Vandaag in deze rubriek een gedicht van oude bekende Siegfried Sassoon MC.(1886-1967) ‘Suicide in the Trenches’ of  ‘Zelfmoord in de loopgraven’ in een vertaling door Rob Schouten

‘Ik kende een gewoon soldaatje, / immer goedlachs, in voor een praatje, /  ’s Nachts sliep hij altijd als een os, / floot met de vogels erop los.

In kille loopgraven vol stank, / geknetter, luizen, zonder drank, / schoot hij een kogel door z’n kop. / Niemand merkte hem nu nog op.

Braaf volk, dat graag applaudisseert / als Jan Soldaat voorbijmarcheert, / bid dat ie voor jou niet bestaat, / die hel waar jeugd en vreugd vergaat.’

15-10-2017 om 11:17 geschreven door janhuijbrechts  

13-10-2017 om 15:10 geschreven door janhuijbrechts  

Voor een van mijn volgende boeken zoek ik dringend informatie m.b.t. de moord op 22 juli '17 op  de Belgische adjudant en oorlogsvrijwilliger Frederik Mortelmans (°1895). Deze oudste zoon van de bekende Antwerpse componist Lodewijk Mortelmans, behoorde tot het kader van het Instructiecentrum Nr. 3 en was wellicht in het voorjaar van 1916 gedeserteerd. Hij betrok  -onder de schuilnaam André Mory -samen met zijn vriendin Mariette Luelens (vermoedelijk is dit Lievens) een appartement in Rue Tholozé in het 18e arrondissement in Parijs. Hij werd door deze laatste uit jaloezie  met messteken om het leven gebracht. Kan iemand mij meer info over deze militair en zijn tragisch lot bezorgen ? Ik zoek onder meer nog naar zijn plaats van begrafenis én naar wat er met de daderes is gebeurd. Alle hulp meer dan welkom...  

09-10-2017 om 14:10 geschreven door janhuijbrechts  

Een paar dagen geleden was het National Poetry Day in Engeland; De altijd interessante IWM - webstek Lives of the Forst World War bracht het gedicht 'A Munitions Girl's Thoughts'. Het werd geschreven door Gladys Quick (1893-1980) uit Manchester, een van de duizenden jonge vrouwen die tijdens de Grote Oorlog aan de slag waren in de Britse oorlogsindustrie.

There’s a dear little spot called England, / Where they wait in butter queues./ Also tea, sugar, beef and bacon, / Till it almost gives one the blues.

My Brother is a Soldier, The only one that I have got. / If I had twenty more like him, / I’d lend them all the lot. / My Sister is a Civil Clerk, Helping her Country too. / Sorting out the letters for Soldiers, Also the lads in Navy blue.

I’m just a munition worker, Toiling 8 hours a day./ Now we are being rationed out, We’ll have to take what comes our way./ I'm working my very hardest, And just going to test a shell. / If I'd 'Kaiser Bill' here for a minute, I'd just fire him off to h--- ‘

08-10-2017 om 13:46 geschreven door janhuijbrechts  

07-10-2017 om 19:44 geschreven door janhuijbrechts  

07-10-2017 om 19:33 geschreven door janhuijbrechts  

In de nacht van  4 op 5 augustus 1917 werd een werkploeg die terug kwam van de eerste linie bij Oudekapelle beschoten door de Duitse artillerie. Minstens drie militairen werden levensgevaarlijk gewond of stierven ter plekke: soldaat Guillaume Landuyt, onderluitenant Achiel Massez en adjudant / oorlogsvrijwilliger Antoon Lodewijk Peers. Deze laatste werd meteen, met verwondingen over heel het lichaam, naar het militair hospitaal van Hoogstade overgebracht, waar hij om 04.00 u. in shock en stervend aankwam. Drie uur later bezweek hij in het operatiekwartier aan zijn verwondingen. Peers was adjudant in de sectie machinegeweren van het 17^e Linieregiment. Deze oorlogsvrijwilliger was bij het uitbreken van de oorlog douanier in de brigade Hoogstraten en gedomicilieerd op het Moleneinde, alhoewel zijn militair stamboekdossier Lapscheure als officieel verblijfsadres geeft. Peers was 25 jaar oud en gehuwd met Agnes Maria Keukelinck. Hij werd begraven op de BMB van Oeren in graf 138.. .

05-10-2017 om 11:39 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in deze rubriek ‘Now Poppies Grow’, een modern gedicht van de hand van S.J. Robinson, een 40-jarige dichter die zich geregeld laat inspireren door de Eerste Wereldoorlog. 

Here, once, a soldier died in stalemate slow / Now where he fell, bright poppies grow/

Once horror reigned and death was rife / Missing comrades haunted soldier’s life  /

The shells, the noise, the battle throng / A whistle foretold sleep eternal long ; /

For, over the top, he rejoined dead friends / In that sweet peace which never ends /

Eighteen or twenty, maybe less, / Soldier’s age of death, upon that crest /

A wastefull lost, a generation flown - / There, lie many, still Unknown /

A chilling hush fills the mourning air / They rest here, safe, without  age or care /

Beneath long grass, under air so still / Peace hides their graves, in trench, on hill /

The most worthy monument ? A poppied field / To the carnage ? The Iron Harvest yield /

But from where the birds in war have flown, / The ghosts of Ypres and Somme live on…

01-10-2017 om 00:31 geschreven door janhuijbrechts  

Deze ochtend in alle vroegte werd in Polygoon Wood in Zonnebeke het startsein gegeven voor de herdenking van de Battle of Polygon Wood die op 26 september 1917 om 05.50 u. begon. Er werd twee dagen verwoed om elke vierkante meter gevochten maar uiteindelijk mochten vooral de IV^e en V^e Australische Divisies de overwinning op hun palmares schrijven. Duitse tegenaanvallen zouden nog tot 3 oktober van deze plaats één van de meest gevaarlijke sectoren aan het Westelijke front maken. De kostprijs voor deze overwinning was hoog geweest: Tussen 26 en 29 september hadden de IV^e  en V^e  Australische Divisies respectievelijk 1.717 en 4.014 man verloren aan doden, gewonden en vermisten. Tussen 26 en 30 september telden de troepen van het Britse gemenebest in deze sector 15.375 slachtoffers. De Duitse verliezen waren van dezelfde orde van grootte…Op de eerste foto van de hand van de legendarische Australische oorlogsfotograaf Hurley ziet u Australische troepen in de aanval bij Zonnebeke. De tweede foto geeft een heel wat vrediger sfeerbeeld van  de herdenking bij de Butte de Polygon deze ochtend.

26-09-2017 om 15:44 geschreven door janhuijbrechts  

De laatste dagen ben ik behoorlijk druk bezig met het finaliseren van mijn slagveldgids voor Frans Vlaanderen. Bij een van mijn plaatsbezoeken werd ik getroffen door de bijzondere sfeer op de Duitse militaire begraafplaats van Billy-Montigny, onder de rook van Lens. De nog wat aarzelende stralen van de schuchtere herfstzon die de laatste nevelslierten verdreven, een wegrennende eekhoorn die beschutting zocht tussen de al verkleurende bladeren van een eikenboom en vooral de oorverdovende stilte - het schrille belsignaal van de nabije spoorwegovergang niet inbegrepen - gaven deze site een aura van onvergankelijkheid en, hoe vreemd dit ook mag klinken, van vrede…

Duitse troepen begonnen in juni ’15 met de aanleg van deze begraafplaats waar uiteindelijk 2.511 gesneuvelden een laatste rustplaats kregen. Slechts 78 graven konden niet geïdentificeerd worden. Een groot gedeelte van deze gesneuvelden, meer dan 800 om precies te zijn, werden het slachtoffer van de grote voorjaars- en herfst-offensieven van 1916. De stellingenoorlog van 1916 eiste weliswaar ook veel slachtoffers maar een tweede ‘piek’ werd bereikt tijdens het geallieerde offensief bij Arras in het voorjaar van ’17.

Na de oorlog werd deze site uitgebreid met de graven van de geruimde Duitse site in Hénin-Liétard en van zestien andere gemeenten ten noordoosten van Arras. Deze met een fraai gemetselde siermuur omsloten begraafplaats wordt gedomineerd door de restanten van een monumentaal bouwwerk/gedenkteken. Oorspronkelijk stond hier een monumentaal houten kruis, maar in 1916 werd dit vervangen door een gedenkteken voor de gevallen van de 1^e Bayerische Infanterie Division, dat tot op de dag van vandaag de leugen ‘Dulce decorum est pro patria mori’ uitdraagt… Het door  de klassieke oudheid geïnspireerde afdak en de zuilen waarop het rustte, werden wellicht door artillerievuur beschadigd en niet behouden. En over kruisen gesproken, de originele houten kruisen werden in 1977 vervangen door de arduinen exemplaren die we nu kunnen zien.         

26-09-2017 om 10:27 geschreven door janhuijbrechts  

Halfweg volgende maand zal het precies een eeuw geleden zijn dat twee kopstukken van de clandestiene Frontbeweging, Filip De Pillecijn en Hendrik Borginon, hun geruchtmakende politieke pamflet ‘Vlaanderens Dageraad aan den IJzer’ publiceerden. Om dit bijzondere feit te herdenken organiseren de Vlaamse Volksbeweging en het Verbond VOS op zondagvoormiddag  5 november aanstaande  in ‘De Koolputten’ in Waasmunster een herdenking die volledig in het teken van ‘Vlaanderens Dageraad’ staat. Naast Pieter Bauwens, de hoofredacteur van ‘Doorbraak’ die de actualiteitswaarde van dit historische pamflet zal aftoetsen aan het Vlaanderen anno 2017, zal uw dienaar de historische context waarin het ontstond proberen te duiden. Vanzelfsprekend is deze activiteit warm aanbevolen…!

Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Dit kan door een berichtje per E-post naar het VVB-secretariaat - secretariaat@vvb.org – of telefonisch 03 / 366.18.50.

23-09-2017 om 15:23 geschreven door janhuijbrechts  

Bij de slachtoffers van de Battle of Menin Road waren de drie Seabrook-broers uit Sidney, Australië. Theo Leslie, de oudste, was een brandweerman, George Ross een huisschilder en William Keith, de jongste, had als telefonist gewerkt voor hij kort, in 1915, in het leger had gediend. Ze namen in augustus ’16 samen dienst en werden na hun basisopleiding in juni ’17 naar het 17^e Bataljon van de Australian Imperial Force bij Ieper gestuurd. Theo en George als soldaten en William als tweede luitenant. Hun Bataljon was één van de Australische eenheden die waren geselecteerd om deel te nemen aan de komende strijd rond de Meenseweg en Polygon Wood. William leidde op die bewuste 20^e september zijn mannen in de ochtend naar hun startpositie toen hij ter hoogte van Hell Fire Corner zwaar gewond werd door granaatscherven. Hij werd naar een Casualty Clearing Station geëvacueerd waar hij de volgende dag aan zijn verwondingen bezweek. Hij werd begraven op Lijsenthoek Military Cemetery in graf XXIII B 5. Het peloton van Theo en George wachtte op het aanvalssein toen beide broers omkwamen door een vlakbij ingeslagen granaat. Hun stoffelijke resten werden na de felle strijd niet teruggevonden en hun namen zijn samen met die van 6.000 andere vermiste Australiërs terug te vinden op de panelen van de Menenpoort. ‘The Sidney Morning Herald’ omschreef hun lot als ‘an unusually sad war tragedy’. Ik had het niet beter kunnen formuleren...  

22-09-2017 om 17:09 geschreven door janhuijbrechts  

Precies een eeuw geleden werd de Battle of Menin Road uitgevochten, de zoveelste fase van het drama dat uiteindelijk culmineerde in de Slag bij Passendale. Een citaat uit de getuigenis van een overlevende. ‘Bij Passendale waren de geuren erg opmerkelijk en erg zoet. Echt heel erg zoet. De eerste geur die je opving, was een heel zoete geur. Later ontdekten we dat het de geur was van rottende lichamen, van mannen en muildieren. Daarna ving je de geur van chloorgas op. Dat rook net zoals de peerdropjes je als kind gekend had. Als de geur van de peerdropjes sterker en aantrekkelijker werd, wist je dat er meer gas op komst was en het gevaarlijker werd. Wanneer je over de vlonderpaden liep en er viel een granaat in de modder, werd alles omgewoeld en kwamen al die geuren naar boven drijven…’

Jack Dillon, Korporaal 2^e Bataljon Tank Corps.  

22-09-2017 om 14:30 geschreven door janhuijbrechts  

21-09-2017 om 11:09 geschreven door janhuijbrechts  

Op 16 september was het precies een eeuw geleden dat de Londense Robinson-broers bij Ieper sneuvelden. Ze dienden weliswaar in verschillend eenheden maar stierven op dezelfde dag.  Charles Frederick was soldaat in de 594^e MT Company van het Army Service Corps. Zijn broer James was een gunner in de 12^e Battery van 35^e Brigade Royal Field Artillery. Beide broers werden in een gezamenlijk graf - II A 5 - begraven op Westouter Churchyard & Extension, maar kregen wel elk een aparte zerk.   Een derde broer, William Charles  een soldaat in het Duke of Cornwall’s Light Infantry Regiment was al op 24 augustus ’16 gevallen

18-09-2017 om 13:17 geschreven door janhuijbrechts  

Dame Hellen Mirren opende op zondag 30 juli 2017 de indrukwekkende BBC-herdenking van '100 Jaar Passendale' in Ieper met een gedragen vertolking van John McRae's onsterfelijke gedicht 'In Flanders Fields'. Klik op onderstaande link en geniet:

https://youtu.be/FydFyyVHXQU

17-09-2017 om 09:43 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag een paar zeldzame foto’s uit de oude doos én het originele palttegrond van de Deutsche Kriegsgräberstätte van Lens - Sallaumines. Deze site die ook bekend staat als het Lorettofriedhof ontstond in de herfst van 1914 toen Duitse troepen hun gesneuvelden begonnen te begraven naast de gemeentelijke begraafplaats in een massagraf dat in begin februari ’15 al tussen de 2 à 300 lichamen bevatte. Deze site kende een forse uitbreiding in het voorjaar van 1915 toen hier de gevallenen van het geallieerde offensief in Artesië werden bijgezet. Op 12 april ’15 werd hiervoor bij notaris Léon Tacquet een terrein van 1,7 hectare naast de stedelijke begraafplaats opgeëist. Daarna waren het vooral gesneuvelden uit de regio Lens die hier werden begraven. De onophoudelijke beschietingen in 1917 en 1918 vernietigden het grootste deel van deze site, zoals ook duidelijk te zien is op de laatste foto. De Franse militaire overheid die meteen na de Wapenstilstand verantwoordelijk werd voor de Duitse begraafplaatsen had dan ook een hele klus aan de heraanleg van deze site. In deze periode werd de begraafplaats uitgebreid met de stoffelijke resten van gevallenen die van 39 verschillende begraafplaatsen in de regio naar hier werden overgebracht. Nadat in juli 1966 de Volksbund für Kriegsgräberfursorge met financiële steun van de West-Duitse regering, deze site onder haar beheer had genomen, werden de vermolmde houten grafkruisen systematisch vervangen door sobere natuurstenen kruisen uit een Waalse steengroeve.  Aan de zijkant bevindt zich een rechtopstaande arduinen gedenksteen die hier in 1915 was geplaatst voor de gesneuvelden van het Infanterie - Regiment nr. 97 ‘ Herzog Ferdinand von Braunschweig’. Het is het enige resterende van een hele reeks eenheidsmonumenten die vooral als het gevolg van de beschietingen verloren gingen

In totaal liggen in dit zachtjes glooiende terrein 15.646 militairen, waarvan 8.207 in individuele graven. 26 Van deze graven bevatten de resten van ongeïdentificeerde gesneuvelden. 7.439 doden - waarvan er 3.298 met naam bekend zijn - werden bijgezet in  massagraven. Onder diegenen die hier een laatste rustplaats kregen zijn ook de graven van twee in krijgsgevangenschap omgekomen Russen. De bekendste gesneuvelde op deze site is wellicht de 14-jarige oorlogsvrijwilliger Paul Mauk. Hij was op 19 juli 1900 in Waldkirch geboren als zesde in een gezin dat acht kinderen zou gaan tellen. Hij sneuvelde op 7 juni 1915 als soldaat in het Infanterie-Regiment nr. 113.  Een verdwaalde kogel had zijn rechter voorarm afgerukt en het munitiekistje die hij droeg laten exploderen. Hij werd in allerijl naar de verbandpost van het 1^e Bataljon in Liévin geëvacueerd maar bezweek kort daarna aan zijn verwondingen. Zijn broer Walther werd bij hetzelfde incident licht gewond. Deze, naar alle waarschijnlijkheid, jongste Duitse militair die tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelde ligt in Blok 11 graf 268. Mauk’s oudere broer Karl sneuvelde als luitenant in een regiment jagers op 7 april ’18.

15-09-2017 om 19:22 geschreven door janhuijbrechts  

Je moet het maar doen: in minder dan 5 minuten op een begrijpelijke manier één van de meest complexe fasen uit de Eerste Wereldoorlog uiteenzetten. Een geslaagde poging is dit 'Remembering Passchendaele' door Sr. Stuart Mitchell, een WO I-kenner die als lector is verbonden aan de koninklijke militaire academie van Sandhurst. Een bevattelijke en objectieve stoomcursus geschiedenis:

https://youtu.be/0j94zKpsUU0

15-09-2017 om 10:56 geschreven door janhuijbrechts  

13-09-2017 om 11:33 geschreven door janhuijbrechts  

Ik heb het op deze blog al eens gehad over een anonieme dichtbundel met de titel ‘Achtergrond’ die ik bij het opruimen van mijn bibliotheek heb gevonden. Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat de auteur mijn ouwe kameraad Gust Peeters is, maar ik ben niet 100 % zeker. Vandaag breng ik graag het gedicht ‘Slagveld’ uit deze bundel:

‘Onnoemlijk veel namen  / staan op het veld gekruist / en liggen stil tesamen : /. Zo smal, zo klein behuisd.

Onnoemlijk veel doden / zijn hier op rust gesteld / en dragen nog de loden / signalen van geweld.

Onnoemlijke weiden / gedrenkt in oorlogsbloed / en ergens tussenbeide / een boom, een laatste groet.’

10-09-2017 om 12:02 geschreven door janhuijbrechts