De gidsenzusjes door de eeuwen heen - Deel 1. De sixties
1962
Jaarleuze
Ga niet voorbij
Start
Op aangeven van E.H.Joseph De Decker (toen aalmoezenier van de gidsen van St Niklaas-in 1963 zou hij de verbondsaalmoezenier van VVKM worden) en gesteund door pastoor De Vos werd in februari in de kerk van de Minnestraat een vergadering belegd om de opstart van een gidsengroep in de H.Kruisparochie te bespreken. Naast Joseph De Decker zaten ook zijn zus Mit, Alida en Simone Van Biesen en pastoor De Vos rond de tafel. Joseph De Decker verzekerde de prille groep van bijstand en vorming via een inloopperiode bij de gidsen van Sint Niklaas. Ook Pastoor De Vos gaf zijn zegen. In de groep van leeftijdsgenoten en vriendinnen vonden Mit, Alida en Simone spoedig versterking: zus Emmy, vriendin Lydia Van Damme, Jeanine De Saedeleir, Rita Verstrepen, Myriam Van Puyvelde... Met Mit De Decker als groepsleidster werd onze groep in de loop van 1962 ingeschreven in de administratie van het Vlaams Verbond der Katholieke Meisjesgidsen onder het nummer 03401M. De nieuwe groep kreeg Tijl Uilenspiegel als naam mee. Ze vond onderdak in een huisje aan de Koben (Opwijksestraat, waar later dr. Van Oudenhove (de oude) zijn praktijk zou hebben).
Er waren oorspronkelijk 3 takken: de kabouters , de jonggidsen en de gidsen(dat was overigens ook nationaal zo- de kapoenen en de jins zijn er pas later bijgekomen).
Het goede nieuws deed al gauw de ronde en waar het nodig was gaf pastoor De Vos een duwtje in de rug. In minder dan geen tijd telden "de gidsen van de Minnestraat" méér dan 50 leden, allemaal meisjes tussen 6 en 18 jaar oud, allemaal "van't Kruis". De verbondswinkel in Antwerpen zal wel zo goed als uitverkocht geweest zijn toen die zich allemaal tegelijk gingen "inspann'".
De leidsters liepen stage bij de gidsen in Sint Niklaas en leerden er de knepen van het vak, zoals die beschreven stonden in de "Keure-de richtlijnen van de gidsenbeweging"uit 1961. Het officiële doel van de beweging was "een op het buitenleven ingesteld gemeenschapsspel waarin de natuurlijke en bovennatuurlijke deugden worden ontwikkeld, en waarin het meisje van vandaag zich door zelfwerkzaamheid en zelftraining, op basis van de gidsenwet, een christelijke levensbeschouwing kan eigen maken".
Uniform
-De leidsters kregen een wit fluitkoord met trommelfluit en een rode das. Zij droegen een kaki blouse en dito rok. Simone Van Biesen stikte voor zichzelf en meerdere mede-leidsters zo'n rok. -De leden droegen "een kaki kleed met gele das" ..."twee kousjes witgoed voor de was" en een leder riem in het middel maakten dit uniform compleet. Het jaarkenteken en vaardigheidsemblemen getuigden van je staat van dienst. Maar in de zomer van 1962 zal nog niemand indruk hebben kunnen maken met veel van die dingen.
Wetten
Deze wetten bestaan uit een aantal positieve regels die bedoeld zijn als richtlijnen omtrent wat nu precies verwacht wordt van een gids (geen verboden, want die nodigden elk levenslustig kind toch alleen maar uit ze te overtreden, volgens Baden-Powell) . (bron: Wikipedia) Elke tak heeft zijn wet. Elke zondagactiviteit of kampdag start met de formatie: onder het zingen van een liedje stellen de takken zich op - de oudsten vormen de buitencirkel, de jongsten de binnencirkel. Dan wordt er per tak iemand aangeduid die de wet van haar tak opzegt. De nodige mededelingen worden gedaan en de formatie wordt afgesloten met nog een liedje.
Anno 1962 was dit de Gidsenwet: Een gids is oprecht, op haar woord kan men vertrouwen Een gids is trouw aan god, de naaste en zichzelf Een gids is hulpvaardig en weet dat anderen op haar rekenen Een gids is vriendelijk en voorkomend, een zuster voor elke andere gids Een gids is hoffelijk, eerbiedigt zichzelf en de anderen Een gids leeft met open oog in gods natuur Een gids is gehoorzaam en doet geen half werk Een gids is blij en overwint haar moeilijkheden Een gids is sober en draagt zorg voor het goed van anderen Een gids is beheerst en rein
Kamp
Diezelfde zomer voelde de leidingsploeg zich mans genoeg om reeds een eerste keer op kamp te gaan. "Gaan" moeten we hier letterlijk als "stappen" begrijpen, want het kamp leidde de gidskes te voet van de Lange Minnestraat, via de Opwijksestraat en de Fochelstraat over de bareel, rechts, naar het kasteel van De Nayer (niet dat met de wal rond, maar er rechtover)- een afstand van niet minder dan 1,8 km! In de kelders van dit kasteel vond het eerste 4-daagse kamp plaats. Bij ontstentenis van Outdoorshops moest men creatief zijn: een laken aan 3 kanten dichtgestikt werd met stro gevuld en ziedaar de voorloper van het luchtmatras of veldbed. Een oerdegelijke Solo Mio was's nachts even warm als de beste thermische slaapzak. Het plezier was er niet minder om! Plezier was er zeker op tocht in de straten van Lebbeke, waar men nieuwverworven tochttechnieken in de praktijd bracht onder het groeten van vrienden, familie en bekenden die zich verwonderden over de gegroepeerde aanwezigheid van klein vrouwelijk grut in de straten van de gemeente.
Waren de kinderen niet verontrust door het knallend onweer dat tijdens hun verblijf losbarstte, dan waren sommige ouders dat wel. Er zijn gevallen bekend van vaders die zich per velo naar Nayers' kasteel spoedden om zich van het wel-zijn van hun dochters te verzekeren.
1962-'63
Jaarleuze
Met lijn en kleur
Kamp
-Kabouters: Louise-Marie -Jonggidsen en gidsen: Oostkamp, op een kasteel Er was geen bezoekdag voorzien, noch voor de kabouters, noch voor de oudere groepen. Het kamp van de kabouters duurde wel maar één week (oudere groepen: 10 dagen). De leidsters waren tegelijkertijd ook foerier, niet op hun eigen kamp, maar op dat van een andere tak.
1963-'64
Jaarleuze
Kamp
Een kampplaats vinden was toen nog een opdracht die een goede voorbereiding, veel planning en enige creativiteit vroeg, want een kant-en-klaar kamprepertorium was destijds nog niet voorhanden. Tegen nieuwjaar aan begon men pastoors en gemeentebesturen van bosrijke gemeenten op te bellen met de vraag of er in de buurt geen kampplaats was. Vervolgens reed men met vader's wagen ter plaatse.
-Kabouters: Westerlo (Kempenhof) -Jonggidsen en gidsen (na mekaar): Huise, op het domein van Barones Agnes della Faille d'Huysse
1964-'65
Jaarleuze
Van start tot meet
Kamp
-Kabouters: Averbode -Jonggidsen: Kapellen -Gidsen: Salet (op een boerderij)
21.08.1965
Uit de Voorpost: Op zondag 5 september 1965 richten de parochiale jeugdbewegingen van de H. Kruisparochie een groot jeugdfestival in. Deze feesten die doorgaan in de parochiale feestzaal voorzien te 9.45U (na de hoofdmis) plechtige opening met parade door chiro-drumband, verder te 18U kreabe opvoeringen door de plaatselijke jeugd en optreden van het orkest "The Layabouts" Een week later stond in dezelfde krant, onder de titel: "Vandalen aan het werk": In de Minnestraat op de H.Kruisparochie te Lebbeke werd een jeugdfestival ingericht met de medewerking van de parochiale jeugdbewegingen. De jeugd was bijgevolg zeer talrijk vertegenwoordigd. De vele fietsen die aan de zaal op een spciaal aangeduide plaats konden geplaatst worden, vielen in handen van enkele vandalen. Een dertigtal fietsen werden beschadigd en de banden doorkerft. De bezoekers van buiten de gemeente konden aldus gedeeltelijk te voet naar huis.
1965-'66
Jaarleuze
Zoek blad en bloem
Kamp
- Kabouters en jonggidsen: Oud-Heverlee - Gidsen: St Michiels Brugge
02.10.1965
Uit "De Voorpost": De gidsen van de H.Kruisparochie gaan wekelijks zwemmen naar Aalst. Er wordt daarvoor een speciale autobus ingelegd, die ook stopt aan de zaal "Ons Huis". Alle meisjes vanaf 10 jaar mogen mee. De som voor de bus en de zwemkom bedraagt 25 fr. Dit bericht wordt nog herhaald op 15.01.1966 en 26.11. 1966. Er wordt dan gespecifieerd dat de bus vertrekt aan de kerk in de Minnestraat te 17.15U en aan "Ons Huis", Leo Duboisstraat te 17.20U en dat men rond 19.30U thuis wordt verwacht. Vanaf november mocht men al vanaf 8 jaar mee.
1966-'67
Jaarleuze
Samen met anderen
11.11.1966
Samen met anderen maken de gidsen van de allereerste 11 11 11-actie in Lebbeke een succes.
28.01.1967
Uit "De Voorpost": Op zondag 29 januari richt de VVKM Tijl Uilenspiegel een vieringsavond in ter gelegenheid van hun 5-jarig bestaan. Verlenen hun medewerking: Hugo Raspoet en de zanggroep Orion. Deze viering gaat door in de parochiale zaal van de H. Kruisparochie te Lebbeke en vangt aan te 19U. Hugo Raspoet (zie foto), jongmensen, is de zanger van het meesterlijke "Helena". Spoed u naar het dichtsbijzonde antiquariaat en draai die plaat, want dat liedje is echt bijzonder mooi !
Kamp
Kabouters: St Michiels Brugge - Loppem Jonggidsen-gidsen: Zoerle-Parwijs
1967-'68
Jaarleuze
Samen voor allen
Kamp
Bel-Geel
04.11.1967
Uit "De Voorpost": Zondag 5/11 - KWB St Maarten afhalen. 16U: Afhaling van St Maarten en zijn gevolg aan de grens van de parochie in de Fochelstraat. In optocht gaat het naar de parochiale feestzaal. Koninklijke Harmonie - Chiro - Meisjesgidsen - VKAJ en KWB. In de zaal gaat dan een programma door van declamatie, zang en ritmische oefeningen door de schooljeugd.
Waar logeren we ? In jeugdheem Verbruggen - een bivakhuis met 48 bedden en 1 are tentengrond Er is een keuken met benodigdheden (zonder borden en bestek) Het sanitair bestaat uit 6 toiletten, 18 lavabo's en 4 douces
Terrein en omgeving - gelegen in eigen parkbos - 2 km van het dorp - 100 are speelterrein - kampvuurplaats
Wij kennen Affligem vooral van de abij. Misschien kunnen wij ons deze keer door de paters laten inspireren bij het opstellen van ons weekendprogramma (tegenvoorstellen zijn welkom op de vergadering van 28.11):
Dagindeling van de Affligemse monnik 06.00 uur: opstaan, tijd voor meditatie en geestelijke lezing 07.00 uur: ontbijt 07.30 uur: morgendienst 08.00 uur: conventsmis in het Latijn, nadien werk volgens functie 12.00 uur: middagofficie, middagmaal, recreatie, koffie en roken, rustpauze 18.00 uur: vespers in de bidplaats, avondmaal 19.15 uur: lezingen (vroegere metten), recreatie en tv 19.45 uur: recreatie 21.00 uur: avondofficie en daarna niet meer spreken
Deze rubriek betreft taalparels gesprokkeld in het buro van mère superieure en belendende percelen. Misschien vindt ge er zelfs echo's van uw eigen in terug. Hoe dan ook is het niet de bedoeling wie dan ook uit te lachen, maar sommige onbedoelde woordspelingen zijn zo mooi dat ze u niet mogen onthouden blijven.
Jerom, Large et les autres Vroeger heette alleman gewoon Maria en Jef, maar tegenwoordig is niets nog simpel. Vele Oude Belgen zijn niet bestand tegen de woekerende originaliteit in het naamgeven en zetten die nieuwe namen hoe dan ook naar hun mond. Het Skandinavische "Lars" wordt al snel vertaald naar "Large (larsj)" - Maaike ontpopt zich tot "Moîken", een wezen dat we in het Lebbeeks ook als jonge roenker kennen. Ooit werkte in de Zonnebloem een jongen Jeroen genaamd; alhoewel dat nu geen zwaar exotische naam is, hadden veel senioren er toch wel moeite mee. Een deel van de mensen sprak de jongeman als "jeunhomme" aan, terwijl anderen zich tot hem met "Jerom" richtten. Consolée, een Rwandese medewerkster, moet af en toe met "Consomé" genoegen nemen. De Schotse aangetrouwde kleinzoon van één der senioren heet officieel "Duncan" - Schots is niet voor niets synomiem voor "ourdig", want de Vlaamse oma vindt "Duimken" maar een maffe naam voor een grote mens. Tja, het kan ook aan de oma's zelf liggen, natuurlijk.
Vervoer en vermaak Met de wagen rijdt ge tegenwoordig overal recht naartoe, dankzij de GP-eps. Op een sakker en een vloek staat ge daarmee aan 't sportpaleis, bijv. om naar de Night of the Plongs te gaan. Parkeren is ook niet meer zo moeilijk sedert de auto's bijna allemaal standaard uitgerust zijn met een cervola-stuur. Met de trein ergens naartoe rijden blijft altijd een riskatie met die stakingen en zo. Ge kunt met uw klachten weliswaar bij de omnibusman terecht via een émel - een rekadee hoeft niet - maar 't is niet zeker dat er iets van voort komt. De kleine man delft immers altijd het achterspit.
Ourdige plougen Ge zijt graalijk te beklagen als ge de ziekte van Pakistan op uw lijf gesmeten krijgt, want veel is daar nog niet aan te doen. Tegen pijnlijke gewrichten kunt ge misschien Voltarenbrood in de strijd gooien, maar als dat niet helpt is een heuphypothese wellicht onafwendbaar. Als ge niet oppast zijt ge handgekapt voor ge't weet ! Is uw hartritme van de slag, dan biedt het steken van een pezewever uitkomst. Tegenwoordig zijt ge daarvan op een paar dagen thuis. Ge moet dan wel nog revalideren op de homo-trainer. Vele dames op middelbare leeftijd zien erg af van de minnepoes - wie daarbij op de koop toe ook nog intercontinentaal is heeft het helemaal niet onder de markt !
Na dit kort relaas vol kwalen en kwellingen zult ge het met mij eens zijn: een goede gezondheid is goud waard !
Het was mooi in Lokeren dit weekend...en niet alleen voor Miet en Wilfried
Van vrijdag 26 tot zondag 28 september 2008 met de Gidsenzusjes in het Koetshuis van het Verloren Bos te Lokeren te gast. Het verloren Sprookjes-bos in feite, want Sprookjes waren het kampthema dit jaar.
In vergelijking tot vorig jaar zaten we nu superdeluxe gelogeerd, in een zee van ruimte en hygiëne en navenantse strenge regels. Gezien de speelse tot losbandige natuur van menig Gidsenzusje waren deze misschien niet eens zo'n slecht idee (zeker nu vermoeidheid mij noopt de teugels enigszins te laten vieren) maar toch ...even wennen. In stukken en brokken stroomde het gezelschap toe - tegen halfnegen kwam Mère superieur's bespaar-spaghetti op tafel, bijna net zo lekker als van de Manen. Tegen tienen kon de kwis van Pascalleken en Saar beginnen, doorspekt met sprookjesvragen en royaal gedrenkt in sprankelend doopwater op de gezondheid van Zaha en haar ouderpaar, die we bij deze nog feliciteren en veel geluk wensen. De avondgasten Rit, Pascalleken, Els en Karolien keerden naar Lebbeke terug en de volpensions gingen over tot de orde van de nacht. Er werd nog een koetje en kalfje en andere natuurelementen besproken. Onvermoed bleek op dit nachtelijk uur in Carla een nieuwe Phil Bosman te schuilen, die ons allen warm maakte voor haar actie "waardeer een keer meer". Tegen 3U was iedereen in slaap of bijna alweer wakker.
Zaterdag 27 september Three degrees waren gelijk met het ochtendgloren op stap naar de bakker - alwaar een speedtaart (= een spie taart) aangetroffen werd ten bedrage van 2,35. Wegens de dalende koopkracht werden dan maar gewone pistolets gekocht. Na een rustig en langgerokken ontbijt was het tijd voor wat stilaan een klassieker én topper is van het mini-kamp: de kookvoormiddag. Zelf heb ik mij even terug in mijn bedstee teruggetrokken - wegens eerdergenoemde vermoeidheid en sprankelend doopwater, maar tegen 12U waren er twee soorten overheerlijke soep klaar, door Pat gecreëerd, hierbij geassisteerd door diverse leergierige omstaanders met nog heel wat kooklessen te gaan en één hopeloos geval. De vaste foeriers Erna en Myriam hadden zich met bijstand van Daisy in de paling bekwaamd. Zuring, spinazie, peterselie, basilicum was uit allerlei bevriende hoven naar Lokeren meegebracht en in uitgekiende hoeveelheden versneden en tot saus gemaakt ter voorbereiding van het komende avondmaal. Lieve en Jannes kwamen en zagen dat het goed was. 's Middags waren er creatieve smoskes in 't zonneken op den hof. Annelies en Anneke kwamen de rangen vervoegen. (Al het bovenvermelde werd gekruid met pittige verhalen en veel binnen- en buitenpret die vermoedelijk tot ver buiten de stadsgrenzen te horen was. Zero tolerance in Lokeren ? Niets van gemerkt. ) Ook niet tijdens het stadsspel dat Roodkapje Mia voor ons had voorbereid en waar menig Lokeraar misschien toch even van geschrokken is. En dat terwijl die mensen nog niet goed bekomen waren van de trouw van Miet en Wilfried ! Gewapend met een digitale camera legden we mannen in uniform, grote beesten, varende/voerende voorwerpen, baby's, zwembaden, diensters, standbeelden vast om op die manier tips te verdienen die tot de titel van een sprookje leiden. Alhoewel er geen officiële winnaar bekend gemaakt werd was onze groep duidelijk de beste. Een bijzonder aanmoedigings- en welkomsprijs gaat echter naar Anneke, kersverse oud-leidster die deze namiddag haar entree deed bij de Gidsenzusjes.
Terug thuis was het tijd voor hapjes en klapjes en de hoofdschotel: paling in 't groen of gebakken met sjalotjes - door Valerie gesneden à rato van 3 per uur. Dat blijkt ook het tempo te zijn waarin Lut aardappelen met een pot rode kool bereidt. Maar verder hebben ze tal van kwaliteiten waarop ge jaloers zou zijn ! Nadat iedereen zich op medisch onverantwoorde wijze overdaan had aan de paling, die op beide wijzen superlekker was, diende het schrikspel van de jonge Gidsenzusjes zich sneller aan dan voorzien wegens de avondklok die reglementair was vastgesteld. Het was echter ook om 9 u al donker en bangelijk genoeg en gevaarlijk bovendien ... vraag het maar aan Greet die kleerscheuren en een knieblessure overhield aan dit initiatief. Rond het vuur passeerden even later de dingen des levens alweer de revue. Bo en zijn baasje passeerden ook en vooral Bo zal zich zijn passage nog lang en graag herinneren. Te snel werd het te laat en vervolgens weer te vroeg.
Zondag 28 september Koeken bij de bakker, deze keer - ook in tijden van crisis blijft een zondag een zondag. Ondanks de verwaarloosbare voorbije nachtrusten stonden alle aanwezige Gidsenzusjes om 10u met de Nordic stokken in de hand klaar voor een kennismaking met deze supergezonde sport. De ene heeft er al wat meer talent of enthousiasme voor dan de andere, maar zolang er geen scheetzakken bovenkomen ben ik tevreden. De volksdansjes zijn er dit jaar ook weer bij ingeschoten, alhoewel Marieke plichtsbewust voorbereid en klaar was voor een korte heropfrissing ter zake. De keuken/eettafel had meer aantrok. Terwijl de meeste meisjes zich alweer aan uitspattingen van diverse aard te buiten gingen werkte het financieel team (Mieke en Monique) de afrekening af, zich luidop beklagend over het heersende financieel beleid. Het leek de Fortis wel. Onverwacht kwamen ook de huidige scoutsmeisjes langs, op pad voor Trapsgewijs. Zij zullen zich deze passage nog lang heugen, want de levenslust van ons gezelschap tierde net op dat moment weliger dan ooit. Soms uit een ingetogen en diepdoorleefde ervaring van verbondenheid en vriendschap zich op de vreemdste manieren.
Ondanks de ogenschijnlijke organisatorische chaos slaagde ons gezelschap er wonderwel in om tegen het afgesproken uur gepakt, gezakt en geheel opgekuist te zijn. We voelden ons allen even opgeruimd als de infrastructuur na dit verkwikkende weekend ! Enkel Bruce vermogt het nog enig roet in ons eten te gooien. Wat een gedacht om in congé te zijn als wij terugkeren naar de rue d'Amour ! Dat is goed voor één keer, maar maatregelen moeten getroffen worden om herhaling te voorkomen. Saar, ik machtig u.
En zo kwam er een eind aan alweer een memorabel weekend.
"Geef ons heer zegen en rust en vree" zongen we nog bij Aliceken en toen kreeg het varkentje een lange snuit en het sprookje was weer uit.
