Reed ik op een zaterdagavond op een gezadigd tempo van 160 km/u op de autosnelweg richting Antwerpen, wanneer ik plots gewaar werd dat er een andere weggebruiker als een parasiet gebruik maakte van mijn slip-stream. Ik veranderde meteen van rijvak opdat deze teringlijer zijn drang naar snelheid zonder mij kon bevredigen. Maar deze duivel der snelheid bleef mijn zog opzoeken. Tot overmaat van ramp zette deze wegpiraat een irritant, blauw en ronddraaiend licht op zijn dak. Gelukkig was mijn zijspiegel kapot want anders had dit irritante blauwe licht waarschijnlijk mijn zicht op de weg ook nog eens verstoord. Hetgeen sowieso al niet optimaal was vanwege die ene barst die er inkwam toen die onoplettende voetganger op mijn voorruit sprong. De pinten bier die ik net voor mijn vertrek liet kennismaken met mijn spijsverteringstelsel waren evenmin bevorderend voor mijn optische waarnemingen. Door mij volledig te concentreren op mijn achtervolger had ik de juiste afrit gemist waarop mijn vrouw mij belde. Ik nam meteen op en reed als een volleert piloot met één hand verder. Waarop mijn stalker mij wederom begon te kl*ten. Dit door een oorverdovend lawaai op te zetten waardoor ik mijn vrouw nauwelijks kon verstaan. De duisternis begon reeds te vallen en voor de eerste keer was die dwaas achter mij nuttig. Zijn lichten schenen ver genoeg zodat ik kon profiteren van zijn lichtproductie. Mijn lichten werkten namelijk evengoed als een federale regering onder Leterme.
Toen gebeurde er iets merkwaardigs: de desbetreffende auto kwam naast mij rijden en de bestuurder begon te wijzen. Ik keek maar zag niets. De man achter het stuur begon zijn beheersing te verliezen en bleef hevig wijzen naar iets onbekends aan de rechter kant van de weg. Uiteindelijk kon ik het niet meer aan en zette ik me aan de kant om een kijkje te nemen. Ik stapte uit en tijdens het uitvoeren van deze actie viel men zakje groene kruiden op de grond. Mijn goede vriend, die ondertussen ook langs de kant stond, was zonder enige twijfel zeer competitief want toen ik mij bukte om het zakje zorgvuldig op te rapen, werd mijn revolver ontbloot waarop deze zware jongen meteen de zijne liet zien. De zijne was duidelijk eentje van een lager kaliber en daarom liet ik hem nog eens goed de mijne zien. Dit was duidelijk niet naar zijn zin, want ik werd meteen bedankt met een loodje in mijn been. Kermend van de pijn viel ik neer op het koude asfalt. Toen kwam mijn erlebnis-moment. Deze man die nu neerbuigend boven mijn pijnlijdend lichaam mijn zogehete rechten stond te roepen, was geen zware jongen, wegpiraat, verkeersagressieveling, ... maar een echte arm der wet.
Mijn miserie werd zelfs nog erger toen hij naar mijn identiteitskaart vroeg. Die uitnodigingen van het gemeentehuis liet ik telkens met een grote glimlach liggen. Het was me de inspanning niet waard. Nu daarentegen, vroeg die flik naar mijn anderhalf jaar vervallen paspoort. Die nacht bracht ik door in een kamertje van 2 op 2m. De hele band van die avond speelde zich af in mijn hoofd. Al de gebeurtenisssen werden nu duidelijk. Ik zag al men fouten in. Ik had het kunnen weten ...
Een paar dagen geleden lanceerde Wouter Van Bellingen (VlaamsProgressieven) de idee om een progressief front te vormen bij de volgende verkiezingen. Tot dat front zouden dan de sp.a, groen! en de VlaamsProgressieven behoren, maar ook de communistische partijen CAP en PVDA. Deze vijf partijen zouden dan gaan samenwerken op basis van een kartel, lijstverbinding of stembusakkoord. Op deze manier hoopt Van Bellingen de rechtse tendens in de verkiezingsuitslagen te keren.
Net als vele andere progressief denkende mensen, deel ik de bekommernis van de nationaal secretaris van de VlaamsProgressieven. Alleen deel ik niet de oplossing. Als er iets is dat we uit de Belgische politiek van de afgelopen jaren moeten onthouden, is het dat kartelvorming vaker leidt tot ideologische verschraling dan electorale verruiming. (Bv. VLD/Vivant, Vlaams Belang/VLOTT) Als het dan al tot electorale verruiming leidt, dan is de ideologische verschraling enorm met ideologische ongeloofwaardigheid tot gevolg (cfr. CD&V/N-VA). We horen allemaal tot de progressieve familie maar het is duidelijk dat een socialist geen communist is, noch een ecologist, noch een links-liberaal. Als we dat allemaal op een hoopje gooien dan verliezen we allemaal onze eigenheid. Van Bellingen kan dan wel stellen dat hij het niet wenst dat de verschillende stromingen hun eigenheid verliezen, toch is dit de consequentie van zijn voorstel. In een kartel is er altijd een dominante partner die zijn wil grootendeels oplegt aan de andere, waardoor deze laatste onvermijdelijk zijn eigenheid verliest. Kijk maar naar het Vlaamse kartel waar CD&V duidelijk het zwakke broertje is. Maar ook het kartel SP.a/Spirit maakte dat Spirit zijn eigenheid verloor, die het nu met man en macht probeert te herwinnen. De communistische partijen er bij betrekken is al helemaal geen goede zaak. Hoe leg je namelijk uit dat je wel met extreemlinks wilt samenwerken maar niet met extreem-rechts. Zulke frontvorming werkt alleen polarisatie in de hand en kan tot effect hebben dat samenwerking met extreemrechts ook minder een taboe wordt. Met zo'n tendens kan niemand tevreden zijn.
Scheiden of trouwen Ik zal maar eerlijk zijn: ik ben nooit een groot voorstander van het linkse kartel geweest. Dit vooral door de zelfdefiniëring van de spiritisten. In mijn ogen is een vlaamsgezinde links-liberale partij een torenhoge inwendig tegenstelling. Een progressief denkbeeld kan ik enkel en alleen associëren met internationalisme en openheid naar de wereld toe. Niet met nationalisme. Solidariteit die enkel verbonden wordt aan de eigen gemeenschap is een valse solidariteit. (Vandaar ook dat ik me niet terug kan vinden in de Gravensteengroep, maar ja, wie ben ik om de alwetende Etienne Vermeersch tegen te spreken. Laat staan mijn prof. voor kiesstelsels.) Bij het 'links-liberale' kan ik me al helemaal niets voorstellen, tenzij men dit ziet op het ethische vlak en niet op het socio-economische vlak. Al is het dan een overbodig woord, want ook een zekere vrijheid is een onderdeel van het sociaaldermocratische gedachtegoed. Dit is hetgeen ons onderscheid van communisten. Die een veel sterker fixatie op gelijkheid voorstaan maar daardoor al te vaak de vrijheid uit het oog verliezen. Het voorgaande wil niet zeggen dat ik hun niet respecteer. Uit hun daden blijkt namelijk dat ze veel linkser zijn dan hun zelfdefiniëring doet vermoeden. Daarom zeg ik: mijn beste kameraden van de VlaamsProgressieven, laten we scheiden of trouwen, want deze LAT-relatie (living-apart-together) brengt ons niets op! Gezien de huidige electorale zwakte, denk ik dat trouwen dan nog het beste is wat we kunnen doen.
Samenwerken Geen groot progressief kartel dus. Wat moeten we dan wel doen? Onze stem laten horen! Samen werken aan initiatieven, wetsvoorstellen en acties. Op federaal niveau zitten we gezamenlijk in de oppositie. Op de punten die ons binden is het belangrijk dat we onze krachten bundelen en gezamenlijk ten strijde trekken. Dit terwijl er genoeg ruimte gelaten wordt voor ieders eigenheid en profilering. We moeten eigenlijk het omgekeerde doen van wat het Vlaamse kartel doet. In de plaats van samenwerken tijdens de stembusgang en elkaar beconcurreren eens de politiek zijn gang gaat, moeten we elkaar de ruimte geven tijdens de verkiezingen en erna de krachten bundelen. Wat de VlaamsProgressieven betreft sta ik, zoals ik reeds zei, een huwelijk voor. Waarbij de VlaamsProgressieven zich bij de SP.a voegen en intern het debat aangaan. Ik kan je verzekeren dat er binnen de SP.a zelfs voor Geert Lambert nog plaats is.
Conclusie: Laat het kartel maar achterwegen, net als de lijstverbinding (die maar een kleine impact heeft) en de stembusakkoorden (die vooral wrevel opwekken bij de mensen). In de plaats hiervan moeten we samenwerken op beleidsvlak en samengaan wat de VlaamsProgressieven betreft.
Vandaag in de krant "De Morgen": "Open VLD eist 4,2 miljard lastenverlaging". De top van CD&V heeft zich ongetwijfeld reeds afgevraagd hoe de socialisten het zo lang met die liberalen hebben kunnen uithouden. Terwijl de begroting verre van in evenwicht is, komt de Open VLD aandraven met een voorstel dat zo maar eventjes meer dan vier miljard zal kosten. Veel geluk staatssecretaris van begroting, monsieur Melchior Wathelet! De troepen van voorzitter Bart Somers zien de toekomst van Leterme I duidelijk niet rooskleurig in. Aangezien ze de lastenverlaging koppelen aan een staatshervorming die er nooit gaat komen, kunnen we enkel concluderen dat dit zuivere verkiezingsretoriek is en als startschot dient voor hun verkiezingscampagne van de mogelijks vervroegde federale verkiezingen.
Op naar een 'Vlaktaks'? Maar wat zit er nog meer achter dit voorstel? Het is duidelijk dat de Open VLD zich weer helemaal in zijn vel voelt nu ze verlost zijn van de socialisten. Nu ze in een coalitie zitten met de CD&V kunnen ze weer volop liberaal zijn. Want het is zoals Louis Tobback altijd zegt: "CD&V? Da's kipkap!" Waarmee hij wil zeggen dat de Vlaamse christendemocraten een beetje van alles zijn. En inderdaad, kijken we naar hun verkiezingsdoelstellingen (ik verkies 'doelstellingen' boven 'beloften') dan zien we dat ze inzetten èn op lastenverlagingen èn op hogere uitkeringen, hetgeen natuurlijk resulteert in een prijskaartje van zo'n slordige 11 miljard euro. De christendemocraten zijn de socialisten (A) en de liberalen (B) opgeteld! Ze zijn geen C, maar AB! Hier kunnen de Somers'en, Dewael'en en Reynders'en van onze Belgische politieke wereld uiteraard handig gebruik van maken. Dit zien we vooral als we verder lezen in het artikel. "Op federaal niveau grijpt [de Open VLD] terug naar bekende stokpaardjes zoals de afschaffing van een aantal belastingtarieven,...", staat er in het artikel en naar het einde toe krijgen we ook nog eens Reynders' eigen fiscale voorstellen: "Op de ministerraad vandaag stelt hij voor om de belastingschalen van 30 en 45% af te schaffen en het belastingvrije minimum op te trekken." Hier zit meer achter dan enkel een lastenverlaging doorvoeren, dit zijn de zoveelste pogingen van de liberalen om op termijn tot een 'vlaktaks' te komen. Hetgeen enkel kan resulteren in een sociaal bloedvat. We kunnen enkel hopen dat onze Waalse broeders in de regering genoeg politiek kapitaal hebben om zulke kostelijke uitpatten tegen te houden. Kostelijk, want de centjes zijn schaars.
Versterking van de koopkracht? Maar de liberalen zijn moeilijk te stoppen als het over belastingverlagingen gaat. In deze tijden van zeer hoge inflatie haalt men natuurlijk graag het argument aan van de versterking van de koopkracht. Natuurlijk, als de mensen minder belastingen moeten betalen, dan hebben ze meer over en dus meer koopkracht. Maar wie zijn die mensen die door een lastenverlaging meer koopkracht krijgen? Juist, de mensen die belastingen betalen. Maar wie heeft er nu juist die versterking van de koopkracht het meeste nodig? Juist, de mensen die niet eens genoeg verdienen om belastingen te kunnen betalen! Uit alle onderzoeken blijkt net dat het die groep is, die het meeste last heeft van de koopkracht en dat het voor de rest nog wel meevalt. Voor een liberaal maakt dit het probleem kleiner (minder mensen met problemen), maar voor een socialist maakt dit het juist groter! Het zijn de mensen die het al moeilijk hebben, die het nog moeilijker krijgen. Dit terwijl de schandelijke kloof tussen arm en rijk in ons o zo "beschaafde en welvarende" land blijft groeien. Daarom moeten we de leugen over de koopkrachtversterkende lastenverlagingen doorprikken. Politiek is keuzes maken, zeker wanneer de middelen zo schaars zijn als nu. En nu is het het moment om alles in te zetten op de koopkracht van de armsten en onze middelen niet te verliezen aan cadeautjes voor de welvarenden (waar ook velen van ons toebehoren). Want dat is wat solidariteit betekent: "delen met diegenen die het het hardst nodig hebben!"
Samen met de eerste zonnestralen van de nieuwe lente ontwaken ook de wielerfanaten uit hun winterslaap als Witte Dovenetels. Verouderde wegen worden Parijs-Roubaix, verkeersdrempels worden Mont-Ventouxs, zebrapaden worden eindstrepen, eenzame fietsers worden vluchters, niets vermoedende wandelaars worden supporters en een flesje Stella wordt champagne. In kleine peletonnetjes waden ze zich door het verkeer met in hun zog een getunede stationwagen met bovenop het dak het dreigende waarschuwingsbord: Fietsers!
Deze zootjes ongeregelden weerhouden mij telkens weer van de bevrediging van mijn drang naar snelheid. Geen overdreven snelheid, maar wel een snelheid die boven de helft van het toegelaten is. Want meestal zijn het niet de grootste talenten die zich verbroederen in schilden die onder het mom van wielerclub de cafeetjes afschuimen. Neen, er zou geen spoor van consternatie op mijn aangezicht staan moesten ze me zeggen dat ze bij de Bejaardenbond horen en van hun dokter niet meer dan 5 kilometer mogen afleggen. Dit terzijde ga ik verder met mijn klaagzang over deze vrachtwagen-wanende fietsers. Want dat zijn ze! Een fietspad staat niet in hun vocabularium, snelheidsrichtlijnen evenmin. Hoogstens het woord ad-fundum of tournée, maar deze-vriendelijke-man-laten-passeren vergeet het maar! Al kom ik nog zo hard van rechts, zo hard dat ze me zouden beginnen te verdenken van Vlaams Behangisme, mijn voorrang word mij steeds ontnomen. Een terecht daaropvolgende tuuut wordt dan steeds gerepliceert door een geheel onterechte omhooggestoken middelvinger. Dan begint de irritering pas. Hun slakkengangetje is niet geschikt voor prestatie gerichte autos als de mijne, daardoor ben ik wel verplicht om hen voorbij te steken. Dit is echter niet evident. De manier waarop zij het wegdek steeds benuttigen lijkt wel op die van een vrachtwagen die vanachter het aanhangbord: Zwenkt uit! bezit. Daardoor is voorbijsteken een helse onderneming in dit soort situaties. Het is steeds nerveus, op risico van lijf en leden van mijn zijspiegel, links voorbij kijken om te zien of er geen auto aankomt en dan snel terug naar rechts want het verkeer uit de andere richting staat ook niet stil! Wanneer uiteindelijk de mogelijkheid zich voordoet om in te halen, dan moet je tijdens je manoeuvre ook nog eens attent en geconcentreerd blijven opdat je rondvliegende drankbussen tijdig zou kunnen ontwijken. Jammer maar helaas is dit meestal onmogelijk en hou je aan je ontsnapping uit de traagheid een deuk in je auto over. Een ongemak dat vaak wordt gevolgd door een spervuur van scheldwoorden.
Vergeet dus maar Osama Bin Laden, Al Queada, Saddam, enz., want hier komen de wielerterroristen. Een vijfhonderd (!) procent hogere aanslagkans, minstens even doeltreffend, onoverzienbare gevolgen en ongekende motieven. De as van het kwaad ligt niet in het Midden-Oosten maar daar waar de ketting het tandwiel raakt, daar bevind zich de ware as van het kwaad! Hun doelwitten zijn willekeurig, geen terrein wordt geschuwd, enkel hun herkenbaarheid speelt tegen hen, waardoor ze makkelijk op te sporen en te elimineren zijn. De federale politie en de staatsveiligheid vragen dan ook met aandrang elke verdachte groep tweewielers te melden aan de plaatselijke politie! En mensen, hang de held niet uit!
1989. De muur valt, de Sovjet-Unie implodeert en daarmee ook zijn communistische politieke ideologie. Sommigen zagen/zien dit als een overwinning van het "Westen" met zijn kapitalistisch en liberaal systeem. Francis Fukuyama noemde het zelfs het einde van de geschiedenis en voorzag het welig tieren van democratieën en liberale regimes in een wereld gedomineerd door de VS. Bijna twintig jaar later kunnen zulke beweringen enkel en alleen maar de lachspieren beroeren. De geschiedenis ging/gaat gewoon verder. Sterker nog, de dialectiek van these en antithese, kapitalisme en anti-kapitalsme gaat gewoon verder. Marx heeft duidelijk fouten gemaakt in zijn redenering dat het communisme de synthese en het einde van de geschiedenis zou betekenen, net als Fukuyama in zijn redenering over het einde van de geschiedenis na de "overwinning" van het "Westen". Het communisme was eerder een anti-these dan dat het een synthese was en vandaag de dag zien we eveneens, in een wereld van opkomende theocratische regimes, dat ook de "Westerse" maatschappijvorm maar een (anti-)these is. Tijd voor een nieuwe visie op de geschiedenis dus.
De geschiedenis zal nooit eindigen! Elke nieuwe these brengt automatisch en inherent aan deze these een nieuwe anti-these voort. Deze laatste is uiteraard een kritiek op de heersende these en heeft als primair doel de hegemonie der thesen te bereiken. Welke anti-these er ontstaat heeft te maken met de gevoeligheden binnen een bepaalde maatschappij en de verregaandheid van de inbreuk van de heersende these op deze gevoeligheden. Zo heeft de liberale these een sterke invloed op de religieuze gevoeligheden. Deze liberale these heeft dan ook een anti-these opgewekt in de vorm van een religieuze revival. Het is nu mijn stelling dat een these pas helemaal wordt vernietigd wanneer deze in een "ideologische overstretch" terechtkomt. Dit houdt in dat de ideeën van de ideologie te radicaal worden doorgetrokken en dat er te weinig matigende elementen zijn. Op zulk moment worden de negatieve effecten van de gangbare these uitvergroot en krijgt de anti-these een sterke duw in de rug, waardoor de these onder enorme druk kom te staan en niet anders kan dan bezwijken. Zo hadden we in het verleden reeds het communisme en het nazisme. In het heden echter is het de neoconservatieve en economisch neoliberale these die aan "ideologische overstretch" doet. De waarschuwingslampjes flikkeren als nooit te voren als het gaat over Irak, de te hoge lonen voor managers, de kredietcrisis, de noord-zuid tegenstelling, ... De exponent van deze these is natuurlijk het land van mijnheer Bush.
Zoals ik reeds eerder zei is een opkomende anti-these de religieuze revival. Deze blijkt echter snel ook tot "ideologische overstretching" te gaan. Een andere (mogelijke) anti-these is die van Europa. Deze is een sociaaldemocratische anti-these die niet de fout van de volledige 'vrije markt' (wat trouwens een contradictio in terminis is) begaat, noch de fout van de geleide economie, maar kiest voor een begeleide economie. Het is waar dat deze these nog in volle opbouw is en dat nog niet alle geesten gerijpt zijn. Het is echter noodzakelijk dat we ze ontwikkelen want de these naar Amerikaanse stijl is op de terugweg. Naast de Europese en de religieuze these zijn er natuurlijk nog andere thesen die de strijd aangaan met de Amerikaanse. Ik denk dan aan die van de ontwikkelingslanden of die van China. Zo ontstaat er op elk moment in de geschiedenis een pluraliteit aan thesen. De ene al wat meer overheersender dan de andere.
Het is dus aan onze Europese leiders om deze nieuwe Europese (sociaaldemocratische) these tot stand te brengen. De doodsklokken worden namelijk reeds opgesteld voor het afscheid van de neoconservatieve, economisch neoliberale these. De vrije markt is in een "ideologische overstretch" verzeild geraakt. Hij is in diskrediet gebracht door allerhande crisissen (kredietcrisis, N-Z tegenstelling) en schandalen (overdreven lonen voor managers). De zotgedraaide vrije markt heeft zijn laatste noten gezongen. Adam Smith draait zich om in zijn graf. Goodbye Smith!
Sinds enkele maanden is herbronnen het codewoord binnen de sociaaldemocratie. Terug naar de bron gaan dus, de principes. Maar we hoeven er niet te blijven. De progressieve rede is een vlot dat ons veilig doet afdalen over de rivier van maatschappelijke veranderingen en uitdagingen, tot aan de monding van de woelige rivier die eindigt in een oceaan van verdraagzaamheid, gelijkheid en solidariteit. Na 10 juni werd ons vlot stuurloos. Volgens sommigen was het al langere tijd stuurloos. Dit doet er echter niet toe en als echte progressieven is het nu het moment om vooruit te kijken, de peddels te nemen en vaart te maken richting oceaan. Dit is geen taak die enkel door onze voorzitster en partijtop moet worden vervuld. Iedereen met een hart voor het socialisme dient zich bloot te stellen aan een heroverdenking van zijn opvattingen. In de hiernavolgende publicaties zal een poging worden gedaan tot zulke "heroverdenkingen". Veel plezier!
