Lieve Blancquaert, een fotografe, journaliste en moeder van 2 kinderen, heeft een reportage gemaakt van de verschillende gewoontes op de geboortedag op uiteenlopende plaatsen in de wereld. Ze praat met opzet niet over 'landen' maar over plaatsen omdat ze gemerkt heeft dat een cultuur of gewoonte niet altijd geldt voor het hele land. Wat zij heeft gezien en meegemaakt op die plaats is uniek, zegt ze en kan je dus zeker niet veralgemenen voor een groter gebied.
De beelden werden gedraaid op 9 plaatsen over de hele wereld. Dat gaan van China, over Koeweit en Groenland, naar Atlanta.
Het idee is ontstaan in Congo, waar ze oorspronkelijk naar toe ging om de cultuur te ontdekken. Door het bezoek aan de materniteit daar, zijn haar ogen letterlijk en figuurlijk opengegaan. Op die ene plaats is plots alles te zien wat je wilde ontdekken. Het is zo echt, niemand speelt een rol. Ze noemt het soms zelfs schrijnend. Telkens stapt Lieve een bevallingskamer binnen en dus ook letterlijk in het leven van de baby en hun familie. Ze ontmoet de moeders tijdens een van de meest emotionele gebeurtenissen uit hun leven: de geboorte van hun zoon of dochter.
Lieve is er rotsvast van overtuigd dat de eerste momenten van een kind, het belangrijkste moment is voor de rest van het leven. Het is als het ware de basis waarop je verder bouwt. Hoe wordt de baby voor de allereerste keer vastgenomen? Hoe wordt die voor de eerste keer ingewikkeld en met wat? Wie van de familie mag er bij zijn?
Het zijn zoveel elementen die meteen duidelijk maken welk leven de baby gaat hebben.
Ook stond ze versteld van de verscheidenheid van de geboorteplaatsen. Het verschil tussen een arm en rijk land, een koud of warm land, blanken en zwarten, een land met overbevolking zoals China of onderbevolking zoals Groenland, maar ook de godsdienst kan voor veel verscheidenheid zorgen. Zijn het moslims, katholieken of zelfs joden?
Het verschil in culturen wordt nog extra benadrukt in de eerste dagen na de geboorte. Welke gewoontes heeft de familie of zelfs de maatschappij? Wat legt hun godsdienst op en waarom volgen ze dat?
Lieve geeft dit weer in een reportage, tentoonstelling en een boek omdat ze iedereen wilt bereiken!
Als ze slechts 10% zou kunnen overbrengen van haar gevoel, is ze tevreden, zegt ze.
Het belangrijkste doel van haar werk is het opwekken van openheid voor verschillende culturen. We hebben weinig respect voor andere culturen doordat we ze niet kennen. Lieve is op reis vertrokken zonder vooroordelen. Ze wilde echt het volk leren kennen en weten waarom mensen bepaalde dingen doen. Ze confronteerde soms wel de mensen met onze gedachten. Vaak stonden die daar van versteld! Denken jullie echt zo?, zeiden ze dan.
Een voorbeeld hier van is het leven in het ziekenhuis van Tiberias in Israël. Wij kennen Israël vooral door de jarenlange oorlog tussen de Joden en de Arabieren. Maar in Tiberias bleek van deze oorlog geen sprake te zijn. De Arabieren en Joden bevallen in hetzelfde ziekenhuis. Ook kan je als Joodse verzorgd worden door een Arabier. Ik stond hier echt van versteld! Ook vroeg Lieve aan de mensen hoe dit kon. Ze antwoorden allemaal dat het eerder een politieke kwestie is. De Joden en Arabieren hebben leren leven met elkaar en voor hen is het dus geen probleem meer om samen te komen. Bij ons op het nieuws zie je maar steeds hoe hard er gevochten wordt.

Voor wie het conflict niet echt kent, ik leg het hieronder kort even uit:
Het conflict tussen Israël en de Palestijnen bestaat al heel erg lang, nl. van 1948. Toen verliet Engeland het land dat nu Israël heet en verdeelde het tussen de twee bevolkingsgroepen.
Het conflict ontstond aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. Engeland kreeg Palestina, wat nu Israël is, als cadeau.
Omdat Palestina voor de joden het beloofde land is, vroegen ze aan Engeland of ze daar een eigen staat mochten opzetten. Engeland stemde toe. Hierdoor verhuisden in de jaren erna erg veel joden richting Palestina: het zionisme. Toch was er een probleem. Er woonden namelijk al mensen in dat land.
De Palestijnen, de oorspronkelijke bewoners, waren niet erg blij met de joden die met heel erg veel in hun land kwamen wonen. Maar Engeland was op dat moment de baas, dus konden ze het niet verhinderen. Daarom ontstond in 1936 de driejarige opstand. De Palestijnen probeerden door middel van geweld de joden te verjagen. Dit lukte niet, de joden konden voldoende weerstand bieden.
Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog ruim zes miljoen joden werden vermoord, kreeg Europa medelijden met de joden. De joden hadden recht op een eigen staat! De VN bedacht daarom een plan waardoor de twee bevolkingsgroepen allebei een stuk van Palestina zouden krijgen. Engeland kon zich hier niet in vinden en vertrok.
Vrijwel direct na het vertrek van de Britten, riep de joodse leider David Ben Goerion op 14 mei 1948 de staat Israël uit. De joden stonden er in dit gebied echter alleen voor. De inwoners van de omringende landen waren, net zoals de oorspronkelijke bewoners van het land, moslims. Zij besloten om met zijn allen de staat Israël aan te vallen, zodat de Palestijnen hun land terug zouden krijgen.
De joden bleken sterker dan dat ze leken. Ze konden de aanvallen met gemak afslaan en veroverden zelfs meer land dan dat ze toegewezen hadden gekregen. De Palestijnen die in deze stukken land woonden, besloten te vluchten en kwamen terecht in vluchtelingenkampen aan de grens met andere Arabische landen. Zij hoopten dat het land binnenkort terug werd veroverd.
Maar dat gebeurde niet. In 1967 veroverden de Israëlis zelfs nog meer Arabisch grondgebied: ook de Gazastrook en de Westoever werden bezet. Dit leidde tot woede onder de Palestijnen in de vluchtelingenkampen. Ze besloten dat er actie moest worden ondernomen en richtten verschillende militaire actiebewegingen op.
Deze bewegingen werden later samengevoegd als de PLO: de Palestijnse Bevrijdings Organisatie. Onder leiding van Yasser Arafat vocht de organisatie om het Palestijnse land terug te krijgen. Maar nu Arafat dood is, bestaat Palestina nog steeds niet en gaan de gevechten nog steeds door.
De aflevering in Atlanta verwonderde me ook heel erg! Je hebt het beeld van Amerika dat ze ver voorstaan op ons en dat wat daar ontstaat, 5 jaar later ook naar hier overwaait. Ik denk dan aan fastfood enz. Maar Lieve Blancquaert schroefde deze gedachte op 5 minuten tijd helemaal terug. Atlanta staat bovenaan de lijst met tienerzwangerschappen.
Maar hoe komt dat nu? Zij ging er naar op zoek! In Atlanta zijn de meesten heel erg gelovig en conservatief. Over seksuele opvoeding wordt met geen woord gerept, niet op school en zeker thuis niet!?! Ik kan me dat bijna niet voorstellen. Als ik mijn grootmoeder hoor vertellen, dan lijkt dit er wel heel erg hard op. Alleen gebeurt dit nu en wat mijn oma vertelt, dat was 60 jaar geleden. Lieve vroeg aan een meisje hoe zij dat dan doet wanneer ze verliefd is. Het meisje antwoorde met 1 woord: onthouding. Het wordt hen zo opgedrongen dat wanneer hun drang toch te groot wordt, ze meestal ook zwanger zijn. Anticonceptie kennen ze niet. Ze hebben er wel al van gehoord maar weten bijvoorbeeld niet hoe ze een condoom moeten gebruiken. Van de pil is al helemaal geen sprake. De ouders voeden hun kinderen heel erg streng op, misschien wel te streng in deze wereld.
De tienerzwangerschappen in Vlaanderen liggen 5 keer lager dan in de VS. Dit komt volgens experts vooral door de afname van het taboe over seksualiteit. Belgische ouders durven steeds meer over seks te praten. Ook leren jongeren veel op het internet en door muziek. Tot slot is het in België niet moeilijk om aan anticonceptie te geraken. Condooms vind je tegenwoordig overal en de pil wordt al enkele jaren voor een stuk terugbetaald, zodat het voor de jeugd zelfs mogelijk is om het zelf te kopen.
Maar het taboe rond seksualiteit, zoals in Atlanta, is niet de enige oorzaak van de tienerzwangerschappen. In het zuiden bevallen er ook nog steeds veel meisjes op jonge leeftijd. Maar dat heeft enerzijds te maken met de godsdienst. Meisjes worden uitgehuwelijkt aan oudere mannen die soms al kinderen heeft. Anderzijds is het heel erg moeilijk om aan anticonceptiemiddelen te geraken. Het is niet zoals hier, dat je even naar de apotheker rijdt en koopt wat je nodig hebt. Armoede en slechte infrastructuur zijn de grootste barrage. Ook zijn tienerzwangerschappen 1 van de grootste doodsoorzaken in die landen voor jonge meisjes. Dit is dan vooral door de complicaties. Een jong meisjeslichaam is niet klaar voor een bevalling.
Hoe kan ik deze reportages nu gebruiken binnen PAV?
In de leerplannen staat letterlijk dat je leerlingen moet laten kennismaken met andere culturen. Leerlingen moeten er leren voor openstaan en ze zeker leren respecteren. We leven zelf in een maatschappij met steeds meer verschillende culturen. Volgens Lieve kan je deze verscheidenheid niet beter weergeven dan met een geboorte. Je leert meteen alle gewoontes kennen die de families hebben. Mensen zijn nooit echter dan met een geboorte, zegt ze.
Ook haalt ze bij de reportage belangrijke wereldproblemen aan! Tienerzwangerschappen en het conflict tussen de Joden en Arabieren heb ik in dit bericht aangehaald, maar ze heeft het ook over HIV en het vele seksuele misbruik van kinderen tegenwoordig. De overbevolking in China wordt duidelijk weergegeven door de overbescherming van de geboren babys. Ze mogen maar 1 kind krijgen, dus moet het mooi en zeker slim zijn.
Je kan ontzettend veel met deze reportage doen binnen PAV!
24-12-2013 om 00:00
geschreven door Elke 
|