Ik heb twee kinderen, die 13 en 16 jaar oud zijn. Een van de dingen waar ik apetrots op ben, is dat ik ze heb leren fietsen toen ze 3 of 4 jaar waren. Niks bijzonders, hoor ik u denken. En toch ben ik er o zo fier op. Waarom? Misschien omdat de klus in amper 45 minuten geklaard was en omdat alles verliep zonder spanning, ergernis of traantjes. Wellicht ook omdat ik alles in het werk had gesteld om een omgeving te vinden die perfect was om te leren fietsen. En uiteraard ook omdat het gelukt is.Niettemin heb ik me al vaak afgevraagd waarom die ervaring zó belangrijk is voor mij. Vandaag, ruim 10 jaar na datum, heb ik het antwoord gevonden: zonder dat ik er mij destijds rekenschap van gaf, beleefde ik mijn eerste échte ervaring als coach. Tussen coachen en iemand leren fietsen is er inderdaad meer dan één gelijkenis, zo blijkt.
DE INGREDIËNTEN
1. Een terreinFietsen: een stuk gazon dat lichtjes, nauwelijks merkbaar afhelt. Deze! zachte, zij het onregelmatige glooiing boezemt het kind geen angst in: als het valt, zal het zich geen pijn doen. Door de helling maakt het fietsje makkelijker snelheid, al moet het kind wel trappen om overeind te blijven en vooruit te gaan.Coachen: een goed doordachte omgeving die veiligheid uitstraalt. Vertrouwen en vertrouwelijkheid. Begeleiding die de gecoachte aanmoedigt om risico's te nemen (versta: zijn comfortabele positie op te geven) en zichzelf te overtreffen teneinde het doel te halen. De gecoachte komt daarbij zelf met zijn eigen oplossing.
2. Een boomFietsen: het te bereiken doel, op zo'n 3 à 4 meter afstand van het vertrekpunt.Coachen: het te bereiken doel (de beoogde toestand) in tegenstelling tot de huidige toestand.3. Een fietsFietsen: laag zwaartepunt, dikke bandjes met het oog op meer evenwicht en minimale schade bij een valpartij.Coachen: het materiaal, de instrumenten, de methodes van! de coach.
HET STAPPENPLAN
Stap 1: Beide hoo fdrolspelers leggen samen het doel vast, in alle rust en vertrouwenFietsen: de papa en het kind spreken af dat de boom bereiken het doel is.Coachen: de coach en de gecoachte leggen de beoogde toestand vast.
Stap 2: Drie-twee-één start!Fietsen: papa vraagt zijn kind om op de fiets te gaan zitten en het eens te proberen. Het kind neemt het stuur vast en stuurt zelf. Papa volgt het kind van nabij en moedigt het enkel aan met zijn stem. Papa houdt het kind niet of nauwelijks vast, of toch zeker niet lang.Coachen: aan de hand van vragen die de gecoachte kunnen destabiliseren, zet de coach de gecoachte ertoe aan om zelf te putten uit vaak onvermoede eigen middelen.
Stap 3: Blijven proberen!Fietsen: zolang het kind niet krachtig genoeg trapt, zal het zijn evenwicht verliezen. Dan stopt het en daarbij komt het vaak ten val. In dat geval maakt de papa er helemaal geen drama van en moedigt hij het kind aan om ! opnieuw te vertrekken.Coachen: met zijn hartelijke en gestructureerde aanwezigheid staat de coach in voor welwillende begeleiding van de gecoachte. Hij relativeert en houdt de gecoachte zo nodig bij de les.
Stap 4: Schitterend, doe zo voort!Fietsen: de papa noteert en becommentarieert de vorderingen van zijn kind. Hij feliciteert het en moedigt het geduldig aan om vol te houden: het einddoel is in zicht en het kind maakt duidelijk vorderingen.Coachen: de coach moedigt de gecoachte aan en geeft voortdurend feedback.
Stap 5: We zijn er!Fietsen: het kind vindt geleidelijk aan een evenwicht, zowel qua traptechniek als qua snelheid. De ietwat onregelmatige ondergrond komt zijn reactievermogen, zijn soepelheid en dus ook zijn evenwicht ten goede.Coachen: de gecoachte schakelt zijn eigen middelen en ervaring in om de beoogde toestand te bereiken. Ondanks de veranderingen die zich in de gecoachte voltrekken, vindt h! ij een nieuw evenwicht.
Stap 6: Bekrachtiging en einde Fietsen: mama wordt erbij gehaald om het talent van haar kapoen te bewonderen. Papa pinkt een traan weg. Wedden dat hij er jaren later nog vol ontroering over praat?Coachen: het behaalde resultaat wordt bekrachtigd. Het coachtraject loopt ten einde. Beide partijen zijn tevreden. Jean-Pascal Bousez, coach (jpbousez@hotmail.com)
|