Opinies, vertelsels en andere onzin van een sceptische zwamneus
07-06-2011
't Is toch waar zeker
Ayn Rand was een Amerikaanse schrijfster die lak had aan altruïsme. In haar bekendste werk Atlas Shrugged zong ze de lof van het egoïsme, en poneerde ze dat iedereen maar voor zichzelf moet zorgen en nooit hulp moet krijgen, laat staan vragen, voor wat dan ook. Sociale zekerheid is des duivels. Wat denken ze wel. Toen ze twintig jaar later door kanker werd geteisterd en de behandeling een aanslag op haar geldbeugel pleegde wendde Rand zich spoorslags tot de sociale zekerheid. Onder de naam van haar man, dan valt het zo niet op.
Gore Al predikt duurzaamheid en schudt met het vingertje naar iedereen die een milliliter brandstof teveel verbruikt, onderwijl kwistig globetrottend, zijn exorbitante villa (met verwarmd zwembad, dat spreekt) de hele nacht in de kijker zettend met een verblindend lichtbad en als hij ergens speecht waar het aan de koude kant is, laat dan de limousine in afwachting maar enkele uren draaien. Met een spectaculaire carbon foot print op zak spelt hij eenieder de les. Intussen schept hij poen aan een dusdanig adembenemend tempo dat zijn zakken bodemloos van aard moeten zijn om alles te bevatten.
CEOs van kloeke bedrijven leggen loonmatiging op aan hun lijfeigenen en schenken zichzelf in dezelfde adem voor de moeite een forse opslag, met inbegrip van een terloopse bonus waarmee je een dozijn werknemers vijf jaar kunt verlonen.
Hypocrisie is van alle tijden en vooral des mensen. Neem nu maar de brave burger die moord en brand schreeuwt over die doodrijders die veel te snel door zijn straat scheuren. Die lapt doorgaans elke snelheidsbeperking feestelijk aan zijn laars eenmaal hij onder zijn kerktoren uit is. Of om het even welke steunpilaar van de samenleving die elkeen moraalriddert en bij nacht und nebel scheve schaatsen rijdt.
Hypocrisie is één van de talrijke krukken die het mensendom hanteert om overeind te blijven. En om elkaar opgewekt onderuit te halen. Multifunctioneel, zon kruk. Een niet nader geïdentificeerde medemens heeft eens verkondigd dat een mens alleen eerlijk is, maar hij of zij transformeert pardoes in een hypocriet(e) op het ogenblik dat hij/zij een tweede eerlijke goochemerd op het lijf loopt. En daarmee is het hoge woord eruit : de waarheid ! Wat is dat voor een met uitroeiing bedreigde soort ? Of is het juist een soort die het nooit heeft gehaald, die vanaf het ogenblik dat ze de kop opstak manifest diezelfde kop werd ingedrukt ? De waarheid is een uitermate elastisch begrip, dat zich dermate in haarspeld- en andere bochten wringt, dat het binnen de kortste keren op een gigantische massa al dente gekookte spaghetti lijkt. Mensen die de term de naakte waarheid bezigen dienen te worden benaderd met uiterste waakzaamheid en bij voorkeur een pincet. Want de waarheid is een onwaarschijnlijke aanhanger van de laagjesmode. Het is een ui waar je aan blijft pellen. Een schat waarnaar je blijft graven, want hoezeer je ook spit, vinden doe je ze niet. Elke keer als je denkt : ah, ik stoot op de koffer vol goud en edelstenen blijkt het weer een stuk wrakhout te zijn.
Kijk : als ik een knikker - of een suikerklontje of een dobbelsteen of een olietanker - tussen duim en wijsvinger prang en ik laat hem los, dan valt hij naar beneden. Dat is waar. Het is een natuurwet. Daar valt geen speld tussen te krijgen. De zwaartekracht kun je niet beduvelen. Alhoewel, zelfs daar zijn er natuurkundigen die de vinger opsteken en declameren : ja, maar Waarna ze ontsteken in een zeldzaam verwarrend betoog over Einstein, het ruimte-tijd continuüm, antimaterie en de LHC. Om maar te zeggen : zelfs natuurwetten zijn voor discussie vatbaar. Als het over mensen en hun denken en doen gaat, stijgt die discussievatbaarheid alras exponentieel. De waarheid is een moeilijk vatbaar beestje en nog moeilijker herkenbaar. Ze heeft vele mombakkesen. Uit honderd monden wordt ze een caleidoscoop van honderd verschillende waarheden, omdat er stukjes worden uit gefilterd, vergeten, onbelangrijk gevonden, kort door de bocht meegenomen of integendeel aangedikt, bijgebreid of opgesmukt met extra toeters en bellen. Iedere hersenpan herbergt zijn eigen kronkels. De waarheid vliegt daarin rijkelijk uit de bocht of komt in eindeloze files terecht. Onderweg wordt ze overstelpt met buiten de lijntjes gekleurde meningen, kakelverse inzichten, onverwachte vergeetputten, venijnige speerpunten van eigenbelang, lawines van ideologie, poelen van vooroordelen en mijnenvelden van kennisgebrek, afgewerkt met variabele en aangetaste intelligentie. Van de oorspronkelijke waarheid blijft, door de band, bitter weinig over.
En zo had mevrouw Rand misschien toch gelijk. En haar tegenstanders ook. Iedereen eigenlijk. Ieder op zijn eigen hersenkronkelige manier. Want de waarheid mag dan haar rechten hebben, door de band heeft ze een slechte advocaat.
U kent dat grapje wel : Tweehonderd advocaten op de bodem van de oceaan, wat is dat ? Antwoord : een goed begin. Als je de uitspattingen leest van dat kakelverse uithangbord van de Nieuw Vlaamse Arrogantie, de heer Van Aelst, dan zou je denken dat dit grapje, in de woorden van zijn suzerein Ward de Bever, "een kern van waarheid" bevat.
Nu zou je nog kunnen zeggen, die Bart, de lolbroek, hij heeft misschien gelijk. Zoals elke legende, elke mythe, elk apocrief verhaal ooit opgedist zich ook wel op een kern van waarheid beroept. Over de waarheid alleen al valt er niet alleen een flinke boom maar warempel een wereldomspannend oerwoud op te zetten, dus laat ons dat voor een andere keer houden. Elk min of meer volwassen mens met een IQ dat niet te ver onder het kookpunt zakt wordt verondersteld te weten dat het nooit om dé, maar altijd om deze of gene waarheid gaat. Overigens weten Bart en Co dat wel, ze verkiezen het slechts te negeren. Dat gebeurt wel meer.
Ja ja, die Franstaligen, het zijn voorwaar astrante snoeshanen. Dat wil maar geen Nederlands leren en dat bekijkt den Vlaeminck als zoveel excrementen. Toch wel vreemd dat uitgerekend ik en niemand anders op de Vlaamse werkvloer te maken krijg met Franstaligen die niet alleen perfect vriendelijk zijn, maar die ook nog eens gedegen Nederlands hanteren. Het zou willen lukken. En niet één van die Franstaligen die mij scheef bekijkt omdat mijn Frans dermate schabouwelijk is dat het Waalse advocaten op ideeën zou kunnen brengen als ik weer eens in de Ardennen rondstruin. Overigens zou het niet de eerste Waalse garçon zijn die op het Nederlands overschakelt als mijn vlekkeloos Frans om één of andere reden niet helemaal verstaanbaar blijkt.
Maar het gaat natuurlijk niet over waarheid of nuance, neen, door dit soort uitspraken creëert men als vanzelf een polarisatie en als je macht wil verwerven is dat nooit weg. Het wij tegen zij, het is van alle tijden en we trappen er elke keer opnieuw in als in een strategisch opgestelde hondendrol. Wit tegen zwart, de goeden tegen de slechten : simpel, een kind kan het verstaan en als je het maar genoeg herhaalt doet het er niet meer toe of het klopt, zolang je maar genoeg volk aan je lippen hebt hangen.
De Nieuw Vlaamse Ambetantie exceleert in dat soort praat. Ze hebben daar ooit nog zo'n advocaat uit een blik getrokken, Bourgeois of zoiets (alleen de naam al), die bij het horen van een onschuldig pro Belgisch liedekijn van Koen en Kris promt explodeerde als een doos vuurwerk in een verbrandingsoven. Dat lied bestond uit oubollige karamellenverzen die hij niet geschreven zou willen hebben. Zei hij. Waarmee hij om te beginnen al pretendeert dat hij dat überhaupt zou kunnen, maar dat is een andere zaak. Maar waarom maakt een Vlaams minister misbruik van zijn positie om dit soort amechtige kritiek op een liedje dat hem tekstueel niet aanstaat uit te braken ? En waarom wordt hij daarvoor niet op de lange vingers getikt ? Heeft zo iemand niets anders te doen ? Betaal ik die grijze duif daar dan voor ? Helemaal hilarisch wordt het echter wanneer diezelfde Geert lyrisch wordt bij het aanhoren van de loreleistem van dat wonder der Vlaamsche cultuur : Laura Lynn. Toegegeven, Laura Lynn in een minijurk oogt aangenamer dan Kris en Koen. 't Zal een voorkeur van vestimentaire aard zijn.
Enfin, om maar te zeggen : die gasten lullen ook maar wat af. Eigenlijk is het redelijk degoutant dat ze het forum dat ze voorgeschoteld krijgen de nek omwringen door hun weinig relevante mening over elke koe en ieder kalf dat passeert te spuien. Want dat is het : een mening. Het is niet omdat ze het in de media ten berde brengen dat ze waar is, wel integendeel, ze is geen sikkepit meer waar dan die van u of ik.
Hoera, wij zijn de goei. Ongeveer in die trant moet de gedachtengang van de ridders der Field Liberation Movement zich gesponnen hebben in hun middeleeuwse hersenpan. Ik stel me voor dat gelijkgezinden honderden jaren geleden, de toorts in de koortsige hand, onschuldige vrouwen uit hun lemen hutjes sleurden en op de brandstapel deponeerden. Zijn wetenschappers voor de groene fundamentalisten de heksen van deze tijd ?
Het lijkt er wel op. Als een van belangrijkheid blinkende woordvoerder de woorden synthetische aardappelen in de mond neemt, als waren de patatten in kwestie samengesteld uit plastics en bij voorkeur uiterst kankerverwekkende stoffen, dan vermoed ik dat de voerder best nog een jaartje in de kleuterklas blijft.
In een vorig leven was yours truly nog lid van Greenpeace, maar na de actie van deze patattenjagers begin ik me daar uitgebreid voor te schamen. Daar zijn meerdere redenen voor. Ten eerste, en vanzelfsprekend, omdat de green beans van dienst te werk gingen alsof ze de burcht van één of andere zwarte ridder moesten slopen. Er kwam nog net geen stormram aan te pas, maar veel scheelde het niet. Te vuur en te zwaard stortten de geitenwollen sokkers op voornoemde burcht, de politionele schildwachten negerend of opzij zettend. Een uiterst lastige klus, ze waren slechts met één op vijf in de meerderheid. Ontroerend, die heldhaftigheid. Voorwaar, waar blijft dat standbeeld ?
Ten tweede is daar het verbijsterende geval van hypocrisie. Deze FL-emmers, ongetwijfeld spoorslag op de barricades bij elke vermetele die het woord pesticide in de mond durft te nemen, spelen het wel klaar om de gewraakte aardappelen chemisch te besproeien. Je moet de vijand met zijn eigen wapens verslaan, zeker ?
Ten derde een argumentatie die menig toehoorder tot tranen brengt : Dat is allemaal veel te gevaarlijk, die genetisch gemanipuleerde gewassen. Een mens staat te kijken dat ze het uitgesproken krijgen. En dat werkt allemaal met patenten, straks komt dat in handen van grote voedselbedrijven en dan hebben we het zitten. Nee toch. Dat dit wetenschappelijk onderzoek, gevoerd door de Gentse universiteit, wordt gefinancierd door de Vlaamse overheid en dus door u en mij, schijnt de blitse jongens van de orde van de groene kousenband ietwat te zijn ontgaan. Of nee, toch niet, want let op : ze wauwelen zich er gewoon in een omweg langsheen. Die universiteit, das maar een denkmantel. Zo redeneren pseudo-wetenschappers ook. Gevaarlijk ? Om zowel voordelen als risicos in te kunnen schatten is dit soort proeven noodzakelijk. Wat deze Groene Ridders poneren is simpel : laat ons vooral niet proberen uit te vissen hoe we de voedselvoorziening kunnen verbeteren, tenzij wij het voor het zeggen hebben, want wij weten het beter. Wellicht staat het in de Bijbel of zo.
Best mogelijk dat deze technologie in handen komt van de grote concerns. Het kan dat dit niet wenselijk is, maar we leven nu eenmaal niet in een wenselijke wereld. De feiten zijn hemeltergend simpel : De voedseltechnologie boekt al tientallen jaren vooruitgang. Ten gevolge daarvan is de voedselvoorziening er met zevenmijlslaarzen op vooruit gegaan. Niet alleen in het rijke noorden. Probeert de grootindustrie alles in handen te krijgen ? Geen haar op mijn hoofd dat er niet zo over denkt. Maar door wat aardappelen te gaan rooien in Wetteren op een doordeweekse zondag breng je ze niet op altruïstische ideeën. Wel integendeel, zou ik bevroeden. Het zal hen er eerder toe nopen de teugels zo strak mogelijk in handen te nemen, onafhankelijk onderzoek buiten spel te zetten en in een of andere ver land, wars van wetgeving hieromtrent, vrolijk de draad weer op te nemen. Hoe minder beperkingen, hoe meer vreugd, denken die lui. En intussen lopen we in ons Belgenland weer achter de feiten aan, terwijl de rest van de wereld een wetenschappelijke sprint inzet.
Tussen twee niet geheel en al onbelangrijke haken : Ook de biolandbouw is wereldwijd in handen van dezelfde concerns, dus get a life.
Het FLM - enkel al de naam zou de toorn van elk min of meer creatief creatuur moeten opwekken - slaagt er met andere woorden in om precies het tegenovergestelde te bewerkstelligen van wat, naar eigen zeggen, hun doel is. Zo gaat dat met fundamentaltisten. Ideologisch willen zij wellicht dat wij collectief weer zelf aardappelen gaan poten in bos en hei, onder de dampende schouw van ons hutje aldaar. Terwijl ze zelf met de Lexus van onze pa op weekend vertrekken.
Het leeglopen van de kerken lijkt de worden opgevuld door het communicerend vat van pseudo-wetenschap, bijgeloof en manke ideologieën. Een mens moet toch iets geloven.
Lap, weer niet gelukt. Het zou natuurlijk kunnen dat er een fout in de berekeningen is geslopen. Dat gebeurt wel meer. Al die cijfertjes ook !
Nochtans, je zou denken dat de rekenkundige van dienst uit zijn fouten geleerd heeft. De hoogweledelgeboren heer Harold Camping , een stinkend rijke radiomens uit Californië wist het zeker : De Rapture was voor 21 mei 2011 en dat zouden we geweten hebben. De Rapture, dat is, in een notendop, het einde van de wereld. En bovendien klinkt het flashy, als de titel van een Hollywood blockbuster. U kent dat wel : de goeden worden opgenomen in het rijk van de heer, en de slechten hebben het zitten. Einde. En dan nu de sequel, want, met een gezwinde blik op de kalender merkt u het al : 21 mei is gekomen en gegaan, en tot ieders consternatie we zijn er nog. De heer Camping snapt er naar eigen zeggen niets van, maar hij is niet aan zijn proefstuk. Het einde van de wereld viel volgens datzelfde zelfverklaarde orakel ook al eens in september 1994. Helaas was dat eveneens een tegenvaller. OK, het dienst gezegd : hij houdt nog een slag om de arm : 21 mei was de dag des oordeels, het einde van de wereld zelf staat geprogrammeerd voor 21 oktober. Zelfde jaar. Hou een frisse pint en een zak chips bij de hand, het wordt spannend. Een mens zou denken dat Het Einde Van De Wereld per definitie een uniek evenement is. Gedaan is tenslotte gedaan, daar komt niets meer achteraan. Weg zijn wij. Edoch, neen, het einde van de wereld is welhaast even banaal als een zongerijpte tomaat in een lange hete zomer. De wereld eindigt aan de lopende band. Je kunt het nauwelijks bijhouden. Doemdekkers aller landen verenigt u en vooral : stem uw agendas een beetje op elkaar af, dat het ene wereldeinde niet in het vaarwater van het andere terecht komt. t Zal zo al chaotisch genoeg wezen.
Het krioelt echt van de dagen des oordeels. Er is deze eeuw nog geen jaar voorbij gegaan of niet één of andere hoogbegaafde paragnost wist uit te kienen dat het einde nabij was. Het hoogtepunt was natuurlijk de magische eeuwwende zelf, die elke zichzelf respecterende apocalyst tot grensverleggende strapatsen noopte. Alleen al in januari struikelde je over de Laatste dagen, met als origineelste die met betrekking tot een ruimtewezen dat een kettingreactie van vernietiging door de kosmos predikte. Nog diezelfde meimaand verwachtten andere hopelozen de terugkeer van de ster van Bethlehem en een daaraan gepaarde rampzaligheid. En dit is slechts een karige greep uit een ware grabbelton van letterlijk wereldschokkende festiviteiten. Want ook in de aanloop naar het mythische jaar 2000 beleefden de onheilsprofeten hoogdagen. Planeten in rare conjuncties, terugkerende Christussen, Bijbelse passages met lugubere interpretaties, de wederopstanding van Atlantis, om nog maar te zwijgen over zwalpende polen en door oorlog opgepookte cataclysmen allerhande, het is me wat met de vergankelijkheid van de wereld. Nostradamus zou er hopeloos van in de war geraken. En dan is er nog 2012, dan mogen we er zeker een kruis over maken, want de Mayas hebben het gezegd. Of is het misschien gewoon het einde van hun grootste kalendercyclus ? En waren ze er nog niet toe gekomen een nieuwe op te tekenen ? Tenslotte hadden ze nog eeuwen de tijd, en wisten zij veel dat hun eigen einde nabij was. Dat ze dàt niet eens konden voorspellen, het voorspelt weinig goeds. Ooit zal de wereld vergaan. Over ongeveer vijf miljard jaar. Als de benzinetank van de zon leeg is. En geen tankstation in de buurt. Het staat buiten kijf dat lang voor die tijd homo sapiens ook het onderspit delft. We evolueren naar een fatsoenlijkere soort of, als we echt pech hebben, worden we door de kosmos weggesaneerd. t Is andere soorten al eerder overkomen. Het heelal bekommert zich niet om wat er allemaal onder het licht van haar zonnen rondhuppelt. Als er een meteoor met overgewicht op onze collectieve hersens ploft, dan komen we er bekaaid vanaf. Hallo, stenen tijdperk ! Of erger. Of misschien duikt er een rabiate versie van één of ander virus up, dat ons vrolijk decimeert. Of er barst een kolerieke supervulkaan uit. Of wat er allemaal al niet kan gebeuren. Prima materiaal voor een popcornfilm.
Me dunkt dat we ons niet met oplopende urgentie zorgen moeten maken. Zolang loslopende believers het einde van het wereld prediken, is er niets aan de hand.
Geluk dwing je af. Simultaan met het onvergankelijke Toeval bestaat niet is het een van die schreeuwlelijke dooddoeners die mij spontaan rode jeukende vlekken bezorgen. Geluk is per definitie niet iets wat je door de chaos van het universum in de schoot krijgt geworpen, nee, het wordt door de wettelijke eigenaar ervan hoogstpersoonlijk georganiseerd. Wat ik u brom.
Zullen we dit even wetenschappelijk toetsen ?
Met geografische precisie dwingt de gelukzak zijn of haar geboorteplaats af. De boreling dient niet geworpen in Nagorno-Karabach, Bangladesh of Kwazulu Natal, neen, na uitvoerige bestudering van de stukken kan dit slechts plaatsgrijpen in de Eerste Wereld. Onoordeelkundig is de kluns die zichzelf laat baren in een ontwikkelingsoord. Hoe haal je het in je fontanel.
Vanzelfsprekend is dit slechts stap één in een langere reeks van cruciale beslissingen. Je kunt er dan wel voor kiezen om in, ik schud maar een land uit mijn mouw, België het levenslicht te zien, maar daarmee ben je nog lang niet thuis. Er dient ook een stabiel gezin geselecteerd, bij voorkeur voorzien van ouders die een aardige duit in het laatje brengen. Moet je goed over nadenken.
Daarna hoort er duchtig te worden gesleuteld aan het genetische aspect van de zaak. De gelukkige beschikt immers over een adembenemend arsenaal van genetisch materiaal en daarmee mag niet lichtzinnig worden omgesprongen. Per slot van rekening wil hij gezond van lijf en leden door het leven evolueren, bij voorkeur zonder ontbrekende lichaamsdelen en voorzien van een bakhuis dat niet elke omstaander krijsend van ontzetting op de vlucht jaagt. Dat spreekt. De mazzelaar selecteert deskundig alle gebreken weg, schroeft zijn IQ op en zadelt zichzelf op met een uitmuntende gezondheid. Hij richt zijn hersenpan dermate deskundig in dat zijn sociale vaardigheden van voornoemd bakhuis spatten en dat neuroses en ander mentaal ongedierte veilig achter slot en grendel zitten. Enkel constructieve eigenschappen als doorzettingsvermogen, charisma en welbespraaktheid zitten in zijn shopping basket. Alles netjes geregeld. Wie hier allemaal niet in slaagt is te stom om te helpen donderen, die moet het dan zelf maar weten.
Dat heeft hij al mooi voor elkaar, die gelukzak van ons. Hij heeft haarfijn afgedwongen waar, hoe en in welke look and feel hij zich op deze aardkloot manifesteert, de show kan beginnen. Het is u niet ontgaan dat er nog heel wat werk aan de gelukswinkel is. Zo bepaalt de mens met hoog geluksquotiënt precies welke mensen hem voor de voeten worden geworpen op zijn levensweg. Juffrouw X en leraar Y demonstreren een stuitend gebrek aan competentie en kennis, hun psychologisch inzicht grenst aan het rampzalige en ze hebben geen spat zelfbeheersing. Zijn dus ongeschikt om de geluksafdwinger in hun klas te mogen begroeten. Die heeft recht op beter educatief meubilair. Hetzelfde geldt, dat is evident, ook voor de rest van zijn entourage. Die hoort zorgvuldig uitgezocht uit het formidabele potentieel van zes- à zevenduizend miljoen kandidaten. Beïnvloed door een per toeval opgeraapte kameraad, die plots van bedenkelijk allooi en daardoor nefast of ten minste schadelijk voor de levenswandel blijkt te zijn ? Het zal de gelukzak niet overkomen, die weet wel beter. Levenspartners zijn inherent stabiel en voorspelbaar. Telgen flikkeren niet zomaar lukraak uit de genetische loterij, ze worden op bestelling afgeleverd, netjes opgepoetst en met de juiste accessoires uitgerust.
Mocht u in uw onachtzaamheid denken dat hiermee het geluk afdoende is afgedwongen om een florissante levensloop te garanderen : think again ! Details, details ! Zonder enige vorm van ondersteunend kader timmert onze levende talisman aan zijn gelukzalige weg. Hij laat zich heus niet tot pulp herleiden door een spookrijdende automobiel. Noch overkomt hem enig ander fnuikend ongeval dat hem naar de eeuwige jachtvelden helpt, dan wel levenslang aan het bed kluistert. Integendeel regelt hij de zaakjes zo dat enkel positieve stampei zijn pad kruist. Dat zijn probeersels net wel lukken en die van zijn concurrent net niet heeft alles te maken met zijn ongebreideld gebrek aan falend vermogen, dat hij voortvarend heeft afgedwongen. Zijn talenten en hun timing zijn het product van berekening en professionaliteit en niet van, ik dorst het welhaast niet te poneren, geluk.
Ja ja. Ordinaire pechvogels hebben het allemaal aan zichzelf te danken. Want als je geluk afdwingt, dan ongeluk ook. Dat zal ze leren.
VTM doet het weer. Nu ja, laat me nu niet zitten VTM-vitten, t is misschien wat goedkoop, k zal dat een andere keer eens doen als ik beter in vorm ben. Deze specifieke vlaag van verstandsverbijstering gaat breder.
In een onbewaakt ogenblik heb ik eens enkele minuten gekeken naar dat monument der menselijke cultuur : Het Zesde Zintuig. Minuten van verbijstering, hilariteit en complete desintegratie van verstandelijke vermogens. Voorwaar een tour de force. Een ontroerend voorbeeld van de manier waarop de Tv-bonzen in deze Brave New World van bigbrotheriteiten hun mentale beerputten leegkappen op de dorstige massa. Snel wegzappen, of beter nog : de TV uit. Oef.
Maar dat duurt natuurlijk nooit lang. Want een mens hongert in t heerlijke heden naar digitale prentjes. Net toen ik dacht dat het weer veilig was om TV te kijken, komt onverbiddelijk de volgende aanslag op het cranium. Want wie verschijnt daar potsierlijk uitgesmeerd op het kamerbrede flatscreen ? Jawel hoor, de babyfluisteraar himself. Over een misleidende benaming gesproken. Er wordt wat afgefluisterd dezer dagen. In den beginne had je gewoon de paardenfluisteraar. Overschakelend op kleinere huis-, tuin- en keukendieren heb je ook al jaren de hondenfluisteraar. En ik heb niets tegen die lui, bijlange niet, die mensen weten van wanten. In casu The Dog Whisperer bezit het gezonde verstand dat een hond een hond is en niet een mens die bij wijze van frivoliteit op vier poten loopt en over een vacht beschikt. Een feit dat menig hondenbezitter nog al eens verkiest te negeren. Kwestie van empathie, zeker ? Als je dan het woord babyfluisteraar hoort, dan denk je toch : dit is een mens met bijzondere empathie voor babys en peuters.
Edoch, neen. Het gaat niet om empathie, het gaat om (tromgeroffel) telepathie ! Int schoon Vlaams : gedachten lezen. Jawel. U leest het goed. Derek Ogilvie, want zo heet de fluisteraar van dienst, ontvangt de gedachten van kinderen die nog niet kunnen praten. Geweldig, niet ? En handig. Handig ook dat het niet meer lukt bij kinderen die wel fatsoenlijk kunnen praten. Want die zouden hem kunnen tegenspreken. En dat wordt lastig.
Alleen al dat fluisteren. Hoe verzinnen ze het ? Derek dartelt door het landschap en uw beeldscherm als een overjaarse ballerina met buikkrampen, onderwijl onsamenhangende geluiden producerend. Als aandachtstrekker kan dat tellen. Goochelaars bezigen dat ook : Met sierlijke gebaren en much ado leiden ze je aandacht af van wat er echt gebeurd. In het geval van Ogilvie : niets. Noppes. En dat staat als een paal boven vervuild water. Is wetenschappelijk bewezen. De babyfezelaar was blijkbaar zo overtuigd van zijn kunnen dat hij de million dollar challenge van James Randi is aangegaan. Dat kunt u, overigens, ook. Zin om rap rijk te worden ? Rep u spoorslags James Randi-waarts ! Denkt u dat u kunt handlezen, kaartleggen, pendelen, water vinden met een wichelroede of verschijnt er een engel als u drie keer om uw as draait ? Er valt een miljoen dollar te rapen ! Er zit slechts één ambetant addertje onder het gras : u moet het kunnen bewijzen. Toeme toch. Dat zal Ogilvie ook wel gedacht hebben. De test werd nochtans samen met hem voorbereid. Een peuter kreeg na elkaar tien voorwerpen in de handen gepropt. De babyfluisteraar nam in de aangrenzende kamer plaats en ving telepathisch op welk ding het kind bepotelde. U mag drie keer raden hoeveel hij er correct identificeerde. Inderdaad : naar schatting nul komma nul. Achteraf beweerde de telepathist natuurlijk dat het aan de test lag, aan het kind, of voor mijn part aan de stand van de maan. Dat heb je met pseudowetenschappers : als het lukt (soms) luidt het unaniem ZIE JE WEL en als het mislukt (all the time!) hebben ze altijd een waslijst excuses achter de hand om uit te leggen waarom het aan alles en iedereen ligt, behalve aan hen. Dixit George Lucas : Failure has a thousand excuses, success doesnt need any.
Enfin, soit, bon. Tot dusver is niemand voor de million dollar challenge geslaagd. Maar de mislukkelingen laten dat hoegenaamd niet aan hun hart komen. Toch niet als er poen geschept kan worden, zeker ? Elke tweederangs zanger, politicus of CEO zal het beamen : van belang is niet of je iets kunt, van belang is enkel en alleen dat de massa denkt dat je iets kunt. Daartoe kan stoere praat, een ingestudeerd zelfverzekerde houding en/of wetenschappelijk klinkend koeterwaals u uitstekende diensten bewijzen. Het idee gaat als volgt : amai, die mens spreekt met kennis van zaken, ik snap er geen sikkepit van, dus dit individu is behept met een wereldschokkende competentie. Met de onderliggende boodschap : denk niet na, stel geen vragen, luister en doe wat ik zeg. Ze zullen aan uw lippen hangen ! U kunt u zelve dan propageren door middel van zaalshows, websites, of dat ne plus ultra van de pseudowetenschapper : een eigen televisieprogramma. Ogilvie heeft ze alle drie. En zonder twijfel nog veel meer obese bankrekeningen. Is de man een charlatan ? Of gelooft hij in zijn eigen fantasie ? Aan u de keuze. Hem kan het niet schelen. Zolang genoeg adepten in hun geldbuidel willen tasten om hem te zien fluisteren, is hij allang tevreden.
Jochei, de kelk van het Eurovisiebralfestival gaat aan ons voorbij. Niet dat ik behept ben met een onweerstaanbare drang de jaarlijkse audiovisueel lege kijkdoos te aanschouwen, wel integendeel, maar het brengt me naadloos bij mijn feitelijke onderwerp. Bij wijze van intro, weet u wel. Welke snoodaard het ook heeft aangedurfd ons nationaal zingend groentekransje te kelderen , waar haalt hij (of was het zij ?) het lef vandaan? Om maar te zeggen : zon wedstrijd, het is een hoogmis van de subjectiviteit. Laten we wel wezen : als Ushain Bolt de honderd meter sprint wint, dan is het niet omdat een inderhaast opgetrommelde jury oordeelt dat hij ze op de meest attractieve wijze heeft afgelegd. Wanneer een voetbalploeg na een wedstrijd drie punten haalt, dan kunt u er donder op zeggen dat het meer doelpunten heeft gescoord dan de terneergeslagen tegenstander. En als een sportvisser zijn gewicht in fish sticks krijgt wanneer hij op het hoogste schavotje prijkt, dan is het omdat er meer koudbloedige waterlanders in zijn leefnet spartelen dan in die van zijn concurrenten. Het wordt al een stuk lastiger als er kunstschaatsers op het ijs worden gegooid of als gymnasten hun lenige lijven over matten, trampolines of ongelijke leggers slingeren. Op die argeloze lieden wordt spoorslags een door de wol geverfde jury losgelaten. Hij die in het midden van een driedubbele salto, dan wel pirouette met de ogen durft te knipperen betaalt dat ter plaatse cash aan kostbare punten. Persoonlijk zit ik steeds met verbazing, respectievelijk ontzag te kijken naar wat bijvoorbeeld kunstschaatsers op het ijs te berde brengen. Ik vind het collectief schitterend, de prestatie van de nummer twintig doet in mijn ogen bezwaarlijk onder voor die van nummer één. Weet ik echter veel. Beter getrainde ogen dan die van mij kennen punten toe op basis van criteria die mijn Janmetdepet- pet te boven gaan. Ter wille van de discussie neem ik echter even aan dat die lui voldoende Camembert hebben gegeten van hun discipline om een objectief oordeel te vellen. De kat komt pas definitief op de slappe koord als we de sport achter ons laten en ons in het moeras der kunsten begeven. Slechte zet. Elk jaar opnieuw worden we om de oren geslagen met Librisprijzen, Césars, Oscars, gouden palmen, Grammys, Golden Globes, Mias, Adhemars, gouden uilen en ander edelmetalen gevogelte. Voor elk van die gegeerde prijzen worden er mensen tot lid van een comité, jury of raad der wijzen gebombardeerd. En die beslissen dan gezellig onder elkaar welke film, welk boek, welk lied, welke manager, welk restaurant, welke weet ik veel dat jaar de beste is. Op basis waarvan, vraag ik mij met mijn hamsterhersens af ? Is het u ook al opgevallen dat het saaiste boek, de slaapverwekkendste film, het liedje waarvoor je gillend op de vlucht slaat plots de hemel in geprezen wordt ? Waarna de verkoop dezer prompt de achtervolging inzet ? De mens is een subjectief en schrikbarend beïnvloedbaar creatuur. Hij vindt iets goed als een ander het goed vindt of laat zich vertellen wat hij goed moet vinden. En vooral : hij zegt gaarne wat een ander goed moet vinden, want ik zal het toch wel weten, zeker. Als die iemand per ongeluk voldoende invloed heeft kan hij artiesten, filmmakers, schrijvers, wat dan ook, maken of breken. Het hoeven geen overbetaalde critici te zijn, populaire vlerken die bepalen wat hun adepten leuk behoeven te vinden zijn uitermate geschikt. Is de film die bekroond wordt de beste ? Kun je zodanig over het paard getild zijn dat je zoiets beslist uit hoofde van de goegemeente ? Natuurlijk vind ik boek A beter dan boek B, maar dat is een subjectieve waarneming, en het getuigt van een doorgedreven idiotie iemand daarom een fonkelende prijs of in het beste geval een bom duiten toe te stoppen. Ziehier, waarde ingenieur, u krijgt een Gouden Brug voor de beste brug van het jaar ! Beste accountant, uw boekhouding is dermate poëtisch, u krijgt warempel een Gouden Balans. Een Gouden Brood. Trui. Televisie. Ik zeg maar wat. Zie je het al gebeuren ? Schiet je bij voorbaat al smakelijk in de lach ? Maar zon jury komt toch tot een unaniem besluit ? Het zal wel zijn. Juryleden vergaderen daarenboven een eind weg en de best gebekte komt het verst. Misschien is meer dan de helft dolletjes op lied A, maar zit er bij de andere helft een van de tongriem gesneden goochemerd die een boon heeft voor lied B en die iedereen omlult. Want hij wordt helemaal zwoel van de smoel van de zangeres. Ik wil maar zeggen. Het is niet hoe goed je bent, het is hoe goed ze zeggen dat je bent. Wanneer krijg ik dus eigenlijk die Gouden Zwamneus? Het zal mij benieuwen.
