Kunstenaar Jos Paridaen heeft de belevenissen
van zijn grootvader, zijn vader en zijn ooms tijdens Wereldoorlog II in beeld
gebracht in een kunstwerk dat tijdens de
WAK 2014 te bewonderen zal zijn in het
gemeentehuis van Maldegem. Het handelt over de oorlogservaring van de familie
Paridaen tijdens Wereldoorlog II en sluit dus aan bij het thema De Groote
Oorlog. xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De bijdrage van JOS PARIDAEN voor de WAK 2014
bestaat uit:
a. Werk in de vitrine, Nieuwstraat 9:
Menselijke figuren, emotie.
b. Tentoonstelling werk over het
familieverhaal in het gemeentehuis Maldegem.
c. Deelname aan de kunstmarkt in het centrum
op de markt op zondag 27/04/2014.
 Zoals operalegende Gerard Mortier (1943
2014) het formuleerde: Kunst verzoent je niet met het leven, ze leert je er
wel beter mee om gaan. brengen de kunstwerken van Jos Paridaen die zalvende
troost die het grootste leed van het leven te verzachten. Zijn werk over De
Groote Oorlog is een bundeling van tekenkunst, schilderkunst en gemengde
technieken.
Jos Paridaen is geboren op 19 december 1948 in
St. Kruis, Aardenburg. Hij is de kleinzoon van JACOBUS PARIDAEN die op 8 juni
1944 samen met vier van zijn zonen werd opgepakt en op transport gesteld naar
het concentratiekamp Amersfoort beschuldigd van illegaal luisteren naar Radio
Londen. Vader Bernhard, zonen Georges, René, Staf en Marcel werden gevangen
genomen en verbleven in het
Durchgangslager Amersfoort, in de bossen vlakbij Utrecht. Zij hadden
zich te schikken naar de meedogenloze machtswellust van de beruchte Drie van
Breda, Duitse oorlogsmisdadigers die na de oorlog een levenslange
gevangenisstraf uitzaten.
Het kamp, gelegen in Leusden aan de zuidrand
van Amersfoort, werd in 1939 in gebruik genomen als kazernecomplex voor
Nederlandse gemobiliseerde militairen. Vanaf 1941 deed het voor de Duitse
bezetters dienst als overgangskamp voor uitzending naar Duitsland, een werkkamp
of strafkamp. Het waren overigens niet alleen politieke tegenstanders van het
naziregime, er zaten ook opgepakte onderduikers die in Amersfoort werden
'voorbereid' op tewerkstelling in Duitsland, zwarthandelaren, sluikslachters,
Joden en gijzelaars. Het kamp stond onder commando van SS-Obersturmführer
Walter Heinrich.
Amersfoort was een berucht kamp. Kampbeulen
als de SS'er Kotälla maakten er de dienst uit en werden door niets in hun
barbaarse wreedheid beperkt. De kapo's, gevangenen die leiding gaven aan andere
gevangenen, traden meedogenloos op. De gevangenen moesten zwaar werk verrichten
en de verstrekte voeding was onvoldoende om daaruit de nodige energie voor het
werk te halen.
De familieleden van Jos Paridaen overleefden
de afgrijselijke martelingen en werden vrijgelaten in Amersfoort maar moesten
dan de weg naar huis te voet aanvatten, praktisch zonder kleding noch schoenen,
door een bezet gebied tijdens de lange helse winter. Die voettocht duurde lang,
was afmattend en gevaarlijk. Maar ze kwamen terug thuis. Zij konden heel
moeilijk over hun ervaringen tijdens de deportatie spreken na hun terugkeer
zoals de meesten slachtoffers van gruweldaden hun emoties inkapselden en
probeerden te vergeten door te zwijgen. Zij hadden een gruwelijk oorlogstrauma
opgelopen die tijd vroeg om te verwerken. Zij hadden teveel gezien en teveel
geleden om het ter sprake te brengen zonder lijden en zij behielden er een
blijvende aversie tegen de Duitse taal en ieder die de taal sprak. De
nakomelingen van de gebroeders Paridaen hebben maar fragmentarisch verhalen
gehoord en wat zij toch opgevangen hebben is samen met de inhoud van een
artikel, Familie Paridaen, De Duitse overval in Sint-Kruis. Nl. door G.A.C.
van Vooren, uit: Bijdragen tot de geschiedenis van W.Z. Vlaanderen, N° 4,
Heemkundige Kring W.Z. Vlaanderen 1976.
Jos Paridaen heeft de belevenissen van zijn
familieleden in beeld gebracht in een kunstwerk dat tijdens de WAK 2014 ten tentoongesteld wordt in het
gemeentehuis van Maldegem. Het is een combinatie van olieverf, acryl,
houtskool, potlood en gemengde technieken en handelt over de oorlogservaring
van de familie Paridaen.
Het geheel is het verhaal van de
gevangenneming van zijn grootvader en zijn vier zonen. Links zijn de beelden
die de angst en de afkeer voor de bezetter uitdrukken en van het verborgen
leven van de Nederlander die alles wat hij wil doen in t geheim moet doen. Het
beeld van de klaprozen in Sint-Kruis Nl. verwijst naar de oorlog, de klaprozen
staan immers voor de oorlog. Een ander werk geeft weer wat de mannen meemaakten
in het kamp.Wreedaardige Duitse bewakers en bloedhonden die hen die wilden
ontsnappen doodden of terughaalden, verwondden, sloegen of martelden. De
schijnexecuties maakten de gevangenen nog angstiger. Bepaalde details springen
in het oog, het prikkeldraad, de Duitse helmen, de klaproos en de
angstaanjagende hakenkruisen. Verder omvat de collage het schilderij van de
gekwelde echtgenote en moeder Margriet die achterbleef en die zich zorgen
maakte om haar man en zonen. Beelden spookten door haar hoofd van wat er met
haar geliefden gebeurde. De achtergeblevenen, de echtgenoten van de zonen
vragen zich af of er nog toekomst zal zijn voor hen samen. Verder is er het
doodsbeeld van een van de broers die aan tyfus leed. De beelden drukken
vertwijfeling uit. De figuren hebben constant een doodsbeeld voor zich. De
grafsteen met duifje is het graf van een bemanningslid van een neergehaald
vliegtuig. De oorlogsbeelden rechts tonen een sprankeltje hoop. De geallieerden
zijn op komst en meteen ook de ondergang van het Duitse Rijk. De vlaggen duiden op de bevrijding. Als
laatste beeld is er de thuiskomst, de margrieten omgeven de beelden van de
ouders Paridaen en verwijzen naar, Margriet de naam van de moeder en echtgenote
Paridaen.
Het geheel schetst meteen een beeld van
eigentijdse conflicten, een teken van de menselijke machtswellust, dwaasheid en
ijdelheid.
Zoals beroemde schilders de verwoesting en de
meedogenloosheid die de oorlog met zich meebrengen (Guernica van Picasso, 1937)
hebben vereeuwigd in een kunstwerk, zo kan Jos Paridaen de gevoelens uitdrukken
op doek, die de vernedering van de menselijke ziel door de bezetter weergeven.
Troosteloos onheil inspireert kunstenaars tot intensieve creativiteit.
Opstaan, klimmen, maar ook struikelen en
vallen, zijn houdingen die gepaard gaan met emotie. Letterlijk, maar ook en
vooral in de figuurlijke zin van het woord. Iets voor ogen hebben, de weg
zoeken, klauteren, zweten en ploeteren, gedacht hebben de top te hebben
bereikt, maar genadeloos naar beneden vallen, soms en maar al te vaak ten koste
van heel veel pijn en kopzorgen. Een mens wordt ook in het werkelijke leven
geconfronteerd met onmacht en overheersende, absolute dominantie, frictie,
conflict en strijd. Helaas zien we daar al te vaak tragische voorbeelden van in
Syrië, Azië, N. Korea enz. 100 jaar geleden brak wereldoorlog I uit en nog
steeds woeden overal ter wereld oorlog en destructie, het vernietigen houdt
nooit op. Ook in de directe omgeving en zelfs verborgen voor de buitenwereld
botst de mens op overheersing en wordt teruggeslagen door onmacht. Jos Paridaen
probeert op een subtiele manier enkele facetten van deze tragiek van het
universele leven weer te geven in zijn indrukwekkende werken. Uiteindelijk zal
hulp, medeleven en vriendschap, de negatieve krachten overwinnen, themas die
weerspiegeld worden in zijn werken. Creatief werken gaat gepaard met zoeken en
aftasten, vallen en opstaan, verwerpen en omarmen, verbazen en verachten,
vechten en verliezen en soms grandioos verrast worden. De neerslag van een
leefwereld, de natuur en de mens, de hoogte- en de dieptepunten van de
samenleving, wordt weergegeven in de talrijke soms aangrijpende, maar ook
speelse, levensechte doeken van Jos Paridaen.
Amersfoort, informatie via internet.
Link naar
fotoreeks:
https://plus.google.com/photos/116688562905656264433/albums/6001080812537938417Picasaweb
|