2015 - Gezonde voeding

Is er nood aan nog een blog over gezonde voeding? Wellicht niet, maar ik ben iemand met iet of wat narcistische neigingen en de drang om inzichten en ideetjes met iedereen die het lezen wil, te delen :)

Wie ben ik? Ik ben een jonge vrouw van 33, getrouwd en mama van twee kindjes. Mijn geld om gezond eten te kopen verdien ik als leerkracht in het secundair onderwijs. Het is daar ook dat mijn frustratie in verband met eetgewoontes van de huidige generatie tieners is begonnen.

Mijn man en ik zijn al enkele jaren bezig met gezonde voeding, u kan hier ook het verslag van onze "zoektocht" vinden, het hoe en waarom van onze levenswijze.

Naast informatie over gezonde voeding willen wij u ook de nodige informatie geven over DIY producten voor huis en lichaam. Deze zoektocht was een regelrecht gevolg van de zoektocht naar gezondere voeding.

Ik wil toch even onderlijnen dat ik GEEN diëtiste ben, ik heb GEEN voedingsleer gestudeerd wegens geen aanleg voor wetenschappen. Wat hier verschijnt is puur een samenraapsel van andere blogs en eigen inzichten. Het opzoekwerk is vooral gebeurd door mijn man, die ook gebeten is door de "makkelijk gezond" methode.

Veel leesplezier!

We zijn toen naar een diëtiste gestapt, en zijn met succes meer dan tien kilo vermagerd. Op onze trouwdag zagen we er dan ook beiden stralend en slank uit. Deze vermageringskuur was eigenlijk een regelrecht dieet, met een restrictie van voeding tot 1500 kcal per dag. Qua voeding werd ons aangeraden om vooral naar de "light" producten te gaan: magere kaas (20+), magere yoghurt al dan niet met een fruitsmaakje, cola light, weinig snoep en koeken, minder boterhammen, en deze boterhammen met mager beleg, u kent het ongetwijfeld wel.

Dit dieet heeft ons zeker geholpen om onze eerste inzichten in voeding te verwerven, en voor mij vooral, om te leren koken, een talent dat ik op eigen houtje heb ontwikkeld, met véél verbrande, slecht gekruide en niet te eten gerechten tot gevolg. Maar, al doende leert men. Daarvoor ben ik onze diëtiste van toen nog steeds dankbaar, het is de eerste aanzet geweest in een zoektocht naar gezonde voeding.

Helaas, aan alle mooie lijntjes komt een einde. Komt het u bekend voor? Eerst vele kilo's vermageren, dan vele kilo's even makkelijk weer bijkomen. Want ja, die dieetvoeding is allemaal goed en wel, maar om een dergelijke levensstijl vol te houden heb je karakter en doorzettingsvermogen nodig, twee eigenschappen die blijkbaar niet direct bij mij passen :)

Gevolg, twee kinderen later, tien kilo verder. Herkenbaar?

Ook de vele fysieke klachten speelden - en spelen - bij mij een grote rol in mijn zoektocht naar een gezonder leven. Ik heb veel last van spierpijnen, heb makkelijk bloedarmoede, en heb PDS (prikkelbare darm). Mijn zoontje heeft veel last van eczeem en mijn dochter heeft dezelfde gevoelige darmen als haar mama.

Doorheen onze zoektocht zijn we ons steeds meer bewust geworden van de tientallen vaak zeer schadelijke stoffen in bewerkte voeding en diverse cosmeticaproducten. We zijn zeker geen geitenwollensokkentypes (ik houd niet van wol en ook niet van geiten :)) maar hoe meer je leest over de manipulatie van de voedings- en cosmeticaindustrie, hoe meer je stil blijft staan bij de impact van wat er te koop is in een supermarkt op onze gezondheid.

Het is zeker niet de bedoeling om een negatief gevoel te creëren, wel om mensen meer bewust te maken van wat ze opeten en met welke producten ze zich insmeren.

Ik vind en vond het zelf echter heel moeilijk om door de vele informatiebomen het bos nog te zien. Daarom zou ik met deze blog een aantal ideetjes en inzichten willen weergeven.

"Gezond" is volgens ons: natuurlijk en vrij van toxische / chemische stoffen die niet in je lichaam thuis horen. Qua voeding denken we daarbij aan bergen geraffineerde suiker, bewerkte producten waar hoe dan ook veel conserveringsmiddelen en kleurstoffen aan toegevoegd zijn, koekjes en snoep waarvan de ingrediëntenlijst voornamelijk E-nummers omvat, etc.

Op het gebied van huid en haar: we proberen alle producten te vermijden met een lijst aan ingrediënten die door een niet-wetenschapper niet uit te spreken zijn (lees maar eens de achterzijde van een doorsnee verpakking shampoo). Het kan immers helemaal anders, lees maar verder voor meer tips!

We willen afstappen van het idee dat gezond ook light betekent. Het is verbazend hoe veel slechte elementen terug te vinden zijn in light producten. We willen ook resoluut afstappen van het tellen van calorieën en het volgen van eender welk dieet. We weten ondertussen uit ervaring dat dit NIET werkt. U zal in de topics "suiker" en "interessante boeken" zeker vernemen waarom.

Gezond betekent voor ons ook zeker NIET:

jezelf en je kinderen alles ontzeggen. Je wil immers geen kinderen die op hun vijftiende met hun zakgeld de dichts bijzijnde snoepwinkel gaan plunderen.
uitsluitend gaan winkelen in dure winkels. We hebben een behoorlijk inkomen maar iedereen weet dat de eerste leerkracht die rijk wordt van zijn of haar job, nog geboren moet worden.
niet meer genieten van eten. We hebben nog nooit zoveel plezier beleefd aan het maken en opeten van onze maaltijden als de laatste maanden.

Lees gerust verder om meer te weten te komen hierover!

De Gabriêlmethode van Jon Gabriël (http://www.degabrielmethode.com/)

Een zeer vlot geschreven boek van de hand van iemand die ooit door het leven ging als een zwaarlijvige, 180 kilo zware businessman in New York. Typ zijn naam even in op YouTube en u zal versteld staan hoe hij er nu uitziet. Zijn volledige zoektocht staat beschreven in dit boek. Alles is op een zeer humoristische, no-nonsense manier neergeschreven. Bij momenten is het echt hilarisch, zoals in het hoofdstuk waarin de schrijver het heeft over de "wet van Jessie".

2. De voedselzandloper - Kris Verburgh (http://www.voedselzandloper.be/)

Het was een artikel in Humo, maanden geleden, die ons op het spoor heeft gezet van de Voedselzandloper. We volgen zeker niet slaafs de principes uit dit ondertussen zeer veel verkochte boek. Er zijn immers - terechte - kritieken aan het adres van de jonge dokter die de Voedselzandloper heeft bedacht. Maar er staan wel zeer veel ideeën in die je ook in vele andere boeken terugvindt. Hij is erin geslaagd om een groot publiek bewust te maken van wat nu gezond is en wat niet, en daarom verdient hij een plaats in de lijst van "verplichte lectuur".

3. Alle boeken van Sonja Kimpen

Ik geef toe dat ik Sonja Kimpen een vrij irritant persoon vind - sorry, Sonja. Maar haar boeken zijn zeker de moeite waard om te lezen. Je krijgt immers inzicht in wat gezond is en wat niet, en je ziet welke honderden mogelijkheden er zijn om gezond te kunnen leven zonder jezelf alles te moeten ontzeggen.

4. Van gifbelt naar tempel (Jacqueline van Lieshoudt)

Ik ben geen fan van het klassieke "ontgiften" noch van sapjesdagen en weet ik welke andere manieren om te ontgiften. Ik kan me echter wel vinden in de aanpak van deze gezondheidscoach. Ze beschrijft op een zeer heldere manier wat voeding met ons doet, en waarom het zo belangrijk is om je lichaam in balans te krijgen.

5. De kookboeken van Lien Willaert

Lien Willaert geeft in haar kookboeken (oa Lichte klassiekers, mijn kind eet gezond maar ze weet het niet, het caloriecomplot, ...) zeer veel bruikbare informatie over gezonde voeding en manieren om klassieke gerechten wat minder ongezond te maken. Ik vind het jammer dat ze zich daarbij nog steeds focust op "caloriewaardes" maar op zich zijn haar ideeën zeker de moeite van het lezen waard. Doorheen haar kookboeken krijg je een beeld van wie ze is en wat ze wil bereiken.

Ik ben geen wetenschapper, en ben ook steeds zeer slecht geweest in wetenschappelijke vakken. Maar indien u eens de moeite doet om te kijken naar een aantal fragmenten op YouTube zal u ook begrijpen waarom ik overtuigd ben geraakt van de negatieve invloed van suiker. Hieronder enkele fragmenten: (eigenlijk volstaat het "the truth about sugar" in te typen om een reeks zeer interessante reportages te vinden)

https://www.youtube.com/watch?v=yaAQRfxpSjI (Fed Up, een zeer goeie film over de enorme impact van de suikerindustrie)

https://www.youtube.com/watch?v=ZNySc_BIl5k

https://www.youtube.com/watch?v=twVAmGXTiic

https://www.youtube.com/watch?v=EFlnlGx0B5U&list=PLHbrUXwea9XUl37N2w3OxYgY_iF8tL99A

In het Nederlands kan je gewoon "de waarheid over suiker" intypen en je komt bij een zeer groot aantal reportages uit over suiker. Ze zijn zeker niet allemaal even goed, ik zal af en toe een topic aanmaken over de echt interessante films / reportages maar hiermee kan iedereen alvast starten.

Zijn er alternatieven voor suiker? Ja en nee. Een aantal alternatieven worden voorgesteld in kookboeken die ook op mijn blog besproken zullen worden. Ik noem er enkele van:

agavesiroop, ahornsiroop
kokosbloesemsuiker
Tagatose
honing

Deze zouden een minder sterke invloed hebben op de suikerspiegel, maar het blijft natuurlijk suiker. Als je zonder kan, des te beter. Het kost echter veel tijd om af te kicken van zoet (maar het kan... ik was zelf enorm, enorm verslaafd aan suiker en cola light!), en het is voor iedereen vol te houden. Ook onze kinderen kunnen zeer moeilijk zonder dat zoete. Ik probeer dus de weg van het minste kwaad te vinden en ga voor natuurlijke zoethoudertjes zoals dus die siropen en dergelijke. Ik zou graag een suikervrij leven kunnen leiden maar dat lukt tot op heden nog niet.

Daarom willen wij tegenwoordig echt graag weten wat we eten. We willen, indien mogelijk, graag weten waar onze voeding vandaan komt. Ik maak zowat alles vers klaar, koop geen voorverpakte voeding, of toch zo weinig mogelijk (zie hiervoor kooktips, want ik kook wel alles vers maar het moet vooruit gaan :)) en ga hiervoor het liefste naar volgende winkels:

- Hoeve ten Bossche in Hombeek voor zuivel: rauwe melk, rauwmelkse kaas en dito boter, heel lekkere yoghurt, het beste ijs ter wereld, .. Dit is echt een topadres, Majella, die de winkel openhoudt, is ook een zeer vriendelijke dame. Ze zijn niet zo ecologisch qua verpakkingsmateriaal maar je mag ook altijd je eigen verpakkingen meenemen als je niet van een overvolle vuilzak met plastic houdt.

(link: www.hoevetenbossche.be)

- Hoeve 't Hertsveld in Leest: "recht van het land bij de klant": verse groenten van eigen bodem, niet biologisch maar wel ecologisch verantwoord. Ze verkopen er ook streekproducten: erg lekkere confituur, honing, tomatenpuree, fruit van lokale telers, ... erg lekker allemaal!

- BioPlanet: de bekende groene versie van Colruyt. Ons inkomen laat het niet toe om al onze boodschappen hier te doen want dan zijn we op het einde van het jaar failliet vrees ik. Maar we hebben zo onze favorieten: zoals de speltpasta en het diksap van diverse soorten fruit.

Vlees halen we nog steeds bij Renmans of bij de lokale slager, al moet ik zeggen dat we erg weinig vlees eten. We zoeken hiervoor nog naar een gezonder alternatief (de zgn. grasgevoerde dieren maar daarvan vind je maar weinig in België)

Een goede staafmixer met een sterke motor om soep te kunnen mixen, en sauzen te kunnen maken zonder klonters.
Keukenrobot! Dit toestel heb ik leren appreciëren dankzij Muriël van de Tuin van Figaro (zie verdere blog). Ik gebruik het voor diverse dingen. Momenteel heb ik nog een oud toestelletje staan van Philips, met een zwakke motor maar als we ooit eens geld hebben dan koop ik een Kenwood. Helaas zijn die nogal prijzig...
Glazen potten en schalen. Opwarmen doe ik niet meer in plastic, hierover verschijnt ook nog wel een bericht. Alles in Pyrex kommen of in andere glazen kommen. Borden voor de kinderen zijn ook gewoon keramiek en ze drinken ook uit gewone glazen (lang leve de Ikea: als er eens een paar op de grond belanden is dat net iets minder erg :))
Paar goede (keramische) bakvormen om zelf heel lekker brood te kunnen bakken.
Eventueel een broodbakmachine: we hebben er eentje maar die gebruiken we niet meer veel sinds we de keukenrobot herontdekt hebben. Brood uit de oven is echt wel lekkerder en ook niet veel werk.
Een goede keukenweegschaal want soms is afwegen echt wel nodig. Alles op het zicht doen is goed voor een ervaren chef-kok maar niet voor mij.
Keramische pannen, zonder schadelijke anti-aanbaklaag uit teflon. We hebben zelf twee keramische pannen van Greenpans gekocht.
Bamboe of houten spatels om je pannen niet te beschadigen. Géén plastic want dit geeft giftige stoffen af bij verwarming.

Met deze basisuitrusting kom je al een heel eind.

Van de Colruytreeks: Vandaag Veggie, Lekker & Snel en goedgekeurd door kinderen, de smaak van het seizoen. Ik pas deze recepten aan mijn eigen inzichten aan, zodat ze vaak nog gezonder worden dan ze al zijn (dat denk ik toch :))
Sonja Kimpen: Kook je slank en fit (je moet hier wel echt naar de ingrediënten kijken om te weten wat je gaat eten want de gerechten hebben allemaal een vrij idiote naam vind ik - denk aan Swingbord en zo)
Het Voedselzandloperkookboek van Pauline Weuring
Lien WIllaert: Liens lichte klassiekers, Vluggertjes in de keuken, het Caloriecomplot, Mijn kind eet gezond, mijn man is op dieet.
Het Tempelkookboek + het Tempelkookboek voor kinderen - Jacqueline van Lieshout
Lekker Lang Jong + Lekker. Havermout! Quinoa! van Clara ten Houte de Lange en Nelleke van Lindonk

Online vind ik de site www.uitpaulineskeuken.nl echt geweldig. Ook de site www.voedzo.com is erg goed voor allerlei soorten informatie.

Ook de kinderen vinden het superleuk als we weer eens naar daar kunnen gaan, voor een workshop of voor het pyjamavoorlezen. Echt een leuk initiatief!

Op het eerste zicht is het een bijzonder duidelijk boek met veel gezonde recepten (sommige dingen kunnen nog wat gezonder worden door ze wat aan te passen :))

Vandaag hebben we de aardappelmuffins uitgetest. Het maken verliep vrij vlot, zelfs met onze vijfjarige als hulpkok. Het resultaat was best eetbaar, volgens mijn dochter zelfs lekker maar ik ben niet zo'n fan van aardappelpuree, ook niet in deze gedaante. Maar voor de kinderen is het dus echt wel geslaagd.

Het is het eerste recept dat hier uitgetest wordt, ben benieuwd naar de rest!

Dit is de voorlopige inventaris aan kruiden, olie en andere ingrediënten die we in de voorraadkast hebben staan.

Keltische zeezout: dit is een mineraalrijk zout dat echt zo veel lekkerder is dan "gewoon" tafelzout. Ik maak er een oplossing van (met dank aan Muriël van de Tuin van Figaro :)) door het zout in een pot te doen met water. Deze oplossing is ideaal als basis voor soepen en sauzen.
Speculaaskruiden en kaneel
Gember
Rozemarijn en oregano
Ras el Hanut (gebruik ik héél veel)
Kurkuma en Madras kerriepoeder
Selderijzout , Herbamare (kruidenzout) en verse zwarte peperbolletjes in de molen
Knoflookpoeder
Nasikruiden
Harissa
Steranijs
Scampikruiden
MIx voor pompoenovenschotel en kikkererwtenburgers van Albert Heyn
Vanillestokjes

Het is belangrijk om voor een pure kruidenmengeling te gaan. Als je etiketten goed leest zal je zien dat in veel mengelingen MSG zit, smaakversterker die als één van de meest "gevaarlijke" toevoegingen bestemd wordt omdat veel mensen er allergisch op reageren. Kies dus voor kwaliteit en niet voor de laagste prijs, want in echt goedkope producten zitten vaak toevoegingen.

ik gebruik tagatesse (Damhert) en steviadruppels als zoetstof, en sporadisch ook ahorn - of agavesiroop. We hebben ook "echte" honing staan, gekocht bij de imker hier om de hoek, zonder toevoeging van geraffineerde suiker (bij de honing van Aldi zit dit wel in, dit is geen pure, zuivere honing)

Pitten, zaden en "superfoods"

Mijn man heeft eens een hele hoop superfoods aangekocht. Ik weet tot op heden niet goed wat ik er mee aan moet, soms doe ik wat in een smoothie maar echt lekker vind ik die dingen niet. Ik zal wel lekker gezond worden zonder die spullen maar we hebben ze wel: hennepzaad, chlorella, spirulina, tarwegras, quinoazaad

Wat hier wel veel gebruikt wordt, zijn noten, pitten en zaden: pompoenpitten, zonnebloempitten en ongezouten, niet-geroosterde noten. Ik maak hier een "magische mix" van (lees: kieper alles samen in de keukenmachine en laat draaien tot het fijn is) die ik bij de kinderen hun eten doe zonder dat ze het merken (ze lusten wel veel maar niet alles)

We hebben ook "vlozaad" in huis gehaald, iets wat de darmwerking enorm bevordert. Het heeft een rare naam maar smaakt nergens naar, je kan het dus perfect in je yoghurt gebruiken. Je krijgt zo heel wat extra vezels binnen zonder er moeite voor te moeten doen.

Rauwmelkse boter van de hoeve, kokosolie (zie apart topic), druivenpitolie, sesamolie en walnotenolie. En de klassieke olijfolie natuurlijk. Ook lijnzaadolie gebruik ik af en toe (koud!) maar dat heeft een zeer specifieke smaak, voorzichtig mee zijn!

Als bindmiddel gebruik ik niet de klassieke maïzena of gelatine maar het plantaardige agar agar, kuzu of xanthaangom. Dit is niet geschikt om sauzen "met stukjes" te binden omdat het mee gemixt moet worden maar dat eten wij toch nooit. Het is wel ideaal voor het binden van bijv. tomatensaus voor op de pizza.

Een paar "soeptips" van een ondertussen zeer ervaren soepmaakster:

gebruik verse ingrediënten
aanstoven mag maar is zeker geen must voor een goede soep. Als je toch kiest voor het aanstoven van ajuin en look, laat de look dan eerst even tien minuten 'rusten' zodat de goede stoffen volledig vrij kunnen komen. Dit gebeurt niet als je de look direct mee kookt of stooft.
gebruik groenten uit het seizoen of uit de vriezer, dit bespaart je véél geld.
Opgelet met bouillonblokjes: er is een heel groot kwaliteitsverschil. In de meeste producten zitten allerlei chemische toevoegingen die de smaak wel ten goede komen maar de gezondheid niet. Ideaal is om zelf je soep te kruiden maar dat is niet altijd makkelijk, de ideale combinatie heb ik nog niet gevonden, hangt ook sterk van je soep af.

Dit is momenteel mijn favoriete soep: Soep van wintergroenten

Ik snij pompoen, wortel, raapjes, pastinaak en winterprei in stukken, soms ook ajuin er bij. Water toevoegen en goed kruiden (denk aan oregano, gezouten water (sole), peper, tijm, ...) en laten koken. Mixer er door en klaar.

Als het snel moet gaan, snij je de groenten heel grof en doe je ze zo in grote stukken in de keukenmachine. Even de mixer er door en door die hele kleine stukjes is je soep veel sneller klaar.

O ja, de eventuele overschot van groenten verwerk je tot een lekkere ovenschotel: zelfde ingrediënten als voor de soep, ook heel fijn maken in de keukenmachine, eierdooier, geraspte kaas & paar scheppen havermout er onder mengen. Dit alles in een ovenschotel, twintig minuten in de oven en klaar.

Dit recept is afkomstig van Muriël van de Tuin van Figaro, waarvoor mijn dank :)