Belevenissen in het land van de Magyaren - Kalandok a magyarok országában. Deze blog gaat over Hongarije (Magyarország), voor velen onder ons een vrij onbekend land, ver van mijn deur. Daarom tracht deze blog ons een beter inzicht te geven in dit land, zijn tradities, zijn cultuur, de anekdotes, de lokale gebruiken en evenementen, het landschap en vooral zijn boeiende geschiedenis .
- Ez a blog Magyarországról szól, sok külföldi szemében egy ismeretlen ország, amely messzén áll az otthonunktól. A weboldal sok érdekes kérdést megmagyaráz erről az országról, a hagyományairól, a kultúrájáról, viccekről, a helyi hagyományokról és eseményekról, a tájról és mindenekelőtt Magyarország feltűnő történetéről mesél.
01-02-2020
This is how Sisi, Queen of Hungary kept her amazing beauty - Interessant artikel over de legendarische Sissi
This is how Sisi, Queen of Hungary kept her amazing beauty
Elisabeth, commonly known as Sisi, the Queen of Hungary, was considered to be the most beautiful woman in Europe in the 19th century. She was beloved by a whole nation and the world around her. On the other hand, the Queen was not always satisfied with her appearance and paid a great price to make herself dazzling every day.
Femina reported that many know the significant moments of the Hungarian Queen: when she fell in love with Franz Joseph at the age of sixteen, that she felt lonely and abandoned in Vienna and loved spending time at the Castle of Gödöllõ (Pest County). And, of course, everyone was aware of her amazing beauty. But how did Sisi keep her perfect look?An interesting fact is that when she was a young woman, she was not considered to be beautiful at all. Many historians wrote about her boyish look and body shape which was the main reason Sisi started a strict diet, leading her to suffer from a severe lack of self-confidense.
Her thin body and long brown hair astonished every eye looking at her. She was proud of herself but paid a great price for her beauty. Sisi had her hair washed every third week. Her hairdresser, Fanny Feirfalika, brushed a special liquid for hours into Sisis hair which weighed kilograms. The liquid contained eggs and cognac which made the Queens hair soft and glowy. During the procedure, Sisi usually read or studied Greek and Hungarian.
Feirfalika hid the lost hair under her skirt. Although Sisi loved her hair, because of its heavy weight, it often caused her physical pain and headaches. Sisi was 172 centimetres tall but weighed only 48 kilograms.
She registered her measurements in her diary every day. At the Castle of Schönbrunn, Vienna, she spent one hour with strict training every day. She often rode a horse and took long walks whenever she had enough time.
Rumour has it that she even had some of her ribs removed to make herself thinner, but this was never confirmed. Surprisingly, what she ate could be called anything but healthy.
The Queen only asked for food twice a day: in the morning and for supper around 6 pm. She usually ate chicken and beef, but there were weeks when only eggs and oranges were served for her.
On the other hand, Sisi loved sweets and could not eat enough of them. After these eating-rushes, she usually did not have anything for days, which led Sisi to suffer from bulimia. The reason for her severe lack of confidence was her teeth and wrinkles. She rarely attended public events and dinners as she would not have had the opportunity to eat her usual meals. When Sisi did attend, she tried to talk as little as possible. It was not because she was not educated but because she was ashamed of her teeth. Sisis teeth had many health problems which were due to her love for sweets. When she talked, she usually held her hand in front of her mouth. When she became an old woman, she used dentures. Sisi also had a problem with ageing. During her old age, she only appeared publicly with a veil covering her face and forbid to be photographed after her 30th birthday.
De Mooiste Communistische Auto Ooit!
andrascsengo
Achter het IJzeren Gordijn was het van 1945 tot 1989 niet echt prettig leven. Behalve als je je in de top van de communistische partij bevond natuurlijk. Jan met de pet had geluk als hij een autootje kon aanschaffen, sommigen genoten het privilege rond te kunnen touren in een echte Lada. Geen tweetakt maar een benzineauto. In plaats van een rokende Trabant met een polyester geraamte een echte bak. In Nederland/Vlaanderen werd algemeen aangenomen dat Lada de afkorting betekende van LAndDAf. In het Groningse Finsterwolde een traditioneel communistisch bolwerk schijnen in de zeventiger jaren van de vorige eeuw relatief meer Ladas verkocht te zijn dan in de rest van het land. Waar die (ex)communisten uit het Groningse land nu in rijden? Waarschijnlijk in een (teedehands) Japanner of Zuid-Koreaan en zijn ze lid van GroenLinks .
Over relatief gesproken. Tegenwoordig zijn de meest populaire automerken in Hongarije Mercedes, Audi, BMW en dan bij voorkeur in de meest afschuwelijke SUV-versies. Er is nogal wat veranderd door de jaren heen . Natuurlijk worden er tegenwoordig ook nog mooie autos gefabriceerd, vaak straalt de eenheidsworsterigheid er trouwens wel vanaf. En nu moeten we van de internationale politieke lobby en inmiddels ook de autolobby ook nog elektrisch gaan sturen. En die vehikels kunnen ook al uitzichzelf inparkeren en op de snelweg kan je gewoon de krant lezen achter het stuur, de computer loodst je wel door de file. Dit laatste zal wel bijdragen aan de verkeersveiligheid, maar mijn autoplezier gaat zo wel naar de gallemiezen. En of elektrisch rijden nu beter is voor het milieu? Daar zijn op zijn zachtst gezegd wel wat vraagtekens bij te plaatsen
Maar goed, laten we het hebben over esthetiek. De meeste klassieke autoliefhebbers benoemen hun favoriete cabrio onmiddellijk als hun deze vraag wordt gesteld. De ene praat verliefd over de Alfa Romeo spider uit de jaren zeventig, de ander met een iets duurdere smaak over zijn/haar Aston Martin DB5 of misschien wel over een Volkswagen Kever cabrio uit 1960. Allemaal prachtige karretjes, daar niet van, maar er kan er natuurlijk maar één uitspringen en dat is de koda Feliciacabriolet die in productie was gedurende de jaren 1959 1964.
Ach, zult u zeggen na aanblik op de fotos boven dit artikel , dat valt toch wel mee, zo bijzonder is deze vierwieler toch ook weer niet? Tja, ik vind van wel, de belijning is gestileerd en geavanceerd, vooral de achterflanken met de lampen lijken op de eerste versie van de USS Entreprise, het ruimteschip uit de serie Star Trek. Leuk hè, deze kinderlijke fantasie. Helaas is de productieperiode danig kort geweest, in totaal zijn er slechts 14.863 koda Felicias vervaardigd. Aan de andere kant: als collectors item wordt de Felicia er alleen maar waardevoller van. Over de huidige koda Felicia doe ik het liefst maar het zwijgen toe. Hoe is het mogelijk dat Volkswagen de huidige eigenaar van koda de naam Felicia op deze wijze bezoedeld. Tegenwoordig is de Felicia-versie een goedkoop middenklassertje, niks mis mee, maar niet onder deze naam! Felicia betekent toch geluk? Dat is ver te zoeken op deze manier, die Duitsers hebben het woordenboek er waarschijnlijk niet op nageslagen .
Maar is nog een andere veel belangrijkere reden dat deze koda a King of a Cabriolet is. Hoe is het mogelijk dat de communistische machthebbers destijds hun akkoord hebben gegeven op het ontwerp en de productie van een zogenaamde bourgeois automobiel? Alles aan deze koets had toch een imperialistische reuk. Nu ja, het was meer stank voor die communistische Moskou ja-knikkers die normalitair gewend waren aan het prachtige geluid en de vormgeving van een Sovjetrussische Belarus tractor. En die fijne olierook die er uit die krengen tevoorschijn kwam. Die partijlkameraden in Boedapest en Praag kwamen nogal eens van het platteland. Hun intellectuele hersenpannetjes waren natuurlijk eenvoudig te brainwashen door de voorgangers van Poetin ..
Schrijvers, acteurs en anti-communistische intellectuelen in Boedapest vielen voor de koda Felicia en sprokkelden vaak met een groep vrienden de benodigde Forintjes bij elkaar om een beetje vrijheid te genieten. Als was dat alleen maar mogelijk tijdens een ritje langs het Balatonmeer: met wapperende haren plankgas over de boulevard van het kuuroord Balatonfüred bijvoorbeeld. Daarna moest je weer terug naar het grijze muizenbestaan van het dorre Bolsjewisme. Hoppa, maak ik daar toch even een onvergeeflijke fout! Intellectuelen zijn natuurlijk altijd anti-commmunistisch. Oef, laat wijlen Jean-Paul Sartre het niet horen. In ieder geval wees Sartre als oerMarxist het neerslaan van de Hongaarse opstand door de Sovjet-Unie wel af .
Op grond van de polulariteit in verkeerde kringen volgens de communistische GeStaPo dan begonnen die Tsjechische kameraden in Praag toch nattigheid te voelen. In 1964 was het alweer over en sluiten voor de stijlvolle cabriolet. Bleef over de Wartburg Cabrio uit de DDR. Wartburg Cabrio? Wat is dat nu weer voor een vlag op een modderschuit? Inderdaad, de laatste versie heeft meer weg van een doosje Pennywafels maar de eerdere ontwerpen hadden wel niveau. Ook allemaal weggebulldozerd door de Belarus tractoren. In het communisme is natuurlijk iedereen gelijk. En arm van geest. Én zonder verbeeldingskracht
De auto is een redelijk nauwkeurig equivalent van gotische kathedralen.(Roland Barthes, Frans schrijver, 1915 1980)
Een van de laatste treinkinderen wordt honderd - Nu helaas overleden
Augustus 2012: Anna van Rompay-Béber 100 jaar
Een van de laatste treinkinderen wordt honderd
'Vorige week ben ik bij een lezeres in Vlaanderen op bezoek geweest... De dame had speciaal voor mij de avond tevoren nog tot één uur s nachts goulashsoep staan koken. Ik moest en zou er tijdens mijn bezoek de volgende dag een glaasje echte Stierenbloed bij drinken. Haar dochter kwam tussen de middag ook meeëten met de Hongaarse maaltijd. Die dochter is 75.'
Menigmaal heb ik dit na mijn bezoekje in deze woorden verteld. Het duurde altijd even voordat de mensen zich realiseerden wat dat inhield: dan moest die moeder dus nog veel ouder zijn. Ja, inderdaad, Anna (Anneke) van Rompay-Béber uit het Vlaamse Onze Lieve Vrouwe Waver is, naar ik mag aannemen, onze oudste abonnee. In augustus hoopt ze 100 jaar te worden! Bij dezen alvast van harte proficiat!! Isten éltesse! (De igen, a jóisten éltette, mégpedig száz évig...)
Anna en haar dochter Annuska brengen met hun levensloop feitelijk de Hongaarse geschiedenis van de twintigste eeuw in beeld: na de Eerste Wereldoorlog, toen er hongersnood heerste bij de verliezende partij, Oostenrijk-Hongarije, werd er in Nederland en kore tijd later ook in België een grote hulpactie op touw gezet: honderden, zo niet duizenden Hongaarse kinderen werden op de trein gezet naar onze landen, waar ze een half jaar zouden blijven om aan te sterken. Velen zijn echter gebleven, raakten verliefd, verloofd en getrouwd en stichtten hier een gezin. Maar ook de kinderen die wel teruggingen naar Hongarije, hebben nog lang de band onderhouden met Nederland en België. Er zijn nog steeds veel lezers van dit magazine die door de bekende Kindertreinen uit de jaren twintig van de vorige eeuw een band hebben met Hongarije...
Anna was dus zon Hongaars treinkind. In 1924 kwam ze als elfjarig meisje naar België. Ze vond uiteindelijk onderdak bij een intelligente dame van gegoede afkomst. Haar pleegmoeder, wier verloofde in de slag bij Diksmuide was omgekomen, wilde Anna graag langer bij zich houden en verzocht de instanties en haar ouders in Hongarije om toestemming. Vanwege de slechte leefomstandigheden in Hongarije vonden haar ouders dat goed. In 1935 trouwde ze met de leraar en heemkundige Jozef van Rompay, wiens naam de gemeente later op een fraai bord heeft laten zetten op de gevel van het woonhuis. Anna kreeg twee dochters, Sárika, genoemd naar haar pleegmoeder Sara van Reeth, en Annuska, genoemd naar grootmoeder Anna in Hongarije. Eind jaren tachtig is haar man Jozef overleden.
Op haar negenennegentigste woont Anna Béber nog steeds zelfstandig in het huis waar ze als kind terechtkwam. Ze heeft zich haar leven lang geïnteresseerd voor cultuur en was lid van allerlei culturele organisaties.
Geheel indachtig de vermaning van haar vader bij haar vertrek uit Hongarije Légy mindig kedves és hálás! (Wees altijd aardig en dankbaar) heeft zij altijd met dankbaarheid aanvaard wat haar gegeven werd en heeft zij altijd voor iedereen een aardig woordje klaar. Tot voor kort ging ze nog elke dag naar het naburige bejaardenhuis om daar 'de oudjes' te bezoeken.
Omdat Anna haar moedertaal nooit is verleerd en altijd Hongaars is blijven spreken (ik spreek aan de telefoon ook voornamelijk Hongaars met haar!), werd ze vaak door mensen gevraagd om te helpen als er ergens een Hongaar in moeilijkheden zat of - laten we maar zeggen de weg kwijt was.
Zo ook in 1956. Na de opstand werd Annas talige assistentie menigmaal gevraagd bij de opvang van de Hongaarse vluchtelingen. Alras kwamen er ook diverse Hongaren in huize Van Rompay-Béber over de vloer. Een van hen, de 23-jarige Gyula Bódi, trouwde met dochter Annuska. Daarmee kreeg Anna een sympathieke Hongaarse schoonzoon, die helaas een paar jaar geleden is overleden.
Vorig jaar zomer was Anna nog even in Budapest. Ze heeft nog steeds contact met haar tien jaar jongere zus en haar familie en met de familie van haar schoonzoon. Ze wordt door haar dochters regelmatig bezocht, en vrienden en kennissen nemen haar nog vaak mee naar allerlei activiteiten. Anna is blij met alle goede dingen die haar overkomen. Tijdens ons gesprek zegt ze menigmaal: 'ik vraag nooit iets, maar toch krijg ik altijd heel veel.' En daar is ze God heel dankbaar voor. 'Want dankbaarheid is,' zegt ze 'het geheugen van het hart!'
Gelukkig Nieuwjaar! of BÚÉK! Mijn goede voornemens voor dit nieuwe jaar? Ik beloof plechtig geen vervelende, cynische, satirische en laatdunkende stukjes meer te schrijven over welke burgers, b(h)oeren en buitenlui dan ook. En dit voornemen geldt specifiek voor (inter)nationale politici. U zult zeggen, en gij geleuft dat zelf? U heeft gelijk, maar ik waag een poging in mijn eerste bijdrage van dit jaar. Ik wens U veel leesplezier tijdens het meters maken op de loopband in het fitnesscentrum. Want dat jaarabonnement voor de sportschool heeft U toch al gekocht mag ik aannemen? Ach, moet U maar denken, zo begint het financiële jaar tenminste prettig voor al die spierversterkende zweethokjesondernemers. Na 15 januari zien ze U toch niet meer terug Potverdrie, ga ik nu al in de cynische fout!
In Nederland kon het nieuwe jaar niet beter beginnen, je kon door de mist geen hand voor ogen zien. Zelfs de tuin van de buren was in een waas gehuld. Een stuk minder ergernis dus in vergelijking met het vorige jaar. POSITIEF! Zogenaamde vuurwerktegenstanders hadden gisteravond ook genoeg redenen om te gniffelen. Voor een recordbedrag van 77 miljoen Euro ging er de lucht in. Maar ja, die vuurpijlen kwamen terecht in een witte wattendeken, de vuurwerkafschieters hadden zo maar weinig eer van hun werk. POSITIEF! Ik las in het Algemeen Dagblad dat zogenaamde compounds in 2019 erg in trek waren. Dit zijn samengestelde boxen met complete vuurwerkshows. Of bedoelen ze daarmee een compound van Nederlandse militairen in het Afghaanse Uruzgan? Das toch ongeveer hetzelfde?
In de Belgische supermarkt Lidl eigenlijk Duits, maar volgens boze tongen in eigendom van die afschuwelijke Scientology-sekte verkopen ze tegenwoordig katervrije Prosecco. Aldus de Belgische krant de Standaard. POSITIEF dus! Wat een marketingtruc, ik ben welhaast jaloers. Prosecco is in de meeste gevallen al een veel te duur halfwas bubbeldrankje dat misschien eventueel nog van de Proseccodruif wordt gefabriceerd, maar met Italianen weet je het natuurlijk nooit zeker. De katervrije Prosecco bevat geen sulfiet, dus kun je er liters van drinken zonder de volgende dag met barstende koppijn wakker te worden. POSITIEF! Maar in 99 van de 100 gevallen veroorzaakt niet de hoeveelheid sulfiet de hangover, maar de grote hoeveelheid geconsumeerde alcohol, gecombineerd met de slechte kwaliteit van de wijn, In dit geval de Prosecco. 99 van de 100 te koop aangeboden Italiaanse bubbeltjesbocht is deze kwalificering waardig, dus de kater is sowieso gegarandeerd.
Zijn alleen de Belgen op deze manier in het ootje genomen? Nee hoor, Lidl is wel slimmer. Ook in de Nederlandse vestigingen is de Proseccovariant te koop. Deze blijkt ook nog de classificatie biologisch te dragen. Volgens één of andere bekwame Jan Doedelexpert ene Richard Bampfield is de kans op kleine mannetjes die op de eerste januari met grote hamers op je schedeldak beuken een stuk kleiner geworden. POSITIEF! Toch blijft er in mijn hoofd een klein zeurend migrainegevoel hangen: van sulfiet krijg je GEEN kater, behalve als je allergisch voor sulfiet bent. Bovendien is een allergische reactie eigenlijk niet als een kater te betitelen. Hoe dan wel? Als een allergische reactie. Tenslotte is ook de sulfietvrije Prosecco niet echt sulfietvrij. Er zit volgens Lidl weinig sulfiet in het bubbeltjesdrankje en dat kan ook niet anders: zonder de sulfietzouten wordt de wijn zo mistig als de oudjaarsavond in Nederland, dus onverkoopbaar.
Zon 9 euro dient voor de organic Prosecco neergeteld te worden! POSITIEF! Voor Lidl en die sluwe Italiaanse wijnboeren natuurlijk. Niet voor de consument die een astronomisch hoog bedrag betaalt voor een flesje bocht met een snedig marketingsprookje. Maar ach, die snobistische wijndrinkers barsten toch van het geld, wat een fantastisch grachtengordelproduct is dit toch! Dit type volk is in Hongarije nog niet in groten getale mate te vinden. Misschien is het daarom dat ik geen bio Prosecco in de Hongaarse Lidlschappen heb gevonden. POSITIEF! Tja, het is maar hoe je het bekijkt, in ieder geval heeft een meerderheid van de Hongaren op 1 januari last van Másnaposság (een kater dus). Daar helpt geen fles bio Prosecco tegen. En ook geen lieve moeder
Sorry, die Prosecco-migraine blijft maar in mn hoofd doorzeuren, nog even terug naar Belgenland. Persoonlijke ervaring leert me dat Vlamingen/Walen ietwat meer kijk hebben op culinaire geneugten dan Nederlanders, waaronder het degusteren van wijn. Vlamingen die het bubbeltjesbrouwel consumeren? Van Walen reservefransen kan het me al helemaal niet voorstellen. Maar er is nog een overtreffende trap: het grote aatal Italiaanse (immigranten)Belgen en hun kinderen dat voornamelijk in Wallonië woont. Die Rocco Granatafans moeten zich toch een Italiaanse bubbelbreuk lachen om die Proseccogekte. Daarom kom ik op mijn existentiële vraag: hoe is die Belgische bevolking momenteel eigenlijk samengesteld?
Tenslotte goed nieuws van het Hongaarse geboortefront. Het Hongaarse nieuwsportaal Origo één op één de nationale Orbánbarometer meldt dat er op het Hongaarse platteland vidék twee kinderen zijn geboren! POSITIEF! Maar U en ik zullen waarschijnlijk met de volgende opmerking counteren: So what ? Nee, nee, het is wel degelijk breaking news, want het betreft twee zuigelingen die vlak na twaalf uur ter wereld zijn gekomen. Het uitsterven van de Hongaarse bevolking dient koste wat kost voorkomen te worden, de Hongaarse regering heeft de gezinspolitiek derhalve hoog op de agenda staan.
het geboortenieuwsbericht heeft onmiskenbaar de bedoeling Hongaarse vrouwen aan te zetten tot het krijgen van kinderen. Op zichzelf is daar niks mis mee, wat mij betreft zelfs toe te juichen. Jammer voor de Orbánisten is wel dat ze niet konden berichten over een geboorte zo vlak na middernacht te Boedapest. Of mogen er in de hoofdstad geen kinderen geboren worden in verband met het risico dat ze later op de oppositie gaan stemmen? Noot: in oktober won de oppositie de gemeentelijke verkiezingen in Boedapest. Ik vermoed echter dat er vlak na 00.00 uur in Boedapest geboorte is gegeven aan menig mensenkindje maar dat de hoofdredactie van Orbán Origo dit niet relevant achtte om te plaatsen. Leve het platteland, want daar komen de zekere Fideszstemmen vandaan. POSITIEF! Maar niet meer voor iedereen .
Als je goede voornemens breekt ben je een zwakkeling, als je er één maakt ben je een idioot. (F.M. Knowles, Canadese schilder 1859 1932)
De tijd is gekomen dat we elkaar al het goede wensen voor het jaar 2020. In Nederland/Vlaanderen gaat dat meestal op twee manieren: Gelukkig Nieuwjaar! Of de beste wensen voor het nieuwe jaar! De stichtelijken onder ons maken daar ook wel gezegend nieuwjaar! van. Vooral op de biblebelt of in Spakenburg, of Barneveld, of Katwijk of op Urk. In deze laatste vissersplaats nemen de jongeren er meteen maar een snuifje coke bij.
In Hongarije is sinds jaren de afkorting BÚÉK ingeburgerd. Lekker gemakkelijk bij het sturen van een e-mail, SMS of messengerbericht op Facebook. Boldog Új Évet Kívánok. Letterlijk: ik wens een gelukkig nieuwjaar. Ja, maar wie wens je dan een gelukkig nieuwjaar? De geadresseerde kan dat er zelf bijbedenken. De verzender van de goede wensen ontwijkt hiermee de kwestie of hij/zij de geadresseerde met U of jou wil aanspreken. Bovendien, je hoeft maar 4 letters in te toetsen. Twee vliegen in één klap dus. Wie zei dat de Hongaren geen efficiënte lieden zijn?
In het nieuwe jaar beginnen we in Nederland bij menig bedrijf of overheidsinstantie met de traditionele nieuwjaarsreceptie. Ik heb er zelf heel wat meegemaakt in de polder. Meestal geen pretje moet ik U zeggen, het is een beetje een verplichte samenkomst gepaard gaand met een opgeblazen gevoel van de oliebollen! en een lichte hoofdpijn veroorzaakt door de geconsumeerde alcoholische versnaperingen. Als je pech hebt komt die Jan Doedelchef ook nog aan het woord die mislukt enthousiast roept dat we er weer tegenaan gaan dit jaar. De eventueel geserveerde champagne mag die naam eigenlijk niet dragen: veel te zoete bubbeltjes-spumante .
In mijn mistige geheugen gravend kan ik me geen nieuwjaarsreceptie in Hongarije herinneren. Nogmaals: wie zei ook maar weer dat Hongaren niet efficiënt zijn? Een ieder wenst de ander op de werkvloer het beste en zet zich weer zuchtend aan het werk. Of begint met een computerspelletje uit het zicht van de chef. De ongeschreven gewoonte schrijft voor dat het geoorloofd is om de gehele maand januari den ander een gelukkig nieuwjaar te wensen. Ik heb het na de eerste week van januari maar zelden meegemaakt. Maar ja, dat komt misschien wel door het feit dat ik die beste wensen zelf al in een koffertje heb opgeborgen.
Waar gaan we in het nieuwe jaar naar toe? Naar het Oosten, naar het Westen of naar de kerk in t midden? Dit waren de eerste zinnen van een liedje dat de Grote Wim Kan zong tijdens zijn oudejaarsconference van 1973. Misschien had Wim Kan bij leven in deze tijd de tekst een beetje aangepast. Bijvoorbeeld door het niet over de kerk in tmidden maar over de moskee in midden te reppen. Allitereert ook lekkerder. Maar of het nu kerk of moskee was geworden, op de sociale media zouden de meningen wel kenbaar zijn gemaakt. Waarschijnlijk op niet al te genuanceerde wijze ..
Hoever stond Nederland in 1973 wel niet van de huidige (im)migatie- en integratieproblemen af? Er was nog sprake van een zuilenmaatschappij, de kerken werden nog redelijk bezocht. Er waren in de grote steden wel wat Joegoslavische en Turkse gastarbeiders waar te nemen, maar dat was het dan. Gastarbeider, interessante uitdrukking, nietwaar? De bedoeling was dat deze mensen weer terug zouden keren naar hun vaderland. Maar ja, die Hollanders/Vlamingen waren toen al te beroerd om hun eigen WC potten te reinigen. En asperge steken was er ook al niet bij. Kreeg je maar hernia van .
En in Hongarije? Kon men daar op straat gastarbeiders signaleren? Arbeiders natuurlijk wel, dat was eigenlijk iedereen in de visie van de communistische Hongaarse supervisor, Sovjet-Unie genaamd. En iedereen moest natuurlijk kameraad zijn van elkaar. In het Hongaars: elvtárs. Letterlijk vertaald betekent deze uitdrukking beginsel-metgezel. Maar ja, die beginselen waren zo verrot als oud ijzer en die metgezel was eerder een verklikker van de communistische partij. Gastarbeiders waren er wel degelijk in de communistische heilstaten, ze kwamen meestal uit broederlanden van de Komintern communistische Internationale bijvoorbeeld Vietnam. In de jaren 70 bezocht ik Hongarije regelmatig maar een vietnamese loempia heb ik nooit ergens kunnen kopen. Tja, culinaire genoegens waren iets voor de snobistische westerse imperialisten, niet voor de staalarbeiders natuurlijk. En ook niet voor de geknechte kameraden werkzaam op een kolchoz (collectieve boerderij).
Er is veel veranderd, Hongaren genieten rond oudjaarsdag van een deftige punch op de nog open zijnde kerstmarkt en bestellen er een hamburger met hertenvlees bij. En Nederlanders? Die smullen op nieuwjaarsdag nog steeds van een Vegters rolletje.(zie foto boven) Met verse slagroom uiteraard.
Op het (jaar)einde zou ik het graag efficiënt en kort willen houden:
Omdat het Hongaarse klimaat mij nog vreemd is, heeft de regen in Boedapest mij al een aantal keren flink te grazen genomen. Ook bij stralend weer kan de hemel onverwacht openbarsten en als er dan geen metrostation in de buurt is wordt het rennen naar de eerste de beste beschermende boom. Daar zijn er gelukkig genoeg van in deze groene stad. Onder het dichte bladerdek wachten we dan maar gelaten af.
Bij korte buien zijn deze natuurlijke paraplus afdoende maar duurt het langer dan is het voor de mannen, ook als zij zelf kletsnat worden, een onverdeeld genoegen om te blijven staan onder de uitverkoren boom zolang de schuilende vrouwen maar niet wegvluchten.
De elegante, maar vanwege het landklimaat, schaars geklede Hongaarse vrouw kan nu niet langer haar onderliggende kledinggeheimen verbloemen.
De oude boom wil niet langer beschermen tegen de alsmaar neerkomende regen; zijn steeds zwaarder wordende takken buigen zich nu begerig naar beneden en druppen de dunne stof van de vrouwen steeds verder bloot tot op de huid.
Wanhopig wegrennen naar een veiliger plek heeft geen zin meer.
Zsuzsanna maakt zich meer zorgen om twee jongetjes die ernstig staan te koukleumen in hun dunne T-shirtjes. Zij komen met hun fietsjes van ver buiten de stad en als de bui over is gaan die wel mee naar ons huis voor droge kleding.
Het metrostation is bij uitstek het beste adres tegen een hoosbui. Bij het kleine station van de gele metrolijn onder het Heldenplein ontstaat een unieke verbroedering tussen mensen die onder droge omstandigheden geen woord met elkaar zouden wisselen. De schuilers worden aardig voor elkaar en er ontstaat een spraakwaterval van verschillende talen. Jong en oud, bekende of vreemdeling, Boedapest wordt één familie.
Mensen troosten elkaar, lachen en maken een ieder deelgenoot van besognes.
De donkere Franse krullebol deelt in het Duits zijn enthousiasme over Ferenc Liszt. Één van de vele mooie Hongaarse meisjes blijkt de kordate gids te zijn van de uitbundige jongens die een vrijgezellenfeest vieren. Een Amerikaanse oudere man praat voluit over een try-out van zijn koor, waar hij nu niet meer bij kan zijn. Maar dit onverwachte oponthoud bevalt hem ook. Een Japans echtpaar wil wel snel verder en zoekt een alternatieve route onder de grond naar hun hotel en vragen om advies. Dan moeten ze wel weer even bovengronds naar de andere kant. Dit zullen ze de volgende keer niet meer doen. Ze staan een minuut later met hun laarsjes vol water op het andere perron beteuterd te kijken naar nog droge volksdansers die wat met elkaar oefenen.
Dan komt een slimme man, die zijn nationaliteit niet bekend wenst te maken, met paraplus de metro in. Hij wordt niet direct bestormd maar verkoopt er twee. Één aan ons.
Dit heeft nu weinig zin meer als blijkt dat de aardige Fransman, met de andere paraplu, weer snel terug komt. Niets helpt meer tegen de plensbui boven ons.
Zo ontstaat er solidariteit in deze schuilkelder die er elders aan de grenzen van het land niet meer mag zijn. Zou één zon bui op onze regeringsleiders niet tot dezelfde uitwerking kunnen leiden?
Als het regenen net zo plotseling weer ophoudt als het begonnen is wordt er even snel gezwaaid en duikt een ieder weer onder in het anonieme stadsrumoer.
Bijna niets is na een warme nacht overigens troostrijker dan gewekt te worden door het zachte geluid van kaarsrecht vallende regendruppels.
In Hongarije hebben zij een naam voor deze vaak voorkomende regen, Égi áldás, ofwel hemelse zegening
Ook de Hongaarse buien zijn mijn vrienden geworden.
Als je in Boedapest op de bus stapt is er behalve de fel gekleurde stempelautomaat geen ander signaal dat je een plaatsbewijs moet tonen. De chauffeur van de bus houdt zich niet met de kaartjescontrole bezig. Hij blijft geconcentreerd op het overig verkeer om weer zo snel mogelijk te vertrekken naar de volgende halte. Er wordt vanuit gegaan dat je na het instappen als passagier behendig genoeg bent om je snel te fixeren aan plafond of aan één van de verticale stangen. Het aantal zitplaatsen is beperkt. Ook bij vrije plaatsen blijven veel passagiers trouwens liever staan.
Het openbaar vervoer is snel en voortreffelijk geregeld in deze stad. Goedkoop, effectief en met korte wachttijden.
Nog een verrassing: 65plussers uit Europa betalen niets voor hun vervoer in Hongarije. Hoogstens wat reserveringskosten. Mooi meegenomen voor de rijkere westerlingen maar onverstandig voor de economie van dit land.
Sporadisch vinden controles op kaartjes of leeftijd plaats. En ik heb de indruk dat de vangst na een controle bij illegaal vervoer gering is. De betrapte is meestal een argeloze jonge toerist. Dat moet met zelfdiscipline van de stadsbewoners en de geringe kosten voor openbaar vervoer te maken hebben.
Bij metrostations staan altijd wel een paar vriendelijke controleurs bij de ingang naar de treinen. Hun werk is duidelijk als een sociale bijdrage aan de maatschappij bedoelt. De goedaardige mannen en vrouwen wachten je op in aan hen door de overheid uitgedeelde uniformen. Deze zouden een zekere gewichtigheid moeten geven aan hun functie maar omdat dit tenue meestal te groot uitvalt zien de controleurs er in plaats van gewichtig nogal koddig uit.
De mannen en vrouwen zitten meer om een praatje verlegen dan dat zij je bars vragen naar een vervoersbewijs. Braaf wordt dit door iedereen getoond en als de metro binnenrolt zetten zij een stapje opzij. Niemand zal de metro missen vanwege een controle.
Ook valt mij op dat de normaal rustige Hongaarse passagier assertief kan reageren als haar of zijn vervoer onderbroken wordt bij het niet hebben van het juiste vervoersbewijs. Na een stortvloed van verontschuldigende argumenten stappen ze zonder kaartje in de metro, de controleur wordt beterschap beloofd, die daarna berustend achterblijft. Bij de metro hebben zij in ieder geval niet allemaal het gezag dat nodig is voor deze functie.
Het posten bij de ingangen van een metrohalte is trouwens geen ongekend genoegen. Het tocht er altijd en vooral swinters staan de mannen en vrouwen te vernikkelen van de kou. Bij het station DeákFerenc tér trof Zsuzsanna een totaal verkleumde controleur aan. Een iele man, wat zijn geleende maar veel te grote jas nog eens accentueerde. En zonder muts, wanten of warme sjaal. Daar had hij geen geld voor was het antwoord op haar bezorgde vraag naar zijn welbevinden.
Hij deed dit werk elke dag maar op deze plek pas de volgende week weer.
Een week later stond mijn vrouw de goede man een warme sjaal om te knopen. Samen met een nieuwe muts en een paar wanten. Zijn dank was groot. Wel zelf dragen en niet verpatsen hoor!
. Bij het kopen van deze eenvoudige bescherming tegen de kou vertelde Zsuzsanna de ware reden van haar koop tegen de verkoopster. Zij wilde de maat weten en die moest ze echter schuldig blijven. De verkoopster was stellig, zoiets zou zij nooit doen voor een controleur. Zij hield er niet van gecontroleerd te worden en voelde geen enkele zorgzaamheid voor zon beambte. Meewarig overhandigde zij het bonnetje.
De mogelijke teleurstelling voor ons kwam een paar dagen later bij een ander metrostation. Toevallig troffen wij dezelfde man aan en helaas weer alleen in zijn ruime jas. Hij had de wanten, muts en sjaal achtergelaten in zijn locker omdat het niet zo koud was die dag, zei hij.
Nu voelde ik mij een beetje de controleur van de controleur. Ik had mij wel dik aangekleed die dag.
Zsuzsanna geloofde de man op zijn woord maar ik had er geen goed gevoel over.
In de Hongaarse samenleving acht men het controleren van elkaar niet echt nodig blijkbaar.
Bij het tonen van goedgevigheid zitten altijd twee kanten. De motieven van de gulle gever komen niet altijd overeen met hoe de immer dankbare ontvanger met het cadeau omgaat.
In Leiderdorp werd een grote actie opgestart voor de restauratie van een christelijke kerkje in de jaren negentig in het Õrsi gebied in Hongarije.
En natuurlijk omvatte de inzamelingsactie, op eigen initiatief, ook die van gedragen kleding voor de veronderstelde arme dorpsgemeenschap.
In het Westen waren de ideeën over Oost-Europese armoede zo kort na de politieke omwenteling in 1989 altijd stellig. Mensen zijn er vast te arm om fatsoenlijke kleding te dragen.
Het achterstallig onderhoud van het kerkje werd dank zij de gulle giften snel ter hand genomen.
Om de geslaagde restauratie te vieren werd een klein committee van de christelijke Leiderdorpse gemeenschap naar Hongarije uitgenodigd. Zsuzsanna werd gevraagd om hen als tolk naar het platteland te vergezellen.
Onderweg in de auto werd zij uitvoerig voorgelicht over alle barmhartigheid van de kant van de schenkers en gezellig keuvelend naderden zij de eerste landerijen rond het dorp. De akkers en boomgaarden stonden er erg mooi bij zo in het midden van de zomer. Armoede was wel het laatste waarmee je dit tafereel zou associëren.
Het lag er allemaal wel erg liefelijk bij vonden de passagiers.
Zie jij ook wat ik zie vroeg de vrouw aan haar Willem. Is dat niet jouw gegeven kostuum?
En Els, zie ik daar niet jouw prachtige bontmantel, waar je nog een traantje om gelaten hebt? In Nederland kon een bontjas in die tijd -echt- niet meer.
De vogelverschrikkers, altijd vertrouwde figuren tussen het Hongaarse gewas, stonden er dat jaar in Õrsi inderdaad erg mooi bij in hun gedateerde kleding.
De enigszins teleurgestelde schenkers van dit alles werden groots onthaald bij het prachtig gerestaureerde kerkje. Overvloedig gedekte tafels met plaatselijke lekkernijen en zelfgestookte sterke drank. De bewoners hadden zich extra mooi aangekleed en de samenwerking met de Leiderdorpse christenen werd groots gevierd tot in de kleine uurtjes.
De andere dag werden ook de vogelverschrikkers stilletjes uitgezwaaid en werden door de -goeie gevers- direct plannen gesmeed voor een tweede huisje in dit gebied.
Zoveel vriendelijkheid, rust en natuurlijke rijkdom als hier kwam je in het Westen echt niet meer tegen vond men.
Zieltjes winnen en territoriumwinning, maar ook teleurstelling gaan helaas vaak samen.
Aah, wat heerlijk, de kerstmarkten zijn vanaf begin december weer geopend. Doorheen geheel Europa sleept het goede volk zich bepakt en financieel bezakt naar centrale pleinen met een grote verlichte kerstboom. Alhoewel we ons in de donkere dagen voor kerst bevinden flikkeren er duizenden kerstlampjes op de kerstmarkten in Boedapest, Rotterdam, Hoogeveen en Balatonfüred. En welke activiteiten verricht het goede volk bij al die sfeerverlichting en de voortdurend aanwezige kerstmuziek? Één bezoek aan een kerstmarkt levert dromen op die we bij ontwaken haarscherp kunnen herinneren: Bing Crosby zingt White Christmas. Niet één keer, maar 1000 keer. Repeterende dromen dus.
Tja, vreten en drinken op aarde! Naast alle goedbedoelde rotzooi voor sky high prijzen te koop en bewapende security-lieden kan men van allerlei culinaire geneugten genieten. Moet je eerst nog wel de diverse roadblocks omzeilen die zijn neergepoot om eventuele idiote Jihadchauffeurs tegen te houden. Soms zoals in Boedapest staat er zelfs een knaller van een zwaar bewapende pantserwagen bij de ingang van de met kerstslingers versierde poort. Maar daarna kan de portemonnee getrokken worden om de eerste glühwein inclusief vette hap te consumeren. Inderdaad, verzucht de kerstmarktbezoeker: het is hier écht vrede op aarde.
Het fenomeen Adventmarkt of Weihnachtsmarkt maakte ik voor het eerst mee in Duitsland. In de tachtiger jaren moest je voor kerstsfeer immers nog naar de oosterburen afreizen. In het calvinistische Nederland kenden we in die tijd slechts de oliebollenkraam die de luiken een paar dagen voor oudjaar opende. Dat kunnen die millennials zich zich nu niet eens voorstellen! Zelf schijn ik van de X- generatie te zijn, geboren tussen 1961 en 1980. Wie die term bedacht heeft? Waarschijnlijk iemand die teveel naar de TV serie X-files heeft gekeken .
All over Europe zien de kerstmarkten er bij de ingang ongeveer hetzelfde uit: (kerstje)boompje huisje zijnde de stal van Betlehem -, beestje. Ja, beestjes zijn er volop: os, ezel, schapen én kamelen! Eigenlijk is de kerstmarkt de imaginaire eigen vergrote tuin en huiskamer van de verrukte kraampjesbezoekers. En de vergrote keuken natuurlijk. Welke lekkernijen vind je niet zoal bij al die eetstandjes?
Mmmh, eerst maar eens een Glühwijntje bestellen. Tegenwoordig in alle en soorten en maten te krijgen op de Hollandse/Hongaarse kerstmarkten. Overigens vraag ik me af hoelang het duurt dat een Nederlands gemeentebestuur officieel besluit dat de volgende kerstmarkt de naam wintermarkt zal dragen. Dit om andere religieuze gezindten niet te discrimineren. Onzin? Na de uit de hand gelopen Zwarte Pietstrijd verbaas ik me nergens meer over ..
De verAmerikanisering van West-Europa is al jaren in volle gang en Midden-Europa haakt maar al te gretig aan. McDonalds, KFC, allerhande coffeeshop ketens etc etc zijn niet uit het Europese straatbeeld weg te slaan. Het concept kerstmarkt heeft bij mijn weten geen Amerikaanse oorsprong, de alom aanwezige kerstman uiteraard wel. Met dank aan Coca Cola Maar al die kerstmarkten ademen in min meer dezelfde mate dezelfde sfeer uit. Gelukkig, gelukkig bestaan er nog verschillen.
Op elke Hongaarse kerstmarkt vind je kürtõskalács kraampjes. Vertaald is deze versnapering te benoemen als schoorsteencake. De betekenis van kürtõ is schoorsteen en inderdaad, de vorm van de kalács (zie foto boven) is met enige fantasie met een schoorsteen te vergelijken. Als deze vers van het houtskoolvuur wordt aangeboden aan den Hongerigen Hongaar walmt de schoorsteen nog welriekend ook. Oorspronkelijk schijnt de lekkernij afkomstig te zijn uit een bepaald gebied in Transsylvanië, Szeklerland genoemd. Dit aangenomen feit draagt alleen nog maar bij aan de nostalgische gevoelens die de Hongaarse burger overvallen tijdens het kerstmarktbezoek. Men voelt zich even weer in de pre-Trianonperiode zullen we maar zeggen ..
Kürtõskalács vind je dus waarschijnlijk niet op de kerstmarkt van Sint Annaparochie in het noordwesten van Friesland. Ik noem nog wat versnaperingen die onvindbaar zijn in Sint Annaparochie en daarbuiten: gebakken ganzelever, opgebakken varkensbloed met uien, 50% alc. vruchtendestillaat, pálinka genaamd en de Hongaarse pannenkoek die de naam lángos draagt. Opgelegd met rode uien en/of tejföl (zure room), spekkaantjes, knoflookmengsel etc. Verder is ook een knaller van een kalkoenepoot niet te versmaden.
Wat stelt de Nederlandse kerstmarkt hier als onmiskenbaar Hollands tegenover? Eh, eh, oliebollen misschien? Mis, dat is oudejaarsvoedsel, iets anders bedenken dus. Appelflappen? zelfde laken een pak, het hele jaar verkrijgbaar. Kwast dan. Kwast? Een verfkwast? Nee, dit is een drankje van heet water met ciroensap eventueel aangevuld met suiker of honing. Een ouderwets Hollands drankje dat ik in eerste instantie echter associeer met de ouderwetse koek-en-zopietent. Inderdaad, op natuurijs, maar dat schijnt er volgens de klimaatactivisten wel nooit meer te komen. Maar kwast is als drankje hier en daar teruggekeerd, alhoewel het natuurlijk een gereformeerd-calvinistische vloeistof betreft. Waarom? Het bevat geen alcohol
Wafels gevuld met met slagroom? Tja, niet typisch een kertstmarktproduct en bij mijn weten afkomstig uit België. Ok, dat is kürtõskalács ook niet maar wel afkomstig van Hongaarse bodem. Ach, doe mij dan maar een frikandel speciaal, das tenminste nog echt een authentiek product uit de polder. Wat zegt U, dat verkopen ze niet op de Nederlandse kerstmarkt? Misschien een bordje snert erwtensoep dan? Ook niet? Snel maor op huus aan dan. En meteen even bellen met moeder de vrouw dat ze frituurpan uit de provisiekast mag halen. Wordt het toch nog gezellig tijdens deze donkere dagen
In verband met de gezellige zoetsappigheid van de kerstmarkt hierbij mijn zoetsappige boodschap aan U:
Lichtpuntjes, soms zijn ze groot, soms zijn ze klein. Je hoeft ze niet te zoeken, je kunt ze ook zijn.
Deze tegeltjeswijsheid is uiteraard niet door mij bedacht. Ik heb er wel 200 tegeltjes van laten maken die U kunt kopen voor euro 24,95 per stuk bij de glühweinstand in Sint Annaparochie. In Hongarije geef ik er één gratis weg. Aan wie? József Kiprich, oud voetballer van Feyenoord. Die begrijpt nog steeds een beetje Nederlands. Maar niets meer van het huidige beleid van de stadionclub .
Voor een aantal van U zullen bijgaande voorbeelden waarschijnlijk bekend voorkomen. Elk volk heeft zijn gebruiksaanwijzing zullen we maar zeggen. Hongaren hebben in de ogen van Nederlanders/Vlamingen nogal eens lange teentjes. Aan de andere kant menen Hongaren dat vooral Nederlanders te direct reageren en veelal horkerig gedrag vertonen. Voor Vlamingen geldt dit soort gedrag overigens doorgaans minder
Daarom een aantal tips van mijn zijde om de valkuilen te voorkomen. Maar misschien zijn mijn bevindingen volgens U gedeeltelijk nonsens wegens verregaande bevooroordeeldheid. In ieder geval zijn ze op persoonlijke ervaringen gestoeld.
Het op besliste toon afzien van een gerecht dat U bij bezoek aan Hongaarse kennisen/vrienden aangeboden krijgt. Voorbeeldje: als hoofdgerecht tovert de kok(kin) een dampende schweinshaxe Hongaars: csülök op tafel. Omdat U als Nederlander vet eten minder aankan bedankt U voor de eer. Dit is natuurlijk een ongeëvenaarde belediging van Uw gastvrouw/heer. Oplossing: in de schweinshaxe bevindt zich ook heerlijk zacht mals vlees, dit dient zonder enig pardon opgepeuzeld te worden. Vervolgens verontschuldigt U zich voor het feit dat Uw maag van streek is. Met andere woorden: het vette vlees zou wellicht anti-peristaltische bewegigingen in Uw slokdarm op kunnen leveren. Deze reactie kan op deze manier door de beugel. Noot: het is triest dat in Nederland in de vleesschappen van de gemiddelde supermarkt met een lampje naar vlees gezocht moet worden om een vetrandje te ontdekken. Terwijl vet nu juist de smaakmaker is van vele soorten vleesgerechten. Over decadentie gesproken .
Samsam doen in de Hongaarse horeca is overduidelijk niet in de mode. Stel, U gaat met een recent opgedane Hongaarse kennis een kop koffie drinken in een café op het Boedapester Liszt Ferenctér. U neemt een capuccino en een marsepein bonbon, de Hongaar een espresso met een groot stuk Belgische chocoladetaart. Als de ober verschijnt voor de afrekening vraagt U snel aan uw tafelgenoot: zullen we de rekening delen? Maar het kan nog erger: U meldt eenvoudig aan de ober dat ieder zijn eigen deel betaalt. Bij het opschrijven van de vorige zin doet het me al pijn aan de ogen. Ach, zult U zeggen, zoiets gebeurt toch niet? O nee, ik heb het zelf kunnen constateren tijdens terrasbezoeken. En ik heb reeds vaak op terrassen plaatsgenomen hoor! De bestellingen plachten alleen meestal een andere consumptie dan koffie te betreffen .
Dat Hongaarse gezeur over Trianon moet nu maar eens ophouden. In 1920 verloor Hongarije bijna 3/4e van zijn statelijke grondgebied. In het Franse Versailles werd het verdrag van Trianon ondertekend dat miljoenen Hongaren met een pennestreek tot Roemenen, Tsjechoslowakijen etc transformeerde. In 2020 wordt de 100 jarige handtekening herdacht en dat zal zeker enige bombarie tot gevolg hebben. Voor een meerderheid van de Hongaren voelt dit verdrag eigenlijk dictaat nog steeds als een zwaar onrechtvaardige wending van de geschiedenis. En feitelijk is dat ook zo! Als U de eerste gememoreerde zin ook nog eens laat opvolgen met: jullie Hongaren moeten nu eens uit de slachtofferrol stappen, is de boot helemaal aan. Niet doen dus, het kan de verhoudingen bij voorbaat verstoren. De slachtofferjas past overigens veel Hongaren als een maatpak, daar mag U best opmerkingen over maken. Maar Trianon daarbij aanhalen is niet aanbevelenswaardig
Die Hongaarse taal is volstrekt onbegrijpelijk voor een Europeaan en volstrekt onlogisch. Met deze en andere negatieve beoordelingen van de Hongaarse taal is het ook uitkijken geblazen. Hongaren zijn terecht zeer trots op hun eigen unieke taal, aanmerkingen dienaangaande worden meestal niet positief ontvangen. De reden van de overleving van Hongarije/Hongaren is volgens mij goeddeels terug te voeren tot de Hongaarse taal die een Midden-Europees eiland vormt tussen alle omringende talen. De Hongaarse taal is onbegrijpelijk, dit statement is begrijpelijk, want een Vlaming/Nederlander kan er vaak geen touw aan vast knopen. Maar erbij vermelden dat de taal niet Europees zou zijn? Niet doen, daarmee verkettert U den Hongaar tot een Aziaat. En volstrekt onlogisch? Ook niet waar, het Hongaars steekt veel logischer in elkaar dan het Nederlands. De Nederlandse schrijftaal is niet echt logisch, want wat is nu bijvoorbeeld het verschil in uitspraak tussen ei en ij. Niets, behalve in het woord vreselijk bijvoorbeeld. Dan is het weer een u of eh. Ik raak er nu al in verstrikt, want u kan ook als uu uitgesproken worden. Wat een volstrekt (on)logische en (on)begrijpelijke taal is dat Nederlands toch !!!!
Jullie Hongaren hebben daar in Oost-Europa/op de Balkan geleden onder het communisme. Hongarije bevindt zich in MIDDEN-EUROPA, nergens anders. Ja, Roemenen, Bulgaren etc, die wonen in Oost-Europa, maar wij niet, reageren Hongaren met een grimas in het gezicht. Nog erger is het als de term oostblok in de Nederlandse mond wordt genomen. Ach, zult U zeggen, die fout maak ik niet meer hoor! Ok, U niet, maar veel van Uw landgenoten wel kan ik U verzekeren. Hongarije als Balkanland benoemen is echter een nog veel grotere zonde. Hongaren in hetzelfde hokje plaatsen als Slaven uit Kroatië,Servië en dergelijke? Vooral niet doen! Niet alleen ervaart de Hongaar voorgaande als een miskenning van zijn/haar Hongaar-zijn, het getuigt tevens van een totale onwetendheid van de geografische positie van Hongarije. Eigenlijk desinteresse dus.
Tot zover mijn eerste acculturatiecursus Hongarije. De contributie kunt u overmaken op bankrekenignummer 666 666 666 , das driemaal het duivelsnunmmer geopend bij een duivelse bank. Welke dat is? De bank of China te Boedapest. Wat die daar te zoeken heeft? Dat moet U aan Orbán vragen! Wordt vervolgd .
Taal is de uitdrukking van cultuur. Zonder goed onderhoud van de taal verschraalt het denken. (Hella S. Haasse schrijfster 1918 2007)
Baruch Spinoza was onder andere een politiek denker, wiskundige, filosoof maar bovenal een kind van de verlichting. Op 24 november 1632 zag hij het Amsterdamse levenslicht als zoon van Sefardische Joden. God en natuur waren in Spinozas defintie hezelfde en inzicht in de natuur verhoogt de kennis van het goddelijke. Het is dus niet zo gek dat de verlichtingsfilosoof en Descartesfan elke bijbelse Openbaring en profetie ontkende en zich uitsluitend baseerde op de rede. Een wonder eigenlijk dat Spinoza in zijn tijd niet door één of andere geloofsfundamentalist om het leven is gebracht. Wel werd hij al in 1656 op 24 jarige leeftijd uit de Joodse gemeenschap verstoten, dit terwijl hij nog geen letter had gepubliceerd. Wie weet heeft hij wel geluk gehad, als afvallige Rooms-Katholiek was hij wellicht op de brandstapel beland.
In Boedapest wordt Spinoza geëerd, in het Joodse district bestaat de mogelijkheid het Spinoza Ház te bezoeken. Er worden theater/filmvoorstellingen verzorgd en in het restaurant kan een vorkje geprikt worden. Wekelijks is er live Joodse Klezmermuziek waarvan nog beter genoten kan worden tijdens het verorberen van Hongaarse/Joodse gerechten. Prima initiatief dat Hongaarse Spinozahuis, maar of de geëxcommuniceerde Spinoza dit Boedapester district als domicilie had gekozen? Ik weet het nog zo net niet ..
Dan de grote muziekheld Freddie Mercury. Op 24 november 1991 overleed de rockzanger met een bereik van maar liefst 4 octaven jammerlijk aan de gevolgen van de ziekte AIDS. Maar beste columnist, wat heeft Mercury nu van doen met Nederland en Hongarije? Voor wat betreft Nederland weinig ik geef het toe afgezien van het feit dat de Nederlandse Queen fanclub reeds sinds 1981 bestaat. Én dat voor heel veel Nederlandse muziekfans Freddie Mercury nog steeds het non plusultra van de popmuziek voorstelt. Bovendien is Freddie prachtig vereeuwigd in MadameTussauds te Amsterdam (zie foto boven)
In Hongarije veroorzaakt het uitspreken van Queen en Freddie Mercury bij menigeen nog een twinkeling in de ogen. Op 27 juli 1986 trad de Engelse band voor het eerst op in een land achter het ijzeren gordijn. Hongaren die getuige waren van het concert spreken nog steeds van een magische happening. Freddie had speciaal voor de gelegenheid een Hongaars volksliedje népdal ingestudeerd dat de Hongaarse fans uitgelaten ontvingen. Dat Queen Hongarije opnam in de concertagenda gaf de hoop dat de afsluiting van West-Europa wellicht toch niet eeuwigdurend zou zijn. Toch kon niemand op dat moment bevroeden dat 3 jaar later de Berlijnse muur zou vallen. Er is zelfs een concertfilm uitgebracht, live in Budapest genaamd. Een paar jaar geleden zag ik deze DVD in de schappen van een platenzaak staan. Waar? In de wereldstad Assen. Uiteraard heb ik de DVD meteen bij de kassa afgerekend ..
24 november is ook een heuglijke dag voor progressief Nederland. Op deze datum werd officieel de fusiepartij GroenLinks opgericht. Fusiepartij? Inderdaad, de volgende partijen hingen hun eigen politieke bloedlijn aan de wilgen: 1. PSP, de lieden van de gebroken geweertjes, de P stond uiteraard voor pacifistich. 2. CPN, geharnaste communisten die blijkbaar hun geloof in de proletarische wereldrevolutie meenden te moeten laten vallen. 3.PPR, de R staat voor Radikalen. Dat viel overigens wel mee hoor, het betrof naïeve linkse Rooms-Katholieken. Bestaat er nog iets ergers? Ja hoor, linkse naïeve gereformeerden, maar die hebben hun plekje gevonden in die andere fusiepartij, het CDA. 4. EVP, ook weer Ch-Christenen maar dan van Evangelische snit. Evangelisch? Gewoon gereformeerde linkse kerkgangers, de meeste voortspruitend uit de protestantse ARP. Hee, er zitten dus toch linkse gerefos in GroenLinks.
Door de ontzuiling in Nederland zijn de tegenstelling tussen de pacifisten en de confessionelen van GroenLinks een beetje weggemasseerd, maar GroenLinks blijft een bonte linkse club. Jesse Klaver houdt het rooie kluwen bijeen met één toverterm: milieubescherming. En nog ééntje: CO2uitstoot! Of Klaver het Christelijke geloof aanhangt is mij niet bekend. Verdacht is wel dat hij voorzitter is geweest van de Chistelijke CNV jongeren. Hij heeft zijn naam in ieder geval mee ..
Tot slot is 24 november de verjaardag van Zsolt Szabó. Zsolt wie? Ja, dit is een Nederlandse ex-politicus die een Tweede Kamerzetel bekleedde voor de VVD in de periode van 2003 tot 2006. Deze man moet Hongaarse roots hebben, Hongaarser wat betreft de naam kun je het namelijk niet krijgen. Het ex-Tweede Kamerlid heeft een naangenoot in Hongarije ene Szabó Zsolt die nog steeds politiek actief is. In welke partij? Tja, Fidesz natuurlijk. Zo ziet U maar, mensen van Hongaarse afstamming zijn over het algemeen poltiek rechts georïenteerd. Ook als het Diasporahongaren betreft zoals Zsolt Szabó.
Bij voorgaande conclusie kreeg ik pardoes een Aha-Erlebnis. Is het geen idee, beste Mark Rutte om met de Fidesz een nieuwe politieke fractie te vormen in het Europees parlement? Aan de ene kant is Fidesz een beetje de paria geworden binnen de Europese VolksPartij, de EVP. Het altijd integere CDA wilde de Orbánisten zelfs uit de inChristelijke EVP wippen, maar dat liet Viktor Orbán niet op zich zitten. Gek genoeg hebben CDA politici nooit geklaagd dat ene Berlusconi met zijn Forza Italia! lid is geworden en nog steeds zonder noemenswaardig bezwaar wordt gehandhaafd. Wat zegt U? Forza Italia! zit nu in een nieuwe formatie, PdL genaamd. En dat zou een verbetering zijn? De waarheid is namelijk dat de (ex)fascisten van Gianfranco Fini en Berlusconi de handen ineen hebben geslagen. Ach ja, gebruikelijk Januskopgedrag van het CDA.
Aan de andere kant is de VVD nog steeds lid van de Europese liberale fractie die tegenwoordig door het leven gaat onder de naam Renew Europe. De Franse president Macron wilde wel toetreden tot de ALDE de oude naam van de Europese liberalen maar dan moest en zou de naam veranderd worden. Want anders? Anders zou zijn politieke beweging En Marche de gelederen niet versterken. Macron kreeg zijn zin, maar deze circusact was alleen maar voor de bühne. En of de VVD nu zo blij moet zijn met de komst van de Macronisten? Hiernaast bevindt zich politieke rivaal D66 ook in deze club. Dat schuurt toch een beetje, Mark? OK, die schreeuwlelijk Guy Verhofstadt heeft als fractievoorzitter het veld moeten ruimen, maar daarvoor krijgen de liberalen meneer Dacian Cioloþ terug. Deze Roemeen is voormalig premier van zijn land en dat is op zichzelf reeds verdacht. Een Roemeense politicus met zon hoogeplaatste achtergrond? In een Roemenië waar zon beetje elke politicus zijn zakken vult. Zon persoon mag notabene van de Europese LIBERALE fractie de club leiden? Fraghaft zou ik zeggen, mede in ogenschouw nemend dat Cioloþ Roemeens minister van landbouw was. Nu niet bepaald een departement waar vooruitgang is geboekt met betrekking tot het letterlijke landje-pik van de Roemeense poltici
Dus, Mark en Viktor? Een nieuwe gezamenlijke fractie oprichten in het Europees parlement! Maar, maar, er is wel een kleine hick-up. De Orbánisten beoordelen de Nederlandse regering en daarmee de VVD als links-liberaal. Deze term is een soort vloekwoord binnen de Fidesz. Bovendien heeft de vorige Nederlandse ambassadeur in Boedapest de tactiek van het Hongaarse kabinet vergeleken met die van de terroristische IS. Dat is Orbán nog niet vergeten, hoor! En de huidige ambassadeur te Boedapest somde tijdens zijn toepraak op Koningsdag 27 april jongstleden verscheidene NGOs op waarmee de Dutch Embassy samenwekt in Hongarije. Bijvoorbeeld Transparency International, een ondermijnende George Soros organisatie in de ogen van Orbán. Daarin heeft hij het overigens voor een groot deel bij het juiste eind. In ieder geval betreffende de invloed van George Soros Tja, dat wordt geen gelukkig huwelijk, zelfs geen verstandshuwelijk
Oh, I was not made for heaven. No, I dont want to go to heaven. Hell is much better. Think of all the interesting people youre going to meet down there! Freddie Mercury, muzikant, 1946 1991)
Soli deo gloria! Alleen aan God de eer. Met deze woorden sloot Viktor Orbán zijn overwinningsspeech af na zijn eclatante verkiezingsoverwinnig in 2018. Napoleon Orbán begint zowaar Thierry Baudettrekjes te vertonen, het moet toch niet gekker worden. Hij had ook alle reden om himmelhochjauchzend te reageren, zijn partij, Fidesz heeft een tweederde meerderheid in het parlement behaald en is daarmee wederom alleenheerser geworden in Hongarije EN dat voor de derde keer! Goede reden om een zetel naast Onze Lieve Heer op te eisen. Maar hoe is dit nu toch mogelijk hoor je vanuit alle windstreken, de mode is tegenwoordig toch dat het politieke landschap in veel Europese landen meer en meer versplintert? Wat is er gebeurd in het land met de mooiste hoofdstad in Europa. Het antwoord daarop is niet heel kort maar is ook weer niet vreselijk gecompliceerd.
Hongarije is door zijn geografische en geopolitieke ligging eeuwen lang een doorgangshuis geweest in Europa. Sommigen zeggen zelfs dat in het geval de Hongaarse taal niet had bestaan het Hongaarse volk reeds lang geleden het onderspit had gedolven. Turken, Mongolen, Duitsers, Russen etc, allemaal hebben ze het land onder de voet gelopen, uitgemoord en beroofd. Door de eeuwen heen heeft er zich een nieuw soort Hongaars gen ontwikkeld, namelijk het gen dat een aangeboren minderwaardigheidscompex veroorzaakt.
In 1867 brak er met de Oostenrijkse-Hongaarse Ausgleich een nieuwe lente aan, de periode van de Dubbelmonarchie was er één van culturele bloei en economisch hoogtij. Nog altijd wordt Boedapast het Parijs van het Oosten genoemd en niet ten onrechte. Aan die bloeiperiode kwam abrupt een einde met de aanvang van de Grote Oorlog. Hongarije was één van de grootste verliezers toen de kruitdampen definitief waren opgetrokken. Het verdrag van Trianon in 1920 is één van de grootste traumas in de recente geschiedenis van de Magyaren waarbij krap drievierde van het land prijs moest worden gegeven aan de buurlanden. Hongaren zijn niet altijd even sterk in het vak marketing, want in de Hongaarse en internationale media en geschiedschrijving rept men altijd over het verlies van tweederde van het grondgebied, het gebiedsverlies ligt echter beduidend dichter bij 75% dan bij 66,67%.
Dit is slechts een voetnoot maar zegt toch veel over de Hongaarse state of mind. In het interbellum was Admiraal Horthy grotendeels de sterke man, een lethargische periode waarin de Admiraal met harde hand heerste en ook nog de foute keuze maakte door de kant van de Duitsers te kiezen. Met Hitlers Drang nach Osten was er voor het doorgangshuis Hongarije overigens geen gemakkelijke situatie ontstaan, maar meer verzet was uiteraard moreel wenselijk vereist geweest. De echt inktzwarte periode begon toen de fascistische pijlkruisers Horthy verdreven en zelfs Joden aan de Donauoever fusilleerden. De bevrijding kwam van het rode leger dat vanaf 1948 een communistisch terreurregime invoerde waar de honden geen brood van lusten. In 1956 kwamen eerst de studenten en al snel de gehele bevolking in opstand. Deze werd met behulp van grote inzet van Sovjetrussische troepen en serieus oorlogstuig zware tanks, bommenwerpers, Stalinorgels neergeslagen. Uiteindelijk bezweek de Sovjet-Unie en brak de democratische lente aan, Hongarije, het land van melk en honing zou de toekomst zijn, zo leek het
In 1989 vestigde Viktor Orbán al zijn naam toen hij tijdens de herbegrafenis van ImreNagy de premier tijdens de opstand van 1956 openlijk de Sovjetrussen opriep om hun biezen onmiddellijk te pakken en daarmee internationale waardering verwierf. In de eerste periode na de wende regeerde het MDF Hongaars democratisch forum met goedbedoelende naïeve politici die er eigenlijk niks van gebakken hebben. Sterker nog, naar mijn bescheiden mening heeft deze regering de allergrootste fouten gemaakt die je maar bedenken kunt.
Ga maar na, ten eerste had de communistische partij onder leiding van de landverrader en moordenaar János Kádár het land financieel compleet geruïneerd. Om de Hongaren rustig te houden werd hun relatieve welvaart gefinancierd door peperdure leningen. Tja, die moesten en zouden terugbetaald worden door het MDF, dat had heel anders gekund met het standpunt: willen jullie hier democratie waarde West-Europeanen, dan kwijtschelden die hap! Ten tweede heeft men niet afgerekend met de communisten, die sijpelden gewoon weer terug naar hun oude posities. Ten derde begon het MDF de relatief goed functionerende (staats)ondernemingen voor een habbekrats te verkopen aan buitenlandse multinationale ondernemingen. Één grote bak ellende. Orbáns partij Fidesz was nog niet voldoende georganiseerd om bij de eerste verkiezingen een sterk resultaat te scoren, met 9% resultaat kwam de partij in de oppositie. Het beloofde land van melk en honing werd geen werkelijkheid, sterker nog, een ongekend hoge werkloosheid zorgde voor zoveel onvrede bij de Magyaren dat ze in 1994 van de weeromstuit massaal op de opvolger van de communistische partij stemden.
De oude communist Gyula Horn leidde de regering tot 1998 en zoals het (oud)communisten betaamt was het adagium: alles achterover drukken wat nog mogelijk is. Had hun oude kameraad Kádár immers niet gezegd dat het niet onoverkomelijk is als arbeiders stelen, want dan blijft het vermogen tenminste in Hongarije. In ieder geval was Orbán in 1994 bij voorbaat kansloos, het volk zocht de vastigheid van vroeger. In 1998 was het eindelijk zover, Orbán kon aan zijn langverwachte karwei beginnen. De relatief onervaren Fideszpolitici stonden voor een schier onmogelijke opgave om het land uit het diepe dal te trekken. Dit deden ze niet eens zo onverdienstelijk, aan het einde van de regeertermijn stond de ploeg van Orbán klaar om verder te stomen. De voorspellingen spraken alle in het voordeel van de partij, maar Orbán vergat actief en activistisch campagne te voeren wat juist in de beginperiode het kenmerk van Fidesz was en verloor totaal onverwacht de verkiezingen van 2002.
Deze fout heeft Orbán zichzelf nooit vergeven, maar het werd een beslissend ijkpunt voor zijn latere handelen. De socialisten kwamen weer aan de macht, vadertjeMedgyessy met zijn senioriteit werd vooral door de oudere Hongaren geprefereerd, de echo uit het verleden klonk nog altijd door. Langzamerhand ging het economisch lichtelijk crescendo met als resultaat dat de socialisten er in 2006 wederom met de winst vandoor gingen. Hier moet wel bij gezegd worden dat Fidesz geen slecht resultaat behaalde maar de SzDSz het vrije verbond van democraten had zijn ziel al lang verkocht aan de socialisten en wilde geen coalitie vormen met Orbán c.s.. Dit heeft Orbán de leiding van de SzDsz nooit vergeven, als een hond had hij ze wel aan stukken willen scheuren. Hij verloor van generatiegenoot Ferenc Gyurcsány wat de nederlaag extra pijnlijker maakte. What doesnt kill You makes You stronger, het is in ruime mate van toepassing op Orbán, want hij heeft de zwarte periode overleefd. In elk ander West-Europees land zou de tweede nederlaag het waterloo zijn van elke politicus, Orbán is echter een kat met negen levens. Hij sloeg de interne aanvallen af concurrent LajosKósa stond al in de coulissen en leverde een sterk staaltje crisismanagement af door zijn partij bij elkaar te houden, ik zeg nog steeds chapeau.
In 2010 had Orbán een sterke rugwind, het kiesvolk was traditioneel weer zat van de socialisten traditionele corruptie alom -, er was onderling gedonder in de tent en de financiële wereldcrisis raakte Hongarije hard. Fidesz haalde een tweederde meerderheid, eindelijk kreeg Orbán de mogelijkheid zijn masterplan uit te werken. De basis van de echte opbouw van Hongarije is in de periode van 2010 tot 2014 gelegd. Het land kreeg weer internationaal vertrouwen, niet in de laatste plaats op financieel-economisch gebied. Orbán wilde echter niet dat er ook maar iemand over zijn schouder mee zou kijken en wilde van het financieel infuus van het Internationale MonetaireFonds af. Dat lukte hem door onder andere een vernuftig staatsobligatieprogramma op te tuigen waarbij niet EU-burgers bij aankoop van deze obligaties een verblijfsvergunning verkregen familie mocht ook overkomen en daarmee vrij baan hadden in de gehele Europese Unie.
Interessant genoeg is dit programma opgezet door vertrouweling Antal Rogán geen hot item geweest tijdens de recente verkiezingscampagne terwijl de verkregen verborgen winsten in de zakken van de politici verdwenen. Hier praat je dus echt over big money , die straatverlichtingcorruptie in Hódmezővásárhely en dat treintje in het dorp Felcsút gefinancierd door de EU -is hierbij vergeken klein bier. Maar ja, daar hoor je bijna niemand over. Waarom niet? Natuurlijk heeft de Fidesz heel slim de oppositie laten meedelen in het verdelen van de gouden eieren van de spreekwoordelijke kip, zo doen we dat in Hongarije, leven en laten leven. Al die retoriek die je hier in de recente campagne hoorde, nota bene ex-premier Ferenc Gyurcsány zei dat de Orbánbende achter de tralies moet. De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet, allemaal voor de bühne. In ieder geval, economisch had Orbán van 2010 tot 2014 de economische wind mee en hij voelde heel goed aan dat hij de nationalistische kaart nog meer moest spelen, hij had zijn voelhoorns duidelijk midden in de samenleving.
Geopolitiek speelt Orbán een slim spel waarbij hij zich net niet vervreemdt van de Europese Unie, maar tevens op goede voet wenst te staan met bijvoorbeeld Poetin. De laatste financiert zelfs de nieuw te bouwen kerncentrale in de stad Paks, ook hier spreken we weer niet over klein bier waar je de oppositie amper over hoort, Waarom ook alweer? Tegen aangeboden moneten zeg je geen nee natuurlijk. Terug naar de nationalistische kaart, deze speelde hij uit op twee terreinen.
In de eerste plaats gaf hij de in miljoenen uit te drukken aantallen etnische Hongaren in Slowakije, Roemenië etc het recht op het aanvragen van het Hongaarse paspoort, waar grif gebruikt van werd gemaakt. Hun stem op de Fidesz was in ieder geval verzekerd voor de toekomst en het creëerde een saamhorigheidsgevoel in de Hongaarse samenleving als geheel. Eindelijk, voelden de Hongaren, we kunnen voor de eerste keer echt trots zijn op onze identiteit. Over de Hongaarse minderheden in de buurlanden praten was jarenlang taboe in de communistische tijd zelfs reden voor arrestatie , zelfs onder Gyurcsány was het een non-issue, het interesseerde hem gewoon niet. Maar ja, wat wil je, hij is immers een crypto-saloncommunist, een regelrechte ramp is deze man gebleken voor het land, in elk opzicht!
De etnische Hongaren in het nu Roemeense Transsylvanië hebben een extreem zware tijd gehad onder het juk van Ceauşescu, eindelijk konden ze hun stem een beetje laten horen, echte autonomie was en is echter nog ver weg. De eerste keer dat ik Transsylvanië bezocht en aankwam in de stad Marosvásárhely Târgu Mureş gaf me dat een bizar kafkaïaans gevoel. Je zit honderden kilometers in de auto rijdend in Roemenië in oostelijke richting en komt aan in een Hongaarse stad, iedereen spreekt Hongaars Zelf was ik lange tijd van mening dat het gezeur van Trianon in Hongarije maar eens afgelopen moest zijn, het was nu alsof de schellen van mijn ogen afvielen. Het volgende waar gebeurde verhaal is niet alleen bizar, het is beyond imagination.
Er leven etnische Hongaren, zonder één centimeter verhuisd te zijn in een streek van het huidige vroeger Monarchistisch Hongarije Oekraïne die 1. als Tsjechoslowaak geboren zijn, vervolgens echt Hongaar werden onder Hitler kreeg Hongarije wat territorium terug 2. daarna als Sovjetburger door het leven gingen om 3. uiteindelijk te eindigen als Oekraïner. Als je de identiteit van iemand echt wil breken, dan ben je op de goede weg, zou ik zeggen. En daar was Viktor Orbán die bij je thuis komt met een Hongaars paspoort in zijn hand, de als boksbal gebruikte etnische Hongaren konden hun geluk natuurlijk terecht niet op. Ik heb nooit de echte betekenis van de tragikomische opmerking begrepen die ik de afgelopen decennia meermalen gehoord heb: Hongarije is het enige land in de wereld dat grenst aan zichzelf. Ik begrijp de diepere intrieste betekenis inmiddels maar al te goed .
In de tweede plaats versterkte Orbán het wij-gevoel van de Hongaren door uiteraard een zij sentiment te kweken, vooral ten opzichte van de EU. De vergissing die in West-Europa vaak wordt gemaakt is dat deze stemmingmakerij alleen maar gestoeld is op machtsbehoud. Uiteraard speelt dit een rol, maar Orbán heeft goed naar de geschiedenis van zijn land gekeken en wilde klip en klaar geen situatie meer creëren waarbij Hongarije weer een Europees doorgangshuis wordt. Vriend en vijand zijn het erover eens dat Orbán sterk heeft bijgedragen aan de hervinding van de eigen identiteit van deHongaren. In West-Eurpa wordt dit vaak onterecht als overdreven (ultra)nationalisme gekwalificeerd gecombineerd met xenofobie, de waarheid is dat de Hongaar zijn identiteit bijna weer van de grond af moest opbouwen.
Het is waar, de Hongaren zijn niet het meest tolerante volk op aarde, maar met antisemitisme is het niet slechter gesteld dan in Nederland. Als ik in Boedapest een Joods restaurant binnenstap is er geen ruit ingeslagen en staat er geen bewaking voor de ingang. Zal ik het over Amsterdam hebben? Laat maar. De Europese Unie moet er vanuit het gezichtspunt van Orbán vaak aan geloven, soms is dat terecht, soms onterecht. In ieder geval heeft Orbán handig gebruikt gemaakt dat de Europese leiders Angela Merkel voorop! geen enkele visie en oplossing hadden EN hebben voor het migratieprobleem. OK, zei Orbán, dan plaats ik een hek, vanuit historisch perspectief fronste iedereen in Europa zijn wenkbrauwen, hij werd bijkans voor nazi aangezien, maar gaandeweg bleek dat de kleine Hongaarse hopman de situatie niet zo slecht beoordeeld had.
Voor de bühne wordt Orbán door veel Europese politici nog bekritiseerd, maar daarachter klinkt waardering voor die dekselse onderdeur. Op bezoek bij de CSU in Beieren wordt hij heimelijk op handen gedragen Orbán heeft de deur voor de migranten immers in het slot gegooid en Sebastian Kurz in Oostenrijk steunt hem zelfs openlijk. Orbán is degene die de eerste klappen opving en nog steeds opvangt voor het falende beleid van de EU. Oostenrijk heeft dan wel geen fysiek hek maar heeft het beton aan de grens met Hongarije gestort en bouwt een hek langs de Hongaarse grens op in 72 uur. Hallo, mijne dames en heren politici van het Europees Parlement, nooit van gehoord zeker?
En ook niet dat de EU voor 50 miljoen euro pantserwagens heeft gefinancierd die met automatische wapens nu de Syriërs die de Turks-Syrische grens over willen steken voor hun raap schieten. En ook geen rapport gelezen geachte grachtengordelpolitici in Straatsburg, dat er geen land in de EU is dat voldoet aan de opgelegde immigrantenquotas behalve, ik geloof Malta en Noorwegen, de laatste is nota bene niet eens EU-lid. Orbán neemt tenminste geen blad voor de mond en zegt vooraf dat hij zich niet gebonden voelt aan quotas, veel andere EU-landen gruwen ook van deze verplichting maar knikken ja en doen lekker nee.
Sophie in t Veld, EU parlementslid voor D66 zei onlangs nog dat als zij Hongaarse zou zijn, dan zou ze het beleid van Orbán nooit accepteren. Inderdaad, lieve meid maar niet heus je bent geen Hongaarse en zal het ook nooit worden. Hup, terug naar je favoriete Michelinrestaurant in de nabije Elzas waar je lekker je eigen waarheid kunt debiteren genietend van een glas Hügel pinot gris jaargang 2003, moet natuurlijk wel vendange tardive zijn. Het Europese meten met twee maten wordt voortdurend succesvol blootgelegd door de slimme Orbán.
O ja, zegt U, er is nog wel iets zeer storends, dat is namelijk de maar almaar voortwoekerende corruptie in Hongarije, die ook nog gefinancierd wordt met miljarden Euros subsidies. Ik zal de laatste zijn die het corruptiemonster onder het vloerkleed wil vegen. Helaas is strenge controle voortdurend noodzakelijk en moet het zelfstandige sanctiesysteem van de EU uitgebouwd en verstevigd worden. Één ding moeten we echter niet vergeten: de doelstelling van de EU was altijd dat zogenaamde netto-ontvangers in de EU naar het welvaartsniveau moesten groeien van het gemiddelde van de EU-leden. DAT was en is de achterliggende gedachte van EU-subsidies. Als we de context iets verbreden zien we het beeld van een groot aantal multinationals dat sinds het begin van de negentiger jaren actief is in Hongarije. Die multinationals herinvesteren het al die jaren gemakkelijk verdiende geld onvoldoende in Hongarije, men sluist het snel weg naar belastingparadijs Nederland.
Nou, nou hoor ik vaak van die multinational guys, zo gemakkelijk is het niet geld te verdienen in een land zonder echte middenklasse, de marges staan zwaar onder druk. Zolang de zware oplichterij bestaat zelfde potje Nutella, zelfde etiket, maar in Hongarije met goedkopere ingredienten zou ik zeggen: ach, liever zeg ik het niet . In ieder geval, van elke Euro Europese subsidie die binnenkomt in Hongarije verdwijnt 5 Euro via de achterdeur weggesluisde winsten weer naar andere oorden. Ja, zegt U, je kunt het één niet met het ander vergelijken. Dat is helemaal waar, maar bedenk wel dat de lobbyisten van de multinationale ondernemingen de deur plat lopen bij de politici en technocraten in Brussel en Straatsburg. Als we deze ondernemingen gaan meetellen in het besluitvormingsproces in Brussel kunnen we morgen beter spreken van de Multinationale Unie in plaats van de Europese Unie.
Of Hongarije er netto/netto op vooruitgaat door de Europese subsidies is niet een vraag die je aan Sophie in t Veld of Hans van Baalen, de pro patria man van de VVD moet stellen en al helemaal niet aan Juncker, Timmermans en al die andere EU-Commisarissen. Het beste zou zijn als Hongarije net als Nederland de zogenaamde deelnemersvrijstelling wettelijk invoert zodat ook hier de multinationale brievenbusonderemingen hun veel lagere belasting kunnen betalen. Ik weet zeker dat bij een dergelijke invoering Mark Rutte meteen met in zijn kielzog de Mocro maffia in Boedapest orde op zaken zou komen stellen. Nederland benadeelt andere EU-landen en daarbuiten trouwens ook door ze belastinginkomsten te onthouden en profiteert daarenboven zelf van onterechte belastinginkomsten, hoe noem je dat ook maar weer, legaal stelen, ongerechtvaardigde verrijking toch?
Bovengaande in aanmerking genomen was het geen verrassing dat Fidesz in 2014 wederom een smashing overwinning behaalde bij de parlementsverkiezingen. Één ding had de sluwe Orbán echter over het hoofd gezien, hij had in in de periode 2010-2014 het principe van divide et impera, verdeel en heers, niet helemaal consequent toegepast. Helaas had hij zijn oude maatje Lajos Simicska teveel macht verschaft. In zijn eerste regeerperiode van 1998 tot 2002 benoemde Orbán Simicska tot hoofd van de belastingdienst en liet zijn leger lobbyisten en agenten binnen bij alle overheidsinstanties, zodat deze van alles bij voorbaat op de hoogte waren, ik zeg alleen maar: aanbestedingsprojecten wel of niet door de EU gefinanierd. Gevolg: Simicska bouwde een imperium op, verdiende geld als water voor zichzelf én Orbán en de zijnen, maar begaf zich tot schrik van Orbán tevens in de mediawereld.
De macht van deze Simicska werd Orbán toch een beetje teveel maar hij verzon een list: hij liet eenvoudigweg een aantal presentatoren, journalisten, reporters etc van het Simicska media-imperium voor zijn karretje spannen om zodoende de macht niet uit handen te laten glippen. Orbán wist heel goed: wie de media heeft, heeft het uiteindelijkvoor het zeggen. Simicska kwam achter deze vossenstreek van Orbán en deze dag staat in de annalen bijgeschreven als G-day. De afkorting komt van het het woord geci dat wat moeilijker te vertalen valt, maar kan het beste worden omschreven als strontbak. Letterlijk is de betekenis overigens sperma
De betreffende mediamedewerkers werden stante pede de laan uitgemieterd door Simicska en vanaf dat moment was het hommeles tussen de twee heren. Simicska verbond zich al snel aan de belangrijkste rivaal van Orbán, de oppositiepartij Jobbik, een club van gefrustreerde antisemieten, bruinhemden, anti-EU symphatisanten etc, kortom gespuis dus. Vanaf de G-day staat de Hongaarse politiek in het teken van deze broederstrijd, de socialisten en het fossiel Gyurcsány doen een beetje op de achtergrond mee, maar hebben zich definitief gemarginaliseerd. Vanaf dit schisma mocht Jobbik zich in buitengewone mediaondersteuning vanSimicska en de zijnen verheugen, een regelrechte ramp voor het Hongaarse volk.
De regeerperiode 2014 2018 van Fidesz kenmerkte zich door sterk economisch beleid, de werkloosheid daalde fors, buitenlandse investeerders bleven toestromen Duitse autofabrieken breiden en breiden maar uit in Hongarije en de samenwerking in de V4, de Viségradgroep met Hongarije, Tsjechië, Slowakije en Polen nam steeds vastere vormen aan. Het definitieve Midden-Europese geluid in de EU was geboren en bood een behoorlijk tegenwicht in de EU, in eerste instantie op migratieterrein. De Poolse regering ziet de Orbán-regering inmiddels als het voorbeeld waaraan zich men spiegelt Tja, dat was een nieuwe situatie waar iedereen in West-Europa zich danig op verkeken had, Orbán die de EU omkrijgt in het migratievraagstuk? Het kardinale probleem is dat er in de EU-landen geen politieke leiders meer met echte visie te bekennen zijn, Angela Merkel volgt alleen maar de opiniepeilingen en stelt op basis daarvan haar beleid bij, een trieste conclusie.
Ondertussen stoomde Orbán als een locomotief door, hij vond een gezamenlijke vijand in de zoals hij hem omschrijft Amerikaans-Hongaarse speculantGeorge Soros, geboren als György Schwartz in Boedapest. Van hem had Orbán in zijn studieperiode een beurs ontvangen, zodat hij een tijdje in Oxford kon studeren. Veel mensen zeggen nu dan ook dat Orbán zelf een perfide persoon is geworden door zijn eigen nest te besmeuren. Ook hier weer, dit is maar een deel van de waarheid. Soros is een miljardair die met een groot deel van zijn vermogen in elke hoek van de wereld de democratische ontwikkelingen ondersteunt. In één van zijn interviews heb ik het volgende uit zijn mond kunnen optekenen: ik ben anders dan al die andere steenrijken, want ik streef niet naar economische en politieke macht, maar naar een betere, democratischere wereld. Kijk, dit vind ik verdacht, Soros stelt zich hiermee op een hoger moreel plan dan zijn collega miljardairs die het eigenlijk alleen maar om geld en macht gaat. Bovendien noemt Soros zichzelf de democratische Messias van de wereld. Lijkt me een tikje megalomaan ..
Het verneukeratieve van het op zichzelf nobel ogend standpunt is dat Soros eigenlijk bedoelt dat hij samenlevingen wil inrichten op basis van zijn democratische ideaal dat als basis natuurlijk de American dreamheeft. Maar die American dream is misschien wel niet geheel of gedeeltelijk toepasbaar in veel ontluikende landen en wellicht al helemaal niet in het tempo dat Soros voor ogen heeft. Hier zit m de crux. Toen ik 20 jaar geleden vanuit Nederland naar Hongarije verhuisde zei ik vol optimisme en vertrouwen tegen mijn Hongaarse vader die vanaf 1956 in Nederland woont dat het allemaal goed komt met Hongarije, de jongeren zullen snel in het West-Europese ritme komen en stoten Hongarije in no time op in de vaart der volkeren. Zijn meewarige reactie was daarop: mijn jongen, dat duurt minimaal drie generaties, maar ik vrees meer.
Tijdens de onlangs afgesloten verkiezingscampagne moest ik vaak aan zijn woorden denken, helaas, ik vrees dat hij het bij het rechte eind heeft. Orbán heeft de afgelopen vier jaar zijn eigen volk opgezweept, de campagne tegen de gezamenlijke vijand Soros en de migrantvriendelijke EU heeft zijn vruchten afgeworpen. Aan de andere kant van het politieke spectrum voerde Simicska met zijn partij Jobbik een vuilspuitcampagne tegen Orbán, tegen de joden, zigeuners sorry, Roma , tegen de EU, tegen ja, tegen wat eigenlijk niet. De basis van Jobbik is frustratie, zelfmedelijden, haat, een orbitaal minderwaardigheidscomplex etc etc. Objectieve informatie die overigens niet bestaat was in Hongarije de afgelopen vier jaar amper te vinden. Positieve punten zijn echter een marcherende economie, een hervonden Hongaarse identiteit en STABILITEIT in een land dat eeuwen lang een doorgangshuis was geweest.Met deze sterke wapens ging Orbán de onlangs afgesloten verkiezingscampagne in.
De uitslag van de parlementsverkiezingen 2018 was uiteindelijk toch een verrassing, zelfs Orbán had in zijn stoutste dromen niet verwacht dat er toch weer een tweederde meerderheid uit de bus zou komen. De vraag die opkomt is natuurlijk, is dit een goede uitslag? Ja en nee.
Nee, omdat Orbán nu definitief alleenheerser is geworden, de oppositie is geneutraliseerd, corruptiepraktijken zullen niet terug- maar opgeschroefd worden, deels incompetente lakeien krijgen het nog meer voor het zeggen, de deep statekrijgt nog verder vorm, media gaan nog meer in de pas lopen. Wat echter naïef en gratuit is als de gemarginaliseerde oppositie samen met de internationale pers en civiele organisaties moord en brand schreeuwen omdat Orbán meteen na de verkiezingen de oppositionele krant Magyar Nemzet laat opdoeken. Zie je wel, weer een bewijs van zijn macchiavellistisch gedrag, het wordt een Poetinstaat hier.
De waarheid is echter dat de echte eigenaar van de krant daar heb je hem weer Simicska de handdoek in de ring heeft gegooid en wel vanwege twee redenen: 1. waarom zou hij een toch al verliesgevende krant verder financieren als het toch niks meer oplevert, de verkiezingen waren immers verloren 2. Simicska is een diep vileine vent die Orbán nog even een schop na wil geven door de krant snel op te doeken en op deze manier hoopt dat Orbán hier de schuld van krijgt. Voilȧ, dat is nu exact gebeurd. Wat vaak wordt onderschat door buitenstaanders is dat veel Hongaren ongeveer wel weten hoe de vork in de steel zit. Ik heb vaak meegemaakt dat buitenlandse kennisen mij toevertrouwen dat ze medelijden hebben met het lijdende Hongaarse volk. De waarheid is dat datzelfde volk in het algemeen helemaal niet op dat medelijden zit te wachten het heeft immers al jaren gezwolgen in zelfmedelijden -, de corruptie en de deep state nemen ze nu op de koop toe.
Beter eindelijk ophouden met klagen en proberen een stuk van de taart te krijgen denkt de praktische Hongaar. Van de week sprak ik met een goede Hongaarse vriend, we wisselden de nieuwtjes over de verkiezingen uit en aan het einde van ons telefoongesprek zette mijn vriend me nog even op mijn nummer. Ja, jij denkt nu wel dat je bent aanbeland bij de kernlaag van onze samenleving, toch is dat nog steeds een vergissing. Die Simicska heeft allang weer de vredespijp met zijn maatje Orbán gerookt en samen de strategie afgestemd. Voor de bühne maken ze ruzie, waar het om gaat is dat de macht in Hongaarse handen blijft, of Simicska wordt de hoofdpiet, of Orbán. De doorslaggevende reden voor de twee kemphanen om een monsterbond te sluiten is dat een nederlaag nog te verhapstukken is als de buitenlandse beinvloeding maar buiten de deur kan worden gehouden. En zegt mijn vriend, ze hebben als twee gentlemen gewed op de uitslag om welgeteld één Hongaarse Forint. Tja, deze samenzweringstheorie zou kunnen kloppen en eerlijk gezegd, ik kan het me zeer goed voorstellen.
Ja, dit is een prima uitslag, want in ieder geval zijn de bruinhemden van Jobbik buitenspel gezet, deze frustros hadden Hongarije zeker geen goede dienst bewezen en internationaal al helemaal niet. Laatste nieuws over de Jobbik is dat ze hun vertegenwoordiger in het Europese Parlement Krisztina Morvai officieel gesommeerd hebben om haar zetel op te geven vanwege het dissonante geluid dat ze tijdens de verkiezingscampagne liet horen. Die bruinhemden van Jobbik weten heel goed dat Morvai persoonlijk is gekozen in het parlement maar wentelen nu hun schuimende frustratie af op haar.
Dit is slechts een terzijde maar zegt alles over die flutpartij. Maar goed,de economie kan blijven groeien, de voorzichtige opbouw van een nu nog kleine middenklasse kan worden voortgezet, Hongarije staat onverminderd sterk in de EU en in de andere stormen die nog zeker op het land afkomen, Orbán laat zich eenvoudigweg niet piepelen.Mijn ideale uitslag in dit tijdsgewricht en deze situatie was geweest een sterke Fidesz, maar zonder absolute meerderheid waardoor een coalitie met de meer liberale LMP noodzakelijk zou zijn geweest. De scherpe kantjes waren er bij Orbán dan een beetje afgegaan. Nu waant hij zich in een zetel naast Onze Lieve Heer en hij lijkt me niet van het type dat naar een lager niveau zal afdalen.
Wat te doen? De EU en alle EU-landen seperaat moeten versterkt de vinger aan de pols houden op het gebied van corruptie, mediavrijheid en rechtsstaat. Maar niet met dat typisch morele Hollandse vingertje, maar streng-zakelijk en niet in samenwerking met de civiele organisaties die deels onder invloed staan van het Soros netwerk, hoe je het ook wendt of keert. De basale fout die Soros heeft gemaakt is dat een deel van het civiele netwerk dat hij ondersteunt zich ondergronds als oppositie gedraagt, vaak ook nog stilzwijgend ondersteund door EU-instituties. Bovendien met min of meer openlijke ondersteuning van Eurocommissaris Frans Timmermans. De boodschap moet zijn: bedrijf nooit politiek, of wat er ook maar in de buurt komt met civiele organisaties, want je krijgt de kous op je kop.
Dat er overigens van een grote gecoördineerde aanval van Soros en zijn netwerk op Hongarije gaande is kan naar het land der fabelen verwezen worden, maar, maar, er is wel degelijk sprake van beïnvloeding met een oppositioneel karakter. Overigens druk ik me nu enigszins eufemistisch uit. Met deze civiele strategie geef je Orbán precies de wapens in handen die hij graag op de zwarte markt zou kopen. Maar, dat is helemaal niet nodig, hij krijgt het modernste wapentuig gratis in handen gespeeld door diezelfde civiele organisaties, hij hoeft alleen maar de trekker over te halen en hij krijgt de meeste Hongaren mee. Want die Hongaren willen geen buitenlandse beinvloeding meer, dat laat hun herstelde identiteitsgevoel niet meer toe. De teneur in de samenleving is de volgende: wij willen niet nog een keer aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan.
Dat betekent dat we op enig moment toch schouder aan schouder moeten staan om een bepaald doel te bereiken. Hoe vaak heb ik in Hongarije niet het volgende larmoyante verhaal gehoord: Een keuterboertje heeft een koe, helaas overlijdt deze aan koliek. De buurman keuterboers koe heeft dezelfde koliekverschijnselen, maar overleeft het. In plaats van de buurman te feliciteren dat hij geluk heeft gehad met het feit dat zijn koe nog leeft verwenst hij hem en hoopt dat zijn koe ook zo snel mogelijk het loodje legt. Alles onder het motto: Ik in de ellende, dan jij ook asjeblieft! Dit is een wel zeer negatieve kwalificering van de Hongaarse state of mind, maar een kern van waarheid zit er zeker in. Het woord samenwerking heeft in Hongarije lang een lege betekenis gehad, het stond niet in het vocabulaire, wel ieder voor zich en God voor ons allen .
Echte verandering in de Hongaarse samenleving kan en moet alleen van binnenuit geëntameerd worden, pogingen om veranderingen in mentaliteit en gedrag van bovenaf of van buiten op te leggen zullen uiteindelijk een boomerangeffect hebben. In Hongarije had tijdens de campagne alleen Fidesz een duidelijk geformuleerde boodschap en gek genoeg de tweestaartige hondpartij. Deze laatste bracht de broodnodige humor in de campagne maar de kernboodschap van de tweestaartige honden was van een hoog serieus gehalte namelijk Umwertung aller Werte. Maar de jonge honden wisten bij voorbaat dat het Hongaarse volk hiervoor nog niet gereed was. Wat niet is kan echter nog komen! De geschiedenis herhaalt zich voortdurend, plotselinge volksuitbarstingen zijn reeds voorgekomen in de Hongaarse geschiedenis, zie 1848, zie 1956.
Een oude Hongaarse vriend omschrijft de Hongaarse psyche als volgt: wij Hongaren zijn als grote emmers, het duurt lang voordat de emmer vol is, dan wordt deze in één keer geleegd in de nabije sloot, er ontstaat kort daarna een groot hooivuur met uitslaande vlammen en binnen de kortste keren blijft de as over en begint de gehele cyclus opnieuw. Hongarije is geen gesloten samenleving, toch al redelijk ingebed in Europa, voor de lange termijn ben ik positief gestemd. Veranderingen zullen plaatsvinden met of zonder uitschieters, wie zal het zeggen, maar ten principale is de Hongaar een echte Europeaan , wel ééntje die nog in zijn democratische puberteit zit, maar hij wordt een keer volwassen. Tot die periode aanbreekt regeert de omnivoor Orbánals een autoritaire maar ook betrokken Pater Familias. Iedereen die hem voor de voeten loopt vreet hij met huid en haar op. De fase van de destructieve nationale zelfontkenning die lang in de Hongaarse ziel was gebrand is eindelijk voorbij, nu hebben we gelukkig andere, nieuwe uitdagingen aan de horizon.
Ik ben de eerste die toegeeft dat de veranderingen gepaard gaan met grove ontsporingen, maar in de gegeven omstandigheden kan ik absoluut leven met het verkiezingsresultaat, het had allemaal veel slechter gekund. Wat zegt U? Het moet Beter? Eens, dat wordt ook het naar mijn rotsvaste overtuiging!. Maar beter één stap vooruit dan twee stappen achteruit. De geschiedenis zal oordelen over Orbán cum suis, ik durf erom te wedden dat over 50 jaar de geschiedenis het volgende zal oordelen over Orbán: met hem begon de moderne bloeiperiode van Hongarije. En na hem werden de democratische pilaren van Hongarije pas echt versterkt. Dit laatste is natuurlijk wishful thinking die hopelijk bewaarheid wordt.
In de geopolitieke hoofdstad van Europa de Drentse hoofdstad Assen gingen we als kinderen op 11 november van deur tot deur met een Chinees lampionnetje. We raffelden snel een liedje af, bij voorkeur met de minste tekst. Voorbeeldje?
Sint Maarten, Sint Maarten, de koeien hebben staarten, de meisjes hebben rokjes aan, daar komt Sint Martinus aan! Het einde verruilden we in een balorige bui wel eens Sint Martinus voor botten Tinus, verwijzend naar de botten van de overleden heilige. Eigenlijk besef ik nu pas dat deze tekst een Halloween variant avant la lettre was. Anyhow, na het vals gezongen liedje stopten we maar weer een milky way in de overvolle tas met snoepgoed. Of een koetjesreep. Bij links(ige) mensen kregen we meestal een mandarijntje of een appel die we ietwat chagrijnig in de tas gooiden. Tja, die gezonde troep nam de plaats in van zoetigheid natuurlijk. Wel openden in deze verzuilde tijd begin zeventiger jaren alle mensen nog hun voordeur. Gereformeerden ja, die zelfs -, hippie-achtigen, geharnaste (salon)socialisten, vrouwen van wethouders, dikbuikige conservatieven met sigaar in de hand: iedereen gaf wel wat weg. Kom daar nu maar eens om.
Sint Maarten is volgens geschiedkundige bronnen geboren in het gebied dat thans tot Hongarije behoort. In Hongarije wordt Mártonnap dan ook nog al dan niet uitbundig gevierd. In Noord-Nederland is dat tevens het geval, misschien wel omdat de grote kerk in de stad Groningen de naam Martini draagt. Waarom exact 11 november tot Sint Maartensdag is gepromoveerd blijft duister, het betreft namelijk de geboorte- noch de sterfdag van de Christelijke heilige. Ach, maar wie maalt daar om, in (Noord) Nederland verzamelen kinderen een grote berg snoep, genoeg voorraad tot de komst van Sinterklaas dus. En in Hongarije eet men op 11 november het buikje vol met gebraden ganz, ganzenlever en op 12 november begint de Hongaar zijn/haar ontbijt op de volgende wijze: een plak witbrood met ganzenvet besmeurd, een paar rode uienringen, afgemaakt met rode scherpe paprikapoeder en een snufje zout.
Gans eten? Ja, de Hongaar heeft zich in de geschiedenis verdiept. In het jaar Onzes Heeren ook het Uwe 371 werd de relatief jonge Maarten reeds tot Bisschop verkozen van de Franse stad Tours. Omdat hij zich niet waardig voelde voor het ambt verstopte hij zich volgens de Franse overleveringen in een ganzenhok. Zijn fanatieke volgelingen spoorden hem echter op en kroonden hem alsnog tot Bisschop. Of Maartens volgelingen by the way de ganzen bij de vondst van Maarten meegegapt hebben vertelt de overlevering niet. Misschien hebben Maartens discipelen de Bisschopwijding wel aangegrepen om een Rooms ganzen- en drankgelag te organisren. Volgens het credo van het goede Roomse leven.
Op 19 jarige leeftijd stond onze Maarten al bekend als duivelsuitdrijver. Onwillekeurig zou je denken dat de vuren die op veel plekken ontstoken worden op deze dag hieraan refereren. Nee hoor, de oude Germanen toonden met hun vuren respect aan hun (af)god, ene Wodan. Daar komt de tradities van die brandjes vandaan. Overigens hoop ik dat Scheveningse pyromanen dit artikel niet lezen. Hebben ze nog een datum om een 200 meter hoge brandstapel op het strand te bouwen. Nu ja, de inmiddels afgetreden Haagse burgemeesteres Pauline Krikke hoeft dat niet meer mee te maken. Zij is inmiddels afgetreden, je zou kunnen zeggen dat ze als een duivelin met behulp van de vlammen is weggejaagd. Duivelin? meer een gestrand skûtsje uit Sneek haar geboorteplaats die Krikke. Zij mag nu haar eigen Sint Maarten brandstapel aansteken, want na die vonkenregen in Scheveningen zorgt de ad interim burgemeester Johan Remkes er wel voor dat die Haagse Hooligans hun aanstekers thuis kunnen laten. Waar Krikke haar brandstapel heeft gebouwd? Ergens op een weiland bij het boomrijke Beetsterzwaag in Friesland. Genoeg hout voorhanden waar ze vast voor een zacht prijsje ze is immers voorzitter van de Raad van Advies van Staatsbosbeheer aan kan komen ..
Als U in Hongarije op 11 november een gansje verorbert, meet U dan goed de lengte van de botjes van de ganzenborst. En check de kleur van die botjes. Zijn de botjes relatief kort en bruinig van kleur dan kunt U rekenen op een zachte doch vochtige winter. In het geval van lange en witachtige botjes wordt het koud en valt er sneeuw. En kijkt U bij het verslinden van datzelfde gansje goed uit het raam: als het op 11 november zacht en regenachtig is volgt een strenge winter. Vriest het op de elfde dan wordt het natuurlijk een modderwinter. U weet hoe het met volkswijsheden is: ze zijnnooit/altijd waar. Doorhalen wat niet van toepassing is.
Tot slot, waarom is 11 november zon belangrijke dag in Nederland. In 1970 speelde Johan Neeskens zijn eerste voetbalinterland en wel tegen de DDR. Toevallig een land dat niet meer bestaat. Hiernaast werd de Berlijnse muur precies 30 jaar geleden bestormd en afgebroken. Over communistische duivelsuitdrijving gesproken .
En in Hongarije? 11 november is de geboortedag van Lipót Rottenbiller, oud burgemeester van Boedapest. In 1848 werd hij ruw van zijn ambtsketting ontdaan door de vileineOostenrijkers die in dat jaar de Hongaarse revolutie met dodelijke hand onderdrukten. Rottenbiller spendeerde een tijdje in de bak in Graz. Maar in 1861 mocht hij wederom de burgemeestersfunctie vervullen. Niet lang overigens, na een paar maanden werd hij al weer gewipt. Naar aanleiding van deze gebeurtenissen is er een quote geboren: megbukott mint Rottenbiller. Letterlijk: mislukken/falen als Rottenbiller. Vaak wordt deze zin gebruikt als een politicus zijn Waterloo heeft gevonden, maar het kan ook gelden voor een ontslagen directeur van een onderneming bijvoorbeeld.
Recent voorbeeld: de net verkozen burgemeester van de stad Győr, Zsolt Borkai moest van de grote baas Orbán vertrekken. Wegens corruptie misschien? Welnee, hij werd heimelijk gefilmd op een luxe zeiljacht ergens in tropische oorden omringd door flessen Finlandia wodka én publieke vrouwtjes die hem liefkozend omhelzden .En dat nu, past natuurlijk niet bij een politicus die de Christelijke waarden van de Fideszpartij zou moeten vertegenwoordigen.
Alle acteurs/politici zijn hoeren. Zij verkopen zichzelf aan de hoogste bieder(William Holden, Amerikaans acteur, 1918 1981). PS politici heb ik er voor het gemak maar bijgevoegd .
This is what happened on November 4, putting an end to the 1956 revolution
This is what happened on November 4, putting an end to the 1956 revolution - Author Anna Wynn
The Hungarian Revolution of 1956 .
The 4th of November is here, a day of mourning for Hungarians, as we remember all the brave men and women who fought in the 1956 Hungarian uprising. This was the day Soviet tanks invaded the capital and started the retaliation. On November 1, Imre Nagy declared Hungarys neutrality and withdrawal from the Warsaw Pact. No one expected that, just a few days later, Soviet troops would invade and crush the revolution.
Minutes of the day
4:15 am In 1956, November 4 fell on a Sunday. Soviet troops started a general attack on Budapest and other major cities at 4:15. The troops consisted mostly of Soviet soldiers originating from the Asian parts of the Soviet Union. Most of them had no idea where they were or who they were fighting against. Hungarians stood their ground for a while, despite the early hour of the day.
5:20 amImre Nagy makes a speech on the radio that is repeated several times in the next hours.This is Imre Nagy speaking, Chairman of the Council of Ministers of the Hungarian Peoples Republic. In the early hours of this morning, Soviet troops started an attack on our capital with the obvious aim of overthrowing the legal and democratic Hungarian government.Our troops are fighting. The government is in place. I am making this fact known to our people and the whole world.(based on The Guardian and APNews) .The speech was broadcasted in several foreign languages, too.
7:14 am. In the name of Imre Nagys government, the Soviet troops are asked not to shoot. The request is made in Russian, too.Let us avoid a bloodbath. Soviets are our friends and shall remain so.
7:57 am. Éva, the wife of writer Gyula Háy, asked for help from writers and intellectuals all over the world in the name of the Hungarian Writers Union. Her message was repeated in German, Russian and English, too.Help Hungary! Help us! Help! Help! This was the last message heard on the Independent Kossuth Radio. At 8:07, the radios broadcast stopped in the middle of a music number.
6-8 am. Imre Nagy receives political asylum in the embassy in the old Yugoslavia, along with about 40 other people. Meanwhile, István Bibó, the only member of the government who stayed in the Parliament, wrote a proclamation.
In it, he declared that Hungary has no intention of following anti-Soviet policies, and refuted the accusation that the uprising was fascist or in anti-communist sentiments. He also urged Hungarians not to recognise the occupying Soviet forces or a puppet government. He ended the proclamation thus:I ask the great powers and the wise and brave decision of the United Nations in the name of the freedom of oppressed nations God save Hungary!
Seeing how the Soviet troops outnumbered the Hungarians, there was no attempt at an official armed resistance. It was the growing numbers of freedom fighters who tried to stop Soviet powers.NoonBy noon, the Ministry of Defence, the Ministry of Interior and the Budapest Police Headquarters are all under Soviet regulation.
Around 1 pm, the Moscow radio announced that The Hungarian counter-revolution has been crushed. Later that day, Kádárs government contacted the UN and asks for the Hungarian question to be removed from the agenda. President Eisenhower protested against the Soviet intervention, however, international affairs like the Suez Crisis proved to be more important for the Western world.
Consequences of the day
Freedom fighters were determined to fight the Soviets. Concentrated groups kept up the fight in various points in the capital as well as in the countryside on the 5th and 6th of November, too. The freedom fighters of Csepel fought the longest. Their resistance was crushed on November 11. After this, János Kádár gave his first radio speech as the new prime minister, in which he declared the revolution to have been crushed. On the 4th of November, 135 Hungarians lost their lives in Budapest. Between October 23 and January 16, 2652 people died while 19 226 people got injured. According to UN data, the retaliation of the uprising took 453 lives, while some Hungarian sources say it was around 230.
De traditie van Halloweenvieren stamt voor een groot deel uit Groot-Brittannïe. De oude Kelten geloofden dat de doden op de dag voor Allerheiligen 1 november uit hun grafzerk oprezen om vervolgens van een levend lichaam bezit te nemen. Onwillekeurig komt me bij het opschrijven van dit oude bijgeloof de videoclip thriller van wijlen Michael Jackson bovendrijven. Of de legendarische horroklassieker the invasion of the bodysnatchers. De eerste versie dateert uit 1956 en geeft bij het aanschouwen ervan nog steeds een unheimisch gevoel. Waarschijnlijk heeft dit als achtergrond dat de invaders lichaam en geest overnemen zonder dat de niet-geïnfecteerden dit in eerste instantie in de gaten hebben. Misschien is dit overigens in werkelijkheid al aan de orde van de dag, Mark Zuckerberg zou volgens boze tongen een androïde-masker dragen over zijn overigens als een alien-salamander uitziende hoofd.
(Noord)Ieren en Engelsen zijn in het verleden massaal naar Noord Amerika getogen en hebben hun tradities in hun ransel meegenomen. Tegenwoordig is Halloween in The States een grote commerciële horror-verkleedpartij met de bijbehorende Hollywood horrorfilms. Lekker griezelen, wat wil je nog meer. Veel Amerikanen kunnen zich tegenwoordig de kosten van een eng masker overigens besparen vanwege het reeds bestaande enge karakter van hun werkelijke tronie. Om te beginnen met Trump ..De afschrikwekkende maskers bijvoorbeeld een holle pompoen met gaatjes plaatsten de Kelten op hun knar met het doel de uit hun graf opgestane doden af te schrikken in hun pogingen de Keltische lichamen en geesten te enteren.
Zoals gebruikelijk waaien alle nieuwe Amerikaanse trends vertraagd over naar Europa. Kauwgum en McDonalds zijn ongemeen populair geworden in Europa, dus waarom die halloweenverkleedparijen niet? In Nederland kopen steeds meer burgers een pompoen, hollen deze uit, snijden er een jokerlach in en plaatsen een vaccinekaars in de holle vrucht. Maar comfortabeler is het een holle neppompoen te kopen van Chinese makelij bezorgd door een postorderbedrijf. Lekker klimaatneutraal zullen we maar zeggen. Halloweenparties worden tegenwoordig zelfs op de Nederlandse biblebelt georganiseerd waarmee maar bewezen is dat er sprake is van een algemeen geaccepteerd commercieel fenomeen. Hongarije heeft ook last van die vertraagde trendoverwaaiingen uit het land van Uncle Sam alhoewel ik nog geen echte massaliteit bij het volk bespeur.
Ik had het in het begin al over Allerheiligen, een Anglicaans en Rooms-Katholiek feest dat elk jaar op 1 november valt. In de meer Rooms-Katholiek georïenteerde landen, zoals Hongarije wordt op deze dag vrijaf gegeven. De meeste Hongaren bereiden zich dan voor op de dag die daarna volgt, daarover straks meer. In het geseculariseerde Nederland wordt er op 1 november gewoon gewerkt of geluierd -, die paar praktizerende Katholieken gaan naar de heilige mis en luisteren geboeid naar die nog steeds onder het celibaat zuchtende pastoor. In Hongarije zijn de kerken wat beter gevuld en dat is maar goed ook. Premier Viktor Orbán is de grote voorvechter van de Christelijke moraal in zijn land en spendeert grote sommen geld aan de restauratie van Christelijke gebedshuizen. Van die financïele injecties blijft wel altijd een deel aan de pastoorpij hangen. Een Rooms-Katholieke kniesoor die erop let ..Sorry, ik moet mezelf een beetje verbeteren, in het Groningse Winschoten Winschootn wordt er jaarlijks een Allerheiligenevenement georganiseerd dat door tienduizenden geïnteresseerden wordt bezocht. Winschootn? Dat is toch een stadje ergens in het traditioneel communistische Oost-Groningen? Tja, de diepten en wegen van Onze Lieve Heer zijn ondoorgrondelijk!
Tot slot nog de meest interessante dag van het begin van de novembermaand, Allerzielen vallend op de tweede dag van november. Alweer een Rooms-Katholieke traditie, die Papen hebben ons maar met allerlei festiviteiten opgescheept, nietwaar? Nu ja, festitiviteit? Met Allerzielen worden de doden herdacht, dus is het meer een dag van memento mori en natuurlijk om de herinnering aan de geliefde overledenen levendig te houden.
Als wel opgevoede protestant in Nederland had ik lang geen enkele notie van het bestaan van Allerzielen. En november was geen schoolvakantieperiode dus de Hongaarse begraafplaatsen heb ik in mijn jeugd in de herfstpeiode nooit aanschouwd. Op 2 november was het gewoon verplicht Hollandse schooltijd. Of spijbeltijd .. Inmiddels ben ik een beetje bijgeschoold. Rond en op de tweede november tijgen talloze Hongaren naar de kerhoven om met vaak een zee van bloemen hun doden te eren. Uiteraard worden één of meer kaarsen bij het graf geplaatst, de meeste Hongaarse begraafplaatsen bieden in de novembertijd s avonds een sprookjesachtige aanblik. Afgezien dat de dodenverering een contemplatieve component kent, kleeft er nog een voordelige kant aan Allerzielen. Binnen de familie- en vriendenkring is er even tijd voor een gezamenlijk te bespreken thema dat meestal niet tot conflicten en ergernis leidt. Bovendien komen Hongaren elkaar tegen op het kerhof, zo kunnen oude vrienden die in deze gehaaste wereld elkaar veel te weinig ontmoeten elkaar weer eens op de schouders slaan.
En in Nederland? Ik vrees dat de halloweenmaskers als afschrikking voor de uit hun graf opgestane doden op 31 oktober wel eens levensreddend kunnen zijn. In het geseculariseerde Hollandse poldertje blijven veel graven op 2 november onbezocht. De gestorvenen zouden daar wel eens genoeg van kunnen krijgen. Geen aandacht van de levenden? Volgens de aloude traditie van de Kelten kruipen de doden tijdens halloween immers in de huid van de levenden. Een daadwerkelijke invasion of the bodysnatchers is wellicht aanstaande in Amsterdam, Lutjebroek, Schin op Geul, Woerden etc. Behalve in Winschootn natuurlijk, ook al gaat het daar slechts om Allerheiligen. Maar het is een begin
Allerzielen kent men in Hongarije als Halottak napja = de dag VAN de gestorvenen.
63 jaar geleden is het alweer 23 oktober 1956 dat de opstand tegen de misdadige Sovjetrussische overheersers uitbrak. De door studenten maar bijna onmiddelijk gevolgd door vele Hongaren uit alle lagen van de bevolking geïnitieerde protesten leidden reeds op 25 oktober tot de val van premier Ernő Gerő waarop Imre Nagy het stokje van deze gestaalde communist overnam. In West-Europa wordt meestal gesproken over de Hongaarse opstand, terwijl in Hongarije de volgende officiële benaming geldt: az 1956-os forradalom és szabadságharc. Vertaald betekent dit de revolutie en de vrijheidsstrijd van 1956.
Uiteraard beschouwen Hongaren de opstand als een echte revolutie, namelijk die tegen de rode Ruszkik en bovendien was het een vrijheidsstrijd teneinde een democratisch Hongarije op te bouwen. Dat die revolutie in de kiem werd gesmoord doet niks af aan het feit dat het in 1956 wel degelijk een revolutie betrof. Het zijn voor West-Europeanen wellicht nuanceverschillen, voor een Hongaar zijn het essentiële verschillen. In de nadagen van elke oktobermaand wordt er in de media en op straat nog steeds met verschillende benamingen aan die 23e oktober gerefereerd. Aan de linkerkant van het politieke spectrum wordt meer de aandacht gelegd op de vrijheidsstrijd, aan de rechterkant wordt de uitdrukking forradalom revolutie vaker gebezigd.
Dit heeft als achtergrond grotendeels een historische context, bij socialisten of communisten heeft de term revolutie immers een heel andere ideologische lading. De term revolutie is in de linkse context voorbehouden aan het socialistische gedachtengoed, de opstand van 1956 als dusdanig benoemen is zelfs voor sociaal-democraten vaak nog een brug te ver. Gestaalde communisten die tegenwoordig gelukkig met een lampje gezocht moeten worden zouden liever spreken van de contra-revolutie van 1956.
In Hongarije wordt de 23e oktober meer en meer aangegrepen als een historisch heroïsche strijd waarbij de heldenverering tot een buitenaardse proportie wordt verheven. Hou U mij te goede, ik ben de laatste die ook maar iets af zou willen doen aan de daadwerkelijke helden van de Hongaarse opstand want dat waren ze! -, maar naast de heldenverering past volgens mij wat meer notie van het historische perspectief. Met de personen van Imre Nagy en János Kádár als twee van de hoofdfiguren naast andere uiteraard probeer ik mijn beeld te schetsen van de gebeurtenissen in de herfstdagen van 1956 en de gevolgen daarvan voor Hongarije tot op de dag van vandaag.
Imre Nagy nam deel aan de Russische revolutie in 1917, werd Russisch staatsburger en lid van de Russische communistische partij. In 1919 was hij staatssecretaris van de Hongaarse communistische radenregering van Béla Kun maar Nagy moest halsoverkop naar Rusland vluchten toen de witte legers van Miklós Horthy de boel overnamen. Na de Tweede Wereldoorlog keerde hij terug naar zijn thuisland waar hij lid werd van het politbureau, reeds in 1945 volgde zijn aanstelling tot minister van landbouw. In de periode van 1951-1953 vervulde Nagy de functie van vice-premier onder de wrede Mátyás Rákosi. Na de dood van Stalin in 1953 moest Rákósi het veld ruimen voor Nagy, die meteen de focus van de zware industrie verlegde naar landbouw en landbouwhervormingen.
Rákosi gaf zich echter niet gewonnen en met zijn gemanipuleer en machinaties kreeg hij het bij Nikita Chroesjtsjov voor elkaar dat Nagy in 1955 kon worden afgezet. Niet kort daarna werd de landbouwhervormer Nagy zelfs uit de communistische partij verwijderd. In de zomer van 1956 werd Rákosi wederom van zijn sokkel getrokken mede op basis van destalinisatiepolitiek van de Russische communistische partij. Ernő Gerő, de nieuwe sterke man was echter een Stalinist in de traditie van Rákosi, achteraf gezien was zijn aanstelling een kardinale fout van de Ruszkik. Vanaf het uitbreken van de opstand op 23 oktober volgden de ontwikkelingen zich in rap tempo op.
De inmiddels gerehabiliteerde Nagy werd tot premier gebombardeerd door het centrale partijcomité. János Kádár, tevens een gematigd hervormer werd op 25 oktober tot partijsecretaris benoemd. De nieuwbakken premier verklaarde te streven naar een Hongaarse weg naar het socialisme. Toen hij op een balkon verscheen bij het parlementsgebouw begroette hij de massaal toegestroomde Hongaren met bestekameraden. Dit beviel de menigte geenszins waarop Nagy het in zijn speech verder over beste Hongaren had.Op 30 oktober kondigde Nagy volledig vrije verkiezingen aan en beloofde onderhandelingen met de Sovjetrussen te starten met als onderwerp volledige terugtrekking uit Hongarije. Nadat Sovjetrussische troepen het Boedapester vliegveld hadden bezet verklaarde Imre Nagy Hongarije op 1 november als officieel neutraal land dat werd bezegeld met het opzeggen van het Warschau-pact. János Kádár was er intussen er al in een Russische tank tussenuit gepiept en werd vervolgens door de Ruszkik aangewezen als de opvolger na het neerslaan van de opstand uiteraard van Imre Nagy. De verrader Kádár was op het moment dat hij in de Russische tank stapte er zich van bewust dat hij medeverantwoordelijk zou worden voor de moord op zijn kameraad Imre Nagy
János Kádár werd geboren in het huidige Rijeka in de monarchie Fiume genaamd , zijn werkelijke naam was János Csermanek, niet echt een Hongaarse naam overigens. In 1931 werd hij lid van de illegale Hongaarse communistische partij en vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het verzet in Tsjechoslowakije. Al in 1946 werd hij benoemd tot plaatsvervangend secretaris-generaal van de Hongaarse communistische partij en later in 1949 mocht hij zich tevens het hoofd noemen van de beruchte Hongaarse geheime dienst. In deze periode was hij nog fervent aanhanger van het Stalinisme. Als vermeend Tito-aanhanger werd hij door Mátyás Rákosi echter in het gevang gegooid, maar stond na de dood van Stalin in 1953 weer op vrije voeten.
Hij kreeg na 1953 veel steun van de arbeiders die hij ondersteunde in hun wens voor meer vrijheid voor vakbonden. Onder andere vanwege deze opstelling van Kádár werd hij na de afservering van Ernő Gerő in oktober 1956 aangesteld als partijsecretaris. Aanvankelijk stond hij zij aan zij met Imre Nagy, zijn Stalinistische reflexen zullen wel opgespeeld hebben toen hij toch besloot de Sovjetrussische kant te kiezen. Imre Nagy vluchtte nadat Kádár zijn zetel had overgenomen naar de Joegoslavische ambassade die hij op 23 november 1956 verliet. Dit deed hij met de verzekering van zijn oude kameraad Kádár op zak dat hij en zijn groep een veilige doortocht zouden krijgen naar het westen. Niets bleek minder waar, bij het uitstappen van de ambassade werd Nagy onmiddellijk ingerekend en in een koude cel gedonderd. Later werd Imre Nagy veroordeeld tot de doodstraf wegens hoogverraad en samenzwering tegen de volksdemocratie.Op 16 juni 1958 kwam Nagy door ophanging om het leven in de binnentuin van de gevangenis. Oud-kameraad János Kádár stond erbij en keek ernaar ..
Grote gebeurtenissen in de geschiedenis worden naarmate de tijd vordert vaker in zwarte of witte vlakken weergegeven, grijstinten komen vaak niet meer aan bod. Hoe oordeelt de geschiedenis nu over de Hongaarse opstand en de twee behandelde hoofdrolspelers. Imre Nagy als groot vrijheidsstrijder en democraat in hart en nieren? En János Kádár als de goeiige vergevingsgezinde communist die Hongarije na 1956 tot de vrolijkste communistische barak van achter het ijzeren gordijn formeerde? Geen van beide beoordelingen berusten naar mijn mening op de waarheid.
Imre Nagy was een communist, ook toen hij in oktober 1956 tot leider van de regering werd gebombardeerd. Door de steeds grotere druk van de opstandelingen op straat! werd hij steeds verder de democratische richting opgeduwd. Die rol heeft hij echter wél op zich genomen en daarmee zijn leven geriskeerd. Alleen al om die reden is hij óók een held van de opstand en helaas sterven echte helden voortijdig. Zo ook Imre Nagy ..Aan de andere kant is de steeds vaker opduikende Kádár-nostalgie een nachtmerrie bij klaarlichte dag.Regelmatig verneem ik zelfs berichten van sommige leden van de huidige oppositie in Hongarije dat het onder Kádár beter was dan onder Orbán. In het Hongaars noemen we zoiets fatális baromság , vrij vertaald aperte nonsens.
Kádár was niet alleen een Stalinist maar bovenal een verrader van de Hongaarse revolutie. Vervolgens trok hij ook nog beulskleren aan en werd hij een ordinaire moordenaar. En laten we niet vergeten, in de eerste 10 jaar na het neerslaan van de opstand was er helemaal geen sprake van het zogenaamde goulash-communisme , keiharde repressie en afrekeningen waren aan de orde van de dag. János Kádár stierf op 6 juli 1989, precies op de dag dat het Hongaarse Hooggerechtshof besloot tot volledige rehabilitatie van Imre Nagy. Hoe ironisch kan het lot zijn ..
De echte helden van de opstand van 1956 zijn de Hongaarse studenten, arbeiders en alle andere Hongaren die genoeg hadden van de rode repressie. Zij en niet de leidende communistische elite of degenen die streden voor een communisme met een menselijk gezicht waren de gangmakers van de grote strijd. Met de opstand van 1956 heeft het Hongaarse volk dubbel en dwars bewezen onderdeel te willen zijn van een op democratie gestoeld Europa. De plaats van Hongarije in de Europese familie lees Europese Unie is volledig gerechtvaardigd, op 23 oktober 1956 heeft het Hongaarse volk zijn ware democratische gezicht getoond.
Een dag om tot in de lengte van jaren trots op te zijn. 23 oktober was tegelijkertijd finest hour en darkest hour . Maskers gingen af, nuance en diplomatiek geneuzel waren in het uur van de waarheid van de baan. Voor degenen die hun finest hour beleefden betekende dit vroeger of later de dood, of vluchten naar het westen, of een gedetineerd of onder terreur levend bestaan in de totalitaire volksrepubliek Hongarije. Voor degenen die hun darkest hour beleefden volgde een ogenschijnlijk zeker bestaan als dienaren van de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken USSR , helden zijn ze nooit geworden, daarom bleven ze ook in leven ..
In 1989 was het over en sluiten met de dictatuur van de Sovjetrussische machthebbers, de zogenaamde omwenteling was een feit. Alleen, kunnen we wel écht spreken van een ware omwenteling? De MDF-politicus József Antall werd verkozen tot premier en beging met zijn regering vier kardinale fouten die tot op de dag van vandaag hun sporen nalaten in de Hongaarse samenleving: 1. János Kádár had het land opgezadeld met torenhoge deviezenschulden, de Hongaren werd jarenlang koest gehouden door hen op de pof te laten leven. In plaats van een grote streep door deze schuldenlast te halen beloofde de brave József alles netjes terug te betalen. Reken maar dat de westerse wereld en de banken de weigering tot betaling uiteindelijk hadden geaccepteerd, een ontluikende democratie breng je toch niet op voorhand om zeep?
2. de nog enigszins functionerende ondernemingen werden voor een appel en een ei verpatst aan multinationals en Hongaarse koopjesjagers die vervolgens het principe van winstmaximalisatie tot in de hoogste graad gingen uitvoeren. De firma EON verhoogde zo vaak de energietarieven voor de Hongaarse huishoudens dat zelfs de financieel directeur van die club de tel niet meer kon bijhouden. Energie werd in Hongarije verkocht op West-Europees prijsniveau of daarboven. O ja, en in het geval van de Hongaarse koopjesjagers bleek het vaak te gaan om voormalige zichzelf verrijkte communisten.
3. de archieven van de geheime dienst AVO/AVH bleven tot op de dag van vandaag gesloten en werden gedeeltelijk vernietigd.
4. er is niet één voormalige communist veroordeeld voor de afschuwelijke misdaden die zijn gepleegd. Rechters die doodsvonnisen hebben getekend konden vrolijk verder aan hun carrière werken na de omwenteling. Resultaat: egy következmények nélküli ország ofwel een land zonder consequenties
Tja, je vraagt je af, wie is er nu achteraf de échte verrader van de revolutie/opstand? In ieder geval is de conclusie gerechtvaardigd dat de Hongaarse politiek en de samenleving als geheel geen zelfreinigend vermogen hebben getoond. Dat is een trieste conclusie en verklaart voor een deel waarom Hongarije in de stuatie verkeert waarin het verkeert. Overigens ben ik niet het type dat meehuilt met de wolven in het bos, onmiskenbaar is er ook veel ten goede veranderd in Magyarenland. Inderdaad, het had veel beter gekund en het kan nu ook beter, terugkijken heeft zin maar vervolgens moet de blik op vooruit. 23 oktober is uiteraard een officiële herinneringsdag in Hongarije maar gezamenlijk de slachtoffers herdenken is er helaas nog niet bij. Het is anno 2018 ondenkbaar dat op deze dag Hongaarse regeringsvertegenwoordigers staand naast socialistische parlementsleden op het Kossuth-plein in Boedapest gezamenlijk het volkslied aanheffen. Ik betrap me er overigens zelf op dat ik daartoe waarschijnlijk ook niet bereid zou zijn. Waarom niet? Diepe wonden helen in het algemeen maar langzaam, helemaal als het stinkende wonden zijn.
23 oktober - Herdenking opstand 1956 tegen de Sovjets - Nationale feestdag
Woensdag 23 oktober 2019 56-os forradalom és szabadságharc
Jaarlijks viert Hongarije op 23 oktober de opstand in 1956 tegen de Russische overheersing. De massale opstand, die begon als een vreedzame studentenopstand, duurde van 23 oktober tot 10 november. Ook met de termen 56-os forradalomés Szabadságharc en Oktoberrevolutie wordt deze opstand bedoeld. De opstand is bloedig neergeslagen door de Russen die met tanks Budapest belegerden.
23 oktober is jaarlijks ook een nationale vrije dag in Hongarije, de winkels zijn gesloten.
Door het hele land worden er bijeenkomsten georganiseerd om deze dag te herinneren. Elk iets groter dorp organiseerd wel iets. Vaak is er wel een herinneringspark of beeld te vinden. Kransen worden gelegd, gedichten worden voorgelezen, toespraken worden gehouden.
De Hongaarse Nederlander (of de Nederlandse Hongaar) András Csengõ heeft erover geschreven in deze blog. Hij schrijft geregeld zeer informatieve blogs die hij op een zeer vermakelijke manier verwoordt.
Gemeenteraadsverkiezingen in Hongarije en verkiezingen voor de provincieraden
Akaszto: Op 13 oktober worden de Hongaren opgeroepen te gaan stemmen voor de samenstelling van hun gemeenteraden m.a.w.gemeenteraadsleden-képviselő, hun burgemeester-Polgármester en het bestuur van de provincie. (Helyi önkormányzati választások 2019) Gemeenteraadsleden (kandidaten staan samen op een stembiljet-in alfabetische volgorde met de partij erbij- de kiezer mag zoveel stemmen geven als er gemeenteraadsleden zijn- hier zes en 2772 kiezers). De burgemeesters worden rechtstreeks verkozen via aparte stembiljetten (met daarop de kandidaten-het meeste stemmen is meteen de burgemeester). Een ander biljet laat stemmen (enkel een lijststem) voor de provincie, waarin de locatie ligt. Die verkiezingen worden om de 5 jaar georganiseerd. Stemgerechtigden krijgen een oproepingsbrief op naam. Stemmen of opkomst is niet verplicht zoals in Belgenland. De verkiezingen worden aangekondigd met een soort aanplakaffiche (zie foto). Vele kandidaten zijn partijloos, andere behoren tot de grote politieke families, die ook op andere niveaus actief zijn. Woont in de locatie een voldoende grote (boven een bepaald %) etnische minderheid (zigeuners, Serven, Kroaten, Duitstaligen, Oekraïners, Ruthenen enz.) dan kiezen die hun eigen gemeenteraad, via aparte lijsten.
Nee, nu geen grappen grollen over nepgeld begin dit jaar uitgegeven door de Tweestaartige Hondpartij, a Kétfarkú Kutyapárt. Gaarne wil ik een financieel college geven over de Hongaarse nationale munteenheid, de Forint, ook wel afgekort als HUF. Ik meen dat ik als jurist uitermate deskundig kan oordelen over allerlei financieel/economische zaken. Waarom? Vrijwel al die zogenaamde zeer bekwame economen en financieel specialisten slaan bij elke voorspelling standaard de plank mis. Geenéén van die lieden op die ene witte raaf na dan heeft de financiële melt down van 2008 kunnen voorspellen. In het algemeen kun je stellen dat voornoemde analisten immer een voorspelling geven van het verleden. Maarten van Rossem, de nationale brommende éminence grise heeft gelijk: als economen en monetaire nerds met de nodige gewichtdoenerij het economische/financiële toekomstbeeld schetsen, nou berg je dan maar! Zandzakken voor de deur!
Maar goed, de Forint dus. Maar hier is toch geen sprake van een nieuw soort valuta? Inderdaad, wat U zegt, bent U misschien econoom? Ok, laat ik beginnen met de huidige koers van de Forint. Vorige week werd een all time record gevestigd, één Euro was op gegeven moment meer dan 330 Forintjes waard. Meteen reageerde de armzalige Hongaarse oppositie door te stellen dat deze wisselkoers de deplorabele toestand van de Hongaarse economie weergeeft. Niets is echter minder waar, vorig jaar was de economische groei meer dan 5% en dit jaar stevent Hongarije wederom af op een groei van hetzelfde niveau. Voor de rest voldoet De Hongaarse financiële huishouding keurig aan alle Brusselsenormen, zelfs het begrotingstekort neemt structureel af. Dus? Invoeren die Euro als het nieuwe geld van de toekomst. Nou, dat is nog maar de vraag, ik kom daar zo op terug.
De Forint bestaat al sinds 1946 en is voor veel zogenaamde tweede diaspora Hongaren momenteel zon beetje manna uit de hemel. Even terzijde, de eerste tranche Diaspora Hongaren waren die meer dan 200.000 Hongaren die in 1956 noodgedwongen hun thuisland moesten verlaten voor de oprukkende Sovjettanks. De tweede tranche betreft die tienduizenden Hongaren die na de Hongaarse EU toetreding in 1994 hun heil zochten in de West-Europese landen. Om keiharde guldentjes, Deutschmarken of Engelse Ponden te verdienen. Inmiddels worden de salarissen meestal in Eurootjes uitbetaald en die briefjes worden steeds meer waard bij het passeren van de Oostenrijk-Hongaarse grens. De meeste in het buitenland werkende Hongaren hebben bijna alle standaard last van heimwee en nemen elke kans waar om die paar vrije dagen te gebruiken om terug te keren naar de nationale moederschoot. Verblijvend in die provinciestad in Duitsland worden overigens wekelijks bedragen overgemaakt naar de achtergebleven familie in dat kleine dorpje naast Debrecen. En voor die Euros kunnen steeds meer Forinten worden verkregen Die weer gebruikt kunnen worden voor de aankoop van een kilo brood, maar misschien kan er tegenwoordig ook een chocoladereep van het merk Balaton af.
Maar niet alleen de diaspora Hongaren hebben profijt van de zwakke Forint. Wat te denken van al die geëmigreerde Hollanders die meestal op het platteland een mooi stukje grond hebben aangeschaft inclusief woning. In de meeste gevallen worden deze opgeknapt met behulp van Hongaarse timmerlieden, stukadoors, dakbedekkers en wat dies meer zij. Onder die Nederlanders bevinden zich relatief veel pensionados die hun pensioen uiteraard in keiharde Euros ontvangen en met deze Forintstand zichzelf in de handen kunnen wrijven. Het wordt er allemaal goedkoper op! Helaas geldt dat niet altijd voor vaklieden, want die moet je inmiddels met een lampje zoeken. Waar die zijn? Hardwerkend ergens in de Freistaat Bayern aan weer een nieuw appartementencomplex. Gelukkig zien we de trend heel langzaam keren, mondjesmaat komen er inmiddels vaklieden terug, er is namelijk werk plenty, maar handjes zijn er te weinig. Deze schaarste plus de economische flow in Hongarije zorgt voor hopelijk een gedeeltelijke terugverhuizing uit West-Europa.
Tot slot, moet die Forint daarom nu niet eens een keer ingeruild worden voor de Euro? Daarover lopen de meningen uiteen. Aan de ene kant naar wijlen Joop den Uyl zouden de omstandigheden hiervoor pleiten. Geen gedoe meer met wisselkoersen, valutakosten verdwijnen, betalingsverkeer versimpelt, stabiele financiële inbedding in de EU, geen speculatiegevaar meer met de HUF, geen golfbewegingen meer op de importmarkt etc. Aan de andere kant verliest de Hongaarse staat de Nationale Bank dan de mogelijkheid om monetair in te grijpen. Re- en devaluatiebeslissingen zijn dan niet meer mogelijk, een zelfstandig rentebeleid kan op de helling. Hongarije zal afhankelijk worden van het beleid lees: nukken van de Europese Centrale Bank te Frankfurt.
Op lange termijn lijkt me de Eurowissel onvermijdelijk helemaal in het geval de Hongaarse economie sneller blijft groeien dan de rest van de Eurozone-landen. Of in het geval de economie een ondiepere recessie ondergaat dan de Eurozone landen. Het is maar hoe je het bekijkt! De kloof tussen de West-Europese economieën en de Hongaarse is nog steeds aanzienlijk bijvoorbeeld arbeidsproductiviteit! en dan heb ik het nog niet eens over het welvaartsniveau van de bevolking. Hiernaast vraag ik me overigens wel af of die Eurozone wel zon veilige haven is. Griekenland en Italië zijn feitelijk technisch failliet en Frankrijk is een financiële bolderkar. De kar hobbelt nog wel, maar O wee als de gele hesjes de volgende kuil graven. Of die wielassen het dan houden? Ik vraag het me af. Toch verblijven deze drie landen in de Eurozone, vooral voor Griekenland heeft het toetreden tot de Eurozone geleid tot een rampenscenario.
Dus, leve de zwakke Forint zullen de diaspora-Hongaren en de Hollandse pensionados roepen! De biljetjes van 10.000 HUF komen als manna uit de hemel!
Geld maakt niet gelukkig, dat heeft het met armoe gemeen. Simon Carmiggelt, Nederlands schrijver ( 1913 1987)