Wanneer coiffeur John je haar geknipt had nam hij een koperen kruik, die leek op een waterpijp, omgekeerd tussen zijn vingers en maakte je haren nat. Vervolgens nam hij de fles fixateur. Als hij het groene goedje in zijn handen kwakte grijnsde hij in de spiegel naar zijn slachtoffer. Voor hem was dit het hoogtepunt van elke knipbeurt. Daarmee zette hij de kroon op zijn werk. Nadat hij het stijfsel in je haren had gewreven, trok hij een scheidingslijn in je haar die zo zuiver was als de maagd Maria, terwijl hij niet kerkelijk was wat mij meer interesseerde dan hetgeen hij met mijn haar aanving. Ik snelde wel mee met mijn broers naar de overkant van de straat om in de spiegeling van de etalage van kruidenier Kamiel ons haar te luchten, maar mijn haar bleef ook met fixateur plat. Het klemde wel als een bankvijs op mijn hoofd maar ik moest geen schrik hebben zoals mijn broers, die een bros kozen, dat een fakir-kabouter onderweg op m'n kop zou gaan zitten om me een poepje te laten ruiken. Ik liet mijn broers altijd voorgaan bij coiffeur John, om langer de sfeer op te snuiven. Het was maar honderd meter van onze deur maar je betrad er een wereld die je van geen kanten kende. Wij waren binnenblijvers. Omdat dat veiliger was voor ons vel en ons zieltje daaronder. Bij coiffeur John zaten boeren die hun klak ophielden terwijl ze zich vakkundig lieten scheren en vloekten waar iedereen bij zat. Het geurde naar lotions en koffie maar vooral naar het onbekende. Links van hem had coiffeur John een kartonnen pancarte staan die trapsgewijs, met verplaatsbare 'sjotterfiguurtjes' in de kleuren van hun ploeg, het klassement van 't moment aangaf. Meestal na het inzepen, wees John met de pink van de hand waarin hij het scheermes hanteerde naar de pancarte: “wat denkt ge ervan?” Meer moest hij niet zeggen. Ik zat de seconden af te tellen tot er weer een boer de voorzet van coiffeur John oppikte en de hele reutemeteut van geklaag, gestoef, tot en met ruzie om niets van voor af aan opnieuw begon. De ambiance viel nooit stil. Coiffeur John zei zelf niks meer maar glimlachte. Hij deed spontaan aan klantenbinding nog voor er cursussen werden over geschreven.

Wanneer er kinderen waren verscheen zijn vrouw uit het living waar de koffiegeur vandaan kwam met een koekje. Zelf hadden ze geen kinderen, meneer pastoor kwam uiteraard niet bij hen langs, niettemin hadden ze koekjes klaar en Robbedoes. Stripverhalen kwamen bij ons niet in huis. Wij lazen verhalen van Puk en Muk, geleend bij de bibliotheek van de parochie. Dat was niet erg, ik las liever een verhaal met alleen tekst dan een prentenboek. Prentenboeken waren voor kinderen die niet goed konden lezen en ik wou hetgeen ik las zelf in de cinema van mijn hoofd verbeelden. Zo zal het kabouterke dat ik ooit onder de kast in het licht van mijn zaklamp had gevangen een verbeelding van Puk of Muk geweest zijn. Maar toen bleef ik tot huilens toe beweren dat ik werkelijk een kabouterke had gezien, dat verschrikt tegen de plint van de kamer gedrukt stond. Met prentenboeken zou mijn fantasie nooit zo gewerkt hebben.

Niettemin nam ik Robbedoes in dank aan van mevrouw John, omdat ik haar dan van dichtbij kon zien en ruiken. Ik was een beetje gebiologeerd door haar. Louter antropologisch, als ontdekkingsreiziger. Ik zag genoeg vrouwen om me heen. Maar in die jaren zou ik niet vaak dichter bij een niet katholieke vrouw geraken. Of het moest mijn buurvrouw zijn. Die had ook Robbedoes en een al even rauwe stem van het roken als de vrouw van coiffeur John, maar ze zag niet zo mooi bruin. Mevrouw John zag overal bruin. In haar gezicht, op haar armen op haar benen. Veel bruiner dan mensen die naar de kerk gingen. Voor haar was een zondag waarschijnlijk een zon-dag. Bloot in de tuin. Als kind denk je na over die dingen. Misschien lag onze buurvrouw niet in de tuin om ons niet voor het gedoopte hoofd te stoten en omdat zij wel een kind had. Zij had ook al televisie, net als de vrouw van de coiffeur. En wij nog niet. Mijn vader zei dat het socialisten waren die alles kregen terwijl zij er de schuld van waren dat het huisvuil niet werd opgehaald. Ik begreep dat niet omdat onze buurman aan de dokken werkte. Hij was de eerste man die ik in 'jeansbroek' zag met blokkenhemd. Mijn vader droeg altijd kostuums. Niet kerkelijken droegen geen zondagse kleren, dat was duidelijk. Misschien was er een parallelle wereld aan de gang terwijl katholieken naar de kerk gingen. Met winkels die alleen dan jeansbroeken verkochten. De buurman leek met zijn jeansbroek uit het feuilleton Lassie te komen, dat we kenden van hun televisie. We leerden er ook nonkel Bob kennen, die vreemd genoeg ook geen kostuums droeg. Ondanks de verschillende levensopvatting mochten we wel bij hen gaan kijken; zo had hun enige dochter meteen een trits speelvriendjes en toonden wij haar ouders dat meer dan één kind beter was.

Het is pas jaren later dat ik begreep dat hun naam onze buren waarschijnlijk tot niet kerkelijken veroordeelde. Gelukkig hadden wij een naam die overal bewondering afdwong door zijn distinctie, zeldzaamheid en Franse klank. Heel wat anders dan hun “Kuterna”. Omdat zij er zich ook niet aan stoorden, waren wij ons van geen kwaad bewust wanneer er op de wijze van jingle bells: “Kuterna, Kutervoor, Kutermiddenin” werd gezongen. En een grap als: “zet een horizontaal verbindings-streepje in hun naam, dan komt dat vanzelf recht te staan” ging helemaal aan ons verstand, dat alleen met christelijke waarden was gevormd, voorbij.

Ik had ook nog nooit het woord “tettenzak” gehoord, toen de Verelst dat tegen zijn neef zei op geen twee meter afstand van kardinaal Cardijn, die de jeugdclub kwam inhuldigen. Ik dacht dat ik mee door God zou worden neergebliksemd. Gelukkig gebeurde dat niet, wellicht omdat God Cardijn niet wou storen, maar die ”tettenzak” had mij wel als de bliksem getroffen omdat mijn verbeelding het beeld van een tot de helft met roze paté gevulde koffiebeurs in mijn geheugen etste.

Wij leefden erg tussen de lijntjes. Gereserveerd en beheerst alsof we het koningshuis waren. Een voorbeeldgezin in de parochie. Met vier jongens en vier meisjes. Kinderen van meneer de ingenieur, zoals de mensen zegden. Van het mooie huis met de trappen. Natuurlijk waren er nog huizen met trappen, maar niet in de directe buurt en mensen kwamen toen niet verder dan de straten om hen heen.

We hadden wel enige bezienswaardigheden in huis. In de inkomhal ondermeer een metershoge reliëf fresco van de aartsengel Michaël die van op zijn steigerende paard een draak aan zijn voeten met een lans de doodsteek gaf. Mijn vader creëerde het reliëf met plasticine op de muur en schilderde het nadien als een schilderij met poederverf. Bezoekers lieten we graag aan de scherpe klauwen van de draak voelen.

In de woonkamer was een fresco van een groot zeilschip dat Antwerpen binnenvoer, de kathedraal stond in de verte te gloriëren in al zijn schakeringen boven een wapenschild van Antwerpen, met de tweekoppige adelaar uit de Oostenrijkse overheersing. Onze eigen wapenschild stond bezijden de schouw. Ons motto klonk in het Latijn “crede et pugna”, wat “geloof en vecht” betekent. De ridderhelm erboven was zo diep dat we centjes in de mondklep van de helm konden leggen. Ik deed daarbij een wens. Ik weet niet of mijn vader die cent achteraf terug bij mijn spaarcentjes stak, maar het feit dat je die helm kon blijven voeden en nooit vol geraakte was al wonderlijk genoeg om toch te geloven in de steun die ons embleem kon geven in het leven. In de trappenhal was er ook nog een reliëf tableau van exotische vissen en afzonderlijk een uitvergroot zeepaardje en op weg naar de slaapkamer een tafereel uit Bambi met tal van diertjes uit het Bambi-bos.

Al die fresco's waren nog intact toen het huis werd verkocht. Alleen Sneeuwwitje en de zeven dwergen in de veranda verdween toen de keuken werd vergroot. Nochtans was er aan ruimte geen te kort, althans wat het woongedeelte betrof. Centraal in het huis, dat mijn vader zelf ontworpen had, stond de lange tafel, waar we met tien rond zaten. Met vader aan het hoofd, moeder aan zijn rechterhand, de oudste tegenover hem, als zijn plaatsvervanger op aarde. Zo zag die zichzelf toch. Maar daarmee stond hij helaas alleen. Ik zat ver genoeg van de hoofdeinden om gespaard te blijven van opvoedkundige tikken tegen mijn hoofd. Ik was de zesde in de rij, maar praatte aan tafel voor tien. Daar moest niemand over klagen want met verjaardagen moest er toch iemand voordragen of de gezangen inzetten.

Toneel speelden we met oudejaars. Op het verhoog van de erker. We konden het salon bovendien met schuifdeuren afsluiten zodat decorwisselingen konden gebeuren zonder dat de familie en andere toeschouwers er kijk op hadden.

Vader speelde al genoeg toneel tijdens het jaar. Nog lang na zijn dood zegden mensen me: “uw vader kon nogal eens komedie spelen, hé”. Toen begreep ik dat pas in zijn juiste betekenis. Op toneel leek ons vader een vreemde, die andere vrouwen in zijn armen nam, van “oh la la, in 't park van de nachtegaal” zong of dat er “een engelke op zijn tong piste”. Naargelang de rol die hij speelde waren wij beschaamd of bang. Mijn vader was ook jarenlang de plaatselijke Sinterklaas tot mijn zus zijn schoenen herkende. Thuis zette hij wel eens zwarte vingers op de muur om de spanning op te drijven of vertelde hij zo geloofwaardig dat wij niet durfden gaan slapen.

Met oudejaar hield hij voor de nonkels en tantes conferences met een vuur alsof hij nog vlug in z'n eentje het aantal lachsalvo's van het voorbije jaar op niveau moest tillen. Wij begrepen niet altijd waarom er gelachen werd. Niet dat hij ooit iets scabreus zou zeggen. Hij vertelde zelfs geen grappen, maar goochelde met woorden over niets. Het was de manier waarop dat het 'm deed.

Het is oneerbiedig van hem een tribunespeler te noemen, maar zonder publiek viel hij wel compleet stil om niet te zeggen in slaap, met een brandende sigaret in de mond, die er dan uitviel en in meer dan een hemd gaten brandde en hij, wakker geschrokken, de brand op zijn borst probeerde te doven. 's Avonds kwam hij ons onderstoppen en dan trok hij de dekens zo hard aan dat wij nu allemaal het deksel los willen, zo blijkt, tot ergernis van onze partners.

Alle andere taken waren voor mijn moeder. Ik zal haar tot het einde van mijn dagen bewonderen voor de manier waarop zij een gezin van acht op alle vlakken beredderde. Nu nog wisselen wij recepten van haar uit wanneer we iets lekkers willen maken. Althans diegenen die nog de moeite nemen om zelf te koken. Voor mijn moeder was een maaltijd niet af zonder nagerecht. De ene dag serveeerde zij ons pudding met koekjes, confituur en crème, een andere keer pudding met rozijnen, dan was het rijst met een laagje chocolade of met saffraan, gestoofde peertjes, pruimen en abrikozen in hun aangedikt vruchtensap, hoewel die abrikozen op rijst ook erg lekker waren. En op zondag diplomat of chipolata.

Zij zorgde er ook voor dat wij van de eerste tot de laatste piekfijn en smaakvol gekleed liepen. Voor de meisjes was er de naaister die hen uit de Burda liet kiezen, voor de jongens een kleermaker. Dat was mijn peter, nonkel Dolf, die wij, alleen om de rijm, sekswolf noemden, wat nergens op sloeg want de man en zijn vrouw waren nog godsvruchtiger dan mijn ouders. Elke avond baden zij op de knieën een rozenhoedje, waarin zij als Noord-Brabanders “de vrucht van uw schoot” lazen, wat wij nooit zouden zeggen. Terwijl zij dan wel met die schoot in hun onderbroek in bad gingen. Wij wisten dat niet en werden gestraft alsof we de kroonjuwelen ontbloot hadden. De volgende keren doopten we onze onderbroek na het baden even met het kruis in 't water. Gewijd en geen gezaag. Die sekswolf leerde ons de kwaliteiten van goed kleermakersschap, wij leerden hem de mode van de stad. De fiere gieter die zijn kale knikker met veet insmeerde, denkend dat het een 'fond de teint' was die ze bij hen op de buiten niet kenden. Iedereen aan tafel kon zien dat hij er gloeiend bij was maar niettemin vertikte hij toe te geven dat hij iets op zijn hoofd gesmeerd had. Hoezeer zijn hoofd ook brandde en pikte, hij kikte niet. In de vakantie logeerden wij wel vaker bij hen of bij andere familie die in de buurt van hun huis veilige dennenbossen hadden of overzichtelijke weilanden.

Wij hadden een stadstuin, wat klein bemeten was voor een gezin van acht. Bovendien beliefde het mijn vader er een rozentuin van te maken. Omzoomd met natuursteen uit de Ardennen waarvan, toen hij in opdracht een park had ontworpen, een lading bij ons thuis werd afgezet. De platste stenen werden gebruikt voor het pad naar de trappen aan de voordeur, de geblokte in de achtertuin, wat ons als speelruimte een smal tuinpad van acht meter lang overliet. Gezien het leeftijdsverschil speelden wij niet alle acht in dezelfde periode, anders zouden wij per kind een lopende meter speelruimte hebben gehad. Niettemin timmerden wij op een onderstel van een kinderwagen een houten auto compleet met dak. Draaien konden we niet, een stuur was dus niet nodig, maar we konden er een hele vakantie mee zoet zijn. Eentje kon er in de auto zitten, terwijl twee anderen duwden. Voor drie duwers was geen plaats. Op het einde van de acht meter stapte de chauffeur zonder stuur uit om mee de auto op te tillen en te keren. Ik kan me niet herinneren dat we ooit ruzieden wie op de terugweg van acht meter chauffeur mocht zijn en wie duwer. Wij waren kampioen op de korte afstand.

Met die natuurstenen werd ook een vijvertje gemetst, een meter hoog, zodat we er niet per abuis konden invallen. Het wateroppervlak mat een meter vijftig op een meter. Dat is kleiner dan een doorsnee tafel. Maar dat belette ons niet van er in de winter met de vier jongsten ijshockey op te spelen. In feite stonden we twee aan twee tegen elkaars enkels te kloppen. De enkels blauw, de wangen rood van de kou. In de luchtbel onder het ijs waren de goudvissen een hartaanval nabij.

Voor de trap naar de tuin begon was er links en rechts een horizontale reling. Omdat de trap naar links vertrok stond de rechter reling een stukje terug. Dat buizenstel was de fiets die we niet hadden. Link als ik was zorgde ik er altijd voor dat ik het linkse buizenstel uitkoos wanneer ik een van mijn broers voor een wedstrijdje hardfietsen uitdaagde. De reling verroerde geen vin, maar als verslaggever van de wedstrijd maakte ik wel het verschil. Het was niet echt, het was de verbeelding die won, de woordenvloed die de snelheid maakte, maar toch was mijn jongste broer elke keer opnieuw kwaad omdat hij verloor.

Natuurlijk kon ik niet elke wedstrijd naar mijn hand zetten. Bij “Mens erger je niet” verloor ik keer op keer, maar dan keerde ik het bord om. Daar stond een paardenrenbaan op afgedrukt. In mijn verbeelding was dat de wielerbaan van het Sportpaleis. En we waren weer vertrokken in een wedstrijd ploegkoers, met ploegen van drie, zoals alleen de zesdaagse van Antwerpen de renners in de baan bracht. Ik moest de gele pionnen hebben, die leken het meest op de gouden truien van de Europese kampioenen, die toen Van Steenbergen-Severijns-Lykke heetten. Mijn broers moesten onder elkaar maar uitvechten wie met de rode garde reed: Van Looy-Post-Vannitsen of met de zwarte truien, die meestal door de Duits-Zwitserse ploeg Bugdahl-Pfenniger-Renz gedragen werd. Uiteraard besliste de teerling over de progressie van de pionnen, maar als wedstrijdcommentator was ik tegelijk ook organisator die een achtervolging of een sprintduel kon inlassen. Daar kon je punten mee verdienen, waarmee ik dan mijn achterstand opgelopen in de ploegkoers kon compenseren. Verloor ik uiteindelijk toch, dan troostte ik me met een Peter Post interview. Ik was kind maar kon goed Post's Amsterdams dialect imiteren. Typisch was de manier waarop hij Van Looy uitsprak (felooij).

Hoewel we op wandelafstand woonden van het Sportpaleis was het ondenkbaar dat wij naar een wielerwedstrijd mochten gaan, dat gold evenzeer voor het voetbal, hoewel de “Hel van Deurne” nog dichterbij lag. Ik was een papieren wielersupporter. Al wat ik er van wist, wist ik uit de krant. Eén keer ben ik toch stiekem naar het Sportpaleis geweest toen er de Zesdaagse werd gereden. Op zondagmorgen werd er een mis opgedragen voor de renners en dan mocht het publiek gratis binnen. Tot mijn ontgoocheling moest ik vaststellen dat renners niet naar de mis gingen. Ik kreeg alleen Oskar Plattner te zien, omdat die als misdienaar diende. Misschien wel omdat hij als Zwitsers kampioen een kruis op zijn borst droeg.

God was overal in de fifties. Toch bij ons thuis. Als wij niet met tien aan tafel zaten was dat omdat meneer pastoor en zijn onderpastoors bij ons thuis kwamen eten. Veelal op vrijdag. Om te controleren of wij wel vis aten. De kinderen werden in een vroege shift afgewerkt en mochten van uit de keuken toekijken of werden vroeger in bed gestopt. Soms bracht meneer pastoor zijn deken mee. Dat was niet omdat hij het bij ons koud vond, maar zo heette zijn baas. Een levensgenieter werd gezegd, wat men daar toen ook mee bedoelde, die zelf kwam vaststellen of mijn moeder inderdaad zo lekker kon koken. Waren het niet de pastoors die aanschoven, dan kwamen de broeders van de school waar mijn vader voorzitter was van de oud-studenten en van de toneelkring. Ook zij kwamen nooit alleen. De prefect bracht de directeur mee, die zelf de oude broeder-overste meebracht, die wij omwille van zijn verrimpelde huid de “schildpad” noemden. De pastoors lieten hun oog vallen op ons vier broers voor de vroegmis, de broeders hadden het over de jongens die over enkele jaren toch zeker bij hen naar school kwamen. Over de meisjes werd niet gesproken. Die moesten niet naar school. Die moesten ten dienste staan en gehoorzamen. Jongens moesten niet helpen in het huishouden en mochten meer. Maar toch ook weer minder dan niet katholieken. Op zondag in je bed blijven liggen, bijvoorbeeld. Of contact hebben met wie je wou of naar de Zesdaagse gaan als je van wielrennen hield. Waarschijnlijk omdat het niet mocht kan ik nog altijd die ene renner die ik als kind in levende lijve gezien heb zo voor de geest halen. Oskar Plattner, in zijn rode trui met wit kruis, met een bruingebrand gezicht, waarin felle bolle ogen en vlezige lippen. Zijn gitzwarte haar blonk onder de lichten van het Sportpaleis. Hij was vooral een sprinter, ooit wereldkampioen in die discipline, maar hij kon niet tippen aan een Van Steenbergen of een Van Looy. En toch was hij voor mij dat jaar de grootste renner. Omdat hij echt was, omdat ik hem gezien had. Dankzij de mis, als dienaar van God. Net als ik. Toen toch. Hij zou dat jaar de Antwerpse Zesdaagse winnen, aan de zijde van Rik Van Looy en Peter Post. Het was al 1962, de fifties waren voorbij.

Op zondag wordt zij bijgestaan door een wisselende reeks exotische schonen, die al wel eens minder pistoleetjes geven dan ze aanrekenen, maar wie zou hen dat aanrekenen wanneer zij hun eclairkes, moka of chocolade, al even appetijtelijk etaleren als de echt eetbare in de koeltoog.

 Als ik mijn beurt afwacht, droom ik altijd een beetje weg met de blik naar buiten gericht. Tegenover de winkel ligt de villa van Jan Olieslagers, voor en na W.O. I was hij een van de beroemdste mensen van Europa. Moest Dag Allemaal toen al hebben bestaan, stond Jan Olieslagers iedere week op de cover en niet alleen omwille van zijn vliegeniers kunsten.

In vogelvlucht 50 m achter zijn huis ligt de Brilschans, restant van de vestgracht rond het militair gebouw dat deel uitmaakte van de Brialmontvesting. Wanneer ik er op mijn terugweg van de bakker passeer denk ik vaak aan wat mijn moeder vertelde dat daar gebeurd zou zijn.  Officieel werd er nooit gewag van gemaakt. Omdat het over Jan Olieslagers ging en men er van uit ging dat het publiek nu eenmaal graag over zijn helden fantaseert en verhalen opdist die van mond tot mond straffer worden zonder dat iemand ze ooit op hun waarheid controleert? Want, was deze Jan niet in hetzelfde Krabbestraatje geboren als die andere held, Jan zonder vrees? Nou dan?

Het is gek dat hij hier, waar je van het ene verhaal over Jan Olieslagers naar het andere kunt wandelen, vrijwel vergeten is, terwijl ik vandaag op een Amerikaans forum een discussie lees of Olieslagers al dan niet Göring heeft ontmoet. Ik kom er ook te weten dat de luchthaven Deurne er gekomen is omdat Olieslagers in Brussel ging pleiten met het verpletterende argument dat hij bereid was hiertoe een deel van zijn gronden af te staan aan de staat. En nog dat de Duitsers Olieslagers vroegen ook bij hen zijn vliegkunsten te komen demonstreren. Toen Jan antwoordde dat hij daar geen zin in had, lieten de Duitsers weten dat zij dan zelf naar België zouden komen. Kort daarna vielen ze België binnen en was W.O. I een feit. Die Jan toch.

Wij zijn hem vergeten terwijl in de geschiedenis van de luchtfotografie staat dat Olieslagers de eerste was die opnamen vanuit de lucht maakte. Als oorlogsvrijwilliger nam hij op zijn verkenningsvluchten zijn kodak mee. Al snel is een kodak verplichte koek in elk vliegtuig. Jan wil altijd de eerste zijn en slaagt daar vaak ook in. Hij laat als eerste een machinegeweer op zijn vliegtuig monteren en gaat de geschiedenis in als eerste piloot die een Duits vliegtuig uit de lucht schiet. Hij had dan al wereldrecords verzameld alsof het postzegels waren. Eerst op de fiets, vervolgens op de stoomfiets, zoals ze die eerste motorfietsen noemden en uiteindelijk met een vliegtuig. Toen hij zeventien was won hij de gouden medaille op het eerste kampioenschap voor motoren op de wielerbaan van Zurenborg. Een jaar later vestigt hij er zijn eerste wereldrecord: 80 km per uur met een 3 pk-motor. Hij kreeg de bijnaam “den Antwerpschen Duivel” omdat zijn motor zoveel lawaai maakte en vuur en rook spuwde. Moest zijn leven verfilmd worden kun je hier van locatie naar locatie wandelen. Jan Moorkensstraat, Zurenborg wielerbaan, Karel Oomsstraat waar hij bij Minerva werkte, de Wilrijkse Plein waar hij vliegmeetings hield. De ring bestond nog niet en de Wilrijkse plein liep van de oefenterrreinen van Beerschot over de Vogelzanglaan in het gedeelte met het Crown Plaza hotel en het bouwcentrum.

In 1908 vliegt Blériot over het kanaal. Antwerpen wil die vliegeniers ook wel eens aan het werk zien. Olieslagers vond dat hij daar bij moest zijn. Ook al had hij nog nooit gevlogen, tenzij op een motor als “den Antwerpschen Duivel”. De datum van die eerste vliegmeeting aan de Wilrijkse Plein was nog maar twee weken af, als Jan van Blériot voor 12500 frank een occasie-vliegtuig kan kopen. Nu nog leren vliegen. Blériot had hem wegwijs gemaakt, dat moest volstaan. Naar verluid stapte Olieslagers in zijn vliegtuig, liet de motor aanzwengelen en vertrok. Duizenden Antwerpenaren zien hun duivel vliegen alsof hij nooit iets anders gedaan had. Hij crasht wel meer dan eens, maar zoals een stripheld klopt hij het stof van zijn vest en timmert de gaten in zijn vliegtuig dicht, draait hier en daar een schroef bij en wrijft de olie van zijn handen aan de sjaal van de verovering van de voorbije nacht.

Olieslagers is op alle manieren in de wolken. Op naar meer wereldrecords, meer potten goud en nog meer roem. Hij vliegt in Spanje, in Frankrijk, Noord-Afrika. Van overal brengt hij verhalen en souvenirs mee en ook wel eens een hartstochtelijke fan. Wanneer hij in Genua in zee stort, moet hij noodgedwongen enige tijd in de Noord-Italiaanse havenstad blijven. Hij leert er een bella Donna van heel dichtbij kennen, ze zou Miss Liguria zijn geweest, wat nogal straf is in het Italië bij het begin van de 20ste eeuw, toen vrouwen op bevel van Rome nog zedig in zwarte gewaden werden ingepakt. Onze Donna hoopt met Olieslagers de deuren naar de wereld open te gooien en met hem een stukje van de wereld te zien, zelfs als dat stukje begrensd wordt door de Schelde, de vesten en de (schone) Schijn. Hij neemt haar dus mee en geeft haar onderdak op de hoogste verdieping in een van zijn huizen aan de Uitbreidingsstraat. Hij bezoekt haar zo vaak hij kan, maar de roem roept, en wanneer hij na tal van buitenlandse vliegmeetings, terug in Antwerpen is, heeft Miss Liguria al lang van de nood een deugd gemaakt en haar leven zonder mantel der liefde verder gezet, en is Olieslagers een echte stuntpiloot geworden die niet alleen loopings maakt boven een verbouwereerd publiek aan de Wilrijkse plein, maar ook voor het eerst zijn olievaten-stunt uithaalt. Van bij het begin van de meeting staan rood-wit gekleurde vaten op het terrein. Niemand let er op. In koeien van letters staat er 'olie' op geschreven en daaronder in veel kleinere letters 'slagers'. Naar het einde van de meeting komt de zogenaamde Olieslagers, “den Antwerpschen Duivel “ in hoogsteigen persoon, in duikvlucht naar de Wilrijkse Plein gevlogen. Hij is die middag nooit zo laag gedoken en vliegt te snel om te kunnen landen. Mensen duiken weg en vrezen een catastrofe, maar kijken toch van tussen de vingers hoe hij een net van touwen van onder zijn vliegtuig laat vallen wanneer hij bijna de grond raakt en met een kletterend lawaai de olievaten in zijn net meesleurt en ermee onder luid applaus in de wolken verdwijnt. Zoiets had nooit iemand hem voorgedaan. Het publiek juicht, hij hoort het niet, maar weet het wel. Hij wordt een levende legende. Antwerpen zingt : “Als Olieslagers dood is, dan krijgen wij misschien, de helft van zijn centen, en zijn vliegmachien, Dan gaan we vliegen!... vliegen!... vliegen, door de lucht!

Heel Europa kent Olieslagers ondertussen, maar hier ligt het echte Olieslagers land, hier klopt het hart van de luchtvaartpionier en met dat van hem dat van vele vrouwen voor hem. Omdat hij zelf een internationaal sterk merk is steunt Minerva hem graag als belangrijke verdeler vanuit zijn garage in de Lamonièrestraat. Daarnaast blijft hij vliegenier en ijvert hij voor de luchthaven van Deurne. Maar in de eerste plaats is hij vedette van zijn tijd, vriend van zowel de koning als van de lijnenwitter van Royal Berchem Sport en van alle vrouwen daartussenin op de sociale ladder, met bovenaan zijn vrouw Jeannot, maar niet ver daar vandaan zijn Italiaanse vlam uit Genua.

Hoewel hij het gevoel heeft dat alles van hem is - mijn bakker zou zijn bakker geweest zijn - heeft hij ook dagen dat hij liever in de lucht hangt dan hier door de Berchemse straten te lopen. Hij voelt zich niet vrij. Hij kan niet zomaar bij Miss Liguria langslopen, zoals vele mannen doen. Dat wringt en vreet zich een weg door zijn lijf tot een ware obsessie. Hij heeft een van zijn oude kameraden in dienst genomen als manusje van alles in zijn garage. Die moet proefritten uitvoeren en ondertussen in het oog houden wie er aanloopt bij de Italiaanse in de Uitbreidingsstraat. Een gekwelde geest voedt als geen ander zijn eigen drama. Elke vreemde man is er een te veel. Elk rapport snijdt hem door het hart, besluipt vals zijn ego. Ooit was de sky niet eens de limit voor hem, deels omdat het gezegde nog niet bestond, en nu zakt hij steeds dieper in ellende door dat vreemde mannenbezoek. 'Gij laat me aan mijn lot over in deze vreemde stad, mag ik dan geen vrienden maken, mag ik dan geen troost zoeken', daagt zij hem uit, de enkele keer dat hij haar toch te zien krijgt. De jaloezie laait hoger op dan de vlammen uit de motor van de “Antwerpschen Duivel” wanneer hij hoort dat er een heerschap blijkbaar bij haar zijn intrek heeft genomen. Als zij bezoek heeft, zie je die man over het dak wandelen, rustig een sigaretje rokend tot het bezoek weer weg is, vertelt Olieslagers zijn spion. De man doet geen moeite om zich te verstoppen. Vaak staat hij zichtbaar aan de rand van het dak, de gitzwarte haren strak naar achter, de brede bast in een wit onderlijveke gestoken, boven een hoog opgetrokken pantalon met fijn lederen riem.

Jan Olieslagers was een welgesteld man, beroemd, zelfs geliefd, iemand die op eigen kracht alles had bereikt wat mogelijk was, die heel zijn leven een foutloos parcours reed en vloog, die letterlijk en figuurlijk de alledaagsheid kon overstijgen, maar die spijtig voor hem ooit in de Liturgische zee was terechtgekomen. Daar in Italië werd hij duidelijk besmet met de tunnelvisie van jaloezie die geen andere gedachten meer toelaat en alleen uitzicht biedt op wraak. “Wanneer gij die man in zijn onderlijveke nog eens op het dak ziet staan moet gij onmiddellijk naar de telefoon in het station gaan om mij te verwittigen, ik zal de komende dagen op het vliegplein zijn, bel me daar. ”Het was onzinnig, Olieslagers, hoewel niet moeders mooiste, kon ongeveer iedereen krijgen die hij wou, hij moest zijn mond maar open doen en tal van vrouwen staken spontaan hun tong uit om hem er een te draaien, bovendien was hij gelukkig met zijn Jeannot, en toch trilde hij van woede als hij er over sprak.

Twee dagen later stond de man in zijn onderlijveke weer op het dak een sigaretje te roken. Hij keek lachend naar het vliegtuigje dat zijn richting uit kwam, hij wuifde spontaan. Zo'n grote vogel waarin je een mensenhoofdje van de grond kunt zien zitten was nog altijd een wonderlijke attractie. Maar toen het vliegtuigje recht op hem leek af te komen hield hij zijn hand stil stapte achteruit. Hij had niet eens de tijd om zich op de grond te laten vallen, laat staan om te vatten wat er met hem gebeurde, wanneer hij in een net door de lucht werd meegesleurd alsof hij een vat olie was. Hoe het verhaal verder gaat weet niemand met zekerheid. Wou Olieslagers hem alleen maar bang maken en dropte hij hem even verder in de vest, zodat het water zijn val zou breken? Het zijn vragen zonder antwoorden, zoals meestal bij een stadsverhaal.

Wanneer meer dan veertig jaar later bij de werken aan de Ring een geraamte uit de vest wordt opgegraven, niet ver van de Jan Moorkensstraat, ongeveer waar nu de Brilschans is, zijn alle verhalenvertellers van toen al lang overleden. Niemand denkt nog aan de man op het dak in de Uitbreidingsstraat. Wie zou er een Italiaan op bezoek bij zijn zus in Berchem missen? Miss Liguria zelf was trouwens ook in stilte verdwenen. Het geraamte zal wellicht een soldaat geweest zijn die, misschien als gevangene, omgekomen was in de kazerne.

Als er ooit een Jan Olieslagers-wandeling komt in Antwerpen eindigt die wellicht bij het beeld ter nagedachtenis aan de luchtvaartpionier voor de ingang van de luchthaven van Deurne. Een reus van een man wijst met de vinger naar de lucht. 'God ziet alles, maar wees gerust, van uit de lucht was er ook niet veel dat mij ontging.'

Het is een sterrenkijker zei de gynaecoloog. Je zat reikhalzend in de baarmoeder van je mama. Niet dat je zo gehaast was om naar buiten te komen. Integendeel, je liet al meer dan twee dagen op je wachten. Twee dagen is natuurlijk niets in een mensenleven, maar wanneer iedereen uitkijkt naar jouw intrede in de wereld, zijn het lange en spannende uren. Je hoopt, maar weet nooit zeker, ondanks alle scopieën, puncties en analyses de zwangerschap rond.

Zelf zul je niks gemerkt hebben. Je had het daar blijkbaar naar je zin. Recent is aangetoond dat het in een baarmoeder ongeveer even licht is als in huis op een regenachtige dag. Ik begrijp dat je dan liever blijft binnenzitten. Je zat daar ook op de beste plaats om naar een ster te kijken. Je ging bovendien overal met haar mee. Twee weken tevoren stond je nog met haar op het podium. Samen in warmte van de schijnwerpers, dat zul je wel gemerkt hebben daarbinnen. Je mama zong, zoals ze meestal doet. Maar nu zong ze veel forser en waren er plingplong geluiden die haar stem volgden. Hoger-lager, start-stop. Dan was er een ovationeel geluid van verder af en begon het zingen en plingen weer van voor af aan. Het leek wel of je mama er mee in competitie ging, zo moest ze al haar spieren spannen. Je voelde de druk op de baarmoeder verhogen, maar het vruchtwater trilde prettig mee. Soms golfde het zachtjes heen en weer, wanneer ze bij het zingen zelf heen en weer wiegde. Dat was kermis. Veel aangenamer dan wanneer ze, zij het ook wel ritmisch, zonder pauzeren op de grond stond te stampen. Je schokte niet alleen mee tot je er het zuur van kreeg, dat gestamp maakte bovendien erg veel lawaai binnenin. Vraag later maar aan je peter hoe het was toen jouw mama nog boven hem woonde en door de living over het parket 'tapdanste'.

Mij mag je grootvader noemen. Toch op zon- en feestdagen. Groot-va-der, lang-kort-lang, met een klimmende krul van een vraagteken in de laatste lettergreep. “Laat dat kind toch geen drielettergrepen uitspreken”, hoorde ik al onmiddellijk. Pffft. Als jij iets van de taalvaardigheid van je mama hebt, zeg jij Supercalifragilisticexpialidocious nog voor je 's nachts droog bent. Ik dacht ook aan Hugopa, uit te spreken zoals Europa. Omdat je beter groot en universeel dan klein en bekrompen denkt. Och, grootvader of Hugopa, wie weet noem je mij later wel You-Go, op licht bevelende toon, wanneer je iets nodig hebt. Of Old-pa, wanneer je Engels leert, wat binnenkort sneller zal gebeuren dan we nu kunnen vermoeden. Als het toch bompa wordt, leg dan de klemtoon op "bom", zoals in "duizend bompa's en granaten" van kapitein Haddock, dat zie ik wel zitten. Maar keren we terug naar het operatiekwartier.

Jij bent nog nog niet buiten gekomen. Wij wachten af. Oma Stina iets meer dan de anderen, want zij was er bij toen jij geboren werd. Als moeder van haar kind, dat moeder werd van haar kind. Jij, Fonske de sterrenkijker, die zijn hoofdje niet wou buigen zoals alle andere foetussen en dus met een keizerlijke snede gehaald moest worden. Dat was minder leuk voor je mama, maar voor jou was het een voordeel. Zo moest jij niet met je kop en lijf door dat smalle bekken trekken en kwam je op de wereld in de thuis van de mama van jouw mama. Op haar operatiekwartier. Zij mocht je begroeten en aannemen en gaf jou een uitzonderlijk huiselijke en familiale start. Met zo'n ontroerende en geruststellende verwelkoming zul je later nog je voordeel doen. Wetenschappers zullen er naar verwijzen, wanneer zij jouw rust en evenwichtigheid trachten te verklaren. Maar vertrouw wetenschappers niet te snel, ze spreken vooral empirisch in kwantificeerbare termen: “de boreling heeft momenteel drie modi”, alsof je een ruitenwisser bent. 

Voor al wie op mensenmaat kijkt is die keizerlijke bonus na enkele weken al merkbaar. Je slaapt meestal goed, je reclameert zelden, kijkt geïnteresseerd rond, luistert moeiteloos naar “your mama's voice” en als je honger hebt, kou of krampjes laat je dat zo beleefd weten dat je jouw kreuntje als het ware laat voorafgaan door een bescheiden “ahum”.

Ik weet dat alles snel voorbij gaat. Jouw eerste maand was bijvoorbeeld de snelste maand uit de wereldgeschiedenis, zo leek het toch voor ons die ze bij volle verstand meemaakten. Vandaag ben je nog als een vogeltje kleiner dan onze kat, over enkele maanden kruip je rond en trekt de kat misschien bij haar staart. Net zoals voor het vogeltje dat in zijn nestje met het bekje opengesperd zit te wachten op voedsel, draait bij jou momenteel dag en nacht alles rond eten. Alleen moet jouw moeder het niet gaan zoeken in de natuur, maar heeft de natuur haar voorzien van een goedgevulde voedselbank, voor jou steeds bij de hand. Je moet nog maar een half schreeuwtje laten horen of de melkweg gaat voor jou open. Terwijl je over enkele maanden misschien alleen nog wil kiezen uit het Haute Cuisine-menu dat jouw papa hobby-gewijs klaar stooft.

Omdat we niet alle kindjes van de wereld kunnen kennen en ook wel omdat je perfect geschapen bent, noemen we jou het mooiste kindje van de wereld. Dat is normatief objectief en niet overdreven, vooral omdat we alleen maar oog hebben voor jou. Uren aan een stuk als het kan. Daarstraks nog werd ik als hulplijn opgeroepen en mocht ik jou twee uren in mijn armen houden. Op de duur voelde ik mijn armen niet meer, maar geen haar op mijn hoofd, of in mijn baard om het getal substantieler te maken, dacht er aan van jou in je bedje te leggen. Ik zou gek zijn. Mijn geheugen is nog niet helemaal ondergesneeuwd, maar omdat de eerste vlokken toch vallen wil ik elke minuut dat ik naar jou kan kijken benutten om zoveel mogelijk beelden of bewegingen in mijn hoofd op te slaan. Ik wil jouw wonderlijk gevormde hoofdje met absoluut platte oortjes en levendige oogjes, die na enkele weken van zwart naar hemelsblauw verkleuren en in het rond zoeken, in gedachten kunnen blijven oproepen. Jouw leuke wipneusje en zachte hamsterwangetjes boven jouw 'nekske van nikske' waarin drie subtiele plooitjes. Ik wil blijven kijken naar al de mimieken die je uitprobeert. Van verbaasd naar ernstig met één opgetrokken wenkbrauw, van boos tot beteuterd of droevig met de lippen die trillen. En dan kijken die ogen plots recht in mijn ogen. Besef jij dan al iets? Je schrok en tikte met één vinger aan mijn baard. Even tevoren had je mama je nog op de armen. Dacht je, waar is al dat gouden krulhaar gebleven? En moest je dan lachen met je eigen gedachte? Want even plots als de verbazing plooide je mondje opeens in een glimlach. Het kan aan mijn geheugen liggen, maar iets mooiers kan ik me niet onmiddellijk indenken. Het komt door die emotionele stroomstoot natuurlijk die van je hart naar je hersens schiet. En door de bloedstollende gelijkenis met je mama. Enkele tellen zit ik 30 jaar terug in de tijd. Ik heb het meegemaakt met elk van mijn drie kinderen, en herinner me dat ik vaak ontroerd was en me euforisch gelukkig voelde, maar de zorg, de resterende taken en de verantwoordelijkheidszin brachten me altijd vrij snel terug naar de orde van de dag. Nu kan ik uren zorgeloos toekijken, hoe je die armpjes als een winnaar boven je hoofdje steekt, hoe die handjes voortdurend in beweging zijn, met je fijne lange vingers die je steeds opnieuw lijkt te tellen, maar die evenzeer schitterende poses ondersteunen, slim met de wijsvinger langs een wang, alle vingers samen op het voorhoofd voor een 'oh neen', of samengebald tot een vuist die je strijdvaardig vooruit steekt. Later zal blijken dat je nog veel meer genetisch materiaal van je vader gekregen hebt, maar nu vallen vooral de pianisten-vingers op als voorbeeld van de evolutietheorie. Jouw vader heeft van kindsbeen af moeten zwoegen om zijn handjes te plooien en te rekken naar akkoorden op de ivoren toetsen, jouw vingers zijn van meetafaan geschikt om de meest verbazende capriolen op de notenbalk uit te voeren.

Ach, laat de grootjes vooral toch genieten van hun kleinkinderen, zegt men, zolang ze nog kunnen, denkt men, denk ik. Grootouders hebben geen verplichtingen meer. Het zal wel, maar ik leg mezelf minstens toch één verplichting op : dat ik verdorie nog twintig jaar meega, zodat ik niet alleen jou, Fonske, maar ook jouw eventuele broertjes en zusjes, neefjes en nichtjes, kan zien opgroeien tot mooie, warme mensen. Jouw ouders en nonkels zijn er in geslaagd, daar geniet ik nog elke dag van, jij zult daar ook moeiteloos in lukken. Niet alleen omdat je met heel veel liefde omringd wordt, maar omdat je als optimist geboren bent. Hoofd vooruit in de lucht. Fonske, de sterrenkijker.

Ik had best wel aantrek in mijn jonge jaren. ‘Appeal’ zoals ze nu zeggen. Niet dat ik vrouwen van mijn lijf moest houden, maar de aantrek was constant en dat stelde mij gerust. Mijn liefde stond klaar. Ik zou wel voelen wanneer de massa zou opensplijten en die ene echte naar voor zou treden.

Met mijn aantrekkingskracht was niks mis. Ze was genoeg gedreven, zonder ooit overdreven te zijn zoals mijn aanzuigingskracht dat was. In kon trekkebekken tot het vacuum er op volgde. Omdat mijn neusgaten nooit helemaal afgedekt raakten kon ik blijven doorgaan en ieder meisje met fijner neusje ademloos zoenen tot ze van rood en purper blauw aanliep. Ik dacht dat het zo moest. Stond er niet bij stil dat mijn ‘luchthaven’ groter was dan gewoon.  Meer Heathrow dan Kleine-Brogel. Zonder dat mijn neusgaten leken op de poorten van de chunnel, om in de terminologie te blijven. Mijn neusvleugels plooien naar beneden waardoor je al kleiner moet zijn dan ik om recht in mijn luchttunnels te kijken. Ik heb er nooit een probleem van gemaakt, vooral omdat de doorstroming zo geweldig is. Behoudens een snotvalling vullen mijn longen zich met een debiet op speed. De turbulentie die  daarbij ontstaat verplichtte mij destijds wel van mijn snorharen, die pluizig en nog niet aangekoekt waren, met haarlak op hun plaats houden. Ik ben ooit verliefd geworden op een meisje dat dezelfde haarlak gebruikte. Na verloop bleek dat ik alleen die geur gemist had. Aan een lijntje snuiven moest ik mij met mijn ‘Nilfisk’ ook nooit wagen. Ik vrees dat ik in één snuif alle porties van tafel zou zuigen en aan een instant overdosis sterven.

Ik wist al vroeg, geleerd van een accident met een sinaasappelpit in de kleuterklas, dat er best niks kleiner dan mijn neusgaten in de buurt van mijn neus mocht komen. De aanzuigingskracht van die donkere spelonken viel immers nooit stil. Gelukkig maar. Vergelijk het met een stofzuiger die ook, sneller dan we het kunnen verhinderen, alles meezuigt wat in de buurt van de zuigmond komt. Zo heb ik ooit, toen ik getrimde baardharen van de wastafel wou wegzuigen, mijn vrouw haar lipstick en  eyeliner potlood in de stofzak laten verdwijnen. Het was niet mijn fout dat die daar lagen te slingeren. Toen ze kort daarna zei: “Vind je ook dat die lipstick precies donkerder kleurt?”, antwoordde ik :” Smaakt ie naar stof ?” -  “Waarom?”  “ Ook lipstick die te oud wordt zal tot stof en as terugkeren.” Ik kreeg een por in mijn ribben, die zo beslist was dat er alleen maar kneusjes zouden van komen moest God mij een rib vragen om nieuwe Evaatjes te maken.

Met grote neusgaten is het hetzelfde als met kwaaie buren: je leert er mee leven. Hoewel ik soms een gezichtsmaskertje aan wil. Niet zozeer om me te beschermen tegen aanstromende ziektekiemen, maar als geurvretertje. Grote neusgaten zijn immers ook grote geurscanners en zonder in detail te gaan, veel mensen nemen het niet zo nauw met de lijfelijke hygiëne. Mijn peinzende pose, met de wijsvinger gekrold onder de neus, duim tegen de wang, is mijn surrogaat maskertje. Overigens wil ik ook niet als een Japanner door het leven of de indruk wekken dat ik zelf een besmettelijke ziekte heb. Een neusstrip heb ik helemaal niet nodig, tenzij onderaan mijn neus als ‘gatekeeper’. Maar dat kan natuurlijk niet, want ik moet nog ademen. Sinds ik ergens gelezen heb dat wij in onze slaap nu en dan spinnenkopjes inslikken durf ik al niet meer met open mond slapen. Wat moet ik beginnen als ik ook nog mijn neusgaten dichtplak?

Vindt u dat ik begin te muggenziften? Laat me dan vlug vertellen dat Murphy me nu ook bij de neus heeft genomen. Een self-fulfilling prophecy noemen ze dat.

Enkele nachten geleden lig ik vredig te slapen. Oogjes dicht, mondje dicht, neusgaten uiteraard open. Er kan mij weinig gebeuren, de Baygon stuurt een bijna lethale walm de kamer in en mijn armen zien wit van de Deet roll-on. Niettemin schiet ik plots als een gek rechtop, mijn hart bonkt van die versnelling uit mijn slaap, mijn bloeddruk gaat meer dan ooit in het rood, ik snak naar adem, rochel en hoest tot brakens toe, helemaal in paniek, hyperventilatie is voor straks. In mijn slaap had ik nog naar een mug geslagen die als gek met haar vleugels klapperde. Om uit de aanzuigingsstroom van mijn neus te blijven, weet ik nu. Terwijl ik wakker schiet, schiet die mug naar binnen, sneller dan ze zelf ooit kon vliegen schiet ze door de vernauwing bovenin m’n neus recht in m’n keel, waar ik haar vleugels voel kriebelen. Ik spring uit mijn bed, stop met ademen om haar niet in mijn longen te trekken, en spurt naar het toilet om de mug uit te spuwen. Hier moet gehandeld worden, ik kan niet wachten op de MUG (Mobiele Urgentie Groep), denk ik toch nog vlug onderweg. Zelfs onder de meest dramatische omstandigheden laat ik nooit een woordspeling liggen. Amuseer jezelf en je zult ook anderen amuseren, krijg ik er bij de toiletpot nog als filosofische uitsmijter bovenop. Ik spuw al bloed, maar de mug wil niet meer naar buiten. Ik durf nog nauwelijks te ademen. De druk in mijn borstkas verhoogt. “Pas op want je gaat hyperventileren”, zegt mijn vrouw in haar slaap. Ik heb het gevoel dat mijn bezoekster verder met haar vleugels blijft slaan, diep achteraan in mijn keel. Ik moet aanvaarden dat ik een logee heb. Wie weet de hoeveelste  mug is het die ik binnenkrijg. Ik heb vaak last van een zoemend geluid in mijn hoofd. Het blijkt niet van buitenaf te komen. Misschien is het altijd al een mug geweest die met haar klapwieken mijn stembanden laat meetrillen. Is het toeval dat mijn stembanden sinds meer dan een maand ontstoken zijn?

Dat uitgerekend ik gastvrij voor dieren zou zijn? Als mug zou ik het wel kunnen appreciëren. Het was mischien een beetje eng door zo’n krachtige luchtstroom naar binnen gezogen worden, maar eens die stap gezet kom je toch in luilekkerland voor muggen terecht. Vrouwtjesmuggen denken maar aan twee dingen: bloed zoeken dat ze nodig hebben voor de eiwitten, paren en eitjes leggen. Hier is meer bloed aanwezig dan duizend muggen ooit kunnen drinken, en overal waar je kijkt is de omgeving vochtig genoeg om eitjes te leggen. Hier krijg je nooit een krant tegen je kop en de kinderen moeten niet meer leren vliegen om bij bloed te geraken. En alles is hier zacht. Nooit meer moeten ze door die harde huid heen bijten. Ik ben bijna vergeten hoe vervelend een muggenbeet is, omdat ik sinds dat voorval uitwendig geen muggenbeten meer gekregen heb. Wellicht weten alle muggen in de buurt ondertussen dat ik de grote Marsmug, het moederschip van de muggen ben. Hopelijk respecteren ze mij een beetje en proberen ze niet allemaal via mijn neusgaten de groep te vergroten. Ook een moederschip raakt ooit vol. Al een geluk dat ik niet van elke mug een olifant maak.

Ik probeer terug te slapen, bewust van de Culex pipiens* diep in mij. Ik troost me met de gedachte dat het maar een mugske is en geen spin en denk aan mijn vader die toen ik klein was op toneel in de Ster van Timmermans avond na avond zei: “er pist een engelke op mijn tong”. Ik was beschaamd in zijn plaats. Ik krijg er een bittere smaak van in mijn mond en denk aan een muggenpiske.

Wanneer ik later op toilet zit en bij mezelf moet lachen met wat “er eentje laten vliegen” nu zou kunnen betekenen, zie ik van achter mij uit de pot zowaar een mug uitdagend langs mij vliegen. Ik wil ze grijpen maar bedenk me tijdig. Zonder handschoenen pak ik die toch niet meer aan.

*(steekmug)

Op vakantie lig ik vaak wakker, wakend met de zaklamp binnen handbereik, het laken opgetrokken. Het helpt niet dat ik eerst de kamer op spinnen, muggen, pissebedden en andere kruip- en vliegdiertjes  controleer. We waren hier vorig jaar ook, ik weet wat er kan gebeuren. Zo zag ik toen zoiets als een bewegende zwarte snor, gelijkend op die van Zappa, over het plafond snellen. Ik weet dat ik dat niet gedroomd heb en dat deze “snelle snor” er wellicht nog ergens zit. De gedachte dat ze ’s nachts op mijn gezicht zou kunnen vallen houdt me wakker. Ik moet er niet van weten. Niet dat ik iets tegen Frank Zappa heb, het is de wel erg levendige Italiaanse lookalike van zijn snor die mij doet gruwen. Zappa zelf zat snor.

Ik verschuil me achter mijn partner (M/V) als achter mijn eigen Atlantic wall. Zij ligt aan de kant van het open venster en beschermt mij tegen “wat vliegt daar”-binnen ? Zelf geeft ze er niet om. Zij kan moeiteloos in diepe dromen wegglijden zonder zich nog te bekommeren  van hetgeen rondom haar gebeurt. Haar motortje slaat altijd onmiddellijk aan. En dan snort haar ademhaling sonoor zonder snurken, terwijl ze mij meer dan eens verrast met imitaties van geluiden uit het dagelijkse leven. Horen we overdag een drilboor op een werf werken dan kan zij die in haar dromen met akelige perfectie imiteren. Geroezemoes in de straat, ik veer recht om te zien of het geen inbrekers zijn die plannen smeden, en stel vast dat zij al slapende meerdere stemmen tegelijk evoceert. Op de juiste manier gedempt, even onverstaanbaar. Computerblieps, stappen op de trap, het schijnbaar schrapen van een muis tegen het hout, telkens is het vals alarm want als ik rechtop ga zitten hoor ik dat zij naast mij onbewust en op onnavolgbare wijze bijna elk geluid al slapende kan nabootsen.   

Natuurlijk mag ik niemand vertellen dat zij dat doet. Vandaar de (M/V) een paragraaf hoger bij partner. Het betekent in dit geval : (Maîtresse/Vrouw). Mijn vrouw heeft liever dat ik doe uitschijnen dat ik met een maîtresse op vakantie ben dan dat ik vertel hoe zij op creatieve wijze in en uit kan ademen. Ik had nooit kunnen vermoeden dat ik met zo’n simpele smoes een maîtresse mocht hebben. Zonder slapende maîtresses te willen wakker maken, waar zijn vriendinnen van vroeger nu je ze nodig hebt?

Deze nacht kan ze weer vele geluiden assimileren. In de wijgaarden buiten het venster leeft de dierenwereld zich ongestoord uit in een dol orgastisch nachtconcert. Vogels zingen en tsjirpen in stemmen en akkoorden die je in de stad nooit hoort. Het lijken gesprekken in vogelenzang. Ik vermoed dat het insecten zijn die de parlando opvullen met zoemen en sissen. Nu en dan zijn er klikkende klakkende geluiden en kreten die je niet kan toewijzen. Tenzij de hond die blaft op een verre boerderij of de drum ’n bas van de padden aan de vijver dichterbij.

Wanneer de zon ’s morgens onze kamer binnenstroomt is zij volledig uitgerust en gaat stil naar beneden koffie zetten om mij met het aroma te wekken. Badend in zweet en licht hou ik nog even de ogen dicht. Een zucht van rust nu de vreemde nachtvogels zeker verdwenen zijn. Tot er een echte vogel de slaapkamer binnen vliegt.  Het is een zwaluw die te kort door de bocht ging. In het zwembad duiken ze ook over je hoofd maar daar zie je ze van ver komen. In de slaapkamer lijkt het batman die binnen duikt. Van zo dichtbij en gefilterd door het licht lijkt ie van een doorschijnend groen. Geloof maar niet dat ik dat klapwiekende dier rustig van op mijn bed zit te bekijken.  Ik ben zoveel groter, maar toch duik ik roepend om hulp de dekens onder. Vrijwel onmiddellijk stond zij boven, en met gespeelde ernst maant ze de zwaluw terug buiten te gaan spelen en mij met rust te laten.  

Kon ik mijn huis maar meenemen op vakantie. Alleen maar voor veilige nachten. Overdag mag gebeuren wat wil, ben ik razend nieuwsgierig, ga ik elke confrontatie aan, zoek het avontuur en het onbekende, maar wanneer ik ’s nachts slaap wil ik niet dat er  ongedierte  in mijn buurt kan.  Absoluut vermijden kan je dat nooit. Zelfs het meest hygiënische huis herbergt gemiddeld een 1500 spinnen. Hoe meer je er doodt hoe meer er bij komen, want dan blijft er meer eten over voor de rest die dan meer eitjes kunnen leggen, enzovoort... De een zijn dood is de ander zijn brood. Ook bij spinnen. Maar waar ze dan zitten wil ik echt niet weten.

De volgende nacht zit ik op het toilet. Minder dan een meter voor de pot staat de douche. Knikkebollend zit ik naar de vloer te kijken. Mijn lichaam ledigt zich op automatische piloot. Tot ik al even automatisch recht veer:  mijn adem is afgesneden en ook de rest stopt alsof er een onzichtbare kurk is in geploft. Vlak voor mij schiet de snelle snor van vorig jaar voorbij, rondt de bocht van de douchebak en duikt in een gaatje, niet groter dan een luciferkop, in de siliconen dichting van de douche. Ik heb geen tijd om mij af te vragen of hij snel met gel zijn haren achteruit strijkt om beter in een gaatje de helft smaller dan hijzelf te glijden. Hij is gitzwart, vier centimeter groot en harig als een Afghaanse windhond.  

 De gedachte aan de windhond brengt mij terug naar het toilet. Ik doe wat ik nog moet doen en vlucht vervolgens met grote passen naar bed terug, onder de lakens. Dit is te warm. Ik plooi het laken als een nonnetjeskap rond mijn hoofd en hap naar adem. Dit wordt weer een slechte nacht. Hoe hou ik mijn vakantie in balans als ik vlucht voor een diertje ter grootte van een snor?   

 Het duurt een hele tijd voordat ik weer mijn nuchtere zelf ben. De nooit aflatende denker, de wetenschapper in het diepst van zijn gedachten die nooit de gelegenheid kreeg zich aan de wereld te tonen. De verlichte geest die uitvindingen bedacht decennia voor de wetenschap zijn eerste testen deed. Neem alleen maar het onzichtbaar maken. Ik was geen vijf jaar toen ik in de kelder bij de distilleerkolven van mijn vader zat te dromen van een formule die mij onzichtbaar kon maken en wat ik dan allemaal zou doen. En kijk, nu pas zijn Amerikanen en Engelsen samen aan een cloaking device aan het werken dat kleine voorwerpen onzichtbaar moet maken. Kleine voorwerpen, ik wou niet minder dan mezelf onzichtbaar maken. Soms denk ik dat ik daar in ben gelukt zonder dat ik het zelf weet, wanneer men mij weer eens niet ziet staan.  

Maar mijn vroegere uitvindingen leiden me af van de vraag of ik hier weer een nieuwe diersoort heb ontdekt? Ik ben vertrouwd met de Lithobius forficatus, die gewone stervelingen kennen als Centipede of Hundertfüsser. Maar deze snor kan geen familie zijn van de duizendpoten. Met al hun poten zijn die eerder traag, zeker als ze een coördinatieprobleem hebben of er zowel links- als rechtsvoetigen tussen zitten.  

 Deze snor is wellicht het snelste dier ter wereld. Mijn bewijsvoering is al even simpel als praktisch en dus uiterst geschikt om op zulke momenten de geest bezig te houden en tot conclusies te komen. Ik reken voor: Usian Bolt loopt 51 keer zijn lengte in 9,58 seconden. In diezelfde tijd loopt de snelle snor  71 keer zijn eigen lengte. Wie is er dan het snelst?   

Misschien moet ik toch in naam van de wetenschap dit diertje trachten te vangen, want mijn vaststellingen waren niet op een ideaal moment uitgevoerd en min of meer uit de losse pols geschat. Is mijn snor werkelijk 4 cm lang? Ik bedoel uiteraard de Lithobius Zappa. Is de afstand die ik hem langs de douche heb zien lopen exact 90 cm? Wie weet heb ik hem minder dan 3 seconden zien lopen? Als je daar ’s nachts met je broek in je handen en je kak in sur place een snelle snor hand gestopt moet chronometreren kan ik begrijpen dat die tijd niet gehomologeerd wordt door het Olympisch Comité. Ik  geef hem de voorlopige werknaam Lithobius Zappa, maar wie weet wordt onze snelle vriend wel naar zijn ontdekker genoemd, zoals het ei naar Colombus?  

 Bij dat vooruitzicht wip ik terug uit bed. Met mijn zaklamp speur ik de vloer af. Zal ik beneden in de keuken lokaas halen? Wat eet zo’n snor? Alles wat het hoofd eet waarop ze kleeft? Ik ril bij de gedachte. Misschien helpt het als ik op de vloer stamp? Mijn hart bonst  wetenschappelijker dan anders, want niet lang nadat ik ritmisch op en neer spring schiet de snor snel uit zijn schuilplaats. Al springende besef ik dat ik nog geen bokaaltje heb genomen met een groen blaadje in en een celofaantje waarin op voorhand gaatjes zijn geprikt zodat onze vriend in gevangenschap kan ademen, ook al is het maar heel tijdelijk, en alleen voor onderzoek, om de mensheid die denkt dat dieren alleen maar uitsterven met een nieuw exemplaar te verblijden.  

 Als een razende schiet de snor heen en weer telkens gevangen door het licht van mijn zaklamp. Ik moet steeds verder met mijn benen uit elkaar springen om hem niet te verpletteren. Mijn partner (M/V) schiet wakker en kijkt verschrikt naar mij. Volgens haar sta ik paniekerig te springen, maar zij weet niet dat ik op het punt sta een nieuwe paragraaf te schrijven onder de evolutieleer van Darwin. Al springende wil ik het haar uitleggen en schijn met de lamp in haar gezicht. Zij roept: “zot!”; ik schrik en spring...op de snelle snor. Nog voor dit uitzonderlijke diertje aan de wereld kon worden voorgesteld is het uitgeteld. De snelle snor kleeft aan mijn pantoffel. Ik voel me geen held.

Noot: Nergens op het net staan er al foto's van deze zogenaamde "snelle snor". De illustratie hierbij heb ik in Photoshop gemaakt. "klik" om ze te laten lopen.

 Sarkozy zuchtte toen hij uit zijn schoenen stapte. Zijn voetzolen gloeiden van de plateauzolen en de voorwaartse druk door de nog hogere hielen. Hij liep er ongemakkelijk mee, maar had ze nodig om op de hoogte te blijven. Carla Bruni vond het stom dat hij zich zo wou opveren. Je gaat er vrouwenkuiten van krijgen, zei ze, terwijl ik mannenkuiten krijg omdat ik altijd op platte zolen moet lopen. Als het Elysée ooit gebombardeerd wordt en ze enkel onze kuiten terugvinden weten ze niet eens wie wie is, en daarmee gaf ze een extra sneer omdat Sarko maniakaal zijn benen onthaarde. Ik ben ook maar een mens met kleine kantjes, verweerde hij zich. Hij vond zichzelf helemaal niet excentriek, laat staan dat hij een zonnekoning zou zijn, zoals een journalist in Le Parisien beweerde. “Als de president naast zijn schoenen blijft lopen ziet het Franse volk hem binnenkort niet meer staan”.
De regionale verkiezingen sloegen tegen. Het volk wou Ségolène Royal terug, maar was dat een afwijzing van zijn persoon of van zijn partij? Voorlopig kon zij zich redden door in een handomdraai zijn regering te herschikken alsof het een vaas bloemen was.  Maar bij de volgende verkiezingen zou hij nog meer boven zichzelf moeten uitgroeien, nu ook die arrogante de Villepin met een eigen lijst wou beginnen. Sarkozy vond dat iedereen, en de Villepin in het bijzonder, altijd op hem neerkeek. In de politiek kon hij zich daar behoorlijk uit redden. Thuis minder.
De blingbling-president schitterde nog minder toen la Bruni in de glossy bijlage van Le Figaro had laten verstaan dat zij een tweede mandaat niet zag zitten. Zij zei wel niet letterlijk “ach man hou er mee op”, maar het kwam er op neer. Gelukkig interpreteerden de media het niet zo en loofden de bezorgdheid van de toegewijde echtgenote, zonder zich af te vragen waarom la Bruni dat gezegd had. Misschien bedoelde ze wel een tweede mandaat voor haar mèt Sarkozy; wie weet had zij een overeenkomst gesloten voor de periode van één presidentschap en was zij haar ventje-presidentje al beu geworden?
Ooit had ze in een interview gezegd dat ze monogamie saai vond. Niemand had er van opgekeken. In die tijd was zij een gevraagde mannequin die zowel met Mick Jagger als met Eric Clapton, Kevin Kostner of Donald Trump stoeide, om alleen maar de bekendste te noemen. Gewone mensen kenden haar van de blootfoto’s. Zo was ze een beetje ieders vriend.

Na haar mannequin-jaren begon ze een zangcarrière. Niet voor het geld, als mannequin had ze jarenlang miljoenen dollars per jaar verdiend terwijl ze als kind altijd al in grote luxe had geleefd omdat papa Bruni ondermeer mede-eigenaar van het Pirelli-concern was. Neen, haar zangcarrière  moest de aandacht verlengen. Ze zou zelfs presidentsvrouw worden om eeuwigdurend in de belangstelling te blijven, zoals Jacky Kennedy. Samen met vriendin Naomi Campbell fantaseerden ze wie de machtigste man kon binnenhalen. Naomi werd al eens aan ‘orkaan’ Hugo Chavez gekoppeld. Maar in hoeverre hadden zij dat bericht niet zelf gelanceerd? Bill Clinton had bij hen meer dan een streepje voor, maar die was al uit het Witte Huis verdwenen en met de president van dat moment, Bush junior, zouden ze zelfs niet in het donker gezien willen worden. Dan zouden ze nog eerder queen Elisabeth proberen te verleiden. Samen, voor de fun. Naomi plaagde haar met Berlusconi: die kwijlt al als hij jouw naam nog maar hoort, Carla Gilberta Bruni Tedeschi. Maar Bruni dacht er niet aan, haar vader zou het haar nooit vergeven en trouwens, Berlusconi hield van veel jongere meisjes. In Duitsland was er een vrouw aan de macht die zelfs niet met kerstballen te versieren  viel en ook in Frankrijk zou er weldra een vrouw aan de top staan, want wie anders dan Ségolene Royal zou Chirac opvolgen?

En dan viel de werkelijkheid plots in dezelfde plooi van haar fantasie, want Frankrijk kreeg toch terug een mannelijke president en die was op zoek naar een bijpassende vrouw.
Nog tijdens verkiezingsstrijd had Nicolas Sarkozy het thuis moeten afleggen tegen zijn Cécilia. Die wou niet meer meedraaien in het politieke circus en liet Sarkozy zelfs op de dag van zijn overwinning in de steek. Dat stak. Vooral in zijn Napoleon-complex. Hij wil zo graag de grootste zijn maar schrompelt ineen als hij geen vrouw aan zijn zijde weet. En nu hij onverwacht de top had bereikt stond er niemand naast hem. Als president kun je uiteraard geen zoekertje plaatsen. Hoe moest hij dan snel een nieuwe vrouw vinden, waar heel Frankrijk hem zou voor benijden?

Vriend Vincent Bolloré, een van de rijkste Franse zakenlui moest hem helpen. Als minister van Financiën had Sarkozy Bolloré genoeg voordelen verleend, nu was het ‘le moment de renvoyer l’ascenseur’. Bolloré had met zijn tv-stations en kranten niet alleen de politieke wereld in zijn binnenzak, een groot deel van de beau monde at gretig uit zijn hand. Je m’n occupe, was alles wat Bolloré had gezegd. Laat mij de keuze en ik wed dat ik jou aangenaam zal verrassen.
Minder dan een maand later inviteerde Bolloré de nieuwe president op een etentje met zakenlui bij Le Fouquet’s op de Champs Elysées. De meeste genodigden waren gekoppeld, Sarkozy kwam alleen. Bolloré had voor hem topmodel/zangeres Carla Bruni uitgenodigd. Kort daarna kreeg de pers een tip voor hun trip naar Disneyland en enkele maanden verder waren Sarkozy en Bruni getrouwd. Ondertussen waren ze met Bolloré’s jacht op vakantie gegaan naar Malta en met diens privéjet naar Egypte. 

Bolloré kende de dochter van Alberto Bruni Tedeschi al voor ze mannequin werd. Ook zonder haar vedettestatus zou ze bij de vaste Bolloré-clan gaan behoren. Ze was zelf rijk en mooi, wild en begeerd. Zodanig zelfs dat Bolloré kosten nog moeite spaarde om haar op zijn feestjes te krijgen. Bruni was meer van de wereld dan Bolloré zelf, die wel zo rijk was als de Middellandse Zee diep is, maar zich zelden verder waagde dan het strand ervan.
Op een feestje had Bolloré ooit Bruni en Campbell bezig gehoord hoe ze over de machtigen der aarde fantaseerden. Het was voor hem een klein kunstje om Bruni aan president Sarkozy te koppelen, minstens voor de periode van normale ambtstermijn.
Het werd een hoogst zakelijke overeenkomst waarin naast de termijn vooral stond dat het een verstandshuwelijk betrof zonder fysieke toestanden en hoe de schijn naar buiten zou worden opgehouden. De LAT-relatie werd bemeten aan de afbakening van haar territorium, en de pers werd aan banden gehouden. Het huwelijk was een sprookje. Punt. Carla Bruni was bovendien een fantastische zangeres. Punt.
Niet iedereen hield van haar chansons, maar met haar looks en bloot verleden zou zij als presidentsvrouw eenieders nieuwsgierigheid prikkelen en tot op het einde van haar dagen herinnerd worden. En dat was net wat ze wou.

In het presidentiële paleis werd een luxe-appartement gebouwd, uiteraard in de linkervleugel, die zij haar ‘rive gauche’ noemde. Zij kon er vrienden ontvangen zonder door Sarkozy gestoord te worden of dat het naar het publiek zou kunnen uitlekken. Als excuus werd haar flat ingericht als een grote geluiddichte opnamestudio waar zij rustig met haar muziek kon bezig blijven. Bolloré bekostigde de verbouwing om eventuele kritiek van de regering of de belastingbetaler bij voorbaat te neutraliseren.
Sarkozy ging volledig mee in het verhaal dat nooit een intiem liefdesverhaal zou worden. En la Bruni straalde. Nooit lag de wereld meer aan haar voeten, iedereen hield van haar zelfs the queen - wat haar naar Naomi deed sms’en :“she fell for me before I could even open my mouth.” Ze was helemaal niet meer jaloers op de first lady van Obama, want die moest in de schaduw blijven van haar man, terwijl zij Sarkozy moeiteloos overschaduwde. Zelfs zijn flauwe grapjes counterde ze à la minute. Toen hij een keer uit frustratie dat hij wel aan zo’n mooi tafel mocht zitten maar op zijn honger moest blijven, zei: ‘I call you “girl”,  sous-entendu jij bent mijn call-girl, repliceerde zij zonder verpinken: ‘dan ben jij “mon petit”. Het gesprek was meteen afgelopen want de president zat zonder woorden en droop slapjes af naar zijn presidentiële vertrekken.

Het kostte haar geen enkele moeite om hem rond haar vingers te draaien. Al bij hun eerste ontmoeting in Le Fouquet’s fluisterde hij haar toe: ”madame Bruni, quel plaisir, ik had u niet onmiddellijk herkend met kleren aan”. Bruni had zich voorgenomen dat gewoon doen het beste was om niet uit haar rol te vallen, en antwoordde, ‘mais monsieur le président, het is enkel in uw verbeelding dat ik volledig naakt ben, ik draag altijd een minieme vleeskleurige string die in photoshop makkelijk wordt weggewerkt. Als u vanavond niet alleen de president maar ook een heer bent krijgt u bij ons volgend rendez-vous eentje cadeau. Meer was er niet nodig geweest.  Bij hun volgende afspraak gaf zij hem een vleeskleurig koordje en hij had voor haar een behoorlijk grotere string in ruil in de Franse tricolore kleuren. Wit was de kleur van de koning van Frankrijk legde hij nog uit en blauw-rood de kleuren van Parijs. Kan zijn, dacht Bruni, maar dat draag ik niet. Bij een blauw-wit-rode string denk ik eerder aan blauwe plekken, verlies en nog eens verlies. Toch droeg Carla bij de eerstvolgende quatorze juillet de tricolore string als een sjaaltje rond haar nek. Sarko bleef stokstijf staan terwijl hij zich concentreerde op de bestorming van de Bastille.

Toen ze trouwden gaf zij hem een kostuum van Napoleon cadeau en een maxi-cosy, speciaal voor hem gemotoriseerd op wielen. Pour toi, mon mini-Kozy had ze gefluisterd, alsof ze een liedje zong alleen voor hem. Dat het een verwijzing was naar Napoleon die eigenlijk op een ezel over de Alpen trok, terwijl hij op een steigerende paard wordt afgebeeld, hield ze voor zich, want Sarko was blij. Had ze de tricolore trappelzak  erbij gegeven die maxi-cosy in aanbieding had, zou hij zich weer vernederd gevoeld hebben. Maar nu niet. Verblind door de vergelijking met Bonaparte straalde hij wanneer hij ‘s avonds, zodra het personeel naar huis was, zijn pak aantrok en dan rechtopstaand op zijn maxi-cosy, met de hand op het hart, van zijn rechtervleugel naar haar ‘rive gauche’ reed. De eerste keer stond zij hem op te wachten in een erg blote Marie-Louise jurk. Ze dronken wijn uit het beste kristal en hij hield een redevoering in zijn beste Frans. Carla Bruni speelde bewondering en dacht aan Waterloo.
 Wanneer zij vrienden uitgenodigde lichtte er in de gang naar haar appartement een bord op: ‘silence, on tourne’ en dan maakte mini-Kozy een demi-tour met zijn maxi-cosy.

In die bewuste week van de regionale verkiezingen had Sarko het zo druk gehad dat hij Carla Bruni in dagen niet gezien of gehoord had. Het was stil geworden in het paleis. Hij wou niet meer naar buiten, maar hij zou zich evenmin door de omstandigheden laten neerdrukken. Op zulke momenten had hij spijt dat hij niet voor een vrouw gekozen had die hem kon troosten, die één met hem kon zijn in de mindere momenten. Maar hij had meer voor de vorm dan voor de vrouw gekozen, want dat is beter voor het imago. Met Carla Bruni kon je immers overal komen, werd je door iedere man en vrouw benijd, leefde je in de verbeelding van alle Fransen, ook al was Carla altijd professionele mannequin gebleven, stralend volgens contract in de spotlights maar koel en afwezig als de de lichten doofden. Haar echte leven deelde ze niet met hem. Hij hoorde de roddels ook wel, maar overal waar camera’s stonden liep zij wel aan zijn hand.
 
Hij trok zijn Napoleon-kostuum aan, zette zich makkelijk met een fles lekkere wijn en twee glazen in zijn maxi-cosy en reed naar haar appartement. Misschien is ze niet thuis, dacht hij want het bord licht niet op. Toen hij de geluiddichte ruimte binnenreed hoorde hij muziek en leek hij op een feestje terecht te komen. Hij zag de gewoonlijke lange haren en leren broeken die niet eens naar hem keken. Nooit wist hij wie bij haar begeleidingsgroep hoorde of wie vrienden stylisten of coiffeurs waren. Nu stond hij daar in zijn Bonaparte-outfit, maar die modepoppen waren meer gewoon en eentje zei: ‘Carla est dans le fond’, waardoor Sarko niet anders kon dan doorrijden. Daar zag hij haar. Ze droeg stiletto’s en een zwarte mini-jurk met lage ruguitsnijding. Ze sloeg haar haren met die typische Bruni-beweging naar achter in de nek en lachte zoals hij haar de laatste tijd niet meer had weten lachen. De man die haar zoveel pret bezorgde was de enige aanwezige in stijlvol maatpak.
‘Mon p’tit Napoléon’, schrok Carla Bruni toen ze Sarko zag. Sarko schrok niet minder toen hij de man in maatpak zag. Met een grijns zo breed als de Champs Elysées keek de Villepin van uit de hoogte op mini-Kozy neer. Sarko had twee mogelijkheden: ofwel deed hij alsof hij dronken was, ofwel speelde hij een verbitterde Napoleon Bonaparte, zonet verbannen naar het eiland Elba. Hij verkoos te zwijgen.

Ze lachte weer met haar ogen en ik werd er naartoe gezogen. In gedachten draaide ik me om, om zo achteloos mogelijk naar de aquaria met kreeften te kijken, maar ik had het gevoel, neen, ik wist wel zeker dat zoals in een tekenfilm alleen mijn figuurtje zich omdraaide en mijn ogen ter plaatse bleven zweven, vastgeplakt aan die van haar.
Plakkers van ogen zijn de meest wonderlijke ogen waarin je helemaal kunt verloren lopen, zalig zinnelijk overgeleverd, zonder nog te weten waar je bent. Ze zijn sterker dan magnetische ogen, die alleen metaal aantrekken en dan sta je daar met een houten kop of een hart van steen. Wanneer je probeert weg te kijken zeggen ze vlug “kom hier, kijk naar mij”. En als je de herinnering wil wissen kleven ze als een film op je eigen lenzen onder de huidplooi van je oog - gewoonlijk ooglid genoemd, maar ja, lid - zodat ze ’s nachts in het donker naar je hersenen worden geprojecteerd en je niet laten rusten. Zulke ogen zijn het, plakkers maar evenzeer durvers. En omdat niet iedereen ermee gezegend is, zeg ik: zalig de dragers van dergelijke ogen. In mijn ogen toch. Ik kan me inbeelden dat onze muzelmaanse broeders er anders over denken als een vrouw in alles verhullende niqab plakkers van ogen heeft. Kunnen ze die dan wel overplakken met een balkje? Misschien is het daarom dat ze elkaar niet in de ogen mogen kijken?

Ik heb het altijd vreemd gevonden dat je de mensen niet recht in de ogen mag kijken. Vroeger zegden leraars dat ik om die reden arrogant en uitdagend zou zijn. Soms keek ik ze inderdaad met opzet in de ogen om hen te tonen dat ze mij met hun straffen niet konden raken. Maar ik vond het van nature normaal dat je iemand aankijkt die tot jou spreekt. Ik vond dat helemaal niet onbeleefd. Wegkijken, dat is pas boertig, vind ik nog steeds. Onder gewone omstandigheden is iemand aankijken voor mij interesse betonen, bij een veroveringsgesprek wordt dat interesse betonen in het kwadraat, en in een zakelijk gesprek staat het gelijk aan een demarrage naar dominantie.
Laatst hoorde ik dat recht in de ogen kijken kenmerkend zou zijn voor homo’s. Ik wil er niet over denken, doet u dat maar in mijn plaats, maar ik zou eerder denken dat die géén oogcontact hebben. Elkaar in de ogen kijken is het logische gevolg van de positie tussen man en vrouw. Maar het zal wel van een of andere trendspotter komen, die moeten toch altijd nieuwtjes kunnen brengen. Ze doen maar. Vroeger mocht je “Memories” van Barbara Streisand geen mooi nummer vinden, nu is het dit weer. Onzin, toch. Waar moet je dan allemaal wel niet op letten? Ik vind de mannen die in Spandex-‘tights’ gaan joggen verdacht. Voilà. Geef mij maar de traditionele polderbroek van Champion. 

Maar ‘revenons à  nos moutons’, hoewel ik eerder: ‘revenons à  nos poissons’ moet zeggen, want het verhaal dat ik wil vertellen speelt zich af in onze viswinkel. Toen het nog een winkeltje was van drie op drie, de ruimte voor de klanten, waren haar ogen mij niet opgevallen. Je stond vooral rond te kijken naar de andere klanten opdat zij jou niet voorbij zouden steken in de volgorde. Vooral wanneer het druk was zou je zo als een haring in een ton gerold worden terwijl je er zelf bij staat. Maar sinds de viswinkel een hal is geworden, te begrijpen in de ordegrootte van een sporthal, sta je als klant verloren in die ruimte. Niet meer als een peloton wachtenden voor en achter elkaar, maar als paaltjes op een rij, meters van elkaar verwijderd. De visvrouwen staan achter een geïmproviseerde toog en kunnen je nu een voor een in ’t oog houden. Als je bestelling klaar is stap je samen met de visvrouw die jou bediend heeft naar de uitgang van de sporthal, waar op een tafeltje een kasregister staat. Doordat de ruimte groter werd, kom je nu paradoxaal dichter bij elkaar dan ooit tevoren. Beeld je in dat jouw favoriete bediende bij de bakker of beenhouwer plots van achter de toog komt en vijftig meter met jou alleen wegwandelt. Hoe vreemd zou dat zijn? Wat zeg je ondertussen? Ga je intiem of kijk je nietszeggend voor je uit, waardoor de spanningsboog uiteraard vele graden wordt opgekrikt?
De eerste keer dat ik in de vernieuwde vishal kwam stond ik een beetje verbaasd rond te kijken. Je zou kunnen zeggen dat ik floot van verwondering, ware het niet dat ik meestal fluit als ik niks ander te doen heb en zeker in een grote ruimte waar de akoestiek  mijn gefluit van het kastje naar de muur speelt. De plakkers van ogen achter de toog haalde me meteen uit de rij, glimlachte geamuseerd en liet me niet meer los. Ik dacht hé, en bestudeerde gespeeld geïnteresseerd een darm die uit de grond stak en waar later wellicht nog stroom zou doorgestuurd worden voor een toestel dat er nog niet stond. Het was niet meer dan een schijnbeweging, want zip, mijn ogen moesten terug naar haar, terug naar die glimlach, even bezijden kijken naar de andere klanten, kletskoeken terug naar die plakkers van ogen. Gotcha. Er was niemand anders meer in deze groteske ruimte. Voor alle duidelijkheid, er stonden nog veel klanten, maar ik had het gevoel dat ik daar alleen stond, tot niets anders in staat dan te kijken, gefixeerd, vol overgave. Ik had mijn bestelling en we begonnen aan onze eerste wandeling naar de kassa. We liepen zo dicht als op het gaanpad in een kerk, als op de rode loper in de cinema of bij de Oscars. Zij draaide haar ogen tot op de kortst mogelijke nog fatsoenlijke afstand van die van mij en zei: “mijn gat blijft ijskoud”. Die grote ruimte is inderdaad bedoeld als één grote frigo. Daarom is zij als een poolreiziger ingepakt, haar lichaam nog vormelozer dan dat ze een opblaasbed rond haar gedrapeerd zou hebben, maar toch vertrouwde ze mij toe: “mijn gat blijft ijskoud”. Wat moest ik daarmee? Nodigde zij mij uit om haar te verwarmen? Wou zij het ijs breken en een opening maken naar meer persoonlijk contact? Of zei ze dat zonder nadenken omdat ze nog zinnetjes moest inoefenen voor wat je zegt waneer je met de klant vijftig meter door die sporthal naar de kassa loopt? Ik moest in ieder geval snel iets terugzeggen, voordat ze het nog gênantere “voelt eens” zou zeggen. Dus gaf ik haar mijn beste Sean Connery-smile, wat meestal werkt met mijn korte witgrijze baard, en zei iets als “verse vis heeft zijn prijs” en vroeg meteen hoeveel ik moest.

De volgende keer was het al van seconde één oogcontact en die glimlach. Ze had zich gekwetst aan de oesters en bij onze wandeling naar de kassa zei ze me “kijk ’s naar mijn vinger”, en ze bracht die zo dichtbij dat ik maar m’n lippen moest tuiten om haar uitgestoken vinger zalvend te kussen; “ik ben nogal geschrokken, je zou mijn hartje eens moeten voelen.” Gelukkig is die hal buiten die visbakken volledig leeg, er zijn geen struiken of boompjes waar een ogen-meisje onderweg naar de kassa achter gesleurd kan worden, door minder beheerste types dan ikzelf. Om iets volstrekt neutraal te zeggen wees ik naar het bordje aan de kassa - binnenkort ook op zondag geopend- en zei: “moet jij hier dan toch niet zeven dagen op zeven staan?” “Ja” antwoordde ze “ en ik zal hier helemaal alleen staan, want de anderen willen niet.” Ik reed met raadsels naar huis. Beeld ik mij dit in, begrijp ik de signalen verkeerd? Ik ben nog opgegroeid met een verklarend woordenboek over vrouwen geschreven door mannen, met zelfbegoochelingen als : als een vrouw neen zegt, bedoelt zij eigenlijk ja. De volgende keer moet ik haar echt testen, dacht ik slim. De volgende vrijdag stuurde mijn vrouw mij inderdaad weer naar de viswinkel met de bestelling voor twee tongetjes. Onderweg kreeg ik een idee. Als mijn visogenvrouw opnieuw de truc met de ogen doet bestel ik mijn twee tongen zonder meer en als zij mij dan weer met haar ogen naar binnen zuigt zal ik zeggen :”ik heb alleen twee tongen gevraagd, ik heb niet gezegd “wij-twee-tongen.” Ik vond dat een wetenschappelijk verantwoord experiment en verkneukelde mij al op mijn beurt. Ze handelde klant na klant af terwijl ze alleen oog had voor mij. Het duurde wel wat want het was druk en zij stond er alleen voor, maar, ik, was er en dat maakte haar zichtbaar blij. Eindelijk was ik aan de beurt. Ik zag haar uitdagend lachend van de kassa terug komen naar haar werktoog. Haar ogen plakten al van ver. Ik kon niets meer rondom mij zien. Maar ik stond klaar met mijn zinnetje : twee tongen en dàn, ik heb toch niet gezegd “wij” twee tongen.. Mijn mond gaat open als een vis op het droge en dan hoor ik “Wie is de volgende?”, niet uit haar mond, maar uit de mond van een man die normaal in het magazijn hele walvissen op het hoogste rek legt en die en die nu even ons vissenogenmeisje een handje komt toesteken. Ik hoor mezelf  geschrokken en met een veel fijnere stem dan bedoeld zeggen: “voor mij twee sollekes alstublieft”.
Ik vis achter het net met mijn experiment. Volgende week eten we biefstuk.

Hoe komt het dat de Kerstman en Sinterklaas zo goed op elkaar lijken? Waar halen die het geld voor al die cadeautjes? Leven ze nog ? Wat is er mythe en wat is er waar?
De geschiedenis van Sinterklaas en de Kerstman is het tweede grootste geheim ter wereld. Op één staat het recept van Coca Cola. En dat is geen toeval. De uitvinder van Coca Cola beloofde de wereld zoet te houden met zijn wonderdrankje op voorwaarde dat er geen vragen gesteld werden naar zijn recept of naar zijn nakomelingen. Meneer Cola had immers twee bizarre zonen die geboren waren met een grote witte baard. Een ramp voor het publieke leven van iemand die zo beroemd en rijk was. Hij had er alles voor over om zijn zonen voor de buitenwereld verborgen te houden.   De enkele keren dat de kinderen van medewerkers mochten komen spelen, probeerden de zonen Cola die  vriendjes van een dag te kopen met cadeautjes. In een afschuwelijk opbod tegen elkaar. Jos wou niet onderdoen voor Rudolf en omgekeerd. Ze waren de koning te rijk, maar leefden ondergedoken, onbekend en onbemind en daarom vochten ze voortdurend met elkaar om de aandacht van vader Cola. Als Rudolf zei dat hij koning wou worden, zei Jos om Rudolf te overtroeven dat hij paus wou worden.

Mijnheer Cola kwam vaak in België, we vermoeden naar het stoppekensfabriek  aan de brug van de azijn. Van die reizen bracht hij voor zijn zonen ondermeer boeken mee uit ons land. Rudolf was gefascineerd door een foto van de eedaflegging van Boudewijn als koning der Belgen. Het hoge baldakijn waaronder onze Boudewijn stond sprak tot Rudolfs verbeelding. Het was van rood fluweel met een boord van witte hermelijn. Zo waren koningen vroeger gekleed, dacht Rudolf, en hij liet zich een pak aanmeten van rood fluweel met witte hermelijn. Het werd zijn vaste tenue. Nooit wou hij nog iets anders dragen.
Jos, die meestal in de peignoir van zijn moeder rondliep, wist dat een paus de enige man was die ongestraft in vrouwenkleren mocht rondlopen, dus werd de paus zijn vestimentair rolmodel. Vader Cola werd er gek van. Je zou voor minder. Zijn kinderen hadden niet alleen witte haren en een lange baard, zij kleedden zich iedere dag alsof het carnaval was. Kom daar mee buiten. Maar dat kon net niet, wat het probleem nog hopelozer maakte bovenop die eeuwige ruzies. Het is niet te verwonderen dat vader Cola hen, van het ogenblik dat ze redelijk volwassen werden, zo ver mogelijk van elkaar wou scheiden. Heethoofd Rudolf werd naar de Noordpool verbannen waar niemand hem kon zien; Jos de kille kikker werd naar het warmste land verbannen dat vader Cola zich toen kon voorstellen: Spanje.

Zo kon het niet verder en vader Cola riep zijn reclamemensen bij elkaar. Die kregen alleen nog Cola te drinken tot zij een oplossing vonden. Onder die onhoudbare druk ontstonden dan de verhalen van Sinterklaas, de heilige man en de Kerstman, de bon-vivant.
Geen enkele Cola-campagne heeft meer gekost dan hetgeen werd uitgegeven om deze verhullende verhalen over zijn zonen op de wereld los te laten en in de geschiedenis te schrijven. Dat de zonen ongebreideld cadeautjes mochten uitdelen deed hen het verhaal slikken. Vader Cola haalde opgelucht adem. Geheim twee lag vast en dat mocht gerust wat kosten. Coca Cola was ondertussen toch het grootste merk ter wereld geworden. Hij rekende er op dat de winkeliers, gesteund door de media, de verhalen zouden oppikken en uitvergroten tot hetgeen wij vandaag de dag ieder jaar van september tot december horen. 

Jos kreeg van vader zelfs een extraatje dat gerust mocht vergeleken worden met wat “on the rocks” voor Rudolf betekend had. Vader lanceerde met de appelsienen van zoonlief de frisdrank “Minute Maid”. Jos mocht de naam zelf kiezen en wie even nadenkt herkent ook hier weer de roots van de Cola-familie. “Minuutje maat” was de verholen boodschap van Jos aan Rudolf.

Mijn liefste is de ligusterhaag in de achtertuin beu. Voor haar hebben zelfs evergreens een houdbaarheidsdatum. Want ook eeuwig groen wordt op de duur saai. Rode haagbeuk daarentegen, daar zit leven in, met afwisseling en warme gloed. Het is een keuze met passie. Wie weet wil ze mij over de haag heen vertellen dat ze mij een eeuwig groentje vindt dat bang is om te veranderen? Dus, ga ik mee in haar beuk-verhaal al hou ik er een breuk aan over.

Sindsdien stop ik week na week een stuk ligusterhaag in de GFT. Ploeg ik de grond om, verwijder resterende wortels, plaats een hardhouten-boord, zodat we, zoals zij het formuleerde, voortaan een mooie scheiding zouden hebben tussen gazon en haag. Ik schrik niet langer bij het woord scheiding, zelfs al is het maar om te lachen. Op mijn leeftijd schud je onbegrijpend het hoofd. Hoe gigantisch moet de goesting zijn om er zoveel ellende mee op je nek te halen? Goesting, weten we ondertussen, gaat over, ellende blijft. Een scheiding in mijn haar is nog de enige die ik nog zou overwegen, moest dat mogelijk zijn met mijn breed uitgevallen middenstreep.

Achter de boord moest ik de grond verhogen en verrijken met potgrond, zodat de rode haagbeuk in de beste omstandigheden geplant zou kunnen worden.   Ik zou grond halen in het containerpark, want die mag je gratis meenemen, als tegenprestatie voor het braaf sorteren en binnenbrengen van afval. De medewerkers composteren groenafval tot compostgrond, heet het in de(n) Antwerpenaar. Bleek dat ze die service hadden afgeschaft. Het was te veel werk voor te weinig gegadigden. En compostgrond, meneer, kan té rijk worden en bijgevolg giftig voor uw plantjes. Als uitleg kan dat tellen, maar waar ik dan gewone grond moet vinden konden ze mij niet zeggen.

Ik laadde een spade en enkele zakken, niet die van het containerpark, in mijn auto en trok op zoek naar een morzel grond van dit overbebouwde land. Ik durfde het niet gewoon aan de overkant van de straat halen, zoals de mannen die in het voorjaar een nieuwe afvoerbuis in onze voortuin staken en extra grond nodig hadden. Dat is grond van de gemeenschap zegden die gewoon. Wellicht is het juist, maar ik durf niet zo goed mijn spade in de grond steken in het nabijgelegen park, helemaal al niet in de gewijde grond van het kerkhof. Ik ben geen “man at work”, draag geen oranje kledij van Van Beirendonck.

Waar haal ik het dan wel? Kijk voor de aardigheid zelf eens uit naar een beetje makkelijk bereikbare grond die van de gemeenschap zou zijn en niet in het tuintje of de akker van iemand ligt, die niet onder de zoden of struiken steekt of vol stenen zit, zoals bij restjes van wegenwerken.

Na een uur tevergeefs rondrijden dacht ik aan het verlaten stuk grond tussen de luchthaven van Deurne en de spoorwegberm. Vroeger reden we er met de kinderen wel eens langs op de mountain-bike, omdat je er je behendigheid flink kunt testen, zoveel putten zijn er in de baan. Ik was er nog nooit met de auto geweest. Omdat het zo’n verloren gelegen baantje is waar niemand passeert en door de jaren totaal stuk lag. Ik denk dat het nog een baantje van de Duitsers moet geweest zijn. Zij waren thuis aan de luchthaven waar ze in de Erla fabriek hun jachtvliegtuigen herstelden. Toen de Amerikanen de Erla wilden bombarderen, misten ze hun doel en dropten hun bommen op het centrum van Mortsel, met honderden slachtoffers als gevolg. Misschien was er wel een bom of twee op dat baantje gevallen?

Daar de regenval van de voorbije dagen stonden er enorme plassen, zodat je de valkuilen niet zag. Maar als ik hier grond kon vinden, zou niemand me lastigvallen. Doorrijden dus maar. Tot ik tot mijn verbazing een zigeunerkamp binnenreed. Verlaten, weggestoken van onze drukke georganiseerde wereld die op geen dertig meter hiervandaan op de militaire baan voorbijraast. Ik had niet de indruk dat ze mij verwachtten. Moest ik zoals Fred Flinstone mijn wagen hebben kunnen oppakken om hem sneller te keren, had ik het zeker gedaan. Terwijl ik misschien heel erg welkom was geweest, als vredesgezant van de mensen die in huizen wonen, als vlotte bruggenbouwer, in ieder geval minder houterig dan prins Filip. Ik zou op illegaal gestookte drank getrakteerd zijn geweest en de zingeunermeisjes zouden met steelse blikken rond mij heen drentelen. Wie weet had ik wel nazaten van Django Reinhardt kunnen ontmoeten of toch minstens van de Gipsy Kings die mijn amateurgitaargreepjes met lachende tanden waartussen steevast één gouden, en kwinkslagen in een slavische taal die ik niet kon verstaan, maar die grappiger was dan die van Urbanus, hadden  kunnen optrekken. Maar net als hen was ik op zoek naar een morzel grond, zij het wel minder groot dan die zij nodig hebben om zich ergens thuis te kunnen voelen.

Langs het kanaal, dacht ik dan, moet je toch nog een verlaten plek vinden waar je ongestoord enkele zakjes met grond kunt vullen? Hoewel ik mij daar ook niet gelukkig bij voelde. Stel dat iemand mij van op afstand putten ziet schuppen en met grote witte zakken in de weer zijn. Je kunt er in die verlatenheid rare dingen bij denken.

Ik kreeg de kans niet eens om het uit te proberen. Langs het water loopt  een jaagpad waar je niet kunt schuppen, vervolgens is er een baan waar auto’s als gekken voorbijrazen, terwijl links containers staan als er geen andere opslagplaatsen gebouwd werden.

Wat is dat toch met dit land? Moet je nu echt naar zee of naar de purperen hei om een schep zand? Wat lopen die Vlamingen toch te zeiken over hun eigen Vlaamse grond? In Vlaanderen is elk stuk grond van iemand anders. Er is alleen nog echt Vlaamse grond onder het Parlement en in de tuin van Filip De Winter of van Kris Peeters. En die zullen niet delen.

Op het moment dat ik het dacht op te geven, zie ik in een veld nabij restaurant ‘de roeispaan’ enkele huizenhoge bergen gewone grond liggen. Geen rijnzand of ander commercieel zand dat uit de luiken van de binnenschepen is gehaald. Gewone grond. Een stukje opgepotte aarde. Ik keer mijn steven en haast mij naar een weg die mij naar die bergen moet leiden. “Verboden voor onbevoegden” staat aan de rand van de bolle kasseiweg. Wie zegt dat ik onbevoegd ben, denk ik fel. Bevoegd is ‘gemachtigd door de wet’, maar voor de wet zijn alle Belgen gelijk en men kan bovendien bevoegd zijn door ‘kennis’ of ‘ervaring’. Kijk, ik scoor drie op drie. Op grond van gelijkheid en ervaring, om van de kennis nog maar te zwijgen. Als er controle komt vertel ik ze dat ik een tip gekregen heb in het containerpark, omdat ze mij niet langer aan enkele zakjes grond konden helpen.

Nog voor ik mijn spade in de voet van de berg kan steken, zak ik met beide voeten tot aan de enkels weg in het slijk. Mijn onnozele kop vindt het nodig van op zo’n moment ‘het slijk der aarde’ door mijn gedachten te flitsen. Totaal ongepast, maar wat doe je er aan. Ik was al blij dat het geen passend liedje was. Ik noem het mijn eeuwige koppijn. Als kind wou ik al eens ’koppen’ als ik een standje kreeg of in de hoek vloog. Toen is het begonnen. Ik wou dan kwaad lijken en kijken, maar het duurde niet lang of een of ander opgewekt liedje kwam onweerstaanbaar mijn plannen doorkruisen. Het is net als grote kak. Je probeert het tegen te houden omdat het er het moment niet voor is, maar toch moet je toegeven aan de natuur en jawel, in plaats van kwaad te zijn begon ik dan te zingen...

Terwijl de witte zakken wegflapperen in de wind en ik dat verdomde zand niet in de zakken geschept krijg, draait er een witte wagen van de grote baan, de kasseiweg op. Mijn ‘cool’ zakt naast het slijk in mijn schoenen. Gelukkig is het iemand die zich even van het verkeer onttrekt, om rustig op de verlaten kasseiweg te keren en dan in andere richting weer in de rat-race mee te jagen.

Vijf zakken vul ik. Het zijn zakken van gevlochten nylon, waar het slijk doorsijpelt. Wanneer mijn koffer vol zit, zit ook mijn blauwe jeans onder het bruine vocht. Gelukkig alleen aan de voorkant.

Moe maar voldaan rij ik weg van de Wijnegemse bergen. Thuis voel ik dat ik me overtild heb en ik moet die zakken nog voorzichtig het huis door naar de achtertuin dragen. Tegen de tijd dat mijn allerliefste thuiskomt is de grond gemengd en verhoogd geharkt en wel. Ik glunder en verwacht een schouderkopje zoals men een klontje aan zijn paardje geeft. “Wat heb je nu gedaan, je hebt aarde gestolen”, hoor ik tot mijn ontgoocheling. “Ik wou je de wereld schenken maar ben niet verder dan een beetje aarde gekomen”, probeer ik nog aardig, maar mijn allerliefste doet alsof de helikopter die hoog in de lucht rondcirkelt al op zoek is naar mij.

Later op de avond belt mijn dochter dat zij met haar man een huis gekocht heeft. Hun stukje grond, met  toekomstgericht zes slaapkamers bovenop. Ik kom van mijn grond en kus mijn allerliefste. Volgend jaar zal de rode haagbeuk meer voeten in de aarde hebben.