La tentative de l’impossible  Renée Magritte

Het grote kunstgenie, Renée Magritte hield enorm van het spel van de relatie tussen afbeelding en betekenis. Hij weigerde steevast om uitleg te geven bij zijn oeuvre, enkel de titel kon voor de toeschouwer een (meestal misleidend!) tipje van de sluier oplichten.

'La tentative de l’impossible’ uit 1928 is een staaltje van zijn enorme technische begaafdheid. Omdat we Magritte allemaal kennen als één van de grootsten onder de Belgische schilders, lijkt het enigszins misleidend om te stellen dat het voor hem onmogelijk was een portret van zijn geliefde Georgette te schilderen, zoals de titel wel doet vermoeden. Maar aangezien Magritte zichzelf verwerkt in dit werk, aangezien hij zichzelf als het ware afbeeldt terwijl hij aan het schilderen is streeft hij wel het onmogelijke na. Magritte kan in wezen wel zelf  een begenadigd schilder zijn, die garantie is er niet voor zijn afbeelding. Daarbij komt dat hij niet zijn model afbeeldt maar een model creëert in haar afbeelding...

Het werk kan gekoppeld worden aan de mythe van Pygmalion, prins van Cyprus. In zijn enige liefde voor de beeldhouwkunst had hij elke verbintenis met het vrouwelijke in zijn leven verdrongen. Het zondige karakter van de vrouw had hem ertoe aangezet zich voor te nemen nooit te trouwen. Zijn eigen kunst was een placebo voor de aardse liefde en hij wijdde elk uur van zijn leven aan het vormgeven van Galatea, zijn ivoren droomvrouw.  In haar web van perfectie en schoonheid gevangen werd hij smoorverliefd op de kille, ivoren massa. Uiteindelijk besloot de godin Venus de massa leven in te blazen en zo geschiedde het. Zo symboliseert het werk de immense kracht van de liefde. De liefde wordt als het ware een God die massa omzet tot leven. Net als in dit kunstwerk, heeft liefde ook voor mij een helende kracht. Ze is van essentieel belang voor het goede leven. Ze kan iemands redding zijn, maar ook diens verderf. Het werk raakt aan de goddelijke dimensie van de liefde, die ons verheft uit de werkelijkheid naar de wereld van dromen en intens geluk. En het zijn die dromen die we nastreven in onze zoektocht naar het goede leven.

Daarbij komt het aspect dat niets is wat het lijkt. Er zijn geen voor de hand liggende waarheden. Wij krijgen als mens de mogelijkheid, in de hoogst mogelijke graad, ons immens ontwikkelde brein in dienst te stellen van dieperliggende, fundamentele waarheden. Zo passen we in het plan van ‘het transcendente’ en zo kunnen we ook diepgang in ons leven brengen. En daar ligt ook een aspect van het goede leven: onze eigen capaciteiten ontwikkelen en ze in dienst stellen van de gehele samenleving, om zo het beste te halen uit onszelf en uit de wereld.

Tenslotte stuurt dit werk een alleszeggende boodschap de wereld in : probeer niet de perfectie te scheppen, maar leer het imperfecte perfect te vinden. Want de wereld is geschapen met onvolmaaktheden en beperkingen. Het is niet onze menselijke taak om voor God te spelen en perfectie te scheppen. Het is wel onze opgave het wereldse te appreciëren en te respecteren, er voldoening uit te scheppen.

01-05-2010, 00:00 geschreven door Hanne