Binnenkort wordt het kerkhof van het West-Vlaamse stadje Menen geruimd. Naar aanleiding daarvan biedt een documentaire ─ die dit jaar door Kat Steppe over dat oude kerkhofje werd gemaakt ─ ons de gelegenheid, een en ander met betrekking van die begraafplaats nader tot ons te laten komen, evenals de daaraan onverbrekelijk verbonden anderhalve eeuw sterven in de plaats Menen, en derhalve even zo lang vormen van leven van de mens aldaar. Dat houdt in dat de namen en de daaraan gekoppelde stoffelijke resten van mensen die er liggen, eveneens de revue zullen passeren in de zeventig minuten durende film.
Vanzelfsprekend spelen ook die levende mensen een rol, welke daar 'iemand hebben liggen'. Maar dat geldt tevens voor de randsverschijnselen, die zich voordoen in de vorm van konijnen en tegelijkertijd andere natuurverschijnselen zoals mos.
En niet in de laatste plaats wordt stilgestaan bij de wijze waarop wij (letterlijk en/of figuurlijk) nabestaanden met de dood en alles eromheen omgaan.
Het geheel wordt gekwalificeerd als vlechtwerk van verdriet en vreugde.
Uitzending van de documentaire zal worden gerealiseerd op woensdag 23 november, vanaf 22:55 uur tot 00:05 uur in de nacht op donderdag 24 november, via het tweede, Nederlandtalige, Belgische televisienet canvas.

In de aflevering Lang zullen we leven van het RKK-programma Kruispunt, die op zondag 20 november zal worden uitgezonden via Nederland 2 ─ tussen 23:05 uur en 23:30 uur ─ proberen de mensen van het programma het geheim van een lang èn gelukkig leven te ontrafelen. Dat doet ietwat sprookjesachtig aan, vooral als we bedenken onder welke omstandigeden vele mensen, ook in onze westerse beschaving oud worden.
"Waarom worden steeds meer mensen gezond oud?" luidt de vraag. Ietwat, tot sterk, kort door de bocht als je het zo stelt. Weliswaar zijn de ontwikkelingen binnen de medische wereld zodanig dat er steeds meer kan worden gedaan aan fysieke kwalen, in ieder geval veelal zodanig dat de directe gevolgen ervan minder speurbaar zijn. Daar staat tegenover dat als de mensen die oud worden of hun familie niet over voldoende middelen beschikken, respectievelijk bereid zijn deze in te zetten, in een instelling moeten leven, er veelvuldig zodanige psychische klachten ontstaan als gevolg van de bejegening/behandeling door de mensen die er werken, dat men zich kan afvragen of het sprookjeselement van lang en gelukkig zich wel zo algemeen voordoet, respectievelijk zich nog ooit zal kunnen voordoen, als wordt geïmpliceerd.

Bovendien is het nogal schizoïde: er wordt steeds meer mogelijk om de mensen oud te laten worden, letterlijk, maar tegelijkertijd mankeert er steeds meer aan adequate zorg, een adequate omgeving en een adequate manier van leven. Het gaat immers niet alleen om vegeteren. Daarbij komt de vraag, en die wordt in de Kruispunt-aflevering eveneens gesteld:
Hoe kijken we als samenleving naar ouderen?
Als de ontwikkelingen zich doorzetten en ouderen zich steeds beter zullen weten te weren, komt het binnen enkele decennia zover dat er een Grijze Partij in het Parlement zal opkomen die steeds meer aanhang zal krijgen en uiteindelijk de leiding zal kunnen overnemen. Of dat op zich een zegen is, staat nog te bezien. Het is de moeite van het proberen zeker waard.

Beschuldigd van pornografie

"Naaktheid is geen pornografie," luidt de reactie van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei op de beschuldiging die nu tegen hem is geuit door de Chinese Justitie ─ die ook niet meer is dan een handlanger in de weerzinwekkend-fascistoïde politiek die door de Chinese regering wordt bedreven ten opzicht van kunstenaars, en met name de vooruitstrevende Ai Weiwei, die in het westen in hoog aanzien staat, getuige de werken die musea van hem exposeren en tevens in een andere maatschappelijke context, onder meer in Groot-Brittannië.
China mag zich dan wel meer en meer profileren als moderne staat, vanzelfsprekend uitermate kapitalistisch, maar loopt in maatschappelijk opzicht meer dan een halve eeuw achter op sociale ontwikkelingen die normaal dienen te zijn jegens individuen. Alleen al op basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

De Chinese overheid leeft, uit vrees voor de macht van de kunsten, nog  in de duistere middeleeuwen.
Justitie in China beschuldigt Ai Weiwei er nu maar eens van dat hij pornografie maakt, en meent dat te kunnen aantonen aan de hand van naaktfoto's waarop Ai Weiwei te zien is met enkele vrouwen.

Onbedaarlijk getreiter

Het was duidelijk dat de Chinese overheid er alles aan gelegen is deze kunstenaar monddood te maken. Al eerder is de man door de autoriteiten in China vastgezet, maar na 81 dagen vrijgelaten, zij het met beperkingen. Toen luidde de beschuldiging achterstand in belastingen, nu komen de treiteraars weer met iets anders.
Zullen we nog even in herinnering roepen dat de opstallen van de kunstenaar met de grond gelijk werden gemaakt? Het doet wel erg denken aan de misdaden die in nazi-Duitsland werden gepleegd ten opzichte van de vrije kunsten.

Zo eens per week maakt de Britse komiek Russell Howard voor de televisiezender BBC Three een satirisch nieuwsoverzicht. Meestal is die presentatie met een live-publiek dat zich dolenthousiast betoont.

Voordat de BBC met uitzending begint waarschuwt een stem buiten beeld voor strong language.

Voor het goed functioneren van zijn bedoelingen heeft deze Russell van nature een pre: hij loenst enigszins en is daarnaast in staat om dat te benadrukken. Dat heeft het grote voordeel dat hij niet eerst een clowns-neus hoeft op te zetten voordat het publiek begrijpt dat hij een olijkerd is.

Elke aflevering kent enkele vaste onderdelen, zoals Animals, waarin de ongelooflijkste dingen in verband met dieren ─ vooral honden en katten ─ worden getoond.

Tevens, en dat schijnt zijn favoriete onderdeel te zijn, biedt elke aflevering een Mystery Guest, en die jongen moet dan raden waarom de gast in kwestie in het nieuws is geweest. Ook daar laat hij zich gaan en schuwt hij zijn ware aard niet; en zichzelf in de maling nemen vormt voor deze geweldige jongeman geen enkel probleem.

Gewoonlijk presenteert genoemde zender deze half uur durende uitzending tweemaal, en dan ook twee dagen achtereen. Wordt het een derde keer, dan duurt de uitzending drie kwartier en stelt Russell een gast voor die het laatste kwartier vult.

In de thans lopende week wordt ook weer twee dagen achtereen de nieuwste aflevering op BBC Three getoond: op donderdag 17 november, tussen 23:30 uur en middernacht; op vrijdag tussen 23:30 uur en 23:00 uur. Onze tijd, wel te verstaan.

(wordt vervolgd)

Anderhalf uur bedraagt de lengte van de documentaire Blut der Welt, die ─ verspreid over twee avonden ─ door het tweede publieke Duitse televisienet zal worden uitgezonden. Het thema daarvan is de machtsstrijd rond de bodemschat olie. Daarover is in de achter ons liggende eeuw heel wat strijd gevoerd, die veel directer en bloediger is geweest dan alleen op het niveau van mensen met witte boorden, die voornamelijk in overdrachtelijke zin elkaars bloed wel konden drinken.
De eerste aflevering, Kamp um Öl, van deze documentaire zal worden uitgezonden op woensdag 16 november vanaf 23:30 uur, tot in de nacht op donderdag 17 november om 00:15 uur. De dag daarop wordt 's avonds tussen 23:15 uur en middernacht de tweede helft uitgezonden onder de titel Öl der Zukunft.

Conglomeraat van overgevoeligheden

Zolang ik leef, heb ik ernstige problemen met diverse voedingsmiddelen, simpelweg op basis van een allergie. Daaronder vallen cashewnoten: binnen een half uur na het consumeren van een handjevol cashewnoten kreeg ik, tot decennia geleden, symptomen, die je zou kunnen omschrijven als rhinitis vasomotorica, sinusitis frontalis etc. Kennissen beweren al decennia dat ik maar net moet doen of ik niet allergisch ben, dan gaat het vanzelf over, want het is alleen de angst voor allergie die een mens allergisch maakt.
Stelt u zich eens voor dat dit mogelijk zou zijn. Opvallend is dat de twee sterkste voorvechters die ik ken en die de bovenomschreven theorie talloze malen op mij hebben losgelaten, nog tijdens dezelfde discussie plotseling laten vallen dat een vriendin heel erg allergisch is voor Indiase slippers, respectievelijk dat een relatie heel erg veel te lijden heeft onder een complexe voedselallergie. De conclusies die men daaruit kan trekken, laat ik graag aan de lezers van deze regels over.
Eén van mijn relaties ging zo ver om mij te sommeren het werk als criticus neer te leggen en mijn energie te wijden aan de uitvinding van een middel tegen al die vormen van allergie, opdat al die wetenschappers op hun neus zouden kijken. Ook die mededelingen kunnen, net als opgemelde, zelfs niet met homoepatische middelen met succes worden behandeld.

Daarvoor dienen langdurig en intensief geschoolde psychiaters te worden geconsulteerd.

Lange tijd verwaarloosd

Allergieën zijn verschijnselen, die lange tijd, niet in de laatste plaats binnen de medische wereld, werden verwaarloosd, en het pijnlijke geraaskal dat zelfs artsen ten beste hebben gegeven over diverse vormen astma ─ "allemaal psychisch" ─ had moeten leiden tot het sluiten van de praktijk van zulke liederlijke lieden.

Sedert geruime tijd komen we het begrip pinda-allergie tegen, en in verband daarmede wordt terecht gewaarschuwd in verband met het gebruik van de alom geliefde pindakaas. Nu worden er uitspraken gedaan ─ en vast niet zonder reden ─ dat een cashewnoten-allergie nog aardig wat erger is. Daarom doen onderzoekers van het UMCG, samen met collega's van de Erasmus Universiteit en de Universiteit van Wageningen, nader onderzoek.

Bovendien is in het vooruitzicht gesteld dat de klassieke allergie-onderzoeken ─ het wachten totdat de huid bepaalde reacties gaat vertonen ─ wellicht achterwege gelaten kunnen worden doordat men zich kan beperken tot onderzoek in een reageerbuisje.

Zelf heb ik dergelijke onderzoeken in de jaren tachtig van de vorige eeuw consequent geweigerd, en als reactie zei de specialist: "We kunnen nu al heel veel in het bloed zien." Mijn eigen mededelingen omtrent het vele waarop ik allergisch of intolerant heb gereageerd bleken te worden bevestigd.

"De enige echte"

In een aflevering van het televisieprogramma Arena die BBC Four zal uitzenden in de nacht van dinsdag 15 op woensdag 16 november, tussen 00:30 uur en 01:45 uur, is de protagonist de legendarische Buffal0 Bill, die bij de 'burgerlijke stand' was geregistreerd als William Frederick Cody (1846-1917). De documentaire draagt de titel Buffalo Bills Wild West ─ How the myth was made. De man trad onder meer veel op met het circus van Barnum and Bailey.

Mijn grootvader vertelde me, kort na de Tweede Wereldoorlog, toen we in Groningen op een dag langs het Bernoulliplein wandelden, dat hij aldaar in het jaar 1900 een voorstelling van bovengenoemd circus had bijgewoond en daar, volgens de directie van het instituut in kwestie, de enige echte Buffalo Bill zou hebben gezien. Juist die nadruk op enige echte had mijn grootvader al direct enigszins aan het twijfelen gezet. Korte tijd later, toen hij in de Verenigde Staten was aangekomen ─ aanvankelijk met de bedoeling zich daar te vestigen, maar in 1906 keerde hij toch naar Nederland terug ─, bezocht hij daar opnieuw een voorstelling van dat circus en opnieuw met de enige echte Buffalo Bill. Maar dat bleek volgens mijn grootvader absoluut niet het geval.

__________

Foto: Wild Bill Hickok (links) Texas Jack Omhundro (midden) en Buffalo Bill Cody (rechts).

In 1946 heeft de Franse filmregisseur Marcel Blistène (1911-1991) het drama Étoile sans lumière gedraaid met Edith Piaf (1915-1963), Serge Regianni (1922-2004) en Yves Montand (1921-1991).
Het verhaal in deze rolprent speelt aan het einde van de jaren twintig van de vorige eeuw. Daarin staat een ster, genaamd Stella Dora ─ die voornaam betekent eveneens Ster ─ centraal van de vrouwelijke kunne uit de periode van de zwijgende film. Haar carrière lijkt voorbij ten gevolge van de vaststelling dat haar stem niet geschikt is gebleken voor de geluidsfilm.
Uitzending van deze speelfilm zal worden gerealiseerd door TV5 Monde, vanaf 23:55 uur op maandagavond 14 oktober, tot 01:15 uur in de nacht op dinsdag 15 oktober.

Vioolconcert

Goed twee weken geleden, op vrijdag 28 oktober, werd in de Immanuëlkerk aan het Overwinningsplein in Groningen Stad de wereldpremière gegeven van het Vioolconcert van Stephen Melillo in de oorspronkelijke versie voor symfonieorkest. In de dagen die vielen in december 1999 en januari 2000 heeft de componist dit werk voltooid, maar helaas was er niet zodanige belangstelling voor dat het ook kon worden gespeeld. Daarom heeft Stephen Melillo besloten er ook een versie voor viool en harmonieorkest van te maken. Die versie is wel uitgevoerd: in Duitsland, onder leiding van de componist (zie foto). 

Het in Nederland gevestigde instituut Stormworld Europe, dat beschikt over de rechten van alle composities die Steven Melillo voor Band (harmonieorkest) heeft gecomponeerd, is ─ samen met de uitgever van deze partituur ─ met succes op zoek gegaan naar een ensemble en een violiste die het in de vingers heeft: Carla Leurs. Het resultaat daarvan was te horen en te zien in Groningen op 28 oktober, in Assen op 30 oktober. 

Tuba-duet

Enige dagen voordat de première werd gerealiseerd, heb ik contact opgenomen met de componist, omdat ik enkele vragen, op- en aanmerkingen had. Op de dag voor de eerste uitvoering verzocht Stephen Melillo mij, één van zijn composities, een Tuba-duet, aan dirigent Joost Smeets te geven als blijk van erkentelijkheid voor het feit dat hij met zijn orkest, de KamerFilharmonie Der Aa de première wilde realiseren van Steve's Vioolconcert, elf jaar nadat de componist deze oorspronkelijke versie had afgerond.

Binnen twee weken nadien liet Stephen Melillo me weten dat Joost Smeets, vanzelfsprekend samen met een andere tubaspeler, dit Duet voor cd zal opnemen, en die zal vervolgens deel uitmaken van een box met 21 cd's met werken van dezelfde componist, die in voorbereiding is.

Reacties in VS
Van de Engelse versie van de recensie, evenals de Nederlandse opgenomen op deze site, op zaterdag 29 november, heeft de componist naar tal van relaties in de Amerikaanse muziekwereld de link opgestuurd, en daarop kwamen al binnen enkele uren na verzending enthousiaste reacties. Inderdaad, voornamelijk van musici die vertrouwd zijn met het werk van deze componist, en die in de recensie precies dat terug meenden te vinden wat ze zelf aan opvattingen over veel meer composities ─ dan alleen dit Vioolconcert ─ van Stephen Melillo koesteren.

In de aflevering van het programma Neue Musik, uit te zenden op woensdag 9 november, tussen 21:27 uur en 22:05 uur, door de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, wordt een portret uitgezonden van de Israëlische componiste Chaya Czernowin ─ Ina und andere Werke. Deze meesteresse der muziek werd in 1957 geboren te Haifa en ze ging daar naar school en studeerde aan de Rubin Academy van Tel Aviv, waarna ze in 1982 in Duitsland verder is gaan studeren.

Haar werk Ina, dat op woensdagavond via die Duitse zender te horen is, wordt een dag daarna in de Hochschule fur Musik te Hannover uitgevoerd. Haar compositie Tris wordt op woensdag de negende november in Indianapolis uitgevoerd.

Op deze dag in 1879 werd de Rus Ljev Davidovitsj Bronstein te Janivka in de Oekraine geboren. Aan hem wordt in de meeste geschiedenisboeken ─ met name in de hoofdstukken over Rusland en de Revolutie ─ als Leon Trotski gerefereerd, omdat hij zichzelf zo noemde. Deze man was degene die de permanente revolutie heeft gepredikt, en die samen met Vladimir Iljitsj Oeljanov (1870-1924) ─ die bij ons bekend is onder de naam Lenin ─ de Russische Oktoberrevolutie heeft georganiseerd. Hij werd hoofd van het Rode Leger. Later kwam hij met collega's in conflict, met name met de heer Dzjoegasjvili, die we beter kennen onder de naam Josif Vissarionovitsj Stalin (1870-1953). Hij zette in 1929 zijn revolutie-gezel Trotski uit het Politbureau en wees hem tevens het land ─ dat inmiddels de naam Unie van Socialistische Sovjetrepublieken droeg ─ uit. Trotski vertrok naar Mexico, waar hij op 21 augustus 1940 door een huurmoordenaar om het leven werd gebracht. Velen wezen in de richting van het Kremlin, en met nadruk naar eerder genoemde Stalin.

De Franse (film)acteur en chansonnier Yves Montand (1921-1991) is de protagonist van de thema-avond, die Arte-televisie op zondag 6 november presenteert vanaf 20:14 uur onder het motto Yves Montand ─ French lover.

Om 20:15 uur begint, na de één minuut durende inleiding, de Franse rolprent Le choix des armes uit 1981 van de Franse regisseur Alain Corneau (1943-2010).

In deze film spelen naast de genoemde protagonist ook nog enkele andere wereldwijd vermaarde sterren van (niet alleen) het Franse witte doek: Catherine Deneuve en Gérard Depardieu. Daarin schiet de als zware jongen gekwalificeerde Mickey een agent neer. Het spreekt vanzelf dat hij door de politie wordt opgejaagd, en dan duikt hij onder bij ene Noël, een eertijdse huurmoordenaar.
In directe aansluiting, om 22:25 uur, volgt de als portret van Yves Montand voorgestelde film van Nino Bizzarri, waarin Montands Italiaanse afkomst één van de thema's is.
__________
Foto: Yves Montand en Gérard Depardieu in Le choix des armes.

De digitale Nederlandse televisiezender Holland Doc 24 biedt de komende week ten minste driemaal de documentaire Orgasm Inc. van de NTR, gerealiseerd in 2009 door Liz Canner, die negen jaar lang de ontwikkelingen heeft gevolgd binnen het farmaceutische bedrijf Vivus, dat de hoop koesterde een viagra-pil voor vrouwen te maken.
De docu is te zien op woensdag 2 november tussen 21:00 uur en 21:58 uur, en vervolgens in de nacht van donderdag 3 op vrijdag 4 november tussen 00:30 uur en 01:29 uur, en vrijdag 4 november overdag nogmaals tussen 17:28 uur en 18:26 uur.
Eventuele verdere uitzendingen zijn te vinden op de website van de zender in kwestie in het hoofdstuk Programmagegevens.

De naam van de Estlandse componist Arvo Pärt (geboren 1935) is allang geen onbekende meer in onze contreien, maar enkele andere componisten die in het NTR-programma Klassiek: Muziek uit Estland voorkomen, zullen vooralsnog buiten hun geboortegrond minder bekendheid genieten, zoals Erki-Sven Tüur (geboren 1959) en voor Cyrillus Kreek (1889-1962).
Het Filharmonisch Kamerkoor van Estland stelt in genoemde uitzending enkele werken van die drie meesters der muziek voor onder leiding van Daniel Reuss.
Op maandag 31 oktober is de eerste uitzending, te zien op het Nederlandse digitale televisiekanaal Cultura 24, tussen 22:15 uur en 22:50 uur. Een herhaling is te zien op dinsdag 1 november, tussen 18:24 uur en 19:00 uur.
Voor eventueel meer herhalingen kan men de website van de zender in kwestie en het aldaar toegankelijke onderdeel Programmagegevens raadplegen.

Vandaag is bekend geworden dat een groep studenten van de Rijksuniversiteit Groningen een bacterie heeft ontwikkeld, die kan tellen.
Daarmee heeft dit team de finale bereikt van de International Genetically Engineered Machine Competition. Daaraan hebben groeperingen van over de gehele wereld meegedaan.
Al die teams proberen om, met behulp van de nieuwste technieken, een soort biologische machine te construeren.

De groep van de RuG is het enige Nederlandse team dat in november zal afreizen voor deelname aan de finale die te Boston in de VS wordt gehouden in het Massachussetts Institute of Technology.