Opinies, vertelsels en andere onzin van een sceptische zwamneus
20-05-2011
Wat een geluk !
Geluk dwing je af. Simultaan met het onvergankelijke Toeval bestaat niet is het een van die schreeuwlelijke dooddoeners die mij spontaan rode jeukende vlekken bezorgen. Geluk is per definitie niet iets wat je door de chaos van het universum in de schoot krijgt geworpen, nee, het wordt door de wettelijke eigenaar ervan hoogstpersoonlijk georganiseerd. Wat ik u brom.
Zullen we dit even wetenschappelijk toetsen ?
Met geografische precisie dwingt de gelukzak zijn of haar geboorteplaats af. De boreling dient niet geworpen in Nagorno-Karabach, Bangladesh of Kwazulu Natal, neen, na uitvoerige bestudering van de stukken kan dit slechts plaatsgrijpen in de Eerste Wereld. Onoordeelkundig is de kluns die zichzelf laat baren in een ontwikkelingsoord. Hoe haal je het in je fontanel.
Vanzelfsprekend is dit slechts stap één in een langere reeks van cruciale beslissingen. Je kunt er dan wel voor kiezen om in, ik schud maar een land uit mijn mouw, België het levenslicht te zien, maar daarmee ben je nog lang niet thuis. Er dient ook een stabiel gezin geselecteerd, bij voorkeur voorzien van ouders die een aardige duit in het laatje brengen. Moet je goed over nadenken.
Daarna hoort er duchtig te worden gesleuteld aan het genetische aspect van de zaak. De gelukkige beschikt immers over een adembenemend arsenaal van genetisch materiaal en daarmee mag niet lichtzinnig worden omgesprongen. Per slot van rekening wil hij gezond van lijf en leden door het leven evolueren, bij voorkeur zonder ontbrekende lichaamsdelen en voorzien van een bakhuis dat niet elke omstaander krijsend van ontzetting op de vlucht jaagt. Dat spreekt. De mazzelaar selecteert deskundig alle gebreken weg, schroeft zijn IQ op en zadelt zichzelf op met een uitmuntende gezondheid. Hij richt zijn hersenpan dermate deskundig in dat zijn sociale vaardigheden van voornoemd bakhuis spatten en dat neuroses en ander mentaal ongedierte veilig achter slot en grendel zitten. Enkel constructieve eigenschappen als doorzettingsvermogen, charisma en welbespraaktheid zitten in zijn shopping basket. Alles netjes geregeld. Wie hier allemaal niet in slaagt is te stom om te helpen donderen, die moet het dan zelf maar weten.
Dat heeft hij al mooi voor elkaar, die gelukzak van ons. Hij heeft haarfijn afgedwongen waar, hoe en in welke look and feel hij zich op deze aardkloot manifesteert, de show kan beginnen. Het is u niet ontgaan dat er nog heel wat werk aan de gelukswinkel is. Zo bepaalt de mens met hoog geluksquotiënt precies welke mensen hem voor de voeten worden geworpen op zijn levensweg. Juffrouw X en leraar Y demonstreren een stuitend gebrek aan competentie en kennis, hun psychologisch inzicht grenst aan het rampzalige en ze hebben geen spat zelfbeheersing. Zijn dus ongeschikt om de geluksafdwinger in hun klas te mogen begroeten. Die heeft recht op beter educatief meubilair. Hetzelfde geldt, dat is evident, ook voor de rest van zijn entourage. Die hoort zorgvuldig uitgezocht uit het formidabele potentieel van zes- à zevenduizend miljoen kandidaten. Beïnvloed door een per toeval opgeraapte kameraad, die plots van bedenkelijk allooi en daardoor nefast of ten minste schadelijk voor de levenswandel blijkt te zijn ? Het zal de gelukzak niet overkomen, die weet wel beter. Levenspartners zijn inherent stabiel en voorspelbaar. Telgen flikkeren niet zomaar lukraak uit de genetische loterij, ze worden op bestelling afgeleverd, netjes opgepoetst en met de juiste accessoires uitgerust.
Mocht u in uw onachtzaamheid denken dat hiermee het geluk afdoende is afgedwongen om een florissante levensloop te garanderen : think again ! Details, details ! Zonder enige vorm van ondersteunend kader timmert onze levende talisman aan zijn gelukzalige weg. Hij laat zich heus niet tot pulp herleiden door een spookrijdende automobiel. Noch overkomt hem enig ander fnuikend ongeval dat hem naar de eeuwige jachtvelden helpt, dan wel levenslang aan het bed kluistert. Integendeel regelt hij de zaakjes zo dat enkel positieve stampei zijn pad kruist. Dat zijn probeersels net wel lukken en die van zijn concurrent net niet heeft alles te maken met zijn ongebreideld gebrek aan falend vermogen, dat hij voortvarend heeft afgedwongen. Zijn talenten en hun timing zijn het product van berekening en professionaliteit en niet van, ik dorst het welhaast niet te poneren, geluk.
Ja ja. Ordinaire pechvogels hebben het allemaal aan zichzelf te danken. Want als je geluk afdwingt, dan ongeluk ook. Dat zal ze leren.
VTM doet het weer. Nu ja, laat me nu niet zitten VTM-vitten, t is misschien wat goedkoop, k zal dat een andere keer eens doen als ik beter in vorm ben. Deze specifieke vlaag van verstandsverbijstering gaat breder.
In een onbewaakt ogenblik heb ik eens enkele minuten gekeken naar dat monument der menselijke cultuur : Het Zesde Zintuig. Minuten van verbijstering, hilariteit en complete desintegratie van verstandelijke vermogens. Voorwaar een tour de force. Een ontroerend voorbeeld van de manier waarop de Tv-bonzen in deze Brave New World van bigbrotheriteiten hun mentale beerputten leegkappen op de dorstige massa. Snel wegzappen, of beter nog : de TV uit. Oef.
Maar dat duurt natuurlijk nooit lang. Want een mens hongert in t heerlijke heden naar digitale prentjes. Net toen ik dacht dat het weer veilig was om TV te kijken, komt onverbiddelijk de volgende aanslag op het cranium. Want wie verschijnt daar potsierlijk uitgesmeerd op het kamerbrede flatscreen ? Jawel hoor, de babyfluisteraar himself. Over een misleidende benaming gesproken. Er wordt wat afgefluisterd dezer dagen. In den beginne had je gewoon de paardenfluisteraar. Overschakelend op kleinere huis-, tuin- en keukendieren heb je ook al jaren de hondenfluisteraar. En ik heb niets tegen die lui, bijlange niet, die mensen weten van wanten. In casu The Dog Whisperer bezit het gezonde verstand dat een hond een hond is en niet een mens die bij wijze van frivoliteit op vier poten loopt en over een vacht beschikt. Een feit dat menig hondenbezitter nog al eens verkiest te negeren. Kwestie van empathie, zeker ? Als je dan het woord babyfluisteraar hoort, dan denk je toch : dit is een mens met bijzondere empathie voor babys en peuters.
Edoch, neen. Het gaat niet om empathie, het gaat om (tromgeroffel) telepathie ! Int schoon Vlaams : gedachten lezen. Jawel. U leest het goed. Derek Ogilvie, want zo heet de fluisteraar van dienst, ontvangt de gedachten van kinderen die nog niet kunnen praten. Geweldig, niet ? En handig. Handig ook dat het niet meer lukt bij kinderen die wel fatsoenlijk kunnen praten. Want die zouden hem kunnen tegenspreken. En dat wordt lastig.
Alleen al dat fluisteren. Hoe verzinnen ze het ? Derek dartelt door het landschap en uw beeldscherm als een overjaarse ballerina met buikkrampen, onderwijl onsamenhangende geluiden producerend. Als aandachtstrekker kan dat tellen. Goochelaars bezigen dat ook : Met sierlijke gebaren en much ado leiden ze je aandacht af van wat er echt gebeurd. In het geval van Ogilvie : niets. Noppes. En dat staat als een paal boven vervuild water. Is wetenschappelijk bewezen. De babyfezelaar was blijkbaar zo overtuigd van zijn kunnen dat hij de million dollar challenge van James Randi is aangegaan. Dat kunt u, overigens, ook. Zin om rap rijk te worden ? Rep u spoorslags James Randi-waarts ! Denkt u dat u kunt handlezen, kaartleggen, pendelen, water vinden met een wichelroede of verschijnt er een engel als u drie keer om uw as draait ? Er valt een miljoen dollar te rapen ! Er zit slechts één ambetant addertje onder het gras : u moet het kunnen bewijzen. Toeme toch. Dat zal Ogilvie ook wel gedacht hebben. De test werd nochtans samen met hem voorbereid. Een peuter kreeg na elkaar tien voorwerpen in de handen gepropt. De babyfluisteraar nam in de aangrenzende kamer plaats en ving telepathisch op welk ding het kind bepotelde. U mag drie keer raden hoeveel hij er correct identificeerde. Inderdaad : naar schatting nul komma nul. Achteraf beweerde de telepathist natuurlijk dat het aan de test lag, aan het kind, of voor mijn part aan de stand van de maan. Dat heb je met pseudowetenschappers : als het lukt (soms) luidt het unaniem ZIE JE WEL en als het mislukt (all the time!) hebben ze altijd een waslijst excuses achter de hand om uit te leggen waarom het aan alles en iedereen ligt, behalve aan hen. Dixit George Lucas : Failure has a thousand excuses, success doesnt need any.
Enfin, soit, bon. Tot dusver is niemand voor de million dollar challenge geslaagd. Maar de mislukkelingen laten dat hoegenaamd niet aan hun hart komen. Toch niet als er poen geschept kan worden, zeker ? Elke tweederangs zanger, politicus of CEO zal het beamen : van belang is niet of je iets kunt, van belang is enkel en alleen dat de massa denkt dat je iets kunt. Daartoe kan stoere praat, een ingestudeerd zelfverzekerde houding en/of wetenschappelijk klinkend koeterwaals u uitstekende diensten bewijzen. Het idee gaat als volgt : amai, die mens spreekt met kennis van zaken, ik snap er geen sikkepit van, dus dit individu is behept met een wereldschokkende competentie. Met de onderliggende boodschap : denk niet na, stel geen vragen, luister en doe wat ik zeg. Ze zullen aan uw lippen hangen ! U kunt u zelve dan propageren door middel van zaalshows, websites, of dat ne plus ultra van de pseudowetenschapper : een eigen televisieprogramma. Ogilvie heeft ze alle drie. En zonder twijfel nog veel meer obese bankrekeningen. Is de man een charlatan ? Of gelooft hij in zijn eigen fantasie ? Aan u de keuze. Hem kan het niet schelen. Zolang genoeg adepten in hun geldbuidel willen tasten om hem te zien fluisteren, is hij allang tevreden.
Jochei, de kelk van het Eurovisiebralfestival gaat aan ons voorbij. Niet dat ik behept ben met een onweerstaanbare drang de jaarlijkse audiovisueel lege kijkdoos te aanschouwen, wel integendeel, maar het brengt me naadloos bij mijn feitelijke onderwerp. Bij wijze van intro, weet u wel. Welke snoodaard het ook heeft aangedurfd ons nationaal zingend groentekransje te kelderen , waar haalt hij (of was het zij ?) het lef vandaan? Om maar te zeggen : zon wedstrijd, het is een hoogmis van de subjectiviteit. Laten we wel wezen : als Ushain Bolt de honderd meter sprint wint, dan is het niet omdat een inderhaast opgetrommelde jury oordeelt dat hij ze op de meest attractieve wijze heeft afgelegd. Wanneer een voetbalploeg na een wedstrijd drie punten haalt, dan kunt u er donder op zeggen dat het meer doelpunten heeft gescoord dan de terneergeslagen tegenstander. En als een sportvisser zijn gewicht in fish sticks krijgt wanneer hij op het hoogste schavotje prijkt, dan is het omdat er meer koudbloedige waterlanders in zijn leefnet spartelen dan in die van zijn concurrenten. Het wordt al een stuk lastiger als er kunstschaatsers op het ijs worden gegooid of als gymnasten hun lenige lijven over matten, trampolines of ongelijke leggers slingeren. Op die argeloze lieden wordt spoorslags een door de wol geverfde jury losgelaten. Hij die in het midden van een driedubbele salto, dan wel pirouette met de ogen durft te knipperen betaalt dat ter plaatse cash aan kostbare punten. Persoonlijk zit ik steeds met verbazing, respectievelijk ontzag te kijken naar wat bijvoorbeeld kunstschaatsers op het ijs te berde brengen. Ik vind het collectief schitterend, de prestatie van de nummer twintig doet in mijn ogen bezwaarlijk onder voor die van nummer één. Weet ik echter veel. Beter getrainde ogen dan die van mij kennen punten toe op basis van criteria die mijn Janmetdepet- pet te boven gaan. Ter wille van de discussie neem ik echter even aan dat die lui voldoende Camembert hebben gegeten van hun discipline om een objectief oordeel te vellen. De kat komt pas definitief op de slappe koord als we de sport achter ons laten en ons in het moeras der kunsten begeven. Slechte zet. Elk jaar opnieuw worden we om de oren geslagen met Librisprijzen, Césars, Oscars, gouden palmen, Grammys, Golden Globes, Mias, Adhemars, gouden uilen en ander edelmetalen gevogelte. Voor elk van die gegeerde prijzen worden er mensen tot lid van een comité, jury of raad der wijzen gebombardeerd. En die beslissen dan gezellig onder elkaar welke film, welk boek, welk lied, welke manager, welk restaurant, welke weet ik veel dat jaar de beste is. Op basis waarvan, vraag ik mij met mijn hamsterhersens af ? Is het u ook al opgevallen dat het saaiste boek, de slaapverwekkendste film, het liedje waarvoor je gillend op de vlucht slaat plots de hemel in geprezen wordt ? Waarna de verkoop dezer prompt de achtervolging inzet ? De mens is een subjectief en schrikbarend beïnvloedbaar creatuur. Hij vindt iets goed als een ander het goed vindt of laat zich vertellen wat hij goed moet vinden. En vooral : hij zegt gaarne wat een ander goed moet vinden, want ik zal het toch wel weten, zeker. Als die iemand per ongeluk voldoende invloed heeft kan hij artiesten, filmmakers, schrijvers, wat dan ook, maken of breken. Het hoeven geen overbetaalde critici te zijn, populaire vlerken die bepalen wat hun adepten leuk behoeven te vinden zijn uitermate geschikt. Is de film die bekroond wordt de beste ? Kun je zodanig over het paard getild zijn dat je zoiets beslist uit hoofde van de goegemeente ? Natuurlijk vind ik boek A beter dan boek B, maar dat is een subjectieve waarneming, en het getuigt van een doorgedreven idiotie iemand daarom een fonkelende prijs of in het beste geval een bom duiten toe te stoppen. Ziehier, waarde ingenieur, u krijgt een Gouden Brug voor de beste brug van het jaar ! Beste accountant, uw boekhouding is dermate poëtisch, u krijgt warempel een Gouden Balans. Een Gouden Brood. Trui. Televisie. Ik zeg maar wat. Zie je het al gebeuren ? Schiet je bij voorbaat al smakelijk in de lach ? Maar zon jury komt toch tot een unaniem besluit ? Het zal wel zijn. Juryleden vergaderen daarenboven een eind weg en de best gebekte komt het verst. Misschien is meer dan de helft dolletjes op lied A, maar zit er bij de andere helft een van de tongriem gesneden goochemerd die een boon heeft voor lied B en die iedereen omlult. Want hij wordt helemaal zwoel van de smoel van de zangeres. Ik wil maar zeggen. Het is niet hoe goed je bent, het is hoe goed ze zeggen dat je bent. Wanneer krijg ik dus eigenlijk die Gouden Zwamneus? Het zal mij benieuwen.
