van auteur Ross King is een spannend historisch verhaal:
over de geniale Brunelleschi, de ongelooflijke constructie van de befaamde koepel van Firenze, prachtig gesitueerd in de tijdsgeest van het 15de-eeuwse Firenze, de ontwikkelingen in de Renaissance, sociaal-maatschappelijk, politiek, stukje ingenieurs- en architectuurgeschiedenis. Ook een beetje het verhaal van de gewone metselaar, van houtsnijders, van de steenbakkers, het langzame proces van het steenbakken, de precieuze vormgeving van deze bakstenen, het delicate kappen en transporteren van marmerblokken... En ja, toch ook over enkele blunders van Brunelleschi (maar wie niet waagt niet wint) KNAP!
Inhoud Ross King vertelt in De koepel van Brunelleschi het verhaal van de getalenteerde goudsmid Filippo Brunelleschi, de ontwerper en bouwer van de koepel van de Santa Maria del Fiore, de kathedraal in Florence die al meer dan een eeuw in aanbouw was. Glashelder zet Ross King de technische problemen uiteen waarvoor de bouwers stonden, en vertelt hij over het dagelijks leven in het turbulente vijftiende-eeuwse Florence, waar de nieuwe wereld geboren werd te midden van pestepidemieën, oorlogen en politieke twisten. Maar bovenal is dit de geschiedenis van de briljante en eigenzinnige Filippo Brunelleschi, van zijn wedijver met mededingers, zijn ambitie en vindingrijkheid.
Enkele fragmenten uit de boekrecensie van ROBBERT ROOS (Trouw, 28/10/2000) Link voor volledige recensie: Vernuft en venijn tijdens bouw Domkoepel in Florence
De koepel van de Dom in Florence is een legendarische icoon in de architectuurgeschiedenis. De maat, de verfijning, de elegantie en de vernuftigheid van het ontwerp blijven tot op de dag van vandaag bouwkundigen én kunstliefhebbers verbazen en bekoren. De schepper was Filippo Brunelleschi, een goudsmid met lef en visie die van de koepel zijn levenswerk maakte. (...) Wij zien de Renaissance als een periode van verfijning, de bakermat van de Hoge Kunst. Het tijdvak werd echter geteisterd door oorlogen, ziektes, stormen en, zoals uit het boek van Ross blijkt, kinnesinne tussen kunstenaars onderling. Brunelleschi was bijvoorbeeld in een constante strijd verwikkeld met Lorenzo Ghiberti, een collega-goudsmid die de beroemde Paradijsdeuren van het Baptisterium tegenover de Dom ontwierp. (...) Voor Ross is de competentiestrijd tussen Brunelleschi en Ghiberti een dankbare rode draad naast de feitelijke constructie van de koepel. Het is zeer interessant welke vooruitstrevende technieken Brunelleschi bedacht om te voorkomen dat voor de bouw van de hoge koepel een enorme houten stut-stellage hoefde te worden gemaakt. (...) Boven alles verhaalt 'De koepel van Brunelleschi' echter over de architectonische en technische vondsten van de kunstenaar. Hij is de eerste die een wiskundig bepaald perspectief op het platte vlak neerzette, hij verzon listige metselverbanden om de bakstenen koepel zo op te kunnen metselen dat deze niet in zou storten halverwege de bouw. Normaal gesproken blijft de constructie van een koepel stabiel, doordat de krachten van de naar binnen hellende delen in de top worden opgevangen. Maar voordat die top is bereikt moet het metselwerk ook overeind blijven. Normaal gesproken gebeurde dit met een houten stellage in de vorm van de koepel, waarop het metselwerk tijdens de bouw kon leunen, maar daarvoor was de koepel zowel te groot als te hoog. Met een ingenieus visgraatverband in het metselwerk en banden die op strategische plekken rond de koepel werden aangebracht wist Brunelleschi het probleem op te lossen.
Ross beschrijft dit alles tot in detail. Zo in detail zelfs, dat je soms flink je aandacht bij de tekst moet houden om de logica te snappen. Deze doorwrochte delen worden afgewisseld met meer anekdotische stukken over Brunelleschi's eigenaardigheden en beschrijvingen van de cultuur van de tijd. Zo is 'De koepel van Brunelleschi' deels een biografie van de koepel van de Dom, deels een biografie van Brunelleschi, deels een schelmenroman, deels een tijdsbeeld van Florence tussen grofweg 1400 en 1450 en deels een technisch handboek van constructietechnieken uit die tijd. Waar nodig springt Ross naar voorvallen uit het verre verleden (bijvoorbeeld de Grieken en Romeinen) of de toekomst, die relevant zijn voor gebeurtenissen rond de bouw van de koepel. Dit maakt van het boek een levendige historische roman.
|