Gisteren stond ik te strijken. Normaal zet ik dan de tv op en luister ik naar wat er op is. Meestal lukt dat aardig, maar toen Sturm der Liebe begon, moest ik toch afhaken na een tijdje. 'Na een tijdje', want ik was te lui om de afstandsbediening te zoeken en bedacht me dat het misschien goed zou zijn voor mijn Duits om eens een aflevering te volgen. Na twintig minuten hardnekkig proberen, kon ik er net uit opmaken dat (1) er iemand pijn heeft ('Es tut Weh'), (2) er een nonkel is ('Onkel' is maar een letter wegdenken) die Pachmeyer heet, (3) 'Pachmeyer' blijkbaar een normale Duitse naam is, (4) een vrouw erg kwaad is op Werner ('Ich bin mit dich Wütend, Werner') en (5) iemand ergens iets Hildegard (ik ben er nog niet helemaal uit of Hildegard een woord of een naam is). De algemene conclusie is echter dat ik echt geen Duits kan. Het had net zo goed Martín en Monita kunnen zijn (ik spreek ook geen Spaans).
Nochtans zou het maar logisch zijn dat ik wel Duits zou kunnen. Ik heb Germaanse talen gestudeerd en heb dat ook zo op mijn cv gezet. Ik krijg dus regelmatig een telefoontje om te vragen of ik als leerkracht Duits aan de slag wil of een tekst naar het Duits kan vertalen. Mensen gaan er schijnbaar van uit dat als je twee van de Germaanse talen goed beheerst (i.e. Engels en Nederlands), je meteen ook vlot Duitstalig bent (waar volgens mij evenveel logica achter zit als 'Hoezo je kan geen Ijslands? Je hebt toch een diploma Germaanse talen?', maar soit). Verder kom ik uit een streek in Limburg die dicht bij de Duitse grens ligt en spreek ik wel vlot een dialect dat voor buitenstaanders op Duits lijkt (Denk: joods uitziende Amerikanen op de metro die argwanend vragen 'Are you German?'). Net als het Duits heeft het Brees naamvallen, voornaamwoorden als 'ich' en 'dich' en -speciaal voor mijn zus en de taalkundigen die het willen begrijpen- umlauts in verkleinwoorden. Bovendien spreekt de rest van mijn familie wel goed Duits. Mijn oom is zo'n Germanist die Engels en Duits heeft gestudeerd, mijn opa maakt Duitse naamvallenmopjes ('Der die das gemacht hat') en mijn oma kijkt graag naar detectives op ARD. Ondanks dit alles kan ik zelf geen halve Duitse zin zeggen zonder een Nederlands 'vertaalwoord'.
Mijn vertaalwoorden getuigen echter wel van grote logica. Zo vind ik het volstrekt onlogisch dat 'aardappel' niet 'Bodenapfel' is. Als 'aarde' 'Boden' is en 'appel' 'Apfel', hoe kan 'aardappel' dan ooit 'Kartoffel' zijn?! Hetzelfde met het -nochtans erg Duitse- woord 'concentratiekamp'. Als je mijn zelfgemaakte Duitse spellingsregels toepast (zet er zoveel mogelijk 'k' en 'z' in) is 'concentratie' 'Konzentration' en 'kamp' 'Kampf' (zet achter alle p's een 'f'). Een simpele optelsom levert mijns inziens 'Konzentrationkampf' op, toch? Falsch! Het Duitse woord voor 'concentratiekamp' blijkt om een of andere duistere reden 'Konzentrationslager' te zijn. En geen Duitser die mijn vertaalwoorden begrijpt. Ubermenschen? I think not.
Toch is het Duits ook een ontzettend coole taal. Want -eerlijk- 'Weltmeistershaft' is oneindig veel leuker dan het duffe 'wereldkampioenschap' en ook bij 'Die Mannschaft' kan je je toch net iets meer een ploeg van machtige 'Weltmeisters' voorstellen dan bij 'de Rode Duivels'. Behalve een paar voetbaltermen (mijn vriend bekeek het wereldkampioenschap voetbal liever op ZDF) beperkt mijn Duitse woordenschat zich -na vier jaar drie uur per week Duits in de middelbare school- tot een paar woordjes en halve zinnen. Zo heb ik onthouden dat 'Sie stoppen mit wirken' geen Duits is. Toen ik dit zei op mijn mondeling examen Duits, zuchtte Herr Seneca (niet de Romeinse schrijver, mijn leerkracht Duits) 'Sie halten ab mit arbeiten?'. Uit 's mans reactie (en mijn punten) kon ik duidelijk afleiden dat 'Ja ja, das betulte ich' ook helemaal geen Duits is. Misschien moet ik dus nog even de avonturen van Onkel Pachmeyer volgen op Vitaya voor ik richting Bundesrepublik kan trekken.
