We gaan op weekend naar Saly waar we een huisje huren. Op zondag doen we er mee aan de lokale '10miles'-loopwedstrijd. Daan enVinnie lopen 2km. Het driekoppig BD-team - Oona/Goele/Nele - loopt 5km en Christof 10km. Voor de rest maken we er een rustig weekendje aan strand en zwembad van.
Daan en Nette lijken de laatste dagen een sprongetje met de Franse taal te (willen) maken. Ze oefenen in de auto Frans met mekaar. Top! We proberen hen extra te ondersteunen door aan tafel wat vaker Franse woorden te gebruiken en ook ons huis hangt vol met post-its 'salle de bains', 'cuisine', ... Die taalverwerving gaat toch niet vanzelf, maar op de ene of de andere manier heeft dat hoegenaamd geen impact op Daan en Nettes welzijnsgevoel. Ze zijn hier content en relax en immer hun vrolijke zelf. Maar Frans horen we hen nog steeds zelden praten.
Bij Nette vlot het lezen zeer goed. Ze oefent heel graag en vraagt er elke avond zelf naar. Ook Daan doet het goed op school. We verwonderen er ons een beetje over dat ze hier in het derde leerjaar nog niets met de maaltafels hebben gedaan terwijl dat er in België zo ingedrild werd vorig jaar. Toch iets om wat op te volgen... Wat ze hier dan weer wel hebben is het vak 'burgerschap'. Ik zou het aan Patrick Loobuyck moeten melden. De les van vandaag: De rechten van het kind. Prachtig toch!
Christof, Daan en Nette halen Nele op in Dakar na een week opleiding. We trekken voor twee dagen naar Lac Rose. Op zondag hebben de junior-coöperanten van BTC er afgesproken en wij mogen ook komen. Sinds deze week is er bij BD immers ook een junior aan het werk: Oona. Op het meer liggen veel kleine bootjes waarnaast telkens iemand zout uit de bodem staat te schuppen. Het zout wordt vervolgens aan opkopers verkocht aan de oever. Het meer ziet er niet zo proper/toegankelijk uit dus zwemmen doen we vooral in het zwembad van het hotel. Het Lac Rose ligt aan 'la grande Côte' ten noord-oosten van Dakar. De zee is er wilder, maar wel heel mooi. Om er door het mulle zand te geraken mag Christof de 4x4 van onze Mitsubishi Pajero testen. Jongensplezier verzekerd!
De komende weken is het bij Nele alle hens aan dek om de baseline studie bij 500 dorpelingen en een gemeenschappelijke database voor de 11 partnerorganisaties rond te krijgen.
We maken voor de eerste keer een trip met onze eigen auto. We trekken voor vier dagen naar camping Zebrabrar in natuurgebied Langue de Barbarie vlakbij St.Louis. We huren er een mini-huisje en kokerellen meestal zelf op ons net gekocht gasvuurtje. De Zebrabar wordt uitgebaat door een sympathiek Zwitsers koppel. Het is prachtig gelegen in het natuurgebied, aan het water. Er zijn kayaks beschikbaar waarmee je de rivier kan oversteken en la Langue de Barbarie verkennen. We maken er elke dag dankbaar gebruik van. We zien veel scholen vissen waarvan er telkens een paar uit het water springen. Waar je aan land gaat, zitten er veel krabben. De Zebrabar heeft een uitkijktoren vanwaar je een prachtig zicht hebt op het hele gebied. We bezoeken ook St.Louis, ooit de hoofdstad van Frans West-Afrika. Vandaag vooral veel vergane glorie en af en een toe een charmant gebouw/hoekje. We verkennen de stad met paard en kar en eten een pannekoek met zoute vulling in een overheerlijke crêperie.
Na dit heerlijk kampeertripje zit de eerste Senegalese schoolvakantie er bijna op. Christof en de kids brengen Nele zondag naar Dakar waar zij een week vorming Open Data Kit volgt (bevragingen via smartphone). We bezoeken in Dakar het monument van de Afrikaanse Rennaissance en gaan shoppen in een echte shopping mall. We scoren er twee potten speculaaspasta, een ijskastje voor in de auto, een kapperbezoek voor Daan en een nieuwe bikini voor Nette!
Van zondag tot woensdag zijn we met het gezin van Goele en dat van ons voor vier dagen in Cabacoto (nabij Nioro) voor de driejaarlijkse bijeenkomst met de partner-organisaties van BD. Het hotel met zwembad is prachtig gelegen aan een zij-arm van de rivier de Babolong. Christof gaat er elke ochtend lopen. De kids spenderen uren in het zwembad. Christof en Piet brengen met de vier kids een bezoek aan de plaatselijke Unesco-site van megalieten-cirkels. En Christof geeft de lokale NGO-medewerkers een zeer gesmaakte initiatie in databeheer en GIS.
Op zondag zit er nog een zwemmetje in voor Nele. Maar van dan af is het zeer intensief om vier achtereenvolgende sessies met 20 lokale NGO-medewerkers te begeleiden. Tussendoor en 's avonds nog zoveel mogelijk input verwerken om de sessie erop weer op verder te bouwen. Gelukkig wordt de goede voorbereiding beloond met een top verloop. De deelnemers hebben kei hard gewerkt aan een gezamenlijke database, een visualisatie op kaart van hun werkingsgebied en een bevraging van de einddoelgroep voor de baseline-studie in december. Ook wordt er een kerngroepje voor monitoring en evaluatie samengesteld. De deelnemers gaan naar huis met duidelijke deadlines en Nele met veel te verwerken input. Het is een zeer toffe bende van jongeren/ouderen, mannen/vrouwen, christenen/moslims die samen timmeren aan een beter leven voor de rurale bevolking. Heel fijn om met zo'n ploeg te kunnen samenwerken!!
De laatste avond eindigen we met de inspirerende Franse film Demain over vier journalisten die initiatieven in beeld brengen die een alternatief bieden voor de huidige Westerse samenleving. Op woensdag staat er vóór de terugreis nog een terreinbezoek op het programma. Een lokale vrouwengroep toont hoe ze door het gebruik van machines om de granen te triëren, te drogen en te malen, efficiënter en hygiënischer couscous kunnen bereiden. Ze hebben sindsdien minder zieken en meer tijd voor hun andere taken.
Nele heeft deze week intensief gewerkt aan de voorbereiding van een driedaags atelier volgende week in Nioro. Daar komen de 11-partnerorganisaties van BD samen. De indicatoren staan op punt, de basis voor een overkoepelende database ligt er, Christof heeft een overzichtskaart gemaakt van de regio en er is een flashy powerpoint met oefeningen om hen mee te nemen in de wereld van de monitoring en evaluatie. Benieuwd hoe dat gaat verlopen! Christof en de kinderen gaan mee: de kids voor het zwembad aan het hotel en Christof als gastspreker over databeheer en GIS.
Christof heeft deze week weer vanalles gedaan: de internetaansluiting voor ons huis is in orde, de logeerbedden zijn besteld, een kaart voor het Belgische Rode Kruis is opgeleverd, naar Dakar geweest voor een verkennende afspraak met een Leica-collega bij een lokale dealer en ... vandaag een intensieve autozoektocht afgerond met de aankoop van een tweedehands Mitsubishi! De internationale overschrijving is nog onderweg. De overdracht zal voor ergens volgende week zijn. Insh'Allah kunnen we de tweede week van de schoolvakantie er samen een trip meemaken en een ander stukje Senegal ontdekken.
De kinderen sluiten de laatste dag voor de schoolvakantie af met een schoolfeestje dat Christof als lid van het comité des fêtes mee heeft voorbereid. Waarschijnlijk goed dat ze even op adem kunnen komen na 7 weken Franstalig onderwijs. En wij ook :)
Vrijdagnamiddag gaat Daan voor de eerste keer naar de basket en Nette naar de jazzdans. De hobby's worden gratis aangeboden door de school. De kids komen allebei dolenthousiast terug. Wanneer we zaterdag gewoon wat thuis blijven, spelen, rommelen, zegt Nette vanuit haar hangmat dat ze dit land leuk vindt omdat ze zoveel nieuwe dingen kan leren. We kunnen haar enkel gelijk geven! Op zondag rijden we naar goede gewoonte naar de zee. De auto van Laura, Vincent en Emile brengt ons naar Somone waar het een relax dagje strand en zwembad wordt.
Wissel van de wacht: Goele vertrekt naar Burkina Faso. Haar man Piet komt aan in Thiès. Nele gaat twee dagen op terreinbezoek.
De NGO-partner tegen de Gambiaanse grens, nodigt Nele uit om deel te nemen aan een meerdaags atelier met de bevolking van Dabaly. Uit de driedaagse wil de NGO info putten om een kennisbeheerdocument te maken over grondverwerving voor vrouwen. De vrouwen in Dabaly hebben er eigenhandig voor gezorgd dat ze grond toegewezen kregen. Hun ervaringen en strategieën worden bevraagd en in een document gegoten. Ze kwamen op hun parcours meerdere hindernissen tegen. Zo protesteerden onder meer de veehouders dat de dieren nergens anders konden grazen. De vrouwen overtuigden de burgemeester van de communauté waartoe Dabaly behoort, de veehouders toestemming te geven hun vee van elke eigenaar een stukje te laten gebruiken. Ook deed het verhaal de ronde dat vrouwen met grondeigendom zeer snel zouden sterven. Het waren daarom vijf oudere vrouwen die als eersten de stap waagden. Toen niets onheilsspellends gebeurde, sloten ook de andere vrouwen zich aan. Vol trots vertellen ze aan de NGO-medewerkers over hun aanpak. Door hun expertise te delen, hopen ze andere vrouwen te helpen hetzelfde te realiseren. Mooi om zien hoe participatief de NGO te werk gaat.
Intussen in Thiès mag de klas van Daan voor het eerst gaan schoolzwemmen. Christof gaat mee als begeleider. Het militaire zwembad blijkt echter helemaal groen te zien waardoor de zwemles zich noodgedwongen tot het plonsbadje beperkt. In onze wijk Cité Malick Sy is er al enkele dagen geen stroom. Niet evident om te werken of eender wat te doen na valavond. Omdat ze in de wijk van Emile ook geen water hebben, komt Emile op het einde van de week bij ons een bad nemen. Op school starten binnenkort de namiddag-activiteiten. De kinderen hebben zich ingeschreven voor capoeira (allebei), basket (Daan) en dans (Nette). Christof sleutelt ijverig verder aan de inrichting van ons eigen stekje. Hij plaatst een bestelling voor twee sofa's bij een vlechter die een ijzeren frame als basis gebruikt. Voor de kids is het volgende week nog één week school en daarna hun eerste welverdiende Senegalese schoolvakantie. De tijd vliegt!
Na enkele weken van bezoeken aan verschillende instanties met stempels, papieren, zegels en wachttijden, lukt het ons vrijdag om onze 'Carnet étranger' in ontvangst te nemen. We zijn nu officieel geen toerist meer en moeten om de 6 maanden deze vreemdelingenkaart vernieuwen.
Terwijl Goele en Nele 's namiddags nog een laatste werkoverleg houden voor Goele 10 dagen naar Burkina Faso reist, zorgt Christof voor de aankoop van meubilair voor Nele's thuiskantoor en een zwemmetje met de kids in hotel Dosso.
Op zaterdag staat alles in het teken van ons huis: Christof laat een natuurlijk afdak met de Bougainvilla maken, we zetten het bureau van Nele in mekaar, poetsen het hele huis en rijden 's avonds een stukje richting St. Louis waar we terrasstoelen en -tafel kopen, een rekje en wat opbergmanden.
Daarmee denken we genoeg gewerkt te hebben voor deze week. En dus trekken we zondag met de drie gezinnen naar de zee nabij Popenguine. Heerlijk om even niets te doen in een strandstoel en een verfrissende duik te nemen in zwembad of zee.
We beginnen ons alsmaar meer echt thuis te voelen hier. De grote zaken raken stap voor stap in orde en ons Senegalese leven krijgt z'n eigen ritme.
Goele en Nele gaan samen met Mansour en Fatou op terreinbezoek in Notto. Hun NGO werkt samen met een Togolese NGO vanwaar ze zaden importeren van 'arbres fertilitaires'. Deze bomen maken de grond vruchtbaarder door voedingsstoffen uit de lucht te halen en aan de grond te geven. Deze boomsoort kwam oorspronkelijk ook voor in Senegal maar is door de ontbossing verdwenen. Mansour probeert met zijn organisatie zoveel mogelijk boeren warm te maken om op hun land arbres fertilitaires te planten. Die zorgen ervoor dat de de bodemkwaliteit verbetert en de boeren na twee jaar hun opbrengsten zien stijgen. Om te vermijden dat jonge aangeplante boompjes worden opgegeten door dieren, worden bij de boeren die in het project stappen ook andere bomen geplant. Aan de buitenrand komt een bomenrij die als omheining dient. Aan de binnenrand komt een bomenrij die tegen de wind beschermt. Verspreid over het veld worden de arbres fertililiaires om de 10 meter geplant zodat ze met een straal van 5 meter hun vruchtbare werk kunnen doen. Het is mooi om zien hoe rond zo'n boom de plantjes effectief groter zijn. Op de tussenafstanden komt tot slot een fruitboom (mango, citroen). De bomen houden de grond vast, beschermen het veld tegen vee en wind, maken de grond vruchtbaarder, zorgen voor fruit en voor hout. Geen reden meer om elders bomen te gaan kappen dus. Mansour is zeer gedreven met zijn werk bezig. Hij vertelt gepassioneerd over de bloemen en planten die we tegenkomen. Heel boeiend!
Snipverkouden gaat Nele op terreinbezoek in Ndondol bij twee organisaties die er vlak naast mekaar gevestigd zijn: één boerenvereniging en één NGO. Beiden worden gesteund door BD voor hun biologische tuinbouwvelden die ervoor zorgen dat ook vrouwen een inkomen kunnen verwerven. De bijeenkomst met leden en sympathisanten van de boerenvereniging start om 12u in plaats van om 9u. De vertraging wordt toegeschreven aan de regen al begon die pas tegen 11u. Bijzonder om zien hoe de boeren, chefs de village en andere genodigden, het heel normaal vinden dat het gedurende meerdere uren onduidelijk is of er nog iets staat te gebeuren. Niemand communiceert, niemand stelt vragen, iedereen wacht rustig op zijn bankje en laat het leven verder kabbelen. Zoals zo vaak tijdens terreinbezoeken, surfen we gewoon mee op het Afrikaanse ritme en zien wel wat er komt. Met een busje wordt er samen een tuinbouwveld bezocht. We maken van de gelegenheid gebruik om een paar kilo tomaten te kopen recht van 't veld. Zonder middagmaal achter de kiezen en 3 uur te laat, komen we bij de tweede organisatie aan. We maken ons bezoekje noodgedwongen wat korter en besluiten een volgende keer geen twee organisatiebezoeken meer te proberen combineren. Op de terugweg in de auto zijn we blij dat we onze knorrende magen kunnen stillen met een reeks lekkere biotomaten.
Take two is gelukt. We hebben deze nacht voor de eerste keer in ons eigen huis geslapen.
Christof heeft deze week ondanks het ziek zijn, toch nog voor de afwerking van de werken in hout gezorgd (gordijnroedes en kader rond het tweede bed om muggennet aan op te hangen) alsook voor de aankoop van tafel en stoelen. Intussen gaat het gelukkig ook beter met de gezondheid.
We genieten van een rustig ontbijt met stokbrood van bij Babakars bakkertje om de hoek. Daan en Nette entertainen zichzelf met knappe legobouwwerken als resultaat.
We zijn genodigd op het verjaardagsfeestje van Solène, een kindje uit Nettes klas. Het sympathieke koppel Maurice (Senegalees) en Nathalie (Frans) woont naast hun cafe-resto vlakbij de Benedictijner-abdij van Keur Moussa. We genieten van een drankje, lekker eten en aangenaam gezelschap. De kinderen spelen, klimmen in de boom of fietsen op het dakterras.
Goele en Nele trekken voor twee dagen naar Kaolack (3 uur rijden) om kennis te maken met
lokale partnerorganisatie nummer acht. Hierna nog drie te gaan.
Dag één bespreken we in hun kantoor de jaarplannen. De bespreking met de
programma-verantwoordelijken verloopt wat afstandelijker dan de contacten bij
de andere NGO-bezoeken tot nu toe. Op het einde van de dag geeft de algemene coördinator
voor alle medewerkers een after work drink waar de banden dan weer wat aangehaald worden. Hij trakteert met frisdrank,
whiskey, bier en hard gekookte eieren ter gelegenheid van zijn pelgrimstocht.
Hij bezocht deze zomer op uitnodiging van het katholieke netwerk waar de
organisatie deel van uitmaakt onder meer Lourdes en Vaticaanstad.
Dag twee
rijden we een uur verder tot aan de Gambiaanse grens om hun werkingsgebied te
bezoeken. Deze NGO werkt niet rechtstreeks met de dorpelingen, maar doet dit
via de boerenbonden (les unions). De tuinbouwvelden waarmee ze vrouwen de kans
geven bio-groenten te verbouwen, worden steeds gedelibereerd aan alle vrouwen
van het dorp. Hierdoor werken wel 200 vrouwen op 1 ha met bijgevolg slechts een
zeer beperkte financiële impact. Daarnaast biedt de organisatie via de bonden systemen aan
waarmee gezinnen kunnen anticiperen op voedselcrisissen (warrantage,
spaarkassen) en werkmateriaal kunnen ontlenen. Een derde werkingspijler is die van de gezinsbegeleiding. Per
dorp krijgen enkele gemotiveerde gezinnen gedurende drie jaar
trajectbegeleiding. Het gezin krijgt een budget ter beschikking dat het
jaarlijks moet terugbetalen. Wie het programma volgt, moet bereid zijn om als
gezin samen te beslissen. Samen met de trajectbegeleider stelt het gezin per
jaar een actieplan op (plan de vie). Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat jaar één
kwalitatieve zaden worden aangekocht, jaar twee een werktuig om het land te
bewerken wordt aangeschaft en jaar drie een paar geiten. Tijdens de begeleiding
houden ze een huishoudboekje bij met alle inkomsten en uitgaven zodat ze er een
goed zicht op krijgen. De afbetaling wordt kort opgevolgd en lukt in haast alle
gevallen. Interessante aanpak, al kunnen met deze methode slechts weinig gezinnen begeleid worden. Daarom wordt er op vraag van BD nu geëxperimenteerd met een combinatie van groeps- en individuele begeleiding. Klinkt bekend :)
Ondertussen in Thiès gaat het minder goed. Christof heeft al de vijfde dag op rij diahree en raakt stilaan verzwakt. Hij was al meerdere kilo's kwijt door de warmte en de gezonde eetgewoontes huize Goele, maar nu met het ziek zijn er nog eens bij, is er bijna 10kg af op één maand tijd. Ook Daan krijgt diahree. En dus houdt Christof Daan een dagje thuis van school en laat voor hen beiden de dokter komen. Dokter Franck schrijft de mannen antibioticum voor. Gelukkig begint de situatie al diezelfde dag te verbeteren. Christof probeert tussendoor te rusten, maar met de kinderen, de werkmannen en uithuizige vrouwen is dat niet altijd evident. Gelukkig is Marie-Hélène, Goeles femme de ménage, overdag steeds aanwezig.
Zaterdag hebben we ijverig onze cargo-dozen uitgeladen. De kinderen genoten ook van eventjes enkel met ons eigen gezinnetje in ons toekomstige huis zijn. Maar zondag worden onze verhuisplannen gedwarsboomd. Wanneer het begint te regenen, blijkt dat het dak toch nog niet waterdicht is en er in de keuken en aan de inkom nog lekken zijn. Bovendien functioneert Christof slechts op halve kracht door darmproblemen. Door de regen zijn ook de kraampjes met manden niet bemand. Een voorraad voedsel inkopen is evenmin gelukt. En slechts één bed hebben we met touwtjes en wasspelden van een muggennet kunnen voorzien. We besluiten dan maar om onze verhuis nog even uit te stellen. Ook omdat Goele en Nele de aanstaande week twee dagen van huis zullen zijn.
Het huis bewoonbaar en geïnstalleerd krijgen is niet zo evident. Vaak gebeuren zaken later dan afgesproken of duren langer. Ook de afwerking laat regelmatig te wensen over. The African way? Het vergt ook heel wat zoekwerk naar kwalitatieve spullen. En zonder eigen auto maakt het er iets minder flexibel op. Tijd om er nog eens een nachtje over te slapen en het volgende week opnieuw te proberen.
Daan geniet ondertussen van het water in de straat. Doordat water zo schaars is, staan we zelf slijk maken niet toe. Maar als het regent, heb je natuurlijk een fantastisch modderparcours voor de deur. Onze kids doen het nog steeds super goed. We prijzen onszelf gelukkig dat Daan en Nette zo flexibel, vrolijk en flink zijn.
De tijd vliegt. Bijna één maand in Senegal. Ons huis vordert en we hopen er vanavond voor de eerste keer in te kunnen slapen. Maurice de houtbewerker heeft onze bedden geleverd en ons via een familielid naar kwalitatieve matrassen geleid. De ijskast en het kookfornuis zijn geleverd. Dankzij Christofs prospectie van de voorbije weken, kon dat allemaal snel beslist worden. Christof en Goeles gardien Raymond hebben met cement de waterafvoergaten op het dak en de muur boven de raam-afdakjes nog wat aangesmeerd. Hopelijk waren dit de laatste plaatsen langs waar er regen in huis kan komen. Ondanks het regenseizoen, regent het hier niet vaak. Eerder slechts wekelijks. Maar áls het regent, dan gutst het eruit en gaat de regen gepaard met fel onweer. Maar de regen maakt ons blij, want ondertussen weten we hoeveel boeren enkel deze regen hebben, om hun landbouwveld van water te voorzien. Ook de verkoeling die na een regenvlaag nog eventjes blijft hangen, doet ons deugd.
Het is hier heel warm van 's morgens tot 's avonds en de kamer waarin we logeren is echt heet. 't Is dankzij de ventilator dat het onze slaap niet belemmert. Elke ochtend voor school smeren we de kinderen in. Eerst een laagje zonnecrème, dan wat muggenmelk. Op school zitten er weinig muggen, maar bij Goele in het niet-muggenvrije huis, trekt vooral Daan veel muggen aan. De voorbije weken hebben we 's morgens ook telkens malaria-medicatie genomen. Malaria zou toch vrij veel voorkomen in Senegal. Al zal dat hier in de stad minder zijn dan op het platteland. Het tropisch instituut raadde aan om enkele weken de medicatie te nemen. Zo bouw je een gelijkaardige basis-immuniteit op als die van de locals. De kinderen krijgen die reuze-pillen niet doorgeslikt. En dus pletten we elke ochtend een halve pil voor elk kind, gemengd in een kleine lepeltje yoghurt en wat suiker. Het smaakt vreselijk, maar Daan en Nette doen dat elke ochtend super flink.
Begin deze week verschenen er op verschillende plaatsen blaren op Nette's lijfje. Na een dag sprong de blaar en liet een open wonde achter die vochtig bleef. We dachten eerst aan zonne-allergie of een reactie op de malariamedicatie die - als één van de vele mogelijke bijwerkingen - gevoeligheid aan zonlicht kan versterken. Gezien het niet beterde, hebben we er woensdag een dokter bij gehaald. Pediater Frank kwam onmiddellijk langs en was gelukkig zeer professioneel en communicatief. Nette bleek een bacteriële Stafilokokken-infectie te hebben. Ze neemt nu antibiotica en we smeren haar tweemaal daags in. We hebben Nette uitgeroepen tot opper-flinkie want ze is elke dag zonder morren naar school gegaan en klaagde niet. Ook al kon ze moeilijk op de blaren zitten, haar arm door de korsten niet goed strekken en staat ze vol rode stippen van de éosine aquatique waarmee we haar 's ochtends insmeren om de blaasjes uit te drogen. De antibioticum sloeg gelukkig direct aan, de blaasjes zijn weg, de arm terug in orde. Nog enkel uitnemen en dan is ze weer helemaal de oude. We zijn bij Nette wel gestopt met de malaria-medicatie zodat haar lijfje niet te veel medicamenten moet verwerken. Nele stond dit weekend op met een dik oog en rode vlekken op de armen. Maar met wat terramicine-oogzalf en een anti-allergiepil, gaat ook dat weer beter. Toch altijd een beetje spannend het moment waarop symptomen de kop op steken en je nog niet weet wanneer ze zullen beginnen beteren. Blij met onze reisapotheek en met de degelijke medische zorg in Thiès! Bij Daan is er dan weer een positief effect van het Senegalese klimaat. Zijn huisstofmijt-allergie lijkt verdwenen. Geen gekuch en gesnuif meer. En dus is Daan ook verlost van onze opmerkingen erover :)
Het leven is hier in Senegal niet goedkoop. En dan hebben we in Thiès denk ik nog chance in vergelijking met Dakar. Het is een beetje zoeken naar kwalitatieve spullen (meubels, huishoudtoestellen) en ook het aanbod is vrij beperkt. We werken vaak samen met werkmannen die de vorige landenverantwoordelijken van BD ontdekt hebben: Badj voor ijzerwaren, Maurice voor houtbewerking, Abduragman voor de tuin enz. Het werk dat afgeleverd wordt is oke, maar nooit erg verfijnd. Qua voeding, is zowat alles verkrijgbaar: stokbrood, kaas, choco, hagelslag, groenten enz. Van elk product is er dan 1 soort beschikbaar. Handig voor Christof die niet hoeft te worstelen met een overaanbod aan keuzes :) De contrasten zijn zeer scherp. De mensen in de dorpen wonen in kleine hutjes en hebben geen toegang tot water. De landbouw is niet toereikend om in ieders noden te voorzien. In de stad rijden paard en kar naast moderne 4x4s. De hoofdstraten zijn verhard, maar de meeste straten zijn zandwegen net als in onze straat.
De kinderen doen het nog steeds zeer goed op school. En wijzelf zijn ook zeer tevreden van hoe het daar loopt. Sinds deze week krijgen Daan en Nette een extra uurtje Franse les zodat hun vocabulaire wat sneller aangroeit. Na 4 weken lijken ze beter te begrijpen wat er rondom hen wordt gezegd, maar het is niet zo dat we hen al Franse volzinnen hebben horen zeggen. Nette kan al aardig wat Franse woordjes lezen (c'est, le chien, un ami, une fille enz). Er wordt hier gewerkt met woordherkenning en gebaren die met klanken geassocieerd worden. Daan kan zijn lesjes voor school goed leren, maar heeft uiteraard nog hulp nodig om de opdracht of de inhoud te begrijpen. Gelukkig hebben we hier meer tijd om met de kinderen naar het huiswerk te kijken dan in België. Ook voor onszelf blijft het Frans een uitdaging. Christof die zijn werkwoorden soms niet vervoegt en Nele die met vaktermen over landbouw om de oren wordt gesmeten. Ook de vele uitdrukkingen in het Frans maken het er niet makkelijker op. Ongelofelijk hoe goed de Senegalezen waar we mee samenwerken het Frans beheersen. In de dorpen wordt het Wolof als lingua franca gebruikt.
Na één maand Senegal zijn we zeer blij met onze keuze. De kinderen doen het goed, Nele's werk vlot aardig en Christof managet het geheel fantastisch. We zijn benieuwd hoe het ons de komende weken vergaat wanneer we de luxe van Goeles geïnstalleerde huis inruilen voor de luxe van de eigen plek.
Eén van de NGO's waar we mee samenwerken, is pionier in het bestrijden van erosie. Wanneer een dorp hun hulp inroept, starten ze steeds met een terreinstudie. Samen met de dorpelingen brengen ze in kaart waar krachtige regenstromen de aarde wegspoelen en de gronden onbruikbaar maken. Vervolgens instrueren ze een lokale 40-koppige ploeg van mannen en vrouwen hoe en waar ze best stenenrijen aanleggen en sleuven graven. De kunst bestaat erin het water niet te blokkeren, maar net voldoende af te remmen zodat de grond geïnfiltreerd wordt en de aarde niet meer wegspoelt. In jaar 0 is het een kale stenige zandvlakte, jaar 1 zie je opnieuw grassen groeien, jaar 2 komen er ook bomen bij. Het ecosysteem herstelt zich, het dorp stroomt niet meer over, de veehouders kunnen hun dieren weer laten grazen, meer landbouwvelden kunnen gebruikt worden. En dit alles met stenen die ter plaatse verzameld worden. Spectaculair!
Jaarlijks doen enkele studenten bij hen stage, die dan met de gps inmeten hoeveel ha grond gerecupereerd konden worden. Het werk dat ze leveren is top, maar de kaartjes trekken op niet veel. En de NGO-medewerkers weten zelf niet hoe ze de gps moeten gebruiken. We zouden maar wat graag Christof inschakelen om hier een vorming te geven. Ook de data van alle door BD ondersteunde projecten in GIS-lagen omzetten, zou de realisaties veel duidelijker kunnen voorstellen. Ondertussen heeft de contactpersoon van het Belgische Rode Kruis dat ook al ontdekt. Benieuwd wie Christofs expertise nog meer wil binnen rijven ...
Een lokale NGO geeft een vorming over de democratisering van het gezin aan de CIVD van Chérif Lô. Een CIVD is een raad met vertegenwoordigers van alle dorpen van dezelfde communauté. Elk dorp wordt in de raad vertegenwoordigd door een man, een vrouw en een jongere. Diow die de groep vandaag begeleidt, bouwt haar vorming op aan de hand van vragen die ze aan de groep stelt. Wat betekent democratisering voor jou? Hoe worden in jouw huishouden de beslissingen genomen? Wat zijn daarvan de voor- en de nadelen? De aanwezigen zijn zeer betrokken en nemen vol zelfvertrouwen en met luide stem het woord. Op het einde van de vorming, schrijven 5 van de 6 dorpen zich in om de vorming naar hun dorp te halen. Eén chef de village blijft halsstarrig bij de gedachte dat de man het best geplaatst is alles te beslissen. Maar alle anderen zien de voordelen om op een gelijkwaardigere manier samen te werken en samen te beslissen. Opdracht volbracht voor vandaag.
Deze zondagnamiddag stellen de Nederlandse ambassadeur en ambassadrice hun mooie tuin ter beschikking voor een poolparty ter gelegenheid van het nieuwe schooljaar. We ontmoeten er veel andere expats waaronder ook juf Somaya die in Dakar Nederlandse les geeft aan Belgische en Nederlandse expat-kinderen. Voorlopig maken we daar geen gebruik van gezien het toch 1,5u rijden is en we daar onze kids niet wekelijks mee willen belasten. We willen hen ook eerst op het Frans laten focussen. De ambassadeursvrouw is een zeer sympathieke Noorse die in Japan is opgegroeid en een feilloos Hollands accent heeft. De kinderen genieten van het zwembad en de trampoline terwijl wij ijverig netwerken.
De eigenaar van het huurhuis heeft zich wonderwel aan zijn afspraken gehouden: de electriciteit is nagekeken, de kranen werken, de binnenmuren zijn opnieuw geschilderd en het dak is gerepareerd. Dat laatste niet helemaal volgens de regels van de kunst, maar we denken dat het wel twee jaar zal houden. Voor vandaag heeft Christof er samen met Goeles femme de ménage voor gezorgd dat er een ploegje van vier vrouwen het huis spic en span heeft gepoetst. Maandag worden onze bedden geleverd en dan resten er ons enkel nog een aantal grote aankopen (ijskast, gasvuur, matrassen) voor we er effectief in kunnen trekken. Het zal leuk zijn om opnieuw ons eigen plekje te hebben, al is ons verblijf bij Goele probleemloos verlopen.
Vrijdag bezoeken we de NGO van de lokale scouts. We wonen de tweede dag van een driedaagse cursus 'apiculture' bij. Voorafgaand aan deze lessen, zijn de NGO-medewerkers in verschillende dorpen gaan vertellen over de mogelijkheid om imker te worden. De bijenteelt zorgt voor diversifiëring van de inkomsten. Wie imker wordt, krijgt niet enkel inkomsten uit de verkoop van honing, maar ook uit het uitlenen van de bijenkasten aan fruittelers. De meest gemotiveerden kunnen deelnemen aan de theorielessen hier in dit klaslokaal in het dorpje Kissane. Op een latere datum volgen in elk dorp de praktijklessen met alle geïnteresseerden en wordt ook het nodige materiaal ter beschikking gesteld.
De lessen zijn in het Wolof en we verstaan er niets van. Zo voelen de kinderen zich dus :) Wat we wel begrijpen, is dat Ibou de lesgever vol passie vertelt over de bijenteelt en dat de deelnemers heel actief meewerken. In het begin van de cursus wordt er iemand gekozen die de rol van chef de village van de klasgroep opneemt. Hij waakt erover dat de praktische afspraken gerespecteerd worden: op tijd komen, geen gsm's, luisteren naar mekaar. De groep bestaat uit evenveel mannen als vrouwen en ook dat is een bewuste keuze. De lesgever grijpt tijdens de les elke kans aan om vragen van deelnemers ruimer te kaderen (ecologie, ontwikkeling, langetermijndenken) en hen te laten reflecteren over hun rol en verantwoordelijkheid in het geheel. Puik werk! Ibou kan direct starten als leerkracht Maatschappelijke Oriëntatie, me dunkt!
Voor de kinderen loopt 's middags de tweede schoolweek ten einde. Daan heeft op zijn spellingtoets van 'les mots invariables' zes van de acht woorden juist. Knap! En bij Nette zijn ze ook echt met leren lezen begonnen aan de hand van een verhaaltje over kabouter Kimamila. In de namiddag trakteren Laura en Christof de vijf kinderen op een zwempartijtje en een ijsje. 's Avonds eten we met de drie gezinnen bij Laura thuis.
