: 4 mannen, dan 13 mannen, dan 6 mannen, dan 8 mannen om te eindigen met 2 mannen.  De vrouwen toonden toch meer interesse.  Maar het ging dan ook over eten klaar maken, zorgen voor de kinderen en het onderhouden van het huis.  Allemaal taken waar volgens de aanwezige mannen zij erg  nauw in betrokken waren, maar afleidend uit hun discipline om het uur uit te blijven zitten geen moer van af weten.

De groepsdiscussie was dan niet zo’n groot succes, ons bezoek aan Bhuda Nagar 2 weer wel.  We verzamelden er dertig inkomenstatussen en ervoeren dat de overheidsleerkrachte die ons enkele dagen eerder zeer zelfzeker meedeelde dat er in haar slum geen ondervoeding was, het niet bij het rechte eind had.   We haalden er twee in één oogopslag uit. 

Met een werkgerelateerd bezoek aan Bhubaneswars grootste markt sloten we de dag af.  Een boeiende en leerrijke dag die perfect past in de afgelopen week. 

Nog eentje te gaan…

03-03-2012, 00:00 geschreven door Joyce en Ivo  

Donderdag 1 maart

We bezoeken vandaag twee slums.  Bhuda Nagar, de slum die we in onze eerste stageweek ook als eerste bezochten, en vervolgens Bhuda Nagar 2.   Een weinig originele naam voor de slum, en zou het een sequel van een film zijn dan zouden we zeggen ‘de eerste was toch beter’.  Maar dat is hier niet het geval.  Deze slum biedt ons iets nieuws.  We ontdekken hier een toch wel origineel concept.

De bezoeken staan in het kader van interviews met de overheidsleerkrachten.  Immers de meeste slums beschikken over een schoolgebouwtje waar kinderen zowel van Ruchika-leerkrachten als overheidsleerkrachten les krijgen.  Afhankelijk van de leeftijd komt men respectievelijk bij de Ruchika of overheidsleerkracht terecht. 
Beide leerkrachten hebben hier echter een veel grotere sociale verantwoordelijkheid dan wij die in België gewend zijn.  Ze zijn veel sterker betrokken in het dagelijkse leven van de slumbewoners. 

Met onze gesprekken beogen we het verkrijgen van info met betrekking tot een jobbeschrijving, inspanningen geleverd door de overheid, veranderingen die ze gewaar werd over de jaren heen, nog na te streven doelen, infoverstrekking door de leerkrachten aan de families, etc. 

We praten met een jonge leerkrachte, Nermala, die reeds 12 jaar actief is in de slum. 
Ons interview slachtoffer is een enthousiaste doch lichtjes zieke leerkrachte.  ‘Gas’ zegt ze.  En daarmee weten we voldoende.  Gelukkig situeert het gasprobleem zich vrij hoog in het spijsverteringsstelsel waardoor het langs boven naar buiten geforceerd wordt. 
Regelmatig onderbreekt ze luidruchtig boerend haar antwoord.  Ze zet zich recht, houdt haar saree voor haar mond, trekt een zuur gezicht en laat de verkeerdelijk gesitueerde hoeveelheid gas zonder schaamte kennis maken met het slumschooltje.  En het gesprek gaat verder. 
Onze tolk ziet dit als dé gelegenheid om ook haar met gasgevulde verteringsorgaan te ontlasten. 
Een vreemde gewaarwording, van op onze twee tuinstoelen, terwijl zij daar zittend op het meer-gat –dan-mat-matje al boerend met elkaar praten .  Toch maar raar, ook al krijgen we hier veel informatie.  Misschien wel teveel…
 
Nermala vertelt ons dat ze heel wat  positieve veranderingen heeft mogen meemaken.  Zowel op vlak van hygiëne, voeding, educatie als familieplanning en financiën.   Wat ze over dat laatste vertelt is best wel interessant en helemaal nieuw voor ons, en blijkbaar ook onze tolk. 

De overheid introduceerde een aantal jaren geleden namelijk een spaarsysteem.  Een bijzonder origineel concept in een gemeenschap waar geld een zeer belangrijke rol speelt in het dagelijks overleven. 
Het is een systeem dat onderhouden wordt door de vrouwen van de slum.  (Mannen besteedden tot op heden hier geen aandacht aan.  Zij verkiezen hun geld uit te geven aan geldvretende ongezonde maar plezieropwekkende middelen.  We nemen ons even de vrijheid om te veralgemenen, hetgeen uiteraard geen juist beeld schept.)   De vrouwen komen maandelijks samen en leggen elk 30 rupees bij elkaar.  De totale som wordt door de overheidsleerkrachte naar de bank gebracht en op een rekening gestort.  Als iemand van de vrouwen in nood zit en financieel hulp nodig heeft, kan zij deze bron aanspreken.  Ze kan, uiteraard onder toezicht van de leerkrachte, een bepaalde som afhalen die haar door het crisismoment heen helpt.  Zodra ze er weer bovenop is, dient ze het bedrag terug te betalen alsook een kleine som intrest.  Dit laatste was in de beginjaren aanzienlijk hoog, maar naarmate er meer interesse in het systeem kwam en er steeds meer vrouwen inbrachten en de som op de rekening enkel maar steeg, daalde de gevraagde intrest op het geleende bedrag.  Bovendien zijn ze momenteel zo talrijk dat de som een dergelijk groot totaal opbrengt dat hen de gelegenheid geeft om met regelmaat eens iets extra’s voor de kinderen te doen. 

We maken voor het eerst kennis met dit concept in een klein betonnen schooltje aan de rand van een doorgangsweg. 
Voor de ingang liggen zes pasgeboren puppies.  Eentje van hen waagt het om recht te staan maar staat toch nog wankel op zijn pootjes.  Hij besluit dan maar om terug in de groep te gaan liggen.  Of beter, op de groep. 
De helft van de ruimte wordt ingenomen door een schrijn.  Het is fel geel geverfd en veel beter onderhouden dan de rest van het klasje.  Achter de twee piepkleine ijzeren hekken, niet hoger dan vijfentwintig centimeter, staat een beeldje van, zoals onze tolk het zo mooi uitdruk, ‘the god with the big nose’, of met andere woorden, Ganesha, de god met het olifantenhoofd.  Er rondom willekeurig verspreidt liggen oranje en gele stinkertjes, aan beide kanten een potje met telkens twee opgebrande wierrookstokjes en een kommetje water aan zijn voeten. 
Een dik slot op de hekken houdt criminaliteit buiten. 
Naast het schrijn liggen halters.  Vier kleine, en één grote.  Ze lijken uit gips gemaakt en de gewichten op het uiteinde zijn roos.  Macho’s komen hier duidelijk niet naar de fitness. 
Aan de andere kant staat een groene emmer die ons doet denken aan de compostbakken van thuis.  Er achter een totaal versleten bankje waar de houtworm zich lustig in heeft laten gaan. 
Een klein raam aan de zijkant is het enige dat, naast de deur, een beetje zonlicht binnen laat.  Aan het plafond hangt een grote ventilator die helaas niet opstaat.  Het is 39°C en onze interviewruimte vertoont op dat moment verbazend veel gelijkenissen met die ene sauna in Tongeren. 

Als we na het interview terug op straat staan en bijna neergesabeld worden door genadeloze neerstrijkende zonnestralen, kijken we recht op het dak van het aangrenzende huisje.  Het zwart plastiek zeil wordt op z’n plaats gehouden door schijnbaar zelfgewoven touwen. 
Daar bovenop:

-          Een stuk karton

-          De isimoverpakking van een dvd-speler

-          Een bamboe stok

-          Een versleten slipper

-          Een ex-driewieler

-          Een haarloze tandenborstel

-          Een fietsband

-          Een palmblad

-          Een vernielde roos met geel speelgoed gsm

-          De kaft van een boekje

-          Een plastiek pot

-          De verpakking van een reeks tabakzakjes

-          Een wijzerloze wandklok met een gebarsten scherm

-          Een onthoofde pop

-          4 plastiek flessen

-          Een krant, verspreid onder al de rest

-          Een deel vodden

-          De pasgedane was

01-03-2012, 19:07 geschreven door Joyce en Ivo