Allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden over het erfgoed in Lommel en Noord-Limburg
02-08-2006
Opgraving Federmesser-site Lommel Maatheide
Wat het werk betreft, volgden we hetzelfde scenario als gisteren. We schepten de kuil leeg en zeefden, wat ons weer enkele schrabbers en stekers opleverde. Aan de west-, zuid- en oostzijde van ons opgravingsvak hebben we de randen van de kuil bereikt. Morgen pakken we de noordkant aan. In de twee dagen die ons nog resten, zullen we proberen de ganse kuil in kaart te brengen. Het archeologisch materiaal dat uit de kuil komt, kan uiteraard alleen maar voor typologische doeleinden worden gebruikt.
Tijdens de regenbuien werd de tijd nuttig besteed met het tellen en poetsen van artefacten. Geert gaf een demonstratie artefacten-reinigen weg. Ondertussen werden er natuurlijk waardevolle archeologische en andere discussies gevoerd tussen de drie werkers die vandaag op het site aanwezig waren.
Na zonneschijn komt regen. Zo ook op Lommel Maatheide. Felle regenbuien hinderden het opgravingswerk vandaag. We deden wat meet- en tekenwerk om "de kuil" in kaart te brengen en we slaagden er toch nog in om een vier kubieke meter zand uit de kuil te zeven.
Vandaag hebben we ook afscheid genomen van Michel Dullers, Marc Briers en Jan Claesen. Het zal stil worden op de vindplaats Maatheide. Het werk zal de laatste vier dagen van de opgraving vastberaden worden verdergezet door Geert, Joris en Ferdi.
De ganse dag werden emmers gevuld en gezeefd met de motorzeef. Vooral in de brokken humusaanrijkingshorizont, die in de kuil terecht zijn gekomen, vinden we nog talrijke artefacten (ongeveer een 250-tal in totaal op 12 vierkante meter). Bij de werktuigen haalden de schrabbers het vandaag van de stekers.
In de noordwest-hoek van ons opgravingsvak zit een erg grote kuil. Voor de sanering van het terrein was deze kuil gevuld met allerlei "rommel" van de afgebroken zinkfabriek. Op last van OVAM heeft SIBELCO tijdens de sanering van het terrein deze kuil moeten leegmaken. Om het terrein daarna wat te nivelleren, werd de kuil gedicht met zand (bodemmateriaal) uit de omgeving. Vandaag hebben we de ganse dag gewerkt om "de vulling" van die kuil uit te scheppen en te zeven. En we zullen er waarschijnlijk nog wel enkele dagen zoet mee zijn.
Indien je de foto bekeken hebt van Marc, die zijn mattentaartje oppeuzelt, dan kan je je een idee vormen van de grootte van zo'n taartje. Op de hierbijgevoegde foto zie je een glunderende Jan met nog een restantje van zijn mattentaartje ... En dan komt nu de prijsvraag van de week. In hoeveel tijd slaagde Jan erin om zijn mattentaartje op te eten? Let wel, hij had twee uren vroeger al zijn uiterste best gedaan aan een copieuze lunch. Je drukt je best uit in seconden ... in minuten hoeft echt niet (en hiermee heb ik je al een tip gegeven).
Het was vrijdag en dus trakteerde Museum Kempenland op een lunch. De conservator van het museum, Veerle Leysen, bracht ons broodjes, kaas, hesp, tomaten, hardgekookte eieren, sla, mayonaise, ketchup, frankfurter worstjes, rijstpap, gekoelde cola ... En het smaakte! Vandaag was het de laatste werkdag van Nick Van Liefferinge op Lommel Maatheide. Hij trakteerde ons gezelschap op cultureel erfgoed, namelijk Geraardsbergse mattentaartjes (vers ingevoerd uit het verre Geraardsbergen door de ouders van Nick). Marc had energie nodig na al het zware graafwerk en dan kan een smakelijk taartje er altijd nog bij (foto).
Nick, bedankt voor het werk en het fijne gezelschap gedurende de voorbije twee weken en veel succes met je verdere carriere!
Tussen al de bezoeken door werd er vandaag toch nog hard gewerkt. Het mysterie van de grote kuil werd opgelost dankzij Wim Nuyts (SIBELCO). Hij wist ons te vertellen dat op last van OVAM tijdens de sanering van het terrein sommige kuilen, waarin rommel van de zinkfabriek was terechtgekomen, leeg gemaakt werden met de bulldozer en nadien terug gedicht met grond (bodemmateriaal) uit de omgeving. Uit de vulling van de kuil kwamen flink wat artefacten, waaronder enkele forse stekers, tevoorschijn. De motorzeef van het VIOE draaide op volle toeren en onder meer Geert Andries zorgde er met verbeten graafwerk voor dat de "zevers" zelden zonder grondstof kwam te zitten.
Michel Van Assche, een amateurarcheoloog uit Clabecq (Tubize) en een kenner van (onder meer) het mesolithicum uit de streek van Ath en Mons, kwam een dagje opgraven in Lommel. Hij had al vrij vlug in de gaten dat een hoofddeksel om zich te beschermen tegen de zon geen overbodige luxe was. Bedankt, Michel, voor de hulp! En ook bedankt voor het nummer van "Amphora" over het mesolithicum in de streek van Ath en Mons. We zullen het in onze museumbibliotheek plaatsen.
Vandaag was het "den zoeten inval" op het Federmesser-site Lommel Maatheide. We kregen bezoek van de heer Leopold Vrijssen, die nog als klein broekventje met zijn opa en zijn oom in de periode rond de tweede wereldoorlog pijlpunten en urnen was komen zoeken in de Lommelse "Sahara". Even later daagden een reporter en fotograaf van Het Nieuwsblad op. Welke indruk zij kregen van ons werk, lees je morgen in de editie Limburg van Het Nieuwsblad. De ouders van Nick Van Liefferinge kwamen een kijkje nemen tijdens de laatste werkdag van Nick op de Lommelse Maatheide. En Wim Nuyts van de firma SIBELCO stopte even aan de opgraving en zegde ons nogmaals de steun van SIBELCO toe indien we technische problemen zouden hebben.
Toch ook nog even vermelden dat we gisteren (woensdag) een panne hadden aan de motor van onze zeef. En Walter Bartels (VIOE) was niet in de buurt ... hij boorde op dat ogenblik waarschijnlijk het zoveelste gaatje in een duinrug op het schietveld van Wuustwezel. Maar Herman van de firma SIBELCO was onze reddende engel ... in "no-time" loste hij ons technische probleem op en de motor schudde weer brommend de zeef. Bedankt, Herman (SIBELCO)!
Vandaag hebben we voor de eerste keer wat regen gehad op de Maatheide. De regenbui was echter perfect gepland, want ze viel tijdens onze pauze in de voormiddag. Terwijl de regendruppels op het dak van onze werfkeet tokkelden, sterkten wij ons gestel met een lekkere banaan!
Elke avond trekken we ons georganiseerd terug van het opgravingsveld Maatheide. Met blije gezichten zowel omwille van de gepresteerde arbeid als omwille van het boeiende werk dat ons nog te wachten staat. Het opgravingsteam leverde vandaag (net als de voorbije dagen) weer fantastisch werk (van l naar r) : Geert Andries, Nick Van Liefferinge, Michel Dullers, Joris Van Gestel, Marc Briers en Jan Claesen
Vandaag stootten we op een erg grote kuil. Nadat de kuil gegraven was, werd er onderaan wat zand ingegooid en vervolgens bleef de kuil zo een tijdje liggen. Ze stoof en slibte een beetje dicht. Maar de grote opvulling van de kuil gebeurde in één keer met brokken aanrijkingshorizont van de podsol en wat zand uit de uitlogingshorizont. In deze brokken aanrijkingshorizont vinden we heel wat artefacten. Nadien kwam er recent nog wat stuifzand over de kuil.
Het was weer boeiend werken vandaag in de concentratie LB25. Naast flink wat debitagemateriaal, vonden we een vijftal stekers, een tweetal schrabbers, enkele afgeknotte artefacten en een boortje. Interessant was ook dat we weer een concentratie van (kleine) zandstenen aantroffen. Op de foto zie je twee stekers. De tweeslagsteker links is een fors exemplaar. De vinder (zijn naam staat vermeld onder de steker) deed dikwijls de discussies rond de determinatie van gevonden werktuigen hoog oplaaien. Het zou de medewerkers aan de opgraving niet verwonderen indien hij ooit eens een eigen typologie zou opstellen.
Marc blijft onverstoorbaar de motorzeef bevoorraden met zand. Ondertussen houdt hij het hoofd koel (alhoewel dat bij deze temperaturen soms wel wat moeite kost) en reageert hij heel attent op de minste "tik" die zijn schup in contact met een artefact uit silex produceert.
