De Open Vld wil, als liberale partij, de partij van de meritocratie zijn: niet je afkomst telt, wel je verdienste en harde werk.

Uit de lijstvorming blijkt echter het tegendeel...

Bart Brinckman maakt deze analyse vandaag in De Standaard



POLITIEK NU OOK BIJ OPEN VLD EEN FAMILIEZAAK

Partij heeft het moeilijk om spectaculaire namen aan te trekken

,,Niet waar je vandaan komt, maar waar je naartoe gaat, telt. Niet je afkomst is belangrijk, maar je toekomst.'' Open VLD-premier Guy Verhofstadt bij zijn federale beleidsverklaring in oktober vorig jaar. Bij alle partijen valt de lijstvorming in de laatste plooi. Carrières worden nu gemaakt en gekraakt. Bij de één overheerst opluchting, de ander moet een bittere pil slikken. Zeker in partijen die rekenen met een krimpscenario - met de Vlaamse liberalen op kop - worden harde noten gekraakt. Open VLD-fractieleider in de Kamer Fons Borginon kreeg de zwaarste vernedering. De partij stuurde hem wandelen. Goed een jaar geleden moest de laatste Volksunievoorzitter uit de geschiedenis zijn nieuwe partij te hulp snellen nadat Rik Daems niet langer als fractieleider kon functioneren. Borginon mocht het vuile werk opknappen, liet zich daarbij financieel in de zak zetten en krijgt nu de rekening: een ezelsstamp. Hij heeft groot gelijk te bedanken voor de eer om voor de partij te gaan werken. De Antwerpenaar moest wijken voor een gouwgenoot met een veel bekendere naam: Willem-Frederik Schiltz. Nauwelijks enkele maanden geleden dacht de zoon van wijlen Hugo Schiltz niet eens aan een politieke carrière. Straks zit hij in het parlement. Of Willem-Frederik erin zal slagen om de zieltogende Antwerpse Open VLD-afdeling nieuw leven in te blazen, valt te betwijfelen. Of hij zoveel stemmen zal halen, blijft ook een groot vraagteken. Op het einde van zijn carrière haalde zijn vader miezerige uitslagen. ,,Dat hij op dit moment de stap durft te zetten, nu de peilingen ons in het verlies zetten, toont aan met welk engagement hij in de politiek stapt'', vertelde Open VLD-voorzitter Bart Somers gevat. Willem-Frederik Schiltz nu aantrekken is om twee redenen niet gespeend van symboliek. Vooreerst bewijst het dat in de politiek de afkomst, in tegenstelling tot wat Verhofstadt in al zijn bevlogenheid beweert, erg belangrijk is. Zeker Open VLD maakt het deze keer bont. Naast Schiltz krijgen ook Mathias De Clercq (eerste opvolger Kamer, Oost-Vlaanderen) en Jean-Jacques De Gucht (tiende plaats Senaat) uitzicht op een politieke loopbaan. Niemand beweert dat deze jongeren geen talent hebben. Maar zonder hun achternaam stonden ze elders. Natuurlijk gaat het niet om een nieuw fenomeen. Ook SP.A grossierde in kinderen met een bekende achternaam (Freya Van de Bossche, Peter Vanvelthoven, Bruno Tobback, Maya Detiège en enkele mindere goden) al lijkt de trend bij de socialisten over haar hoogtepunt heen. Bij CD&V profiteren Tom Dehaene en Elke Tindemans dan weer van hun afkomst. Straks wordt de Vlaamse politiek een zaak van slechts enkel families, zoals trouwens ook de vaderlandse politiek bij het ontstaan van België. (Al waren die families toen nog van adel.) Bij Open VLD zegt het ook iets over de bloedarmoede om spectaculair nieuw volk aan te trekken. Zeker, de liberalen hebben best wel geprobeerd om een bekend journalist weg te plukken of een geëngageerde Vlaming naar het parlement te sturen. Maar de partij worstelt met slechte toekomstperspectieven. Zoiets zet mensen niet aan om een stap in het onbekende te zetten. Het fonkelnieuwe voorvoegsel van de partijnaam klinkt momenteel niet uitnodigend. Niet moeilijk dat ,,Open'' na de verkiezingen, in tegenstelling tot wat de partijtop beweert, gewoon weer zal verdwijnen. Zowel SP.A als CD&V slaagden erin om enkele interessante namen aan te trekken. De socialisten zochten het vooral in kringen van hoogleraars. Maar het engagement van Marleen Temmerman en Christine Van Broeckhoven (gezondheid) kan in het parlement erg nuttig zijn. CD&V schoot met het aantrekken van gewezen Volvo-manager Peter Leyman zelfs intrinsiek de hoofdvogel af. Partijen blijven onverdroten speuren naar nieuw bloed om de kiezer te verleiden. Groen! zoekt het dezer dagen zelfs in artistieke kringen om haar senaatslijst op te fleuren. Zolang partijen daarbij niet vervallen in een expeditie naar bekende Vlamingen blijft dat een verrijkende optie. Helaas, lang niet alle nieuwkomers groeien uit tot een succesverhaal. SP.A en Spirit nemen momenteel afscheid van Staf Nimmegeers en Lionel Vandenberghe. Nooit konden die zich waarmaken. De lijstvorming etaleert dat het steeds moeilijker wordt om onafgebroken met een politiek engagement in eigen levensonderhoud te voorzien. Carrières worden grilliger. Op termijn heeft de kwaliteit van het parlement alleen te winnen bij de bevruchting tussen ervaren politici en oudere nieuwkomers die in andere segmenten van de samenleving hun sporen hebben verdiend. Alles wordt een stuk minder voorspelbaar. Ook voor de militanten wordt het wennen. Maar in een tijd dat partijen kiezers en organisaties met tijdelijke contracten aan zich binden, kan niemand verwachten dat het politiek personeel hetzelfde blijft. Of dezelfde achternaam draagt. In De Handelingen blikt de redactie terug op de politieke actualiteit van de afgelopen week.