Onze voorlaatste week werd leuk ingezet met aangenaam bezoek: twee
verpleegsters van het OK van Gent kwamen langs hier in Cambodja. Evy en Karen
bleken naast super enthousiast, ook mega zot te zijn!! Met ons vieren hebben we
twee onvergetelijke dagen in SR beleefd. Nog nooit zo hard gedanst in mijn
leven, op het midden van de straat, op mijn blote voeten!! En het leuke was,
dat gewoon iedereen met ons mee begon te dansen. Het werd een intercultureel
dansfestijn in het midden van de fameuze pubstreet. Mijn spieren zijn nog steeds stijf ervan J Zo vrij als vogeltjes
voelden we ons!! Evy en karen zijn ook met ons mee naar het ziekenhuis gegaan. Zij
waren echt geschokt (terwijl wij het ondertussen eigenlijk al gewoon beginnen
te worden ). Naast het publieke ziekenhuis, zijn wij met hun ook de private gynaecologie kliniek gaan bezoeken (vermits evy vroedvrouw van opleiding is en hier zeer geïnteresseerd in was). Het contrast was gigantisch! De private, duurdere kliniek omvatte beter materiaal dan wij in België hebben! Het was spiksplinternieuw met echt alles erop en eraan! Het enige wat er ontbrak waren patiënten. Echt triestig! Wij maar denken dat ze in Cambodja niets van materiaal hadden, maar alles wordt gewoon in die rijke privé klinieken gestoken, waar alle artsen zich naar toe haasten na in het publieke ziekenhuis gewerkt te hebben. Hier verdienen de artsen ten minste geld. We werden echt met onze neus gedrukt op het contrast tussen arm en rijk! Een goede gezondheid valt hier echt te kopen!
Op stage ben ik veranderd van discipline en sta ik nu op
orthopedie. Deze dienst ziet er echt verschrikkelijk uit vind ik. Ok ze hebben
al veel meer materiaal dan wat ze bv. in PP hadden, maar al die patiënten
liggen daar maar wat met open rottende wonden te wachten. En dan vraag ik mij
af op wat? Vandaag een patiënt gezien waar ze zijn been wonde (bot lag volledig
open, je kon gewoon onder het bot doorkijken) aan het verzorgen waren. Deze
verzorging (bestaande uit met een kompres even wrijven naast het bot tussen bot
en spier) werd zonder enige verdoving gedaan. Echt onmenselijk gewoon! Ik heb
de kamer moeten verlaten omdat ik hier gewoon niet naar kon kijken. Drie keer
ben ik aangesproken naar mijn mening als blanke arts. Wat dacht ik van hoe
haar man aan het genezen was. Wat kon ze nog meer doen? Hoelang moest hij daar
nog blijven? En eerlijk gezegd, ik kon het echt niet zeggen. De dienst
orthopedie omslaat zeker 100 patiënten, waar er maar fatsoenlijk plaats is voor
de helft ervan. Brrr! Ook zeer veel motorongelukken, met echt vreselijke
gevolgen. Vorige week een neurochirurgische operatie geassisteerd, uitgevoerd door
een orthopedist. De patiënte had een enorme, maar echt
enorme tumor op haar hoofd (volgens de arts een verbreed bloedvat, maar dat
geloofde zelfs ik niet). De dame had geen geld om naar een echte neurochirurg
te gaan, dus werd ze hier maar geopereerd (in cambodja denken alle artsen dat
ze alles kunnen :-S). Al 5 minuten na de incisie, begon het flink mis te gaan.
Bloed begon uit het hoofd van de patiënt te spuiten, in zulk tempo dat het
zelfs niet te stelpen was met grote witte doeken. De arts zelf, begint in
paniek met ruwe hand de tumor (toch geen bloedvat dus) uit het hoofd van de
patiënt te trekken. Deze tumor zat vergroeid met de schedel, dus nu begon er
naast bloed ook hersenvocht uit de patiënt te vloeien. Vermits het bloedvat
niet te stelpen was, hebben ze de patiënte gewoon dichtgenaaid met een grote
doek in haar hoofd. (een typische oplossing in Cambodja blijkbaar). Ik heb nog nooit zoveel schrik gehad als hier 1) gaat de
patiënt nog wel terug wakker worden, ik dacht dat ze gewoon ging doodbloeden op
onze tafel (er werden zelfs geen
bloedzakken gegeven, omdat deze moeilijk te verkrijgen zijn) 2) zelfs als deze patiënt ontwaakt, in welke
toestand zal dit zijn? En hoe groot is de kans dat er een infectie gaat
ontstaan, want geef toe, steriliteit wordt hier nog minder nauw gehanteerd dan
in België. OOOH ik begrijp echt niet dat je zon operaties hier in Cambodja
laat gebeuren.
Later in de week van hetzelfde laken een broek, alleen vond
ik het nu nog veel erger. We waren s morgens aan het toeren en we bleven met
tien man staan bij een jonge patiënt (ik denk ongeveer leeftijd 17 jaar, al is
dat hier vaak moeilijk in te schatten). Eerst beginnen ze met heel de hoop de
patiënt uit te lachen en naar zijn voeten te geven (ik vroeg voor vertaling:
blijkbaar was de jongeman uitgeweest tot 2 uur snachts en had dan een bijl?? In
zijn hoofd gekregen, en iedereen vond het zijn grote fout dat hij hier nu lag
want je gaat toch zomaar niet weg tot twee uur snachts) Zelfs dan nog, moest
deze jongeman de grootste crimineel op aarde zijn, het is echt niet de taak van
de arts, noch van de verpleegkunde om uw patiënten te veroordelen. Vervolgens
praatten ze in op de jongeman, zodanig dat deze reeds begon te wenen nog voor ze iets deden. Patiënten
krijgen hier praktisch nooit uitleg, en worden gewoon als object behandeld. Dit
is iets waar ik het zeer moeilijk mee heb. Ook in de operatie zaal, vaak liggen
patiënten reeds een uur op tafel, zonder dat iemand hier tegen praat, alvorens
in slaap gedaan te worden. Kan je je voorstellen hoeveel angst al deze
patiënten moeten ervaren. Maar bon, terug op deze jonge patiënt. Hij had een
snijwonde aan zijn rechterschedel dat doorliep doorheen zijn oor, dat daar wat
los aanhing. Nu had hij echter een hematoom gekregen en spoot het bloed zijn oor uit. (vermoedelijk een slagader die geraakt was). Nu wat gaat die arts
doen. Zonder verdoving, zonder steriel veld, zonder mondmasker (deze arts heeft
open tbc, wat ze ons ook pas na twee weken samenwerken hebben gezegd, dus we
zullen onze tbc test maar laten doen als we terug zijn :-S) met zijn zweet dat op
de patiënt drupt, gaat hij bloedklonters zo groot als tennisballen uit het oor
van de patiënt keuteren. Al de hechtingen lostrekkend, tegen de schedel aan
porren met een pincet. Deze jongeman had geen familie, en begon gewoon bleek te
zien en te schreeuwen van de pijn. Ik ben bij hem gaan zitten en heb zijn
handen vastgehouden en zijn benen tegengehouden van het trappelen. Hem met
gebarentaal proberen te kalmeren en uitleg te geven wat ze allemaal nog gingen
doen. Ik zat daar gewoon met tranen in mijn ogen, maar ik vond het nu mijn
plicht om bij de patiënt te zitten om hem te steunen, terwijl al de anderen
daar gewoon wat rond stonden te gapen af en toe lachend. Op een gegeven moment
kon ik het gewoon niet meer aanzien. Ik heb de arts op duidelijke toon
voorgesteld om lokale verdoving te gebruiken. Hij heeft dit gelukkig gedaan (
maar dan nog verricht zon lokale verdoving geen wonderen natuurlijk). Op een
gegeven moment is de arts uitgevlogen tegen de patiënt omdat hij teveel lawaai
maakte. Ik dacht echt wat jullie nu aan het doen zijn is er zo zwaar over,
zonder verdoving, zonder operatiekwartier, met een publiek van 10 mensen. En
dan als kers op de taart, beginnen ze de jongeman nog uit te lachen over het
feit dat hij de hand vasthield van een blanke (mij dus). Dat hij geen echte man
was, dat hij misschien al verliefd geworden was. Durfde hij ocharmkes voor twee
minuten mijn hand niet meer vast te houden. Ik ben vandaag nog eens terug
geweest naar deze patiënt. Hij herkende mij onmiddellijk en moest breed
lachen. Zijn dankbaarheid was enorm! Ik heb zijn dossier even doorgenomen, en
alles evolueerde gelukkig positief. Toch had deze ingreep in een
operatiekwartier met verdoving en steriele omstandigheden moeten plaatsvinden.
Na deze ervaring had ik heel even gewoon een kwaad gevoel over alles hier in
Cambodja. En had ik niet veel zin meer om nog naar stage te komen. Ik was en
ben nog steeds enorm aangedaan van dit incident.
Vorig weekend zijn we samen met Evy en Karen afgezakt naar
het strand. Het was heerlijk even uit het stad te ontsnappen en weer met beide
voeten in het zand te staan. We zijn naar Sihanoukville vertrokken met de
nachtbus. Al een avontuur op zich! Deze bus bestond uit allemaal bedden,
waarvan de onderste bedden (anderhalve vierkante meter per man plaats,
rechtzitten was net mogelijk) nog geen eens ramen hadden. Hier mocht je echt
niet claustrofobisch zijn!! Ik ben echter volledig fan van nachtbussen geworden! Ik ben
namelijk om 20u in de nachtbus gestapt, en gewoonweg wakker geworden toen we s
morgens in Sihanoukville aankwamen. Heerlijk gewoon! Om daar een ontbijtje op
het strand mee te pikken J
Met zn vieren zijn we naar het paradijs, koh rong Samloem vertrokken. Hier
hadden karen en ik de laatste keer geen tijd meer voor gehad. Daar aangekomen
bleken de verhalen van andere reizigers geen seconde overdreven. Waw wat een puur ongerepte natuur!
Visjes die tussen je tenen zwemmen, helderblauw water, stralende zon, parelwit strand
en achter ons de echte jungle met lianen zoals tarzan (Karen en Evy hebben deze
reeds getest J )
Verblijven in puur natuur heeft natuurlijk ook zijn nadelen. Zo werden Karen en
Evy in hun bungalow al aangenaam verrast door een aantal muizen die zich gulzig
op de koekjes in Evy haar rugzak gestort hadden. s Avonds werd er niet echt
gefeest op het eiland, maar werd er gewoon wat samengezeten en gebabbeld met de
20-tal mensen die op het eiland bleven overnachten. Het was super! Karen en ik
hebben een kampvuur gemaakt (iets waarvan ik al 3 maanden stond te popelen om te doen J ). Enkel de gitaar
werd gemist.
Na dit prachtig weekend was onze laatste week hier in SR
aangebroken. Ik moet toegeven dat ik al een brok in de keel krijg, als ik
alleen nog maar denk binnen 7 dagen thuis te zijn. Het idee dat ik dit prachtig
land met deze vriendelijke mensen en rijke cultuur moet achterlaten gaat me
heel zwaar vallen. Ineens in België terug in het werkleven van 12 uren per dag,
lessen, werkjes enz. gegooid te worden, zal toch echt een shock geven. Hier is
het leven gewoon echt genieten van elke seconde. Elke dag nieuwe dingen
ervaren, nieuwe mensen ontmoeten, en vooral niet weten wat de dag of de dag
erop brengen zal. Ik had gehoopt dat na drie maanden hier, mijn gevoel van
reizen en avontuur, gestild zouden zijn. Maar niets is minder waar! Deze drie
maanden hebben mij enkel meer getriggerd en duidelijk gemaakt dat ik echt nog
niets van de wereld gezien heb. Als je al de verhalen van die reizigers hoort,
gewoon even stoppen met werk, een jaartje vrij nemen en de wereld zien:
fantastisch gewoon! En velen beweren dat Cambodja verre van het mooiste is wat
ze al gezien hebben. Hoe kunnen wij nu terug gaan naar dat gestructureerde
leventje in belgië? Met nieuwe verantwoordelijkheden en vaste uren en niet
zomaar de mogelijkheid om even te ontsnappen naar een verre bestemming? Deze
stage alsook deze reis, hebben echt mijn ogen geopend voor al het onbekende en
mooie dat er nog is. En vooral nog ontdekt moet worden! Dankjewel aan onze universiteit, maar ook aan Lotte,
Béné en karen, want ondanks dat ik
jullie allemaal nog niet zo goed kende is dit avontuur massas goed meegevallen
met jullie! We delen nu een ervaring samen, die niemand ons ooit meer zal
kunnen afnemen. Al zal het snel lijken dat deze drie maanden slechts een droom
waren vrees ik J