Het luchtkasteel

Ik wil, voor ik verander
in een kei, een mier
of een papaverbloem,
de schepper worden
van een luchtkasteel.

Ik zal de daken knippen
uit inktpapier,
de kamers vouwen
uit vochtige kranten
en op de muren van muziekpapier
zal ik lachgezichten
voor de ramen schilderen
met metaalinkt.
In mijn slot zullen wonen
duiven van oud zilver.

Ik zal, voor ik verander
in een steen, een dier
of in een slingerplant,
de schepper worden van
een luchtkasteel,
want ik beschik
over de zachte handen
van een uitvinder

Paul Snoek

Uit: gedichten 1954-1968

Het luchtkasteel is een gedicht vol contrast : contrast tussen het leven en het levensloze, het onzekere en het zekere, de waarheid en de fantasie. Het is een levenswens, omschreven in een heldere, mooie taal, die uitloopt in een droombeeld. De dichter grijpt naar het beeld van de wedergeboorte om de dood te omschrijven. Het luchtkasteel staat symbool voor een droom die alle wonderlijkheden van het leven omvat. Het wordt gemaakt uit alledaagse dingen, zoals inktpapier en kranten maar krijgt een hemelse opvulling van muzikaliteit (muziekpapier), geluk (lachgezichten) en vrede (duiven van oud zilver). En dat is het goede leven, met fantasie en idealen het alledaagse leven een meerwaarde geven. Het aandurven dromen te koesteren, want dromen geven leven. Snoek wil de capaciteiten die hij als mens kreeg benutten om zo veel mogelijk goedheid in de wereld te verspreiden, hij wil zijn machtige handen gebruiken om uit de lucht een huis te bouwen met stenen van idealen. Want alleen wij, mensen, kregen de handen van een uitvinder, wij kregen de mogelijkheid het beste uit de wereld te halen. Daarom houdt het goede leven ook in dat we onze capaciteiten inzetten, niet alleen voor het nastreven van onze eigen idealen en doelen, maar ook voor de wereld.

 Het gedicht is op het eerste gezicht een onschuldige benadering van de dood, maar steunt echter op diepere waarden…

De dichter wil in dit aardse leven een bewijs leveren van zijn bestaan, een feilloos en fantastisch levensdoel bereiken en dat is voor velen het goede leven (hier denk ik direct aan ‘de steen’ van Bram Vermeulen…). Zijn luchtkasteel staat tegelijk voor zijn droombeeld, zijn illusie, zijn verlangen en voor zijn levensdoel (het verwezenlijken van zijn ideaal). Er is één zekerheid in het leven, namelijk die dat de mens over de middelen beschikt om zijn eigen doelen na te streven en te realiseren. Zo onderscheidt de mens zich ook van elk ander leven hier op aarde. Er schuilt een liefdevolle,respectvolle en dankbare benadering van het mens-zijn in zijn woorden ( de zachte handen…).

08-05-2010, 16:13 geschreven door Hanne  

De Steen - Bram Vermeulen

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Het water gaat er anders dan voorheen.
De stroom van een rivier hou je niet tegen.
Het water vindt altijd een weg omheen.

Misschien eens gevuld door sneeuw en regen,
neemt de rivier mijn kiezel met zich mee.
Om hem dan glad en rond gesleten,
te laten rusten in de luwte van de zee.

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,
ik leverde bewijs van mijn bestaan.
Omdat, door het verleggen van die ene steen,
de stroom nooit meer dezelfde weg kan gaan.

Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten,
ik leverde bewijs van mijn bestaan.
Omdat, door het verleggen van die ene steen,
het water nooit dezelfde weg kan gaan.

08-05-2010, 16:13 geschreven door Hanne