Allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden over het erfgoed in Lommel en Noord-Limburg
08-08-2007
Dirk Draulans schrijft over het archeologisch onderzoek op de Lommelse Maatheide
Onder de titel "Het leven was hard. Archeologisch onderzoek legt het leven van de eerste moderne Vlamingen bloot. Die leefden tussen 14.000 en 13.000 jaar geleden" schreef Dirk Draulans in het tijdschrift Knack (nr. 32) een artikel over het archeologisch onderzoek op de Maatheide. Het artikel is vlot en boeiend geschreven en geeft een mooi beeld van het leven op einde van de laatste ijstijd in Vlaanderen. In een eerste kaderstukje besteedde de journalist aandacht aan de theorie dat de ontploffing van een komeet boven Noord-Amerika ongeveer 13.000 jaar geleden een plotse klimaatsverslechtering veroorzaakte met het verdwijnen van dieren en mensen als gevolg. In het kader van die komeet-theorie nam een Nederlandse wetenschapper monsters van de Usselo-bodem (een bodem die 14.000 jaar oud is) op de Maatheide en hij liet ze analyseren in Amerika. Andere wetenschappers twijfelen aan de komeet-theorie en op dit ogenblik wordt nog bijkomend onderzoek uitgevoerd. Een tweede kaderstukje handelt over de fantastische site van Kesselt (Veldwezelt/Lanaken), met voorsprong de oudste archeologische site in Vlaanderen.
Nicole toont hier een prachtige afslag (zicht op de "buik" van het artefact), die ze vandaag ontdekte. Ze hoefde er haar leesbril niet voor op te zetten!
Volgens de planning zou de opgraving op Lommel Maatheide vandaag beëindigd worden. Maar ons "huiswerk" is niet af. Nog acht vierkante meters moeten worden opgegraven. Dat betekent nog een tweetal dagen werk. In de loop van volgende week zullen we die acht laatste opgravingsvakken onderzoeken. We houden jullie op de hoogte. Vandaag kregen we bezoek van An Buttiens en Willy Cools van de firma Sibelco. Naar jaarlijkse traditie brachten ze taart en drank voor de opgravers mee. Hartelijk dank aan Sibelco voor deze "versterking van de innerlijke mens" en voor de fijne samenwerking!
Vandaag kwam Nick Van Liefferinge met een collega van Synthegra een bezoek brengen aan de opgraving. Ze waren vooral onder de indruk van de mooi bewaarde Usselo-bodem op de vindplaats.
Prof De Bie was gisteren niet alleen naar de Maatheide gekomen. Zijn medewerker Marijn Van Gils (VIOE) was natuurlijk ook van de partij. Schop, kruiwagen en motorzeef zijn geen vreemde attributen voor hem. We misten wel een andere medewerker van het VIOE : Walter Bartels. Walter is aan het werk op de Meirberg in Meer en we doen hem en de opgravingsploeg daar olv David Depraetere de groeten!
Sommige jongeren van JCW hadden medelijden met prof. Marc De Bie (VIOE, VUB, Eenheid Prehistorische Archeologie KULeuven). Zo lang studeren en dan als prof toch nog moeten werken met schop en zeef op de Maatheide! Maar de prof doet eigenlijk niks liever. Gisteren was hij weer een dag van de partij. Want wat is heerlijker voor een steentijdarcheoloog dan een dag opgraven op de weidse Maatheide onder een zomerzonnetje ...
Op maandagavond 23 juli laatst zond Studio Lommel (TVL) een korte reportage uit over de opgraving op Lommel Maatheide. Surf naar de website www.lommel.be en kies daar in het lijstje de rubriek "actua en evenementen" en dan klik je "studio lommel" aan. Ik verneem uit goede bron dat al heel wat jongeren die deelnamen aan de opgravingskampen van JCW op de Maatheide, zich opnieuw kandidaat hebben gesteld voor een volgend opgravingskamp. Fijn om te horen!
Voor diegenen die het nog niet moesten gemerkt hebben : we staan, net als vorig jaar, weer in de kijker op www.archeonet.be (een uitstekende website over archeologie!).
Rustdag in de Ronde van Frankrijk? Dan ook op de Maatheide!
Vanmorgen woei er een forse wind over de Maatheide en het regende oude wijven. Daarom werd besloten een rustdag in te lassen. Maar het weer klaarde in de loop van de voormiddag op en 's middags scheen zelfs de zon. 's Namiddags werd dan toch weer gewerkt op de Maatheide. Kwestie van toch wat beweging te hebben zodat we de laatste drie dagen van de campagne flink kunnen doorwerken.
Op de plek waar we nu opgraven is de podsolbodem vrij goed bewaard. De winderosie na de oprichting van de zinkfabriek en de saneringswerken door Sibelco hebben hier niet echt grote schade aangericht.
Het was vandaag herfst op de Maatheide : grijs, koud, nat en veel wind. Een ploeg van vijf dapperen zette het opgravingswerk verder. Inderdaad, op de foto zie je maar vier personen (van L naar R : Marc, Joris, Michel en Nicole), maar de fotograaf telt ook mee! Marc vond al vroeg op de ochtend een prachtige kern. Maar zoals het spreekwoord zegt : "het eerste gewin is kattegespin ...". Af en toe moest de administrator daarna nog pen en papier e een plastieken zakje bovenhalen om een artefact te registreren en op te bergen, maar echt moe is hij vandaag niet geworden.
De jongeren van JCW brachten deze voormiddag een bezoek aan De Kolonie, Archeologisch en Historisch Museum. Ondergetekende kreeg van hen koekjes als geschenk (zie foto). Enkele koekjes stelden prehistorische vruchtbaarheidssymbolen voor. Toch opmerkelijk dat jongeren sommige zaken heel vlug oppikken! De kampleden schreven wat van hun indrukken/ervaringen neer op een groot blad. Enkele citaten : "Volgend jaar kom je maar mee met ons op kamp als leider" (hoeveel bedenktijd heb ik?); "De uitleg en het boogschieten en speerwerpen waren supertof!" (met dank aan Freddy Ernots); "Bedank de Joris ook nog eens" (wat hierbij gebeurd is); "Onze mannen hebben zich echt geamuseerd op de site en veel bijgeleerd" (in die volgorde ? ); "Jij bent een apostel voor de wetenschap en vriend tussen de homo sapiens sapiens" (wie zei daar dat de edele kunst van de retorica was uitgestorven?) ; "Hopelijk zijn de opgravingen succesvol en was het niet voor niets dat je daar zo veel jaren groef" (bedankt voor het medeleven!); "Het was super gezellig en erg leerzaam met een archeoloog die eindelijk iets vertelde (dat deden "ze" nooit)!" (dan waren "ze" niet goed bezig, denk ik); "Gelukkig weten we nu hoe driehoornige mestkevers zich gedragen in de grond als ze trippen op konijnenkeutels." (bedankt voor het alert aanbrengen van die discussie! ik ga geen podsol meer kunnen bekijken zonder aan die kevers te denken).
Het was de laatste werkdag van de "archeologen" van JCW. Gedurende twee weken presteerden de jongens en meisjes flink wat archeologische arbeid op de Maatheide. Bedankt daarvoor! We hopen dat ze er een leuke tijd hebben doorgebracht en dat ze wat inzicht gekregen hebben in het boeiende steentijdonderzoek in Lommel. En misschien zien we mekaar weer tijdens een volgende opgravingscampagne ... in Lommel of elders. Dank ook aan de begeleiders Griet, Floris, Saskia en Jan! Ze verdienen alle lof om tijdens hun vakantie aan kinderen cultuur en wetenschap te willen bijbrengen. Alhoewel de begeleiders-boog niet altijd strak gespannen stond ...(zie de foto waar begeleider Jan "dodelijk" getroffen wordt door een prehistorische speer).
Al heel vroeg klonk deze kreet over de Maatheide. Hoewel we maar een halve dag konden werken vandaag registreerden we toch wat vondsten. De hand op de foto is die van Auke, de trotse vinder van deze kern.
Het was maar een halve werkdag vandaag op de Lommelse Maatheide. Net voor de middagpauze werden de hemelsluizen opengezet en even later kwam er ook wat bliksem en donder bij te pas. Inpakken geblazen dus! Maar niet voor we allemaal een lekker "smoske" hadden gemaakt met stokbrood, kaas, hesp, tomaten, sla, eieren ... ons aangeboden door De Kolonie, Archeologisch en Historisch Museum. De jongeren van JCW brengen morgen een bezoek aan dat Lommels museum waar getoond wordt hoe het Kempens landschap gewijzigd werd door de mensen die erin geleefd, gewoond en gewerkt hebben vanaf de prehistorie tot nu. Vanzelfsprekend is er in het museum ook een plaats voorbehouden voor de archeologische vondsten gedaan op de Maatheide. Meer informatie over het museum kan je vinden op www.erfgoedlommel.be.
Het team van Saskia op terugtocht naar de werfkeet op het einde van een opgravingsdag. Vandaag kwam Freddy Ernots voor de laatste keer opgraven tijdens deze campagne. Twee weken aan een stuk een inwoner van de oudste stad van België elke dag naar een dorre heidevlakte in Lommel lokken om daar te komen opgraven : il faut le faire!
Floris, student geneeskunde aan de KULeuven, boekte vandaag met zijn team weer het grootste aantal vondsten. Hij gaat zich bekeren tot de archeologie! Hier puft hij met zijn team even uit op de rand van de opgravingsput na een dag noeste arbeid.
De jongeren van het JCW-opgravingskamp beginnen tekenen van vermoeidheid te tonen. Elke dag een uur fietsen, zelf eten koken, uren opgraven, allerlei spelletjes verzinnen en spelen, enz. ... zelfs een volwassen mens zou er moe van worden. Saskia, studente archeologie aan de KULeuven, leidt zowel op de opgraving als in het jeugdontmoetingscentrum te Lommel Kattenbos alles rustig en zelfverzekerd in goede banen.
Vanmorgen om tien uur hadden we een ernstige panne aan de motorzeef. Maar in het atelier van Sibelco werd het gebroken stuk vernieuwd en een half uur later ronkte de zeef alweer lustig. Jan en Joris - ze studeren beiden archeologie aan de KULeuven - inspecteren de inhoud van de zeef met arendsogen.
); "Jij bent een apostel voor de wetenschap en vriend tussen de homo sapiens sapiens" (wie zei daar dat de edele kunst van de retorica was uitgestorven?) ; "Hopelijk zijn de opgravingen succesvol en was het niet voor niets dat je daar zo veel jaren groef" (bedankt voor het medeleven!); "Het was super gezellig en erg leerzaam met een archeoloog die eindelijk iets vertelde (dat deden "ze" nooit)!" (dan waren "ze" niet goed bezig, denk ik); "Gelukkig weten we nu hoe driehoornige mestkevers zich gedragen in de grond als ze trippen op konijnenkeutels." (bedankt voor het alert aanbrengen van die discussie! ik ga geen podsol meer kunnen bekijken zonder aan die kevers te denken).
