Op dat moment in Turkije

In 1985 werd Reporters Without Borders (RWB) opgericht. De organisatie, die in het Nederlands Verslaggevers Zonder Grenzen heet, ijvert ervoor dat de vrijheid van pers en de vrijheid van informatie overal ter wereld gerespecteerd worden. Eén van haar belangrijkste aandachtspunten is dan ook internetcensuur. Jaarlijks publiceert Reporters Without Borders de Press Freedom Index, waarin landen gerangschikt worden op basis van persvrijheid.

We nemen de editie van 2011-2012 even onder de loep. De lijst wordt aangevoerd door twee Scandinavische landen: Finland en Noorwegen. Estland en Nederland volgen op een gedeelde derde plaats en Oostenrijk vervolledigt de top 5. Het eerste niet-Europese land (Kaapverdië) staat op plaats 9. België is terug te vinden op de 20ste plaats (op een totaal van 179 beoordeelde landen). Helemaal onderaan de rangschikking vinden we Turkmenistan, Noord-Korea en Eritrea. Die landen worden door RWB beschreven als “absolute dictatorships that permit no civil liberties.” Ze worden voorafgegaan door Syrië, Iran en China. Ook over die landen kan RWB weinig positiefs zeggen: “three countries that seem to have lost contact with reality as they have been sucked into an insane spiral of terror.”

Een land springt bijzonder in het oog, namelijk Turkije. Het land op de grens van Europa en Azië staat pas op plaats 148, niet bepaald schitterend voor een staat die de ambitie heeft om toe te treden tot de Europese Unie. RWB verklaart de lage ranking als volgt: “Far from carrying out promised reforms, the judicial system launched a wave of arrests of journalists that was without precedent since the military dictatorship.”

Het commentaar van RWB toont dat er een duidelijk probleem is in Turkije op het gebied van persvrijheid. Het bekendste geval van internetcensuur is waarschijnlijk de blokkade van Youtube van 2007 tot 2010. De filmpjeswebsite was toen geblokkeerd nadat een rechtbank geoordeeld had dat er beledigende video’s op stonden over Atatürk, de eerste president van het moderne Turkije. “The video clip in question was deemed illegal under Law No. 5816 on Crimes Against Atatürk, and article 300 of Turkish Criminal Code.” (Akdeniz & Altiparmak 2008: 8) Niettemin bleef Youtube voor heel wat Turken toegankelijk via omweggetjes. Nadat het beledigende materiaal verwijderd was, ging de website weer open.

Maar er zijn meer problemen dan alleen de Youtube-blokkade. Journalist Piet de Moor schreef in 2012 een artikel op de website van Knack, waarin hij het hoge aantal arrestaties van journalisten in Turkije ter sprake brengt. Volgens de Moor zitten er honderden journalisten in Turkse gevangenissen, officieel wegens schending van antiterreurwetten. De precieze aanklachten zijn vaak onbekend “want het Turkse openbaar ministerie is bevoegd om de inhoud van de aanklachten geheim te houden.” De Moor citeert ook Mehmet Altan, een professor aan de Universiteit van Istanboel. Altan zegt dat de regerende AK-partij (van premier Erdogan en president Gül) niet toelaat dat ze negatief in beeld gebracht wordt.

28-11-2012 om 00:00 geschreven door Carmino D'haene