De cultuurverschillen tussen Brazilië en België zijn ontelbaar en zitten in de kleinste dingen. Het zijn die verschillen die dit hele avontuur zo boeiend maken. Alles opsommen is onbegonnen werk, maar hier toch al een klein begin.

Zoals algemeen geweten hebben de Brazilianen ritme in hun lijf. Het lijkt wel iets genetisch: kleine kinderen, jongens, pubers, mannen, vrouwen, … iedereen kan dansen! En hoe! Het is fascinerend om naar te kijken, maar moeilijk om als opvallende gringa aan de kant te blijven staan. Hier danst namelijk niemand alleen. Alles gebeurt per twee. Zoals bij ons iedereen op zijn eigen danst (in grote groep), zo danst iedereen hier in koppels. Daarom hoef je niet een koppel te zijn in de amoureuze zin van het woord, gewoon ‘man+vrouw’, ‘vrouw+vrouw’ of ‘man+man’ is genoeg . Broer+zus, vriend+vriendin, verliefd koppeltje, vader+dochter, vriend+vriend,  … alle danscombinaties zijn mogelijk, als het maar met twee is. Het duurt dus niet lang voor je als eenzame gringa door een local wordt meegesleurd op de dansvloer. Dat is toch wel even aanpassen, vooral omdat de Brazilianen heel lichamelijk dansen en wij Belgen het liefst zo afstandelijk mogelijk houden. Zelfs onze slows zijn nog minder close dan het gewone dansen hier. Tegen elkaar aangeplet staat en shaken maar!

Wat bij ons nog taboes zijn, is hier de normaalste zaak van de wereld: travestieten, transseksuelen en porno. Zelfs in kleine dorpjes zoals Joanes. Wij stonden natuurlijk te giechelen en te staren toen we de eerste travestiet zagen, maar niemand hier kijkt daar van op. Ook homoseksuelen lopen hier gewoon hand in hand over straat en dansen met elkaar zonder dat iemand eigenaardig kijkt. Mannen lopen gewoon op straat te pochen met de porno die ze op hun gsm hebben staan. Zo heeft Tom al mogen meekijken naar de pornoversie van ‘Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen’ op de gsm van een local. Als wij vrouwen nieuwsgierig willen meepiepen, worden we kordaat afgescheept. Tssss….

Gemiddeld valt hier om de twee dagen de elektriciteit en de watervoorziening weg. Zonder elektriciteit is het nog te doen, want we hebben kaarsen en zaklampen, maar zonder water zitten als je een hele dag gewerkt en gezweet hebt, is echt onaangenaam. Of net uitgebreid naar het toilet geweest zijn en dan niet kunnen doorspoelen… Of net je kleren hebben ingezeept en ze niet kunnen afspoelen… Als de watertoevoer dan meer dan 12uur is afgesneden, dan is het toch wel even vloeken. Na onze eerste werkdag was het ook van dat… We hebben nog twee uur zitten wachten, maar toen er dan nog steeds niets uit de kraan kwam, zijn we ons maar gaan douchen in de zee. Onder het maanlicht en in vrij warm, niet te zout water. ZALIG! Maar omdat ik de enige was met Ecovert douchegel gaan we dat toch niet te vaak doen. Ze leven hier immers van de visvangst….

Mensen worden hier begraven op dezelfde dag dat ze sterven. Het moet allemaal heel vlug gebeuren, want in deze hitte en met deze vochtigheidsgraad begint alles vlug te rotten en te stinken. Veel tamtam wordt er ook niet rond gemaakt. De dood hoort hier gewoon bij het leven. Het loodje neergelegd? Hups, de grond in en het leven gaat weer verder!

Schaafwonden, bleinen, opengekrabte muggen- of mierenbeten… alle wondjes helen hier opvallend traag. Hier in Joanes jeuken de mierenbeten trouwens erger dan de muggenbeten.

Ondanks de hitte, droogt de was hier erg traag. Trager dan in ‘onze living’ in België zou ik zelfs zeggen. Als je dus je enige matrasovertrek wil wassen, moet je dat ’s morgens bij het opstaan doen, zodat het min of meer droog is tegen ’s avonds. Ook al hangt het  de hele dag in de felle zon, door de vochtigheid gaat het maar traag vooruit.

Net als in Caucaia hebben we ook hier onze huiskikker in de douche. Het is altijd even schrikken als hij in actie schiet op het moment dat jij de waterstraal aanzet, maar behalve zijn behoeftes achterlaten op de muur doet hij niets verkeerd .

Omdat ‘de vuilkar’ hier niet op vaste dagen of vaste momenten langskomt, wordt het meeste vuil gewoon in de tuin of op straat verbrand (niet leuk als je was net hangt te drogen!). Nog een reden waarom de vrouwen moeten thuisblijven en niet kunnen gaan werken. ALS de vuilkar langskomt, dan moeten ze zich met hun vuilzakjes naar buiten reppen, want de vuilkar stopt niet en je moet er met je vuilzakken achteraan lopen. Hij rijdt wel zodanig traag dat je hem kan inhalen. Als je net onder de douche staat of op het toilet zit, dan heb je pech en moet je wachten tot de volgende keer dat de vuilkar langskomt.

Als je verse vis wil, ga je ’s morgens gewoon naar het strand. Dan komen de vissersboten aan met hun vangst van die morgen en kan je gewoon een vis meenemen. Die wordt dan ter plekke gewogen en gekuist. Ingewanden eruit, staart en vinnen eraf. De urubús zitten naast de vissersboten te wachten tot ze het afval mogen verorberen. Na ondertussen al ontelbare dode vissen te hebben gezien, ben ik toch al van één fobie af.

Tchau!

30-11-2009, 18:02 Geschreven door Lienie  

Terwijl een zondvloed België en de rest van Europa overspoelt, warmt het hier elke dag een beetje meer op. De droogte teistert de groente- en fruitteelt, waardoor er nu nog meer dan anders het probleem is van eenzijdige voeding. Ook wij krijgen daar steeds meer mee te maken. Het groente en fruit dat in de winkels ligt, ziet er allesbehalve appetijtelijk uit en in de heerlijke passievruchten zit soms enkel zwarte schimmel…

In die hitte zijn we ondertussen wel beginnen werken! Omdat Lore en ik hier maar tot 10 december zijn, hebben we besloten om eerst in Agua Boa aan de slag te gaan. Daar hebben we vorige week de burgemeester ontmoet, die ons de crèche heeft getoond. Die crèche is in gebruik, maar er was heel wat werk aan. Het dak bestond uit golfplaten, wat veel te warm was. Waarom ze er die in eerste instantie ooit opgelegd hebben, is ons onduidelijk. Deze week hebben we dus het schooltje leeggehaald, het oude dak afgebroken en het nieuwe dak erop gelegd. Daarvoor hebben we heel wat materiaal moeten kopen, allemaal met geld van de vrijwilligers. Het is namelijk zo dat de burgemeester maar geld heeft voor OF een bouwvakker OF het materiaal. Hij kan ze niet alle twee betalen. Koopt hij het materiaal, dan kan niemand het werk uitvoeren. Betaalt hij een bouwvakker, dan heeft die geen materiaal. Dankzij alle lieve mensen die hebben bijgedragen aan de benefieten in september en oktober is er nu wel materiaal en is de bouwvakker deze week samen met ons aan de slag gegaan.

Maandag zijn we de bestelling gaan plaatsen en wonder boven wonder was dinsdag al het materiaal ter plaatse. Ongelooflijk snel en efficiënt naar Braziliaanse normen. De dakpannen, houten balken, verfborstels, kalkverf, nagels, … werden geleverd en we konden aan de slag! Dinsdag zijn de vrouwen eerst begonnen met het slopen van het vervallen groentetuintje naast de crèche. Dat bestond uit ineengezakte constructies met halve lappen plastiek en verrotte houten balken. Het was een vuil werkje, maar we zagen wel snel resultaat. De mannen haalden de golfplaten van het dak, iets waar de vrouwen niet bij mochten helpen. Als het enkel van de Brazilianen afhing, zouden wij vrouwen hier trouwens niets mogen doen. Hier is het nog echt zo dat de vrouwen thuisblijven en koken, kuisen, boodschappen doen en de was doen. Door de lange afstand naar de supermarkt, het stoffige klimaat en het gebrek aan wasmachines (uiteraard) is dit inderdaad een dagtaak, maar hoe graag ik mij ook aan de plaatselijke cultuur wil aanpassen, mij krijg je niet achter de haard. We mochten dan wel niet op het dak, we hebben toch zelf de houten balken en dakpannen versleept, wat niet weinig verbazing bij de burgemeester (Alexander) en de bouwvakker (João) opriep. Ook voor de rest van de week hebben wij vrouwen zelf werk gezocht, want de (Braziliaanse) mannen weigeren ons werk te geven, tenzij het om het klaarmaken van het tien-uurtje gaat.

In de loop van de week zagen we echter een heel aangename evolutie. Elke dag kwam er meer volk uit het dorp helpen, ook vrouwen! De vrouwen nemen dan wel hun kinderen mee, omdat die anders alleen thuis zitten, maar de kindjes hier kunnen zich echt  goed alleen bezig houden! Vrijdagvoormiddag heeft Amanda, een meisje van 5 jaar, zich een hele voormiddag stil gehouden op haar stoel met haar pop. Zo braaf! Bij ons in België zouden ze denken dat er iets mis is het met meisje… Vrijdag kwam er ook een meisje uit het dorp ons zelfgemaakte armbandjes geven. Een cadeautje! We werden er helemaal verlegen van. Ze zijn het niet gewoon dat er vrouwen werken ‘in den bouw’, maar als ze het zien, hebben ze er wel bewondering voor en doen ze zelfs mee. En de Braziliaanse vrouwen zijn echte werkpaarden! Zij kunnen tegen de hitte en verzetten heel veel werk in een uur. Het is echt zalig om zo tussen de lokale bevolking te zitten en volop te proeven van de cultuur. Ook al kan ik het niet met alles eens zijn, ik respecteer wel alle gewoontes en beslissingen. Zo is het ook enkel Tom die wordt aangesproken als het om geld- of materiaalzaken gaat. Gelukkig haalt Tom er altijd Nele bij, zodat het duidelijk wordt dat bij ons de geldbeslissingen door man en vrouw samen worden genomen. Ook als er iets gehaald moet worden, dan mag Tom altijd mee in de auto, maar de vrouwen niet. Nu begint Alexander het echter wel door te hebben en past hij zich een beetje aan, zoals wij ons ook aanpassen aan Brazilië. Het lukt ons beter en beter om te laat te komen en alles ‘tranquilho’ te doen J.

Om 11uur zit het voormiddagwerk er op. Tegen dan is het te heet om nog in de zon te kunnen werken. Dan gaan we naar Selma, de vrouw van Alexander, die elke middag kookt voor ons. Ze moet dat niet doen en wij zijn altijd een beetje gegeneerd, maar ze zou beledigd zijn als we onze picknick zouden meebrengen. Elke middag kookt ze rijst, spaghetti, bruine bonen en worteltjes. Soms is er kip bij, soms boi (buffel). Het is altijd lekker, maar… hetzelfde. Ik besef nu dat wij Belgen echt verwend zijn met onze grote keuze aan voedsel. Meestal hebben we ’s middags echter zo’n honger dat het toch smaakt, hoor. Na het eten gaan we dan naar het strand voor de siësta. Dat is niet iets wat we zelf kiezen, dat is hier ‘verplicht’. Tot twee uur is het siësta. Dan hangen de mensen de hangmatten op en slapen ze een uurtje. Wij doen dus gezapig mee! Ik neem mijn ultralicht hangmatje uit de AS Adventure mee naar ’t strand en hang dat daar op aan een boom. Het is mij nog maar één keer gelukt om effectief in slaap te vallen, maar charmant is het vast en zeker! Om 14u gaan we dan weer aan het werk, tot ongeveer half zes, want dan moeten wij ons naar huis reppen om ‘voor den donker’ thuis te zijn. João en Alexander werken door tot 18u.

Het is ook nog steeds onwezenlijk hoe mooi alles hier is. Elke morgen zeggen we weer tegen onszelf dat we nooit in ons leven nog zo’n aangenaam traject naar ons werk zullen hebben. De wandeling van 40 minuten van ons huisje in Joanes naar de crèche in Agua Boa gaat volledig over het  strand. We staan om 6u op om tegen 6u45 te vertrekken, want dan is het nog niet te warm (gelukkig!). Wel warm genoeg om in t-shirt en short over het strand te lopen, uiteraard. De tocht gaat over zand, door water en over rotsen. De ibissen vliegen naast ons op en de krabben schieten voor ons voeten weg. Rechts van ons klimt de zon zienderogen naar boven, links van ons wuiven de palmbomen in de zeebries. Geen flatgebouwen, geen auto’s. Occasioneel wel een buffel. Het blijft onwerkelijk, elke morgen opnieuw. Aan de urubús die ’s morgens de aangespoelde vissen oppeuzelen, begin ik wel te wennen. Ik moet al niet meer walgend wegkijken en de stank van de rotte vissen kan er ook alweer mee door. Of hoe een mens zijn normen en waarden snel aanpast…

Het is spijtig dat ik hier niet echt lang kan blijven (en nog veel ‘spijtiger’ dat ik 5 weken heb verkwanseld in Caucaia), maar ik heb niet echt de keuze. Ik ben hier nu samen met Nele, Tom en Lore. Nele en Tom blijven hier tot eind januari, maar Lore vertrekt al rond 10 december. Als ik helemaal niets wil reizen, dan kan ik hier in Joanes bij Nele en Tom blijven, maar ik wil toch graag nog naar het Amazonewoud. Omdat het geen goed idee is om dat alleen te doen, ‘moet’ ik dan wel mee met Lore. Pas op, dat is geen straf hoor, ik kom supergoed overeen met Lore. Maar zij heeft afgesproken met een ander meisje, Mandy, dat op 7 december in Belèm aankomt. Mandy neemt dan de boot naar hier en blijft hier een dag of twee, drie, om te bekomen van haar jetlag. Daarna zetten we aan naar Manaus. Uiterlijk 10 december moet ik hier dus al vertrekken, als ik nog iets van Brazilië wil zien. In ieder geval ben ik dolblij dat ik hier wel kan ervaren waarvoor ik naar Brazilië gekomen ben. We wonen in een dorp waar we de enige ‘gringo’s’ zijn en waar we dus echt ondergedompeld worden in de cultuur. Missie geslaagd!

Nu ja, als we nog twee weken kunnen bouwen, zal het werk al heel wat opgeschoten zijn in de crèche. De burgemeester durft zelfs te beweren dat de crèche ‘af’ zal zijn, maar daar hebben wij sceptische Belgen toch ons twijfels bij. De muren hebben nu een eerste kalklaag gekregen, maar alles moet nog overschilderd worden, de huidige vloeren moeten worden uitgebroken, er moeten nieuwe vloeren worden gelegd, er moeten nog een overdekt terras worden ‘gemaakt’, het badkamertje moet nog worden betegeld,… Mij lijkt dat ontzettend veel werk, maar we zien wel.

Ondertussen hebben we viavia ook nieuws van het ‘Geert-front’ (u weet wel, de blaas van Power of Universe). Het centrum van P.O.U. in Heestert is twee weken geleden verzegeld door de deurwaarder, jawel. De elektriciteit is afgesloten en het huis met politielint afgezet. Blijkt dat meneer in die 18 maanden tijd nog nooit zijn huishuur of elektriciteit had betaald…Ook het chique zaaltje in Knokke waarin hij zijn benefiet heeft gegeven is nooit betaald. Het zilver waarmee hij zijn hangertjes heeft laten maken: niet betaald. Van in Caucaia heeft ons het nieuws bereikt dat hij zich bij ARCA (een sportvereniging) voordoet als ‘een miljonair uit België’ en (alweer) veel geld belooft. Ondertussen zijn ze gewaarschuwd er niets van te geloven. Wij zijn hier nu druk bezig met het opschrijven van ons verhalen. Deze oplichter mag niet vrijuit gaan. U hoort nog van ons!

Zo, tijdens de week is het moeilijk op het internet te geraken, maar deze post bereikt jullie wel. Op het Braziliaanse tempo J.

Zweterige groetjes!

30-11-2009, 18:00 Geschreven door Lienie