Informatie
Ketting met bijpassende sluitschakel.
Kettingen zijn grofweg te verdelen in twee soorten: kettingen voor fietsen met derailleurversnelling, en "single speed" kettingen voor fietsen met terugtraprem of met versnellingsnaaf.
Maatvoering
De afstand tussen twee scharnierpennen is bij alle kettingen altijd 1/2". Het verschil bij kettingen zit hem in de breedtemaat:
- 1/8" voor singlespeed kettingen.
- 3/32" voor derailleurversnelling-kettingen met tot 8 tandwielen achter.
- 11/128" voor derailleurversnelling-kettingen met 9 of 10 tandwielen achter. 9V en 10V kettingen zijn niet uitwisselbaar.
Daarbij zijn kettingen voor derailleurversnellingen zijdelings meer flexibel voor betere schakelwerking.
Montage
Bij vrijwel alle kettingen wordt tegenwoordig een sluitschakel meegeleverd; hierdoor is de ketting eenvoudig te monteren. Wat u wel nodig heeft is een kettingpons voor demontage van de oude ketting en voor het op maat maken van de nieuwe ketting.
HG Klinkstift
Voor de montage van een Shimano klinkstift heeft u een speciale Shimano HG kettingpons nodig. Aangezien andere kettingmerken volledig Shimano-compatible zijn en vaak langer meegaan, is de meest praktische keuze een niet-Shimano ketting.
Let er bij singlespeed kettingen op dat u voor het opnemen van de maat het achterwiel zo ver mogelijk naar voren plaatst (kettingspanners losdraaien).
Afstellen
Kettingspanner
Draai de wielmoeren en de bout voor de terugtrapremhevel een stukje los. Het wiel kan nu enigszins verschoven worden. Bij een fiets met kettingspanners draait u de kettingspanners net zo lang aan tot de ketting strak staat. Als het ronddraaien van de pedalen hierdoor ineens zwaar en "krakering" gaat dan staat de ketting te strak; draai de kettingspanners iets losser.
Let op dat het wiel recht blijft staan, dat wil zeggen dat de band netjes door het midden van de liggende achtervork van het frame gaat.
Bij fietsen zonder kettingspanners kunt u het wiel per kant spannen; dat wil zeggen dat u eerst de linkse asmoer vastgedraaid laat, de rechtse losdraait en met de hand de velg naar de rechter poot van de liggende achtervork van het frame knijpt. De rechterkant van het wiel is nu gespannen. Herhaal dit in tegenovergestelde volgorde, en indien nodig enkele malen van voren af aan.
Als de ketting zo ver opgerekt is dat er een schakel tussenuit genomen moet worden, laat u daartoe dan niet verleiden. Zo'n ketting moet vervagen worden, anders zal het zwaar en "krakerig" gaan trappen en dat fietst niet lekker.
Bij oudere fietsen, en in het bijzonder die van krachtige fietsers, komt het vaak voor dat het voor-kettingblad ovaal is geworden. Hierdoor staat de ketting in bepaalde standen van de pedalen strak en in andere standen slap. Hier is niets aan af te stellen; de enige oplossing als het echt te erg is, is het plaatsen van een nieuwe crank.
- Afstellen derailleurketting
Zet de derailleur(s) op het kleinste blad. Plaats de ketting en trek hem strak zodat de derailleur aangespannen wordt. Zodra de ketting niet meer tegen de derailleur aan loopt staat de ketting strak genoeg. Maak de ketting met een kettingpons op de zojuist gevonden juiste lengte en sluit hem met een verbindings-schakel.
Onderhoud
Smering van kettingen is een veelbesproken onderwerp, dit geeft al aan dat er meerdere goede manieren zijn. Let in ieder geval goed op de volgende punten:
Het vet waarin een nieuwe ketting geleverd wordt is niet voldoende voor tijdens het fietsen; dit vet is om de ketting tegen roest te beschermen tijdens opslag en transport en spoelt er bij de eerste regenbui uit. Ook wordt het door de hoge druk die tijdens het fietsen ontstaat "weggedrukt" waardoor het juist op de plaatsen waar het nodig is niet meer aanwezig is.
Een goed ketting-smeermiddel heeft de volgende eigenschappen: net aangebracht is het dun vloeibaar zodat het diep in de schakels kan doordringen. Na enige tijd wordt het dik zodat het goed blijft zitten. Ook bevat het vaste smerende bestanddelen, bijvoorbeeld teflon, dat niet weggedrukt wordt bij belasting.
Praktisch in gebruik zijn spuitbussen met kettingvet. De ketting hoeft niet voor- of nabewerkt te worden en kan gewoon op de fiets blijven zitten. Hoe beter de spray, hoe minder vaak u de ketting hoeft in te spuiten.
U heeft alle tijd en wilt uw derailleurketting goed verwennen? Neem de ketting los en reinig hem met een geschikte ontvetter. Als de ketting goed schoon en droog is plaatst u hem weer op uw fiets. Smeer druppel voor druppel met Cyclon Lube kettingwax, dit is een smeermiddel dat volledig uithardt. Draai de pedalen een paar rondjes achteruit om het goed binnen te laten dringen. Veeg na een kwartiertje de overtollige wax aan de buitenkant van de ketting weg met een schone doek. Gebruik de ketting een paar uur niet, en u heeft een vaste smerende laag in uw ketting die lang blijft zitten! Daarenboven blijft er significant minder vuil aan de ketting plakken.
Voordat u bovenstaande toer uithaalt is het handig om eerst even met een meethulp te controleren of de ketting niet vervangen moet worden.
Voor de volledigheid: Siliconenspray is, in tegenstelling tot de gevestigde veronderstelling, geen smeermiddel. Het beschermt kunststoffen en lakken fantastisch, maar smeer het niet op uw ketting!
Veel voorkomende problemen
Kettingen slijten. En vaak sneller dan verwacht. Veel problemen zijn terug te voeren op een versleten ketting: krakerig trappen, slecht schakelen, aflopen (losse ketting) en soms zelfs doortrappen. Bij vervanging van een derailleurversnelling-ketting dient meestal ook de cassette of het freewheel (achtertandwielen) vervangen te worden; deze twee onderdelen slijten op elkaar in en een nieuwe ketting op oude achtertandwielen loopt niet lekker. Soms moet ook het meestgebruikte voorblad vervangen worden.
Bij singlespeed-kettingen is het meestal niet nodig om de tandwielen te vervangen.
Benodigd gereedschap
Voor het op de juiste lengte maken van de ketting is een kettingpons nodig. Het plaatsen van een sluitschakel vereist geen gereedschap, maar voor de montage van Shimano klinkstiften is een speciale Hyperglide kettingpons vereist. Deze zelfde kettingpons kunt u overigens ook gebruiken voor het op maat maken van alle kettingen.
In principe zijn er speciale "derailleurketting-ponsen" en "singlespeedketting-ponsen". Voor sporadisch gebruik is het geen probleem om één kettingpons voor beide kettingen te gebruiken.
De staat van de ketting wordt objectief vastgesteld met een kettingslijtage-meethulp. In de praktijk erg handig!
|
