Vanaf de achteruitgang van de SM sopra Minerva of van een beetje verder bij de Pié di Marmo, door de straat met dezelfde naam richting Piazza S. Ignazio, het onverwacht stemmige pleintje midden in Rome met de Jesuïtenkerk San Ignazio. En verder naar Piazza di Pietra, aan de andere kant van het gebouw dat hier de beurs van Rome huisvest, en daar de resten van de Tempel van Keizer Hadrianus. Piazza di Pietra ligt overigens op de rechte verbindingslijn van Pantheon naar Trevi. Nu naar Montecitorio voor de obelisk en het parlementsgebouw en daarna (of net ervoor) Piazza Colonna waar veel over te vertellen valt. We zijn nu echt niet ver meervan de Trevi, maar dat is een volgend verhaal. Voor de bijzonderheden van deze zone Colonna kun je terecht bij de foto's en het commentaar in de bijlagen hier beneden.
Bijlage1: Piazza Sint Ignazio is een zeer mooi rococopleintje met verschillende paleisjes van rond 1730, periode waarin ook de Spaanse trappen werden aangelegd.
Bijlage2: De Sint-Ignazio di Loyola is naast de Gesù de tweede grote jezuïtenkerk in Rome. Barok, fantastisch gedecoreerd. Maar vooral toch de ongelooflijke perspectiefschilderingen die een echte schijnarchitectuur, van de koepel vooral, oproepen. Je weet vaak werkelijk niet of de elementen met perspectief zo gebouwd zijn of geschilderd. Het is werk van de jezuïet Andrea Pozzo van rond 1692.
Bijlage3: Op deze relatief kleine piazza vallen de 11 marmeren zuilen van 15m hoogte en 1,4m diameter onmiddellijk op ook al zie je ze niet volledig. Het zijn de indrukwekkende resten van de tempel van keizer Hadrianus, gebouwd in opdracht van zijn opvolger Antoninus Pius en ingewijd in 145 n.C. Het geheel maakt nu deel uitvan een gebouw uit de 17de eeuw dat nu de beurs van Rome huisvest.
Bijlage4: De zuilen staan op een voet van 5m hoog die helemaal onder het huidige straatniveau ligt door de geleidelijke verhoging daarvan. Dat is duidelijk op te merken hier op de foto, maar niets nieuws want op veel plaatsen in Rome zien we iets dergelijks (Largo Argentina, Fori Imperiali, Forum Romanum, Insula dell' Aracoeli....)
Bijlage5: De granieten obelisk op Piazza di Montecitorio van rond 590 v.C. is onder Keizer Augustus rond 10 v.C. uit Heliopolis in Egypte meegebracht. Aanvankelijk diende hij als reuze zonnewijzer voor de tijdregeling. Na wat omzwervingen werd hij in 1792 op deze plaats gezet.
Bijlage6: In het Palazzo di Montecitorio op het gelijknamige plein huist sinds 1870 de Kamer van Voksvertegenwoordigers. Maar origineel werd het in 1650 door Bernini ontworpen als justitiepaleis voor de toenmalige paus (Innocentius X). Als gevolg van vertragingen werd het gebouw uiteindelijk eerst in 1694 voltooid door Carlo Fontana. Door 5 vlakke gevelpartijen die hoeken van bijna 180º met elkaar maken krijg je indruk dat de hele voorgevel licht gebogen is. Boven de ramen op de eerste verdieping zijn de frontons afwisselend driehoekig en boogsegmentvormig. Erg fraai gebouw.
Bijlage7: Piazza Colonna is een rechthoekig plein met enkele bekende gebouwen maar met toch vooral de zuil -de colonna- van Marcus Aurelius waarnaar het plein genoemd werd. De zuil werd gebouwd vanaf 180 n.C. kort na de dood van Keizer Marcus Aurelius in opdracht van zijn opvolger Antoninus Pius. Zoals op de zuil van Trajanus is rondom in bas-relief een beeldverhaal uitgewerkt dat de zegetochten van de Keizer aan de Donau uitbeeldt. Het originele beeld van de keizer werd bij de restauratie door Domenico Fontana in 1589 vervangen door dat van de heilige Paulus.
Bijlage8: Met de via del Corso in de rug heb je rechts het Palazzo Chigi hier in beeld, dat sinds 1961 de residentie is van de eerste minister. Het gebouw zelf dateert van ca. 1562 en ook Mussolini heeft er nog gewoond en het volk toegesproken vanaf het balkon. Recht vooruit zie je het Palazzo Wedekind zoals op de titelfoto bij deze zone.Nu zijn er de kantoren van de krant Il Tempo gevestigd, vroeger de posterijen van het vaticaan. In de mooie galerij staan 16 Etruskische zuilen.
Piazza Navona verlaten kan langs vele wegen, wij kiezen daarvan de kortste richting Pantheon. Dus op naar Piazza della Rotonda langs de San Luigi dei Francesi (bijlage) met drie meesterwerken van Caravaggio. Ook langs Palazzo Madama waar de Italiaanse senaat huist en waar altijd veel politievolk te bespeuren valt. Op de piazza gonst het zoals altijd van de toeristen en ook binnen in het Pantheon kan je over de koppen lopen. Enkele bijlagen hier beneden belichten verscheidene aspecten van dit fantastisch bouwwerk. Heelwat tijd later en enige tientallen meter verder komen we bij de Maria sopra Minerva met ervoor het beroemde olifantje van Bernini. En verder ... je merkt het wel.
Bijlage1: De "San Luigi dei Francesi" is de Franse nationale kerk uit de 16de E. Ze heeft enkele belangrijke schilderwerken van Caravaggio in haar bezit.
Bijlage2: Links vooraan kan je drie bekende werken van Caravaggio (ca. 1600) bewonderen waarin hij scènes uitbeeld uit het leven van de H. Matheus: "De marteldood van Matheus", "De roeping van Matheus", "Matheus en de Engel". Dit laatste is hier in beeld.
Bijlage3: Piazza della Rotonda is een druk plein in de voetgangerszone dat volledig gedomineerd wordt door het Pantheon. De eerste versie ervan werd vanaf 27 v.C. gebouwd door Marcus Agrippa, schoonzoon, vriend, toeverlaat en generaal van keizer Augustus en dit laatste staat nog duidelijk te lezen op de fries boven de zuilen van het voorportaal. Want dit voorportaal is van die eerste versie overeind gebleven na een brand in 80 n.C. die de rest verwoestte. Het is 33m breed en 16m diep. Het pantheon in zijn huidige versie werd dan onder keizer Hadrianus heropgebouwd rond 125 n.C. Ongelooflijk toch!
Bijlage4: Ook het interieur is indrukwekkend: de poorten, de marmeren vloer, de nissen, de koningsgraven, de tombe van Rafaël, een altaar..... En dan de koepel. De diameter ervan aan de basis (43,30m) is even groot als de hoogte van de trommel. Deze koepel heeft model gestaan voor talrijke koepels overal ter wereld en die van Sint-Pieter is door Michelangelo uit respect voor de vroegere bouwheer een meter kleiner gehouden. De oculus (9m diameter) in de koepel waardoor het binnenvallende licht gelijkmatig verdeeld wordt. De regen die daar ook door binnenvalt verdwijnt vlug in de 22 vloergaten die bijna onzichtbaar zijn.
Bijlage5: Van dichtbij imponeren die zuilen nog meer. Het zijn 16 granieten monolieten, 14m hoog en met 4,50m omtrek. Dit betekent een volume van ca. 22,5 kubieke meter en ca. 60 ton. Hoe hebben ze die toen daar kunnen recht krijgen? Els kan het duidelijk ook nog niet plaatsen.
Bijlage6: Dit beeld geeft een mooi inzicht in het gebruik van steunbogen of ontlastingsbogen in de bouwwerken toen in de eerste eeuw. Versteviging hier om de enorme last van de koepel te kunnen dragen. We zien ze wel op meer plaatsen in Rome o.a in de de constructie van de "Rampa Imperiale".
Bijlage7: Achter het pantheon net voorbij de resten van de tempel van Apollo (nog eentje) kom je op piazza di Santa Maria Sopra Minerva. Een kerk van de Dominicanen, een beruchte orde ten tijde van de inquisitie, spottend "Domini Canes" genoemd. Deze zeldzame gotische kerk is gebouwd en herbouwd tussen 1280 en 1453 n.C. op de resten van een tempel die ten onrechte aan de godin Minerva werd toegeschreven, vandaar de naam, maar achteraf bleek het om een Isistempel te gaan toen de obelisk van Egyptische origine in de 17de eeuw in de tuin gevonden werd.
Bijlage8: Die obelisk werd volgens een fantasietje van Bernini bovenop een gezadelde olifant, het olifantje van Bernini, op de piazza. Zonder die olifant viel de obelisk tè klein uit tegenover de kerkgevel.
Bijlage9: Het interieur van de SM sopra Minerva is mooi met verscheidene bezienswaardigheden zoals de tombe van Fra Angelico een beroemde dominicaner schilder, en een beeld van "De verrezen Christus" van Michelangelo en de altaarschildering "Maria boodschap" (ca. 1490) van Romano in de Crafakapel van Filipino Lippi. Verder, en hier in beeld, is er ook het graf van de H. Catharina van Siena, kerkleraar, patrones van Italië en beschermheilige van Europa.
Bijlage10: Als je de kerk langs de achterdeur naast het koor verlaat kom je weinig verder bij de "Pié di marmo" uit, een enorme marmeren linkervoet afkomstig van een Isisbeeld, waarschijnlijk opgegraven bij werkzaamheden een beetje verder, en op deze plek geplaatst in 1878 bij de begrafenis van koning Vittorio Emanuele II.
En toen het Pantheon.
