WELKOM

 
                   

“ WINKSELE-DELLE  “

De naam ‘Delle’ duidt op landerijen in een dal.

De naam 'Winksele' kan waarschijnlijk verklaard worden als de samenstelling van 'Winiko', een Germaanse persoonsnaam, en 'sele', een Germaans woord dat staat voor ‘een woning die uit één ruimte bestaat’. De oudste bekende schrijfwijze ‘Wenekensele’ dateert van het jaar 1133.

Delle: het ontstaan van parochie en kerk

Reeds in 1891 wenste E.H. Joannes Franciscus Celis, pastoor van Buken, zijn parochie te vergroten met Delle en Beneden-Veltem. In 1897 slaagde hij erin Beneden-Veltem parochiaal bij de Sint-Antoniusparochie van Buken te voegen. Ook Tildonk poogde Delle parochiaal te annexeren. De drassige veldwegen maakten het de inwoners van Delle dikwijls moeilijk om de vieringen in de kerk van Winksele bij te wonen.

Op 3 november 1899 vroeg het grootste gedeelte van de inwoners van Delle de oprichting van een eigen parochie aan. Hieraan werd gevolg gegeven en vanaf 2 juli 1900 was de zelfstandige parochie van Delle een feit. Het oprichtings-document werd op 25 juli 1900 getekend door kardinaal Petrus-Lambertus Goossens en het koninklijk besluit dat de oprichting wettigde droeg dezelfde datum. Het bisdom Mechelen had vanaf nu één parochie meer: de parochie ‘Heilig Hart van Jezus’ in Delle. 
                                                                          

Felix Moons werd als eerste pastoor aangesteld en ging in zijn nieuwe parochie dadelijk op zoek naar een plaats waar hij de misvieringen kon doen.  Samen met de Zuster-overste, Marie Ignace,  van het klooster van Tildonk vonden zij spoedig een oplossing. Het klooster van de Ursulinen had enkele jaren voordien het Hof ter Eycken of de Padoue gekocht en Zuster-overste was bereid gevonden om een deel van de picknickzaal tijdelijk te laten gebruiken als noodkerk.  Pastoor Moons nam een gedeelte van het oude hoevegebouw in gebruik als pastorie. De zusters Ursulinen waren de nieuwe parochie Delle zeer genegen, want zij schonken niet alleen een groot kruisbeeld met stervende Christus, maar ook een beeld van Sint-Antonius van Padua, een beeld van de Heilige Theresia van Avila, een Heilig Hartbeeld, een beeld van Sint-Jozef en een kruisweg.  Deze beelden en kruisweg zijn nog steeds aanwezig in de kerk van Delle en zijn waarschijnlijk nu meer dan 150 jaar oud.

Pastoor Moons zette zich samen met de kerkfabriek in voor de bouw van een parochiekerk. Er waren echter twee grote problemen: er was geld nodig en een stuk grond voor de bouw van de kerk.

Wat de grond betreft: die werd geschonken door Mevrouw Adelaide Quirini, weduwe van baron Alfons de Smet de Nayer die in Gent woonde. Zij was de dochter van de Leuvense Professor Ignace Quirini.  De parochie kon kiezen tussen een stuk grond gelegen op de hoek van de Oude Hoevestraat en de Potestraat (lange tijd de weide van Raymond Tobback) of het stuk grond waarop de kerk nu is gebouwd, aan de Mechelsesteenweg. De gemeenteraad gaf op 28 februari 1908 de veldwachter de opdracht om met lijsten rond te gaan in Delle. Het werd dus een soort referendum dat onder toezicht stond van provinciaal bouwkundige Trappeniers en waarop 66 Delse gezinshoofden konden kiezen waar de nieuwe kerk zou komen. 

Na het referendum bleek het stuk grond aan de Mechelsesteenweg (39 are 12ca)  "te voldoen aan de wens van het grootste gedeelte van de bevolking van Delle". De kerkfabriek volgde het voorstel en op 12 november 1908 stemde ook de gemeenteraad vóór (met 5 stemmen tegen 3 en 1 onthouding).

Wat het geld betreft: in 1905 schatte men de bouwprijs van de kerk op 75.000 frank. De bouwplannen van de kerk van Delle vormden zelfs de inzet van de gemeenteraadsverkiezingen in 1911. Pastoor Moons slaagde er uiteindelijk in de vereiste som voor de bouw samen te krijgen. De kerkfabriek kon 25.000 frank inbrengen. De staat en provincie gaf ook een subsidie van 25.000 frank. De gemeente tenslotte droeg 15.000 frank bij. Pastoor Moons schonk daarbij zelf 10.000 frank als persoonlijkegift, een bewijs dat hij niet onbemiddeld was.

Op 9 maart 1914 volgde de aanbesteding door de gemeente.  De werken werden toegekend aan de gebroeders Theophiel en Nestor Peeters uit Waver voor 82.847 frank. Het zou een kerk worden naar de plannen van de bekende architect Pierre Langerock uit Leuven.  Delle zou een grote neogotische kerk krijgen met een spitse toren van zesenveertig meter hoog, een lang koor, twee zijbeuken en een sacristie. De werken begonnen in juni 1914, maar moesten worden stilgelegd bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in augustus 1914.

                                                                                  
                                                                             
                                                                                           

Pastoor Moons was tijdens de Eerste Wereldoorlog actief in de Weerstand en moest op 19 augustus 1915  Delle ontvluchten  omdat de Duitsers hem zochten. Op 4 augustus 1917 zou hij in Brussel aangehouden worden en nadien door de Duitse Krijgsraad ter dood veroordeeld worden.  Op 16 maart 1918 werd hij gefusilleerd in het Fort V in Edegem.  Tijdens deze turbulente oorlogsperiode ging al het geld verloren dat Felix Moons had bijeengehaald voor de nieuwe kerk. Na de oorlog stond het kerkgebouw er nog steeds zoals bij de inval van de Duitsers: er waren de grondvesten en enkele beginnende pilaren, maar langzamerhand begon de bouw te verkommeren tot een ruïne.  

Delle bleef gelukkig niet lang zonder parochiepriester. Op 11 mei 1918 werd E.H. Jozef Raeyen aangesteld als tweede pastoor. Hij liet in 1922 op eigen kosten een pastorij bouwen naast het terrein dat voorzien was voor de bouw van de kerk. Een paar maanden later stelde hij de gemeente voor de pastorij over te nemen voor 41.350 frank. De gemeenteraad keurde dit voorstel echter af met 7 tegen 2 stemmen. De prijs was voor de gemeente veel te hoog. Op 27 september 1923 sloot de gemeente een akkoord met pastoor Raeyen en nam de pastorij over voor 30.000 frank. Ondertussen bleven de werken aan de kerk steeds maar uit en dat was ook het bisdom niet ontgaan.  Op 18 juni 1928 werd pastoor Raeyen, wegens gebrek aan inzet bij de verdere bouw, vervangen door E.H. August Van Eyck,  die een speciale opdracht mee kreeg van de bisschop: de voltooiing van de kerk.

Pastoor Van Eyck vatte vol vuur zijn opdracht aan en begon gelden in te zamelen. Na zes jaar had hij voldoende geld bij elkaar voor de bouw die ondertussen geschat werd op 315.000 frank. De verdeling der gelden zag er als volgt uit: de Staat 63.000 frank, de gemeente 30.000 frank, de kerkfabriek 25.000 frank, materialen nog ter plaatse 76.287 frank, giften 55.000 frank. Voor de ontbrekende 65.000 frank stelt Pastoor Van Eyck zich persoonlijk borg.

De werken werden opnieuw aanbesteed op 29 augustus 1935 en deze keer toegewezen aan bouwonderneming Georges Vandekerckhove uit Ingelmunster voor een bedrag van 305.289 frank. Men hield in deze prijs wel rekening met de reeds gebouwde delen en de nog beschikbare bouwmaterialen. De parochianen, en daarbij vooral de gebroeders Vandergeeten, hadden in 1914 stenen gebakken voor de bouw van de kerk. Dit was in de streek gebruikelijk, aangezien de ondergrond voldoende leem bevatte. De kerk werd gebouwd met kareelsteen, gemaakt met de leem die uit de grond werd gehaald achter de kerk.  Op de plaats waar de leem werd uitgegraven ontstond een put, die we nog altijd vinden als een vijver in de tuin van Maria Dewit (weduwe van August Pardon) achter de parking aan de Ketelstraat.

In 1936 word met de bouw kerk opnieuw begonnen naar de oorspronkelijke plannen uit 1912, maar die waren om financiële redenen sterk gewijzigd. Zo werd o.a. de geplande toren van zesenveertig meter hoog weggelaten, zodat Delle nu een kerk heeft met een toren die lager is dan de hoofdbeuk. De kerk werd voltooid in 1936 en plechtig ingezegend op 20 december 1936 door Monseigneur Jean Van Cauwenbergh, vicaris-generaal van het bisdom.  De kruisweg en de beelden verhuisden voor het grootste deel van 'de noodkerk De Padoue' naar de nieuwe kerk. Het hoofdaltaar kwam uit een Brussels klooster en de preekstoel met een mooi Magdalenabeeldje uit de Brusselse Magdalenakerk. Bij nazicht van alle rekeningen bleek dat de bouw van de kerk, inclusief  bijwerken, 333.594 frank zou kosten.

De kerk van Delle doorstond de Tweede Wereldoorlog vrijwel ongeschonden, maar pastoor Van Eyck vond na de oorlog slechts moeizaam fondsen om de bouw van de kerk verder af te betalen. In die jaren kon hij niet rekenen op een actieve kerkfabriek die mee die lasten opnam. Wellicht is dit ook de reden waarom het kerkgebouw tot 1966 niet werd geschilderd en weinig of niet werd verwarmd. De oudere generatie zal zich ongetwijfeld nog het koude kerkgebouw herinneren en de rokende kolenkachel.

Op 1 oktober 1966 werd E.H. Zephirin de nieuwe pastoor van Delle.  Hij zorgde geleidelijk voor heel wat vernieuwingen in de kerk.  Er kwamen gasradiatoren voor de verwarming en met de schilderwerken kreeg de kerk een mooie opknapbeurt. Pastoor Zephirin gaf ook de aanzet voor de bouw van de kleine parochiezaal en liet in 1972 tegen het koor aan een weekkapel bouwen.

Op 21 december 1986 vierde de parochie het 50-jarig jubileum van de kerkwijding.  In het jubeljaar 2000 werd op 2 juni het 100-jarig bestaan van de parochie gevierd met een feestmis, waarin kardinaal Godfried Danneels voorging.

10-12-2011 om 00:00 geschreven door Jozef