Ik vermoed dat we met deze BLOG op zoek zijn naar begrippen, verhalen, gebeurtenissen die uitleg geven over hoe onze tijd is.Misschien moeten we in 2019 werk maken van een soort accentenlijstje dat we dan voorleggen aan o.a. de politici-in-het-veld als ze wat tijd overhebben! met de vraag wat zij er mee kunnen aanvangen. Ondertussen zoeken wij verder.
Rechten van de Mens
Op 10 december 1948 sloot men dacht men definitief een helse tijd af: nooit meer oorlog en zeker geen massamoorden meer. Met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens[1]schreef men een vervolg op de Droits de lHomme(gedrenkt in het bloed van de guillotine). En zie: dat, waar wereldoorlogen over ontstonden, blijft bovendrijven: Tussen mensenrechten en de soevereiniteit van staten is er onvermijdelijk spanning.[2]Eén pagina verder over Theo FRANCKEN: Het breekpunt was een migratiepact dat perfect strookte met zijn beleid, maar botste met zijn zelfbeeld en een regering die viel over retoriek.[3]Ondertussen horen voorlezen: Jan JAMBON koopt een tweet-vertragende app als kerstgeschenk voor Theo FRANCKEN. Wat wil zeggen: ook aan eigen tafel wordt nagedacht over impulsief communiceren.
Enkele interessante woordjes: soevereiniteit, zelfbeeld, retoriek en impulsief communiceren. Keer op keer terug te vinden op een lijstje dat wij vaak gebruiken tijdens een dialoog-wandeling doorheen Domein Prins Karel, kant Atlantik Wall[4]. Ik som het even op. Weet dat de volgende passages uit een werkdocumentje over conflicten (lees: wereldoorlogen) komen. Maar probeer ook de actualiteit ervan in te schatten.
Van Stijn VANHEULE[5]onthouden we: denken in hokjes, altijd wij t.o.v. zij, geen empathie t.o.v. zij en kritiekloos autoriteitsaanvaarding. De som van deze 4 elementen maakt ons tot gewillige volgelingen die collectief en heel snel handelen op een wijze die we nooit van onszelf of van die naast ons vermoed hadden. Angst staat daarbij centraal.
James JOLL[6]legde zware nadruk op de samenloop van omstandigheden. Van het ene komt het andere, zeker als het ijkpunt angstis. Niall FERGUSON[7]beklemtoont het belang van Eer-Geweten-Wet. Drie kernwoorden die pamflettair zijn. Je hoort interbellum-trommen, de echo bij de IJzertoren van Diksmuide, de klank uit oude documentaires over repressie en angst die op de trede van herhaling lijken te staan. Wie is de angsthaas die wild om zich heen slaat.
Hannah ARENDT[8]wijst op een vreemde continuïteit. Vòòr het conflict: schrik (dus angst) voor het aantasten van de soevereiniteit (eigen wettelijke bevoegdheid) en de legitimiteit(het recht op soevereiniteit). Tijdens het conflict: het collectievedat daden stellen makkelijker maakt. Na het conflict: het besef dat het resultaat al voorafwasingeschat. Alsof je vooraf weet wat nadien zal gebeuren.
We eindigen met de historicus Ian KERSHAW[9]. Aan de basis van een conflict liggen 4 strategische momenten: een etnisch nationalisme(niet verwarren met patriotisme), onverzoenbare territoriale geschillen, een acute klassenstrijden een aanslepende crisis van het kapitalisme. (Lees deze laatste zinsstukjes niet als passages uit een Communistisch Manifest!) Dat lijkt zeer goed op onze tijd: eerst onszelf in een omgeving van onszelf waarin we zelf werk moet maken van democratische principes via zelfgestuurde acties zoals de Gele Hesjes.[10]Alleen: wie kan dat zonder brokken te maken?
Participatieve Democratie:
Een eenvoudig voorbeeld. Een drassige weide. Waar komt het water vandaan? Regen of kwel, in beide gevallen van de natuur en van de mens die ingrijpt. Ingrijpen, of mooier en omvangrijker: Participatieve Democratie. Iedere stap van beslissen wordt op een ruimer platform uitgepluisd, besproken en geschikt. Goed om dan te weten hoe het buitenland ons leest. Le Monde van 20 december heeft een eenvoudig scenario[11]: N-VA (Alliance néoflamande[12]) wil niet dat de kamikaze-regering van Charles MICHEL, MR (Mouvement Réformateur) het VN-Migratiepact goedkeurt. Als ze dat wel doen, zullen ze de begroting 2019 die ze reeds goedgekeurd hebben! NIET steunen en halen ze het confederaal schema opnieuw uit de vriezer, kwestie van het VB (les extrémiste de droitedu Vlaams Belang) voor te zijn. Besluit: nationalistes flamands qui jugent quavec deux démocracies à ce point différentes il faudra bien convenir, un jour, que ce royaume na pas davenir sous sa forme fédérale. Ondertussen noemen ze Philippe de koning: Qui règne mais ne gouverne pas.
Met het oog op Kerst (of Winter?) en Nieuwjaar zijn we twee culturele fenomenen gaan bekijken. Volwassenen die genieten van Marionettentheater. KALLEMOEI[13]Oostende presenteerde Dr. FAUST[14]waarin met een lokale knipoog de hoogmoed door de duivel begeleid wordt. In de Sint-Franciscuskerk Nieuwe Koers Oostende wisselen drie koren elkaar af in christelijk geïnspireerde liedjes. Geïnspireerd omdat kerst centraal staat, geflankeerd door het goede en het melancholisch verlangen naar dat goede. Drie koren dus: Kinderkoor De Muzeschuit, Jeugdkoor De Muzeschuit en het Dameskoor Camerata Ostendia[15]. Daarna zingt een (kerk)zaal vol grote mensen samen uit volle borst. Participatie, maar ik luisterde alleen. Geen hoogmoed, maar een ruime tijdelijke samenhorigheid die overspannen wordt door uitstervende rituelen.
Uitsmijter:
Geschiedenis, zegt Sophie DE SCHAEPDRIJVER[16], is een deel van ons opgroeien. Julian BARNES[17]noteert: We are what we remember.
De grote slotvraag: zijn we in essentie tribaal gebleven, versierd met plukjes cultuur (of Vrije Tijd)
Ps: heb je de twee krantencommentaren van vandaag gelezen op facebook?
