Geef je e-mail adres op en klik op onderstaande knop om je in te schrijven voor de mailinglist. Hierbij ontvang je iedere week een citaat in je mailbox!
Het theïstisch satanisme, ook wel traditioneel satanisme genoemd, is de religieuze verering van Satan (Hebr: tegenstander, aanklager). Satan, die vaak aangeroepen wordt onder de naam Azazel, wordt door aanhangers niet gezien als een personificatie van het pure kwaad.
De naam Azazel treffen we aan in Leviticus 16:10. Daarin staat beschreven: Maar de bok die door het lot aan Azazel is toegewezen zal levend voor den Heer geplaatst worden, om verzoening voor hem te bewerken, teneinde hem zo naar Azazel in de woestijn te zenden.
Dit Bijbelvers refereert aan de Joodse feestdag Jom Kipoer (Grote Verzoendag). Het was op deze plechtige dag dat er twee geitenbokken werden gekozen. Een werd er geofferd aan Jahwe; de andere werd symbolisch belast met de zonden van het volk Israël om vervolgens als een zondebok in de woestijn te worden gezonden waar Azazel zou huizen. Het is in dit ritueel waarin wij voor het eerst de associatie aantreffen van de duivelmet de geitenbok. Zo wordt Azazel beschouwd als de oudst bekende naam die wordt toegeschreven aan wat tegenwoordig Satan of de duivel wordt genoemd.
Satan-Azazel tegen ha-satan
Er wordt in het traditioneel/theïstisch satanisme een onderscheid gemaakt tussen Satan-Azazel, de Tegenstrever van Jahwe, en ha-satan, een engel of leugengeest in de hofhouding van Jahwe, of een gedaante die Jahwe aanneemt wanneer Hij het mensdom onwelgevallig is. Zo verleidt ha-satan koning David tot het houden van een volkstelling, en roept hiermee de toorn van Jahwe over hem en zijn volk, wat Jahwe een excuus geeft om talloze onschuldige omstanders van het volk Israël te straffen. Het is ook ha-satan die met de goedkeuring van Jahwe de gelovige Job kwelt met verschrikkelijke rampen en kwalen teneinde zijn geloof in God op de proef te stellen. Satan-Azazel en ha-satan worden dan ook gezien als twee totaal verschillende entiteiten.
Satan-Azazel heeft twee voornamelijke emanaties. Een mannelijke emanatie, gesymboliseerd door de demon Samael, en een vrouwelijke, Lilith. Lilith was volgens een traditie de eerste vrouw van Adam. Zij was, net als haar man, geschapen uit het stof der aarde en eiste om deze reden dezelfde rechten als haar man. Adam deed bij God zijn beklag hierover, en God schiep Eva uit de rib van Adam zodat zij wel onderdanig was aan haar man. Lilith werd uit het paradijs verbannen en baarde in een grot kinderen die waren verwekt door de demon Samael. Samael en Lilith worden meestal opgevat als uitvloeiselen van een en dezelfde bron, Satan.
Lilith wordt vereerd als een krachtig feministischsymbool. Niet alleen door traditioneel/theïstische satanisten, maar ook door sommige stromingen in het eclectische paganisme, wicca, en een aantal etnisch joodse feministes. Bij laatstgenoemde groepen wordt echter geheel de connectie met het satanisme ontkend, terwijl traditioneel Lilith wordt gezien als de gemalin van Satan.
Volgens de Bijbel kunnen mensen door de duivel gebonden of bezeten raken. Het tweede geval is erger, omdat in dat geval de duivel, of één of meer van zijn demonen, daadwerkelijk in iemand wonen. Om hiervan af te komen is bevrijding noodzakelijk. Deze is slechts te verkrijgen wanneer deze plaatsvindt in de kracht van de Heilige Geest en in de Naam van Jezus Christus. De Rooms-Katholieke Kerk kent het exorcisme of duiveluitdrijving als een van de sacramentalia, om bij een bezetene de duivel uit te drijven. In andere Kerken, bijvoorbeeld Pinkstergemeenten komt duiveluitdrijving ook voor.
Hebreeuwse Bijbel
In de Hebreeuwse Bijbel komt de duivel niet voor. JHWH was de schepper van zowel goed als kwaad, zoals geformuleerd in Jesaja 45:6,7: "Ik ben de HEER, er is geen ander die het licht vormt en het donker schept."
Als de aanduiding שָׂטָן śāṭān, Satan in de Hebreeuwse Bijbel op mensen betrekking heeft, betekent het tegenstander, valse raadgever of in enkele gevallen potentiële deserteur. Als gepersonifieerd hemels wezen komt de aanduiding Satan in de Hebreeuwse Bijbel op vier plaatsen voor. In geen enkel geval wordt hij als personificatie van het kwaad afgebeeld, integendeel, in de meest uitgebreide beschrijving in Job is het een engel die als aanklager in het goddelijk gerechtshof fungeert en werkt in opdracht van God.[1] In de Septuagint wordt Satan bijna altijd vertaald met (deels voorafgegaan door een lidwoord) διάβολος diabolos,[2] maar ook met διαβολή diabolē[3] en met het werkwoord ε̉νδιαβάλλειν endiaballein,[4] termen die later werden toegepast op het concept van de duivel.
Christendom
In het christendom is de duivel de belichaming van het kwaad. Hij wordt (afwijkend van het gebruik van deze namen in de Hebreeuwse Bijbel) Satan of Lucifer genoemd. De duivel wordt beschouwd als een gevallen engel, die tegen God rebelleerde, een interpretatie van Genesis 6:2-4.
In de christelijke traditie wordt de slang in de paradijsvertelling ook vaak geïdentificeerd als de duivel. Deze gelijkstelling wordt al aangetroffen in de Openbaring van Johannes: "De grote draak ... is de slang van weleer, die duivel of Satan wordt genoemd en die de hele wereld misleidt. Samen met zijn engelen werd hij op de aarde gegooid."[5]
In het Nieuwe Testament is de duivel de heerser van het rijk van de duisternis, dat de hele wereld omvat[6] en de lucht en hemelsferen.[7] Wie gelooft in Jezus Christus gaat over van de duisternis naar het licht, maar Satan verleidt mensen. Wie in zijn listen trapt, valt weer terug naar het rijk van de duisternis.[8]
In het Nieuwe Testament wordt de duivel ook wel Belial genoemd[9] of Beëlzebub.
Het kwaad in andere religies
Het kwaad keert ook in verschillende oude religies telkens terug.
In veel polytheïstische godsdiensten, zoals de Griekse, Chinese, Romeinse en Noordse pantheons, ontbreekt echter een duidelijk opperwezen van het kwaad. Reden is dat de goden vaak typisch menselijke trekjes vertonen en daardoor allemaal in zekere mate zowel goed als slecht zijn. Voorbeelden zijn de telkens vreemdgaande Zeus, Hera wier jaloezie soms letterlijk dodelijk kan zijn, of Poseidon die Odysseus tien jaar lang tegenwerkte. Zowel het kwade als het goede zijn 'verspreid' over meerdere godheden.
Uiteraard bestaan in deze godsdiensten monsters, demonen en goden van twijfelachtig allooi zoals Cerberus, Kali, Eris, de Erinyen, Seth, Mara, Hel, de Yema's, Loki, Hades en anderen, maar deze goden en demonen vervullen stuk voor stuk een (onmisbare) functie in het pantheon of vertegenwoordigen een typisch menselijke eigenschap, en kunnen als zodanig dus absoluut niet als (puur) kwaadaardig worden gezien.
Zoroastrisme
In de Iraanse mythologie en het daarop geïnspireerde Zoroastrisme werd de eerste vrouw Jeh verondersteld samen met de duivel Ahriman te zijn geschapen. Door seksuele gemeenschap met deze demon was zij bezoedeld, en de vrouw bezoedelde daardoor ook de mannen.
Het verhaal van Lucifer (vanuit katholiek perspectief)
Het verhaal van
Lucifer Zijn oorsprong
Om de oorsprong van Lucifer te kunnen vinden, richten we ons tot het Oude
Testament. De naam Lucifer is vertaald uit het Hebreeuwse woord "helel",
wat "helderheid" betekent. Deze aanduiding, die dus op Lucifer
betrekking heeft, is de uitlegging van de "morgenster" of "zoon
des dageraads" die in Jesaja wordt voorgesteld. "O morgenster, zoon
van de dageraad, hoe diep ben je uit de hemel gevallen. Overwinnaar van alle
volken, hoe smadelijk lig je daar geveld. Je zei bij jezelf: Ik stijg op naar
de hemel, boven Gods sterren plaats ik mijn troon. Ik zetel op de toppen van de
Safon, de berg waar de goden bijeenkomen. Ik stijg op tot boven de wolken, ik
evenaar de Allerhoogste" (Jesaja 14:12-14).
De context van deze passage slaat op de koning van Babylon zoals hij in zijn
trots, zijn pracht en zijn val wordt voorgesteld. Maar de tekst is feitelijk
gericht aan de macht die achter de boosaardige Babylonische koning steekt. Geen
enkele sterfelijke koning zou beweren dat zijn troon zich boven die van God
bevindt of dat hij de Allerhoogste evenaart. De boze macht achter de
Babylonische koning is Lucifer, de "zoon des dageraads".
Het verhaal van
Lucifer Zijn geschiedenis
Lucifer is gewoon een andere naam voor Satan, die als hoofd van het boosaardige
wereldbestel de werkelijke, maar onzichtbare macht is achter de opeenvolgende
heersers van Tyrus, Babylon, Perzië, Griekenland, Rome en alle andere
kwaadaardige heersers die we in de geschiedenis van de wereld hebben zien komen
en gaan. Deze passage gaat verder dan de menselijke geschiedenis en markeert
het begin van de zonde in het universum en de val van Satan in het reine,
zondeloze firmament vóór de schepping van de mens.
We zien ditzelfde thema in Ezechiël: "De HEER richtte zich tot mij:
'Mensenkind, hef over de koning van Tyrus een dodenklacht aan: "Dit zegt
God, de HEER: Eens was jij een toonbeeld van perfectie, vervuld van wijsheid en
volmaakt van schoonheid. Je leefde in Eden, in de tuin van God, en je was
bekleed met een keur van edelstenen: met robijn, topaas en aquamarijn, met
turkoois, onyx en jaspis, met saffier, granaat en smaragd, gevat in gouden
zettingen. Op de dag dat je geschapen werd lagen ze klaar. Je was een cherub,
je vleugels beschermend uitgespreid, je was door mij neergezet op de heilige
berg van God, waar je wandelde tussen vurige stenen. Je was onberispelijk in
alles wat je deed, vanaf de dag dat je was geschapen tot het moment dat het
kwaad vat op je kreeg. Door al het handeldrijven raakte je verstrikt in onrecht
en geweld, en je zondigde; daarom, beschermende cherub, verbande ik je van de
berg van God en verdreef ik je van je plaats tussen de vurige stenen. Je
schoonheid had je hoogmoedig gemaakt, je had je wijsheid en luister verkwanseld.
Daarom heb ik je op de aarde neergeworpen, als een schouwspel voor andere
koningen. Door je grote schuld, door je oneerlijke handel, waren je
heiligdommen ontwijd. Daarom liet ik een vuur in je oplaaien dat je heeft
verteerd, ik maakte van jou een hoop as op de grond, voor ieder die het wil
zien. Alle volken die je kenden staan verbijsterd; je bent een schrikbeeld
geworden, tot in eeuwigheid zul je er niet meer zijn."'" (Ezechiël 28:11-19).
Deze passage lijkt gericht tot de "koning van Tyrus". In werkelijk is
het echter gericht aan degene die achter de boosaardige koning van Tyrus
schuilgaat. Deze passage bevat tevens profetieën - op zowel de korte als de
lange termijn - over Lucifer/Satan, omdat zijn laatste einde nog niet heeft
plaatsgevonden en pas na het laatste oordeel zal plaatsvinden (Openbaring 20:7-10), ook al
is het zeker dat dit einde op deze manier zal plaatsvinden. Deze passages in
Jesaja en Ezechiël hebben beide niet zozeer betrekking op Lucifer/Satan zelf,
maar op zijn werk en zijn planning via aardse koningen en heersers die zichzelf
een goddelijke eer toekennen. Zij heersen, bewust of onbewust, feitelijk in de
geest van Satan en voor de doelen van Satan. "Onze strijd is niet gericht
tegen mensen maar tegen hemelse vorsten, de heersers en de machthebbers van de
duisternis, tegen de kwade geesten in de hemelsferen" (Efeziërs 6:12). Satan is de
vorst achter de machten van dit bedorven wereldbestel.
Let vooral eens op de volgende uitspraak in de passage uit Ezechiël: "de
gezalfde cherub" (Statenvertaling). Een dergelijke uitspraak zou nooit van
toepassing kunnen zijn op een menselijke koning. Nee, deze heeft betrekking op
Lucifer/Satan die achter de menselijke koning zit. Deze engel is het hoogste
wezen dat de HEER ooit heeft geschapen. De HEER zegt over hem: "Eens was
jij een toonbeeld van perfectie, vervuld van wijsheid en volmaakt van
schoonheid". Satan was het meest wijze schepsel dat God ooit had
geschapen. Geen enkele andere engel en geen enkel ander wezen werd geschapen
met de intelligentie die God aan dit schepsel had gegeven. God zegt dat dit
schepsel "volmaakt van schoonheid" is. Na de Heilige Drie-eenheid -
de Vader, de Zoon en de Heilige Geest - is dit wezen tegenwoordig het hoogste
wezen.
In Ezechiël 28:14 lezen
we: "Gij waart een gezalfde, overdekkende cherub". Dit vertelt ons
dat we het niet over een menselijke koning hebben. Het woord cherub is
enkelvoud voor cherubim. De cherubim zijn een symboliek voor Gods Heilige
aanwezigheid en Zijn onbereikbare grootheid. Deze cherubim nemen een unieke
positie in. De "gezalfde, overdekkende cherub" is het beeld dat in de
Hof van Eden voor ons geschetst wordt, nadat Adam en Eva waren weggestuurd en
God de cherubim had opgesteld om de weg naar de levensboom te bewaken. Ook toen
Mozes de verzoeningsplaat maakte en deze in het Allerheiligste van de
tabernakel plaatste, kwam Gods heerlijkheid er naartoe en ontmoette Hij Mozes
tussen de cherubim. Zij "overdekten" de verzoeningsplaat met hun
vleugels. We zien dus dat Satan een cherub was en dat zijn taak bestond uit het
bewaken van de troon van God Zelf. Zijn taak was de bescherming van Gods
heiligheid. Satan nam de hoogste van alle posities in, een positie die hij
verachtte en verloor. We zien hier in Ezechiël een beschrijving van de hoogste
van Gods schepsels, een musicus met perfecte wijsheid en onbeschrijflijke
schoonheid, en bovendien met een verheven functie. Maar, dit schepsel met al
zijn prachtige eigenschappen had ook een vrije wil. Op een dag zei God tegen
dit schepsel: "Er is ongerechtigheid in jou gevonden".
Het verhaal van
Lucifer Zijn status
Wat voor ongerechtigheid werd er in hem gevonden? In het boek Ezechiël laat God
ons in het prille begin als het ware over Zijn schouder meekijken, zodat we de
oorsprong en de schepping van Satan kunnen zien. Maar waarom zegt God dit? Wat
is deze ongerechtigheid? We moeten naar Jesaja 14:13-14 teruggaan,
de verzen die ons over de keuze van Lucifer/Satan vertellen. "Ik stijg op
naar de hemel, boven Gods sterren plaats ik mijn troon. Ik zetel op de toppen
van de Safon, de berg waar de goden bijeenkomen. Ik stijg op tot boven de
wolken, ik evenaar de Allerhoogste." Heb je gemerkt hoe vaak Satan in deze
passage eigenlijk "ik zal" zegt? Hij zegt dat hij
zijn troon boven Gods sterren zal plaatsen. Het woord "sterren"
verwijst hier niet naar de sterren die we 's nachts kunnen waarnemen. Hiermee
worden de engelen van God bedoeld. Met andere woorden: "Ik zal de hemel
overnemen, ik zal God zijn". Dat is de zonde van Lucifer/Satan en dat is
de ongerechtigheid die er in hem werd gevonden. Hij wil geen dienaar van God
zijn. Hij wil de dingen niet doen waar hij voor geschapen werd. Hij wil zelf
gediend worden en er zijn miljoenen mensen die ervoor gekozen hebben om juist
dat te doen: hem dienen. Zij hebben naar zijn leugens geluisterd en ervoor
gekozen om hem te volgen. Eva geloofde de leugen dat zij net als God zou zijn.
De reden dat Lucifer/Satan haar met die leugen verleidde was dat dit precies
datgene is wat hij zelf wil: God zijn.
Deze demon kan de lust
beheersen. Vaak komt deze demon in de vorm van een vrouw die er nooit
genoeg van krijgt mannen in de verleiding te brengen.
Volgens de mythe ging een jong meisje het bos in, overgehaald door een meneer
die in het rood was gekleed, er elegant uitzag en goedgemanierd was. Het was
eigenlijk een vleesgeworden Satan die haar in dat bos de
ergste duivelskunsten heeft bijgebracht.
Naar verluid was Dahut verantwoordelijk voor een goed deel van de dood
van mannen aan het hof van de koning Gradlon van Cornwall. Ze zou hen
hebben vermoord door hen seksueel uit te putten.
2. Muroi
Aangenomen wordt dat hij de
eerste demon is met het uiterlijk van een vampier die ooit
zijn opwachting heeft gemaakt. Volgens de legende begonnen maagden die leefden
in de Middeleeuwen spontaan tranen van bloed te huilen als het wezen in de
buurt kwam.
3. Abezethibou
Het verhaal gaat dat deze demon
voorkwam in de dromen van corrupte Egyptische farao's die Joden
vervolgden. Abezethibou had voordat hij naar aarde kwam de passie
en begeertes van de mens bestudeerd zodat hij deze volledig kon beheersen.
4. Abrahel
Deze demon verscheen voor
meestal dommige boeren, in de vorm van een welgevallige vrouw. Met haar
vleierij kon ze hen allerlei dingen laten doen, waaronder het plegen van
moorden.
Het geloof in het bestaan van deze demon was vooral
wijdverspreid gedurende de Middeleeuwen toen men van vrouwen dacht
dat zij een band met Satan zouden hebben.
5. Belial
Deze
demon stond ook wel bekend als "de wilde." Volgens de overlevering
zou hij aanbeden worden door homoseksuelen van Sodom omdat hij in het bijzonder
was toegelegd op het verbodene en zondigen.
Interessant is ook het verhaal over zijn vangst: zijn geest werd gevangen in
een fles die werd verzegeld en in een put werd gegooid. Het waren de
Babiloniërs die de fles opnieuw openden, ze dachten dat het een schat was, en
lieten zo de demon weer vrij.
6. Alouqua
Het is een van de eerste
vampieren die voorkwam in de Joodse verhaaltraditie. Deze demon had als doel om
mannen naar het plein te brengen en zelfmoord te laten plegen.
7. Baël
Deze kwaadaardige geest zou
volgens de vertellingen de betere exorcisten (geestverdrijvers) in
moeilijkheden brengen. Kundig en sluw zou hij ervoor zorgen dat de mensen die
hem gehoorzaamden onzichtbaar zouden worden, zodat zij de
ergste misdaden konden begaan zonder gepakt te worden.
8. Behemoth
Behemoth werd vaak afgeschilderd
als een diabolische olifant of grote stier. Dit dier werd verantwoordelijk
geacht voor de plotselinge sterfte van veedieren en verorbering van
akkervelden, allemaal opgegeten door dit onverzadigbare wezen.
9. Barbatos
In vergelijking met anderen had
deze demon het op vrouwen voorzien. Hij benaderde hen in de vorm van een
welgeklede (jonge)man en verleidde haar.
Men dacht dat de interessantste mannen hun ziel hadden verkocht aan Barbatos.
10. Andras
De specialiteit van deze demon was dat hij mensen
de hand aan zichzelf kon laten slaan. Dit deed hij door in dromen te
verschijnen met een androgyn lichaam (vrouwelijk/mannelijk uiterlijk)
zittend op een gezadelde wolf en een zwaard in zijn hand. Wie over
hem droomde 's nachts had geen hoop meer om de zon de volgende dag zien op te
komen.