EEN PAASSTAVAZA
'Stavaza', Ben Weyts, mijn kabinetschef (en sinds kort onze ondervoorzitter), gebruikt de afkorting vaak in mails. "Theo, graag stavaza in dossier hervorming buitengewoon onderwijs voor Geert. Thx Ben" zoiets bijvoorbeeld. (Waarna ondergetekende uiteraard vlot aan de slag gaat om een korte 'stavazanota' op te maken...)
Genoeg geleuterd, wat is in feite de politieke stand van zaken bijna 10 maanden na de verkiezingen?
Theo tuurt's paasnota in 10 vaststellingen:
1/ Het kartel staat onder hoogspanning, ook CD&V is erg onzeker van haar zaak, de verkiezingen van 2009 maken de partij bloednerveus. 2/ De N-VA heeft een behoorlijk parcours gereden tot dusver, Bart De Wever blijkt een erg behendig chauffeur. Iedereen kent de N-VA, onze naambekendheid is maximaal gestegen door deze crisis; 3/ De eerste fase van de staatshervorming is een smakelijk voorgerecht maar ook niet meer dan dat. De tweede fase wordt een zware dobber, Leterme zet in op het arbeidsmarktbeleid waarbij hij niet lijkt te willen raken aan de RVA; B-H-V splitsen via onderhandelingen is in mijn ogen onmogelijk; 4/ Uiterlijk in juli stopt deze politieke marathon, of er komt een degelijke staatshervorming en een splitsing van B-H-V en we stappen in de regering, of er komt niets en we gaan in de oppositie, met of zonder CD&V; 5/ Yves Leterme heeft heel wat krediet verloren, zowel bij zijn partijgenoten als bij zijn kiezers; 6/ Het land davert op haar grondvesten, onafhankelijkheid is een bespreekbare optie geworden; 7/ De grootste onafhankelijkheidspartij, het VB, heeft geen enkele bijdrage geleverd aan onze zaak. Het cordon sanitaire is steviger dan ooit; 8/ De kiezer is minder volatiel dan velen denken, de kartelformule met CD&V is en blijft de garantie op het politiek leiderschap in Vlaanderen; 9/ Het federaal regeerakkoord heeft zeker haar goede kanten maar telt minstens zes negatieve communautaire punten, gaande van de beschamende regularisatie van de Franstalige artsencontingenten tot het overschrijden van gemeenschaps- en gewestbevoegdheden (o.a. sport, cultuur, economie, wetenschapsbeleid, grootstedenbeleid,...). In het (voor mij) erg belangrijke hoofdstuk 'asiel en migratie' wordt de regularisatieprocedure nog maar eens versoepeld en 'illegalen illegalen' (mensen die nooit een erkende verblijsvergunning hebben gehad) worden beloond met een verblijfsvergunning als ze willen werken. Tot slot blijft de kennis van de landstaal van het gewest van vestiging (in het Vlaams Gewest dus het Nederlands) niet verplicht bij naturalisatie of gezinshereniging; 10/ Het hele politieke veld is onstabiel, een grote herverkavelingsoperatie loert om de hoek;
Als uitsmijter volgende kritische bedenking:
De N-VA hield eind december een congres met als 'wortel' CD&V's belofte op een grote staatshervorming tegen 23 maart. Daags na onze goedkeuring (en de beslissing om 5 vertrouwensstemmen te leveren aan Verhofstadt III) zei Leterme doodleuk in Ter Zake dat 23 maart toch niet echt een deadline is 'maar dat de richting duidelijk moet zijn tegen 23 maart'. Afgelopen dinsdag hield de N-VA een cruciaal partijbestuur met als 'wortel' CD&V's belofte op een grote staatshervorming tegen 15 juli. Daags na onze goedkeuring (en de beslissing om 5 vertrouwensstemmen te leveren aan Leterme I) zei Leterme doodleuk in de Gazet van Antwerpen dat we geen al te hoge verwachtingen mogen koesteren op een grote staatshervorming...
Zo stelt Leterme dat hij zich door ons nooit zal laten 'gijzelen', dat de regionale korting op de vennootschapsbelasting al bij al toch niet zo een goed idee is, dat er in ruil voor de splitsing voor B-H-V ook 'iets in moet zitten voor de Franstaligen', dat de gewesten 'grotere zeggenschap' moeten krijgen in het arbeidsmarktbeleid, dat we ook moeten leren blij te zijn als we niet al onze punten binnenhalen, dat we te sterk op symbolen gefocusd zijn en als klap op de vuurpijl zegt hij dat hij met zijn eerste fase een heus 'huzarenstukje' heeft afgeleverd.
Ge moet maar durven. Maar toch kijk ik er niet van op, waar ik wel van opkijk is volgende erg luciede opmerking: "Kijk, bij sommige mensen van de N-VA wringt het dat ik eerste minister wil zijn van alle Belgen en dat ik België niet op de helling wil zetten. Zij hebben een andere mening. En ik respecteer die. Maar zij zullen moeten leren leven met ons standpunt: mijn partij blaast België niet op."
En zo komt de aap uit de mouw, ook al weet ik dat onze partij steeds heeft gezegd dat wij kiezen voor de geleidelijkheid, wringt hier wel degelijk het schoentje. Want zolang CD&V niet bereid is om de ultieme conclusie te trekken, zal ons kartel iets onnatuurlijks blijven hebben. En vroeg of laat zullen we die knoop moeten doorhakken. Hoe pijnlijk en risicovol ook...
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Letterlijk zegt Leterme het volgende:
Waar ligt de lat voor het tweede pakket staatshervorming? Wat is prioritair?
"Het arbeidsmarktbeleid. Voor mij is het belangrijk dat de gewesten grotere zeggenschap krijgen over de middelen voor activering van werklozen. De werkloosheid in Vlaanderen en Wallonië verschilt erg. Dat vereist een specifieke aanpak. Ideaal zou zijn dat er ook een stuk responsabilisering komt. Wie goed werkt, moet worden beloond. Maar een gewest dat slecht presteert? Dat moet nog bekeken worden. Er moet een intelligent bonus-malussysteem worden uitgedokterd. Al denk ik dat in Wallonië de werkloosheid ook gunstig zal evolueren."
Fiscale autonomie?
"Er zijn nu al mogelijkheden, die trouwens niet helemaal worden opgebruikt. Met de overheveling van de huurwetgeving zou je bovendien een homogeen bevoegdheidspakket wonen, inclusief woonfiscaliteit, kunnen maken. Medebevoegdheid van de gewesten voor aftrekken in de personenbelasting voor alles wat met huisvesting te maken heeft. Voor gezinsfiscaliteit kunnen we ook zo'n oefening maken. De gewesten hebben nu al inspraak voor de dienstencheques. Waarom niet voor aftrekken voor kinderen en kinderopvang? Voor de vennootschapsbelasting moet je oppassen voor de verhuizing van de maatschappelijke zetels."
Het eerste pakket zijn maar borrelhapjes?
"Dat wordt denigrerend zo genoemd. Ten onrechte vind ik. De huurwetgeving, verkeersveiligheid, minder doden op de weg, tewerkstelling van sociaal zwakkeren zijn, dat zijn voor mij belangrijke thema's. Voor de Vlaamse volksbeweging en voor sommige N-VA'ers niét. Spijtig. Weet u, ik vind dat wij op het vlak van de staatshervorming de jongste maanden een huzarenstuk hebben afgeleverd. Een jaar geleden pakte Di Rupo mij tijdens een meeting in Brussel, in dezelfde zaal als ons toetredingscongres, keihard aan. Hij vertrouwde mij niet. Hij had het over een striptease, het uitkleden van België, en hij ging dat niet toelaten. Er zou nooit een staatshervorming komen. Wel, nu aanvaardt men wél dat dit land een staatshervorming zal kennen. Dat is dankzij onze vasthoudendheid. En dan zegt men: hij is twee keer mislukt. Neen, ik heb twee keer woord gehouden!"
Wat doet u met Brussel-Halle-Vilvoorde?
"Alsof ik dat vandaag in de krant wil zetten... We zoeken het juiste moment om dat aan te pakken. Het is één van de moeilijke dossiers die ik op mijn tafel vind. Naast een aantal andere: een niet-ideale oplossing voor ons energievraagstuk - en dan druk ik mij voorzichtig uit - , een moeilijke begroting, een snel-Belgwet die niemand goed vindt, te weinig gevangeniscapaciteit, gaten in het jeugdrecht, en dus ook een aanpassing van de kieswetgeving die heeft geleid tot het probleem B-H-V. Ik heb die dossiers geërfd en ik zal die moeten opkuisen. Over B-H-V wil ik dit zeggen: het moet een onderhandelde oplossing zijn, en dat is nooit eenzijdig. Er moet dus voor de Franstaligen ook iets inzitten."
In juli, bij de evaluatie, zal uw kartel onder druk komen te staan. Wat kiest u: regering of kartel?
"Ik zal die keuze maken zoals ik die in oktober en november hebt gemaakt."
Dus voor het kartel?
"Ja, maar niét voor een gijzeling. Men moet ook een akkoord kunnen goedkeuren dat niet ál onze punten bevat. Zelfs met blijdschap. Ik vind het jammer dat de N-VA zo meewarig doet over het eerste pakket. Daar zitten écht goede dingen in. Ik vind het spijtig dat soms te sterk de nadruk wordt gelegd op symbolen. Daarom zeg ik in alle duidelijkheid: als de N-VA op een bepaald moment vindt dat het om die en die reden niet genoeg is, en ik vind die reden niet verantwoord, dan gaan wij onze verantwoordelijkheid opnemen. We zullen nooit volledig in één keer krijgen waar we van dromen. Niemand. Nooit."
"Kijk, bij sommige mensen van de N-VA wringt het dat ik eerste minister wil zijn van alle Belgen en dat ik België niet op de helling wil zetten. Zij hebben een andere mening. En ik respecteer die. Maar zij zullen moeten leren leven met ons standpunt: mijn partij blaast België niet op."
Als u de N-VA kwijtspeelt, dan verliest u kostbare zetels.
"Als ik nog groter had willen worden, dan had ik Dedecker moeten toelaten."
Hoelang bestaat Leterme I?
"Wij gaan voor de volle legislatuur. Dus tot in 2011. En voor de volle uitvoering van wat afgesproken is. Ook de staatshervorming."
Yves Leterme: de ongijzelbare
Het VB: meer dan ooit politiek irrelevant
|