Butare wo-o, Volare owé-o

Het heeft eventjes geduurd voor we ons terug op het wereldwijde web konden aansluiten, maar hier zijn we dan terug. Er is ondertussen al heel wat te vertellen. De zondag na onze aankomst begaven wij ons voor het eerst onder de Rwandese bevolking in de hoofdstad Kigali. We waren alle drie even hard onder de indruk als dat de rwandezen waren van die wandelende melkflessen. Het centrum van kigali is een mierennest van mensen, een wirwar van straatjes, een heksenketel van mototaxi’s/auto’s/busjes... Kinderen komen naar je, raken je hand aan en roepen ‘Muzungu, muzungu’, het rwandees voor blanke. Door onderschatting van de afrikaanse zon en de onthouding van zonlicht tijdens onze koudste Belgische winter sinds lang, leidde onze eerste verkenningstocht al onmiddelijk tot roodverschroeide huiden en pijnlijke nachten.

De volgende dag waren we al veel meer op ons gemak in de stad, de mensen staren je aan met ogen die bijna uit hun kassen rollen, maar los van dat zijn ze super vriendelijk, goedlachs en lief. Onze trip ging langs het goed beveiligd fort van de Belgische ambassade, waar we dankzij een connectie van Julie’s grootouders toch binnen zijn gelaten. Vervolgens hebben we een bezoekje gebracht aan ons appartement in Kigali voor over 6 weken, waarbij we geweldig verloren zijn gelopen, want in Rwanda kent niemand een straatnaam. Onderweg tijdens het wandelen, fluisterde Silke opeens verschrikt, ‘er loopt een man achter ons met een speer in zijn hand..’ Helaas had ze niet goed gekeken en liep de arme man bij nader inzien met een paraplu niet gewapend tegen blanken maar tegen tropische regens. Na het vervolledigen van onze boodschappenlijst, gingen we terug naar onze uitvalsbasis ‘Auberge Beauséjour’. Dinsdagmorgen hebben we onze trip gepakt en gezakt verder gezet richting Butare helemaal in het zuiden van het land. De busreis was een heel mooie ervaring. Rwanda is een zeer groen land, en zijn bijnaam het land van ‘Mille collines’ is niet overdreven.

Butare, de tweede grootste stad van Rwanda, blijkt niet meer te zijn dan 1 geasfalteerde lange straat waarrond een aantal wijken liggen met stoffige en soms zeer modderige straatjes. We hadden op voorhand geen verblijf kunnen regelen daar we de opgegeven adressen nooit hebben kunnen bereiken. Céline en Silke hadden, gelukkig genoeg, bij het afhalen van ons visum op de ambassade in België Emanuel, een rwandese professor economie leren kennen, die de taak voor onze huisvesting op zijn rug had genomen. Hij heeft zijn PhD in Louvain-La-Neuve gedaan en zou blijkbaar goed geholpen zijn door belgische studenten, en nu was het volgens hem zijn beurt. Dus zo gezegd, zo gedaan, bij aankomst hadden we een afspraak met Emanuel en hij zou ons huizen laten zien... Het was, niet overdreven, een huzarentocht. Het eerste huis was veel te groot, een zaal met daaraan 4 slaapkamers met elk hun eigen badkamer, niet bemeubeld en erg ongezellig. De eigenaar beloofde ons, in geval dat we het appartement namen tegen de avond te zorgen voor 3 bedden, 3 matrassen, 1 tafel, 3 stoelen, 1 kookfornuis, zetels voor 3 en 1 bureau. Maar een hoog stemmetje in ons hoofd fluisterde ons wantrouwig toe, dat, aan het tempo waarmee de mensen in het Zuiden leven het wel nog even zou duren voordat wij in een bed zouden kunnen slapen. Op naar het volgende huis. Dat zag er op het eerste zicht wel charmant uit, ondanks dat het op meer dan een uur stappen van het ziekenhuis was. Het lag in de nieuwe wijk Taba. De living met een salon en eettafel was best gezellig, maar daar stopte het ook. Alle kranen waren afgekraakt of geslaan, het wc was stuk, de bedden zagen er erbarmelijk uit om dan nog maar te zwijgen van de keuken. Eigenlijk had het wel iets griezeligs, alsof het overvallen en vernield was. Dus vroegen we, met beschaamde kaken aan Emanuel, of hij nog iets voor ons in petto had. Wat wel een beetje vervelend was, aangezien wij ons verplaatsten met taxi’s en Emanuel er op stond deze te betalen. Hij zei dat hij eerst zelf ging gaan kijken naar het derde alternatief of het effectief wel iets was. En... we hoefden elkaar zelfs niet aan te kijken, we dachten alle 3 onmiddellijk: ‘Ja, dat is het.’ Het is een groot ommuurd huis van 3 verdiepen, waar de onderste verdieping bewoond wordt door een canadese die getrouwd is met een rwandees, de tweede verdieping staat leeg en wij bezetten de eerste verdieping. We hebben rond om rond terras en beneden is er een tuin. We huren het aan een priester, Abbé Gabriel, die ons een betrouwbare man lijkt. Er is ook een tuinman/wachter, Deo Gratias, die erg vriendelijk en super schattig is maar helaas geen woord frans of engels spreekt. We kunnen niet koken, en we hebben al 1x waterpanne gehad, maar voor de rest kunnen we niet klagen. In Silke haar kamer was er niets om een muskietennet aan te bevestigen de priester heeft zich opgeofferd daar iets aan te veranderen. Na door de lattenbodem van het bed te zakken, een brok plaaster uit het plafond te trekken en vervolgens de gordijnbak met gordijnen eraan in zijn val mee te sleuren, hangt er uiteindelijk toch een nageltje. Merci prêtre!

Het weer is hier uiterst aangenaam, erg warm maar niet bedrukkend (misschien wel iets aangenamer dan Kigali). Maar in 2 minuten kan de hemel, angstaanjagend zwart worden en komen er druppels zo dik als een dikke bromvlieg naar beneden. Dan ben je in een fractie van een seconde doorweekt tot op je huid. En de straten in onze wijk of beter aardewegels worden dan een grote modderstroom. Wel vervelend om dan toe te komen in het ziekenhuis met slijk tot aan je ...

Stage... Wij zijn vorige week woensdag alle drie begonnen met de stage pediatrie in het universitair ziekenhuis van Butare. De kinderafdeling bestaat uit 2 grote zalen met telkens ongeveer 14 bedden en 2 kleine neonatologiezaaltjes. Gelukkig waren we al wat ingelicht door onze vorige collega’s want pediatrie in Rwanda heeft weinig overeenkomsten met pediatrie in Belgenland...

De dag begint er om 7h30 met een stafvergadering (wat betekent dat wij om 5u30 moeten opstaan), die geleid wordt door 2 oudere professoren. Op de staf worden de nieuwe patienten voorgesteld door de laatstejaarsstudenten geneeskunde, de “internes”. Deze internes, 5 in totaal, doen eigenlijk al het dokterswerk op de afdeling. Op de staf bekijken de proffen wel eens een onderzoeksresultaat of stellen ze wel het één en het ander in vraag, maar finaal zijn het vooral de internes die de patiënten opvolgen, voorschriften schrijven, labo’s aanvragen,...

Elke interne is ook 1 of 2 nachten per week van wacht. De kans is reëel dat ook wij volgende week af en toe een bed (helaas waarschijnlijk het grauwe guestbed...) bevolken in het ziekenhuis. We’ll keep you up to date!

Elk opgenomen kind heeft een “care-taker” bij zich. Meestal is dit de moeder, soms een grootmoeder of een oudere broer/zus. Deze care-taker zorgt ervoor dat het kind gewassen wordt en eten krijgt. Zowel de care-takers als de dokters blijven continu stoïcijns kalm, wat voor ons soms zeer vreemd is, zeker wanneer er belangrijke onderzoeken om bizarre redenen geannuleerd/verzet worden of wanneer (soms levensnoodzakelijke) geneesmiddelen niet voorhanden zijn of niet kunnen betaald worden.

De schrijnendste taferelen zie je helaas op de prematurenafdeling. De kinderen liggen er soms wat aan hun lot overgelaten... Urine en stoelgang blijft in de couveuse liggen tot er iemand het doekje vervangt, voedingssondes die slecht gepositioneerd zijn worden herplaatst nadat het kind de voeding ophoest, prematuren die niet bijkomen in gewicht krijgen pas een echo-onderzoek wanneer ze op leven na dood zijn...

Ook gevonden kinderen worden binnengebracht op neonatologie. Kevin is de vierde baby op 3 maand tijd die er opgevangen wordt... Helaas kan hij niet in het weeshuis van Butare terecht want dat zit vol. Zijn moeder die hem achtergelaten heeft is ondertussen al onderschept door de politie en zit nu in de gevangenis. De kans bestaat dat Kevin zijn moeder vervoegt in de gevangenis of dat hij naar een ander weeshuis wordt gebracht...

Wij blijven nog 2 weken op pediatrie, vervolgens gaan Céline en Silke voor 3 weken naar de afdeling chirurgie en Julie gaat naar verloskunde. We hopen om nog een weekje verloskunde te kunnen doen in het Kabutare District Hospitaal. Tot zover de derde lezing, met de complimenten van Abbé Gabriel.

06-03-2010, 00:00 geschreven door Silke, Julie en Celine