VAN JOIKE EN VAN DE JAS                         scriptum: fons dehouwer 1968

Eigenlijk hadden ze met elkaar helemaal niets te gemeen. De enige reden waarom ik ze hier samen vernoem is dat ze in dezelfde straat woonden. Hun erf lag slechts op een paar honderd meter van elkaar.

Joike was een geboren Tielenaar maar door zijn huwelijk is hij in Beerse aangeland, heeft er geleefd en is er uiteindelijk ook gestorven. Als ik zou zeggen tegen diegenen die hem gekend hebben dat er op heel de wereld geen braver mens heeft geleefd ze zouden het allemaal stuk voor stuk beamen.

Hij geloofde iedereen op zijn woord en had een onnoemelijk vertrouwen in de mensen, een eigenschap die alleen maar kan toegeschreven worden aan mensen die zelf ook voor de volle honderd procent te vertrouwen zijn en dat was hij. 

Als men hem iets vertelde waar hij mee instemde dat liet hij dat blijken door “joi” te antwoorden, dat was een verbastering van het Tielense “ja”. Later is men hem daardoor met de bijnaam Joike gaan noemen.

Joike heeft van heel zijn leven nooit een vlieg kwaad gedaan. Dat kon hij ook niet. Hij kon geen bloed zien, niet van een mens en niet van een dier. Als er waar hij langs kwam een dood dier op de weg lag, al was het maar een vogeltje of een dode kat, dan was Joike daarvan een hele dag ziek en deed hij niets dan overgeven.

Zijn zondagse mis die wou hij voor geen geld missen. Hij was nog één van die mensen die geloofden dat je naar de hel zou gaan als je eens aan je zondagsplicht zou verzaken. Na de mis gebeurde het dat hij nog ergens in een café een borrel of een glas bier ging drinken maar lang bleef hij er nooit binnen. In de buurt waar Joike zich bevond verzamelden zich hele groepen bengels omdat hij zo goed kon vertellen en het moet eerlijk gezegd worden, tegen kinderen heeft hij niet altijd de waarheid verteld maar dat kunnen we moeilijk als liegen bestempelen. Als Joike zich dan naar huis begaf had hij altijd een hele resem bengels rond zich die hem van alles vroegen en op wiens vragen hij ook altijd een antwoord wist te geven.

Zo kwamen ze op een zondagmorgend weer met zijn allen van de mis. Zelfs de bengels van den Hout liepen mee met Joike tot aan zijn huis in de Nieuwdreef al moesten ze daarna nog een half uur tevoet terug naar huis gaan. De gesprekken verliepen meestal zo:

“Joike! Weet gij misschien waar er ergens veel vogels houden?”

“ Ja, in ’t Giels bos daar houden er veel, wel honderden maar ik zou er niet naar toe durven want het zit daar vol giftige slangen. Als die bijten hebt ge nog maar een paar minuten te leven.” 

“Zijt gij daar als eens geweest Joike?”

“Vroeger ja, maar dan ging er altijd een slangenjager voorop maar de laatste keer dat ik geweest ben is die slangenjager zelf gebeten door een slang en sindsdien durft er niemand meer in dat bos.”

“En hier dichterbij, weet ge hier geen vogels houden”.

“Maar mannekens, wat zoekt gij toch naar vogels. Is dat voor de eieren? Ge kunt beter kiekeneieren eten die zijn veel groter. Ik weet iets veel beter en interessanter   houden in de bossen dan vogels”.

“Ja Joike, wat weet ge dan eigenlijk houden?”

“Ik weet een steenezeltje houden en dat moet nu zo ongeveer met jong liggen.”

“En waar houdt dat steenezeltje op jong?”

“O, maar dat zeg ik niet meer want verleden jaar wist ik er ook een houden maar toen ik het aan iemand verteld had zijn ze dat achter mijn rug gaan roven en dat vond ik zeer spijtig want ik had zo graag een jongske daarvan voor mezelf gehad.”

“Toe Joike zeg ons toch waar”.

“Nee, nee, nee, deze keer zeg ik het tegen niemand, ze gaan me nu niet meer voor zijn”.

De bengels dringen nog wat aan bij Joike maar als ze voelen dat hij toch niets wil lossen druipen ze de een na de ander af. Joike wacht tot er van al die bengels nog slechts eentje over is en draait zich dan om en spreekt het manneke aan.

“Ha, gij ziet er nogal een braaf en eerlijk ventje uit he. Ik denk dat ik het tegen jou wel zou durven vertellen. Maar ge moogt het aan niemand anders verder vertellen hoor want anders is dat ezeltje weer direkt zijn jongen kwijt.”

Joike wenkt de kleine en fluisterd hem zacht in zijn oor.

“Hier aan de overkant van de baan in den drassige kant tegen Vlimmeren, daar moet dat steenezeltje ergens een nest hebben Ik heb het verleden week nog gezien maar vertel het tegen niemand verder he.”

Als uiteindelijk ook dat laatste manneke weg is dan lacht Joike in zijn vuist en zet zich op de uitkijk want na een klein uurtje lopen er over den drassige kant tegen Vlimmeren misschien wel 30 bengels, allemaal op zoek naar dat steenezeltje op jong.

Aan de Jas zijn niet veel heldendaden toe te schrijven. Hij mocht hem graag dat wil zeggen dat hij regelmatig dronken was en samen met zijn maten de bloemetjes buiten zette. 

Hij was een geboren boerenzoon. Zijn vrienden waren Bokske, een mestersgast, en Wijnappeltje, ook een boerenzoon die altijd zo erg bloosde dat ze hem Wijnappeltje hebben genoemd.

Verder was er nog de onafscheidelijke hond van Louis. Die hond kon allerlei kunstjes, nuttige en minder nuttige. Als er meisjes in de buurt kwamen dan kon je ervan op aan dat die hond zijn koude neus onder de rokken van de meisjes stak en zo het vrouwvolk op de vlucht joeg.

De Jas noemde hem altijd gewoon “hond” en als er dan al eens iemand informeerde naar de naam van de hond dan zou de Jas na lang aandringen wel eens de echte naam van de hond noemen namelijk “Tiest van Boer Staldeur”. Geef toe, een ongewone naam voor een hond. Dan was gewoon “hond” eigenlijk nog aannemelijker dan “Tiest van Boer Staldeur”.

Waar de Jas was daar was ook zijn hond. Menig keer was die hond de spelbreker bij het kattekwaad dat ze uithaalden. Zo hebben ze ooit eens, de Jas, Bokske en Wijnappeltje een emmer gier door de schouw naar binnen gegoten bij den boer terwijl de vijf dochters allen rond de open haard zaten te breien. De meisjes zaten helemaal onder de smurrie. De Jas en zijn maten konden nog net op tijd gaan lopen toen de boer met zijn jachtgeweer naar buiten kwam. De hond heeft toen een lading hagel moeten inkasseren die eigenlijk voor de Jas bestemd was.

’t Is zondagmorgen rond een uur of tien. De drie vrienden, Jas, Bokske en Wijnappeltje zijn al van de vrijdag op schok zonder naar huis te gaan.

De meeste fatsoenlijke mensen zijn al naar de mis geweest. De lange slapers zijn op weg naar de hoogmis.

“Zeg Jas, ik begin stilaan wat honger te krijgen.” Zegt Bokske.

“Ik ook jong en ik zijn zo goed als platzak”

“Dan moeten we zien dat we hier of daar voor niks aan eten geraken he” Antwoord Wijnappeltje.

“Feitelijk is het niet zo moeilijk. De hoogmis is bezig en de meid van de pastoor is niet thuis, ik heb ze juist de kerk zien binnengaan begrijpt ge?” 

“Nee Jas, ik begrijp het niet”.

“Wel, op de pastorij is niemand thuis. In het kiekenkot van de pastoor zitten vette kiekens. Begrijpt ge het nu?”

“Ja, maar pikken bij de pastoor zouden we dat nu wel durven?”

“Daar doet ge niet meer kwaad mee dan door te pikken van iemand anders zulle. Trouwens die is niet beter dan een ander en daarbij de pastoor die is rijk genoeg, die kan wel enkele kiekens missen.”

Almeteen staat de Jas recht, de andere twee volgen en ze gaan langs achter naar het kiekenkot van de pastorij. Zonder al te veel kabaal pakken ze de drie vetste kiekens en strooien wat uitgetrokken pluimen in het rond zodat het gelijkt dat er een hond in het kot gezeten heeft.

Met de buit onder hun jassen begeven ze zich naar het huis van Bokske en na het slachten en pluimen worden de kiekens gebraden en gestoofd.

“Verdorie das lekker vlees” Zegt de Jas.

“Nu zullen we zeker van ze leven niet meer razig worden want we hebben geweid vlees gegeten.” 

Dat waren zo van die kleine misdaden die weinig geld kostten en die ook weinig opbrachten maar waar de deugd er in bestond ze jaren later nog eens met het grootste genoegen te kunnen vertellen.

Later is de Jas getrouwd met Marie, een kloek vrouwmens dat al drie keer door een bruidegom in de steek was gelaten op haar trouwdag. Maar Louis en Marie die pasten goed bij mekaar en zijn altijd samen gebleven.

12-01-1978 om 00:00 geschreven door Fons Dehouwer