"Mijn hart is vandaag alweer enige keren gestorven, het is ook alweer opgestaan. Ik neem van minuut tot minuut afscheid en voel me los van al het uiterlijke. Ik snijd de touwen door die me nog gebonden houden, ik haal alles binnenboord, waarmee ik meen de reis te moeten aanvaarden. Ik zit nu aan een stille gracht, m'n benen hangen neer langs de stenen wallekant en ik vraag me af of m'n hart niet eens zo vermoeid en versleten zal zijn, dat het niet meer als een vrije vogel zal gaan waar het wil."


"Ik weet dat zij die haten, daar hun gegronde redenen voor hebben. Maar waarom zouden we steeds weer de gemakkelijkste en de goedkoopste weg moeten kiezen? Ik heb daar zo sterk ervaren hoe iedere atoom haat, aan deze wereld toegevoegd, haar onherbergzamer maakt dan zij al is."


"Zoals die barak daar soms 's nachts lag onder die maan, gemaakt uit zilver en uit eeuwigheid: als een stukje speelgoed, ontgleden aan Gods verstrooide hand"

"Ondanks alles is dit leven mooi en zinrijk."


Fragmenten uit Het denkende hart van de barak. Brieven van Etty Hillesum.
Een boek met brieven die Etty Hillesum, inwoonster van Westerbork, barak 41, in de jaren 1942 en 1943 schreef aan vrienden en kennissen. Westerbork was een doorgangskamp, het laatste station in Nederland voor de deportatie van de joden naar Polen. Zij was een onvermoeibare vrouw met een zeer grote menslievendheid en een zéér sterke mentale kracht. Vanuit een zeer scherp observatievermogen beschrijft zij het beklemmende bestaan van een tot ondergang gedoemde gemeenschap van uiteenlopende sociale groepen en individuen in sobere bewoordingen.
Het is bijna niet te vatten hoe zij haar zin voor het leven en geloof in de mens blijft behouden ondanks de uiterst mensonwaardige levensomstandigheden in het kamp. Een boek met dagboekaantekeningen van Etty Hillesum dat ik vroeger heb gelezen, heeft mij indertijd ook erg aangegrepen. En steeds weer die positief ingestelde visie... ondanks alles... krachtig (het doet mij ook denken aan een ander sterk boek: Een verblindende afwezigheid van licht./ Tahar Ben Jelloun)

Ook opmerkelijk, een bewaarde briefkaart dat ze op 07-09-1943 uit de trein gegooid heeft en dat blijkbaar door boeren gevonden werd en op 15-09-1943 op de post gedaan... Wonderlijk!