Koning Albert aanvaardde gisteravond het ontslag van de regering-Leterme II. BHV-bemiddelaar Didier Reynders (MR) had 's ochtends nog onomwonden verklaard dat hij 'alle elementen had verzameld om de communautaire onderhandelingen opnieuw op te starten'. Maar niet iedereen bleek die mening te delen.
Na de middag was er nog een ultieme poging om Open VLD rond de onderhandelingstafel te krijgen. Op die vergadering probeerden CD&V-voorzitster Marianne Thyssen, premier Yves Leterme en Reynders de liberale voorzitter Alexander De Croo ervan te overtuigen af te stappen van zijn deadline om uiterlijk tegen donderdag een oplossing voor BHV te hebben. Maar De Croo weigerde.
Daarop ontstond een rondje zwartepieten tussen Reynders en Leterme. De CD&V'er paste ervoor om de onderhandelingen onder die omstandigheden op te starten. En MR-vicepremier Reynders kon zijn handen niet snel genoeg van het dossier aftrekken. Hij vroeg de koning om hem van zijn taak te ontheffen, wat ook gebeurde.
Nieuwe verkiezingen
Open VLD, dat de voorbije weken de forcing voerde, drong meteen aan op nieuwe verkiezingen. Voor de meeste andere partijen uit de ontslagnemende regering was dat een horrorscenario. CD&V-voorzitster Marianne Thyssen benadrukte gisteren het ongrondwettelijke karakter van verkiezingen zonder oplossing voor BHV en wees Open VLD met de vinger. Ontslagnemend premier Leterme benadrukte dat zijn regering belangrijk werk heeft geleverd, vooral op sociaal-economisch vlak. 'Dit werk moet voortgezet kunnen worden', luidde het in een mededeling.
De christendemocraten vonden meteen steun aan de overkant van de taalgrens. PS-voorzitter Elio Di Rupo verklaarde geen voorstander te zijn van vervroegde verkiezingen. 'Dat zal de extremisten alleen maar sterker maken en tot een juridische chaos leiden', klonk het. Zowat de volledige Franstalige politieke klasse nam Open VLD op de korrel als schuldige voor de regeringscrisis en toonde zich afkerig van een nieuwe stembusslag. 'Als men vervroegde verkiezingen uitschrijft, zou dat een opportuniteit zijn.
FDF-voorzitter Olivier Maingain verheugde zich zelfs over het feit dat de Franstaligen tijdens de crisis van de voorbije dagen een 'nooit geziene solidariteit' aan de dag hadden gelegd.
SP.A wil niet bijspringen
CD&V en de PS zouden de voorkeur geven aan een noodregering zonder liberalen, maar met de Vlaamse socialisten erbij. Een noodregering of coalitiewissel ligt niet voor de hand. Open VLD zou ingeruild kunnen worden voor de SP.A. Maar de Vlaamse socialisten zien het niet zitten om Leterme II te steunen. 'De logische consequentie van de val van de regering is nieuwe verkiezingen', benadrukte voorzitster Caroline Gennez. 'Wij vinden al lang dat de regering perte totale is. En een auto die perte totale is, kun je niet depanneren.' Volgens fractieleider Bruno Tobback heeft het geen zin om een aantal maanden een vinger in de dijk te steken. Ook Wouter Van Besien (Groen!) wil geen noodregering.
De bal ligt nu in het kamp van de koning. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat er nog een andere oplossing mogelijk is dan nieuwe verkiezingen. Voorlopig is 6 juni de meest geciteerde datum. Probleem is dat verkiezingen zonder oplossing voor BHV volgens het Grondwettelijk Hof ongrondwettelijk zijn. Een voordeel van nieuwe verkiezingen is alvast dat de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen in 2014 samen kunnen vallen.
Vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere (CD&V) heeft zijn vertrek naar de Verenigde Staten dan toch afgezegd. Het is een tweede belangrijke internationale afspraak die hij moet afzeggen. Hij zou in Washington zijn Amerikaanse collega Hillary Clinton ontmoeten.
