Zoals eerder al gezegd is omwille van de regen het programma aangepast geworden en zo hebben we met een aantal vrijwilligers een bezoek gebracht aan de "Terme di Caracalla". Zeer de moeite waard al was het dan onder de stromende regen. Die thermen zijn in het begin van de derde eeuw begonnen en ook ingewijd door Keizer Caracalla die niet alleen beroemd maar ook zeer berucht de geschiedenis is ingegaan (ze zijn verder verfraaid en afgewerkt door zijn opvolger). Die thermen waren reusachtig zoals we hebben kunnen zien (330m x 330m), in die tijd veruit de grootste, een eeuw later nog overtroffen door die van Diocleziano tussen het stazione Termini en de Piazza della Repubblica. Via aquaducten werd het water aangevoerd uit de heuvels rond Rome. Er waren een groot aantal verschillende voorzieningen waarvan de baden maar een onderdeel waren. Zo konden er ca. 2500 mensen binnen met voor ca. 1600 mensen ruimte in een van de baden (warme, lauwe en koude baden, zwembaden...). En ze kenden een echte bloeitijd, ook nog in latere eeuwen tot in 537 de aquaducten vernield werden toen de Goten de stad veroverden. Want daarna begon het verval, natuurlijk nog in de hand gewerkt zoals bij talrijke Klassieke meesterwerken, door het "ontvreemden" van talrijke ornamenten door latere gezagsdragers om ze in de Kerken en de eigen Paleizen aan een tweede leven te laten beginnen.
Sinds een eind in de vorige eeuw bieden de thermen podium voor zeer bekende zomerconcerten in Rome. De titelfoto bij dit blog is genomen bij zo'n concert.
Zie voor meer info de foto's in de bijlagen met hier beneden een weinig uitleg. Deze foto's zijn er die ik eerder zelf genomen heb omdat die van ons er nogal verregend uitzagen.
Bijlage1: Het machtige vooraanzicht
genomen van de plaats waar het podium staat bij de concerten zoals je kan zien op de titelfoto.
Bijlage2: Detail
van de inkijk nog steeds vooraan.
Bijlage3: Gang
Een lange gang met aan weerszijden toegang tot diverse delen van de thermen.
Bijlage4: Vloer
Een mooi bijna ongeschonden stukje mozaïekvloer.
Bijlage5: Detail van zo'n vloer
Bijlage6: Ornamenten
Hier en daar staan mooie stukken van vloer- of wandversieringen. Deze foto toont daar een mooi voorbeeld van.
Citytrip dag 6 - San Paolo fuori le Mura / Sint-Paulus buiten de Muren
Wij ondanks de nattigheid met goede moed, maar vooral toch met de metro, naar het zuiden, naar Sint-Paulus. Maar eerst toch even afstappen aan de Porta San Paolo, voor een zicht op de fameuze poort en de indrukwekkende resten van de stadsmuren. En wat verder de Piramide van Cestio. Dan terug de trein op naar de Basilica di San Paolo fuori le Mura. Van het station naar de ingang van de Basiliek is Christiane dan erg ongelukkig gevallen, waardoor de resterende reisdag voor haar met veel pijn en ongemak verlopen is. Brute pech dus die niet kon goedgemaakt worden door al het moois dat er te zien valt. Zie daarvoor de bijlagen hier benden met enkele woorden uitleg.
Bijlage1: Aandacht
voor de uitleg van de gids bij de bezienswaardigheden in de buurt van Porta San Paolo
Bijlage2: Het buitenportaal
van de basiliek, al indrukwekkend. Het sluit de voortuin af met het beeld van S Paulus en het zicht op de mooie gevelmozaïek (titelfoto), op dit beeld net verborgen. Deze basiliek maakt zoals al eerder gezegd deel uit van de groep van 4 grote patriarchale basilieken, extra-territoriale gebieden van het Vaticaan. De eerste versie ervan zoals ook de andere trouwens, dateert uit de 4° E de tijd van Keizer Constantijn die ze liet bouwen boven op het graf van Paulus. Later kwam er een veel grotere versie met een grondvlak als van de Basilica Ulpia op het Forum van Trajanus, en bleef zodoende de grootste kerk van de wereld tot de nieuwbouw van Sint-Pieter. Er waren verscheidene restauraties na branden in de middeleeuwen, maar na de verwoestende brand van 1823 moest de kerk volledig worden heropgebouwd op hetzelfde grondvlak maar met een ander interieur. Veel stukken van het vroegere geheel zijn te zien in de kloostertuin en in de galerij naast de basiliek.
Bijlage3: Globaal binnenzicht vanaf de poorten bij het voorportaal.
Zo zie je het dus als je via de voortuin en het voorportaal de basiliek betreed van achter uit. Een lege grote kerk indrukwekkende zuilen en met prachtige ornamenten.
Linksboven zien we een gedeelte van de rij medaillons met beeltenissen van Pausen (zie verder). Boven het plafond en vooruit de triomfboog met beneden op die boog beeltenissen van S Paulus met het zwaard en S Petrus. Deze boog uit de 5°E is ondanks de verschillende branden bewaard gebleven, zoals ook de mozaïeken uit de apsis die uit de 12°E dateren.
Daaronder de standbeelden van diezelfde heiligen. En rechts de bekende kaarskandelaar (13°E, Vasaletto).
Wat verder naar voren het baldakijn (1285, Arnolfo di Cambio) boven het graf van S Paulus en dan de tweede triomfboog met de apsis.
Bijlage4: Interieur vanaf de apsis
Met mooi in beeld de twee heiligenbeelden, het baldakijn en de paaskandelaar, en de rest van het schip mooi in perspectief. Hier zie je ook een gedeelte van de dwarsbeuk, die hier naar links naar de kloostertuin leidt en naar de zijgalerij.
Bijlage5: Pausen-medaillons
Deze basiliek is ook die van de pausen-medaillons zoals we op de sommige voorgaande foto's al konden zien, medaillons van alle pausen met de duur van hun regeerperiode erbij vermeld. Dat zijn er nu al zoveel dat de gehele binnenomtrek al benut is. Hier zien we het verlichte beeld van de huidige paus, verlicht omdat hij nog regeert.
Bijlage6: Overzicht
Er is ook een globaal foto-overzicht van alle pausen. Hier zie je het begin van dat overzicht waarbij op sommige foto's ook de regeerperiode is aangegeven.
Bijlage7: Kloostertuin
Zicht op de zeer mooie kloostertuin, volgens de meeste waarnemers de mooiste van Rome. Op verschillende plaatsen zie je de mooie zuiltjes (helemaal links en rechts) met inlegwerk van goud en gekleurd glas van de hand van Vassaletti uit de eerste helft van de 13°E.
Bijlage8: Resten
Een foto genomen in de zijgalerij buiten, van een van de talrijke resten van de vroegere basiliek, hier van muurresten van de oude basiliek (5°E).
Rometrip dag6 - Ten zuiden van het centrum - en veel water
Deze dag is enigszins speciaal verlopen, anders dan gepland en dat door de overvloedige regen. Je zou dus terecht kunnen zeggen dat het belangrijkste gedeelte, een bezoek aan Ostia Antica, in het water gevallen is. Want de planning was dus de dag te besteden aan de bezienswaardigheden ten zuiden van het centrum, te beginnen met Piazza Ostiense en de Porta San Paolo, ook de Piramide van Cestio, en verder naar het zuiden de indrukwekkende San Paolo fuori le Mura (Sint Paulus buiten de muren). En we zouden dan de kroon op het werk zetten in Ostia Antica. Maar een bezoek van 3 a 4 uur aan een site in open lucht, tja daar moet dus het weer voor meezitten, en dat was helaas die dag absoluut niet het geval. Bij uitzondering mag je wel zeggen want goed tot zeer goed de vijf vorige dagen. We hebben dus wel nog op een redelijke manier in de voormiddag het eerste gedeelte kunnen afwerken. Waarbij Christiane helaas een ongelukkig tuimelpartij gemaakt heeft ....
In de namiddag hebben we dan in werkelijk stromende regen met vrijwilligers een bezoek gebracht aan de Termen van Caracalla. Overigens ook zeer interessant, maar wel erg nat.
Ik verneem net via SPQR dat er vorig jaar 6,55 miljoen bezoekers geweest zijn in het Colosseum, in alle musea in Italia samen trouwens 43 miljoen. Voor het Colosseum is dat veel meer dan de 6000 per dag zoals dat gepland was. Want met die beperking zou het maximale aantal voor het gehele jaar elke dag meegerekend, gelijk zijn aan: 6000x365= 2,91 miljoen. Dus ze hebben mij toch wat op de mouw gespeld toen ik de inkomkaarten ging afhalen.
We waren er al een aantal keren langs gelopen met belangstelling en nieuwsgierigheid, de kerkje ligt immers vlakbij zowel de SM Maggiore als het hotel. Maar echt binnengaan was er nog niet bij geweest, ook niet vanmorgen. Maar nu dus wel. De Santa Prassede (Sint Praxedis) is een klein kerkje dat verscholen ligt in een onooglijk straatje op de Esquilijn, met mooie bekende mozaïeken, met de beroemde kapel van Sint Zeno en met een schitterende cosmatenvloer. Voor foto's met wat uitleg, zie zoals steeds de bijlagen hierna.
Bijlage1: Globaal beeld van het interieur
Op dit beeld komt het interieur in zijn geheel goed tot zijn recht: de dubbele boog vooraan en de apsis versierd met mozaïeken, de vloer, de met fresco's versierde wanden.
Bijlage2: De bogen en de Apsis
De mozïeken hier dateren uit het begin van de 9de E. Meer uitleg lees je op de foto zelf. De tijd van afwerken kan men achterhalen aan de hand van de vierkante halo van de afgebeelde Paus Paschalis helemaal links in de apsis; een vierkante halo betekende toen namelijk dat de persoon nog in leven was.
Bijlage3: De vloer
De cosmatenvloer kan je bijna nergens zo mooi zien als hier in de middengang, met rechts in beeld de ronde schijf achteraan in vloer van de kerk die speciaal ingelegd is om de talrijke martelaren uit de catacomben te gedenken.
Bijlage4: De mozïeken aan de ingang van de Kapel van San Zeno
Prachtige mozaïeken daar is wel iedereen het over eens. Het betreft hier een grafkapel die Paus Paschalis liet bouwen voor zijn moeder Theodora.
En nu even wat anders 4 - De sedia stercoraria- De kakstoel
En nu even wat anders 4 - De Sedia Stercoraria of de kakstoel
De Sedia Stercoraria is een speciale stoel, letterlijk meststoel waarvan er naar het schijnt enkele exemplaren in niet toegenkelijke plaatsen bewaard worden. En vanaf hier wordt alles nogal voorwaardelijk geschreven, met de bijgedachte is dit wel waar. Maar zoals de Italianen zeggen "Se non sia vero è ben trovato" of "mocht het niet waar zijn, is het toch goed gevonden, het is m.a.w. een mooi verhaaltje". Hier gaan we dan.
In de negende eeuw zou er een paus Johannes geweest zijn die op een keer tijdens een optocht moest bevallen. Zo ging het dus eigenlijk over een pausin Johanna die zich graag als jongen voordeed maar klaarblijkelijk wel bepaalde activiteiten als meisje bleef verder zetten. Dit verhaal heeft in de middeleeuwen een hele tijd als waargebeurd de ronde gedaan maar de tegenwoordige geschiedschrijving gaat er van uit dat daar geen betrouwbare historische bewijzen voor gevonden kunnen worden. Maar het gevolg daarvan toentertijd was de constructie van een porfieren toiletstoel (zie titelfoto) met toegankelijke gaten, waarop de pasgekozen paus moest gaan zitten omwille van 2 redenen. Ten eerste moest dat hem eraan te herinneren dat niettegenstaande zijn hoge functie hij toch de maar een gewone sterveling bleef, en ten tweede (volgens sommigen ook op een andere stoel) kon zo een van de jongere kardinalen met de hand controleren of de verkozen persoon wel degelijk van mannelijke attributen voorzien was. Deze controleur zou dan in het Latijn verklaren: "habet testiculos et bene pendentes" of in het Nederlands, "hij heeft ballen en ze hangen goed". Volgens andere bronnen zou de controleur luidop roepen: "virgam en testiculos habet" (hij heeft een penis en ballen) waarop de aanwezigen met luide stem "Deo gratias" antwoordden.
Dit gebruik werd in de 16de E afgeschaft omdat zo schrijft Luc Verhuyck in SPQR, de pausen via behoorlijke aantallen minnaressen en vele kinderen voldoende blijk van hun mannelijkheid gaven.
Ostia Antica - Het thermopolium, het fastfood restaurant
Citytrip dag 6 - Ostia Antica
Citytrip dag 6 - Thermen van Caracalla
Citytrip dag 6 - San Paolo fuori le Mura / Sint-Paulus buiten de Muren
Weer even wat anders 5: het Colosseum in 2015
En nu even wat anders 4 - De Sedia Stercoraria of de kakstoel
