Naar aanleiding van het gastcollege van Ben Caudron op 7 december 2012 over zijn boek Niet Leuk Mijmeringen over nieuwe media en macht wil ik deze blog starten met een quote van de auteur: Facebook, Twitter en Google zijn mediabedrijven die er alle belang bij hebben om zo veel mogelijk van onze data te verkrijgen. Wij, de gebruikers, zijn het vlees in de etalage. We gaan even na welk belang Facebook (en dus sociale media in het algemeen) nu eigenlijk heeft bij het verkrijgen van onze data en zijn we er ons wel bewust van hoe openbaar en privé onze gegevens wel zijn?
Nederlandse onderzoekers brachten een tijdje geleden de wereld van de sociale wereld naar de realiteit: ze gingen naar een groep kinderen en vroegen naar hun naam en andere gegevens. Die riepen ze door een megafoon om op straat. Die kinderen vonden dat helemaal niet leuk, maar blijkbaar kunnen ze er achter hun computerscherm wel mee leven dat die gegevens voor een groter publiek te consulteren zijn. Dit zijn kinderen denk je en wij, volwassenen, hebben de impact van Facebook en andere sociale media wel door? Toch niet, zo blijkt, want in het verleden zijn er genoeg voorbeelden te vinden van werknemers die ontslagen werden door hun werkgever omdat die laatste een lastigaard werd genoemd. Die werknemers hebben de wet bovendien niet aan hun zijde: op 17 november 2011 besliste de Leuvense arbeidsrechtbank dat een ontslagen manager van het technologiebedrijf Option geen opzegvergoeding kreeg nadat hij kritiek uitte aan het adres van zijn werkgever. Professor emeritus arbeidsrecht Roger Blainpain trad daarin de arbeidsrechtbank bij: Een werknemer is achting en eerbied verschuldigd aan zijn of haar werkgever, en dit kan zeker een reden zijn voor onmiddellijk ontslag.Als uitsmijter geef ik graag nog 9 manieren mee die ervoor kunnen zorgen dat je je job kunt verliezen via Facebook. Die zijn afkomstige van de website vacature.com en kun je hier raadplegen.
Dat Facebook je gegevens kent die je hebt ingevoerd is logisch, maar wat velen niet weten is dat Facebook ook weet welke sites door de gebruiker bezocht werden waar de vind-ik-leuk-knop opstaat, ook al heeft diezelfde gebruiker daar niet op geklikt. Dat zei Arnold Roosendaal, deskundige op het gebied van privacy en internet van de Tilburgse Universiteit. Dat betekent dus dat Facebook ons volledige surfgedrag kan nagaan, want op welke website staat tegenwoordig zo geen vind-ik-leuk-knop? Waarom wil Facebook nu onze privé-gegevens weten en vanwaar die interesse in welke sites wij bezoeken? Facebookinfo.eu is een website die informatie verschaft over de mogelijkheden en de gevaren van Facebook en geeft ook informatie wanneer Facebook iets aan zijn (privacy)beleid wijzigt. Op die website staat te lezen dat zelfs het surfgedrag van mensen die geen Facebookaccount hebben, wordt bijgehouden. Facebook ontvangt dus lukraak cookies gekoppeld aan de IP-gegevens van de internetgebruikers. Facebook moedigt iedereen dan ook graag aan om zoveel mogelijk informatie en verhalen te vertellen op hun website. Een voorbeeld hiervan is de Facebook blog van Mark Zuckerberg himself, die je hier kunt lezen. In een van mijn vorige blogs heb ik al aangehaald dat sociale media een handige tool kunnen zijn bij nieuwsgaring van en voor journalisten, maar een spreuk uit de zeer oude doos is hier zeker op zijn plaats: Verzint eer gij begint.
Bronnen
ANP/MVDB. "Privacy niet veilig bij Facebook", internet, De Morgen Online, 2011-04-23
BELGA. Kritiek via Facebook reden voor onmiddellijk ontslag, internet, De Standaard Online, 2011-11-18 (www.destandaard.be)