Het tijdens de Tweede Wereldoorlog immens populair geworden soldatenlied Lilli Marleen heeft z’n wortels in de Eerste Wereldoorlog. In1915 schreef Hans Leip, een soldaat in de Pruisische Garde het gedicht Lied eines jungen Wachtpostens, net voor hij met zijn bataljon naar het oostfront moest vertrekken. Volgens de legende zou Lili de naam van Leip’s liefje zijn geweest, terwijl Marleen een frontverpleegster zou zijn geweest die op een of andere manier indruk op Leip moet hebben gemaakt. Toen de dichter in 1937 een poëziebundel publiceerde waarin dit gedicht was opgenomen, werd het opgepikt door Lale Andersen, die het in 1939 opnam, waarna het al snel een monsterhit werd. Niet alleen bij de Duitse Whermacht maar ook bij de geallieerde troepen in de Engelstalige versie door Marléne Dietrich.

Hans Leip (1893-1983) was de zoon van een Hamburgse dokwerker. Amper een paar maanden voor in de zomer van 1914 de oorlog uitbarstte had hij een aanstelling gekregen als onderwijzer in Rothenburgsort. Leip werd in het voorjaar van 1915 gemobiliseerd en vocht aan het Oostfront en in de Karpaten. In 1917 werd hij zo ernstig gewond dat hij eervol uit de dienst werd ontslagen. Na de oorlog wou hij kunstenaar worden maar uiteindelijk werd hij een schrijver – die zelf z’n boeken illustreerde – en een dramaturg. De oorspronkelijk titel van zijn gedicht was Das Mädchen unter der Lanterne.  

1. Vor der Kaserne
Vor dem großen Tor
Stand eine Laterne
Und steht sie noch davor
So woll'n wir uns da wieder seh'n
Bei der Laterne wollen wir steh'n
|: Wie einst Lili Marleen. :|

2. Unsere beide Schatten
Sah'n wie einer aus
Daß wir so lieb uns hatten
Das sah man gleich daraus
Und alle Leute soll'n es seh'n
Wenn wir bei der Laterne steh'n
|: Wie einst Lili Marleen. :|

3. Schon rief der Posten,
Sie blasen Zapfenstreich
Das kann drei Tage kosten
Kam'rad, ich komm sogleich
Da sagten wir auf Wiedersehen
Wie gerne wollt ich mit dir geh'n
|: Mit dir Lili Marleen. :|

4. Deine Schritte kennt sie,
Deinen zieren Gang
Alle Abend brennt sie,
Doch mich vergaß sie lang
Und sollte mir ein Leids gescheh'n
Wer wird bei der Laterne stehen
|: Mit dir Lili Marleen? :|

5. Aus dem stillen Raume,
Aus der Erde Grund
Hebt mich wie im Traume
Dein verliebter Mund
Wenn sich die späten Nebel drehn
Werd' ich bei der Laterne steh'n
|: Wie einst Lili Marleen

22-12-2019 om 10:21 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag sta ik graag even stil bij een kleine Duitse begraafplaats in Frans-Vlaanderen. Een groot aantal van de Duitse slachtoffers van de strijd bij Loos werden begraven op de Deutsche Kriegsgräberstäte Annoeullin. Deze begraafplaats werd ingericht in oktober 1915. De Duitsers begroeven er tot oktober 1918 hun tussen Armentières en Lens gevallen kameraden. Momenteel liggen hier 1.627 Duitsers en 7 in krijgsgevangenschap bezweken Russen begraven. 1.593 Gevallenen rusten in individuele graven. Elf van hen konden niet geïdentificeerd worden. 34 Gesneuvelden rusten in drie massagraven. Tussen de eenvormige zwarte kruisen valt het graf met het burgerlijke kruis van de Britse piloot Albert Ball VC op.  Met 44 erkende overwinningen was hij een van de Flying Aces van de Britse luchtmacht. Hij werd op 7 mei 1917 neergehaald, wellicht door Lothar von Richthofen, de broer van de legendarische Duitse jachtpiloot baron Manfred von Richthofen.

19-12-2019 om 20:44 geschreven door janhuijbrechts  

Wilfrid Wilson Gibson (1878- 1962)  is één van de minder bekende Britse ‘War Poets’ van WO I. Hij had al voor het uitbreken van de oorlog naambekendheid als één van de boegbeelden van de zogenaamde Georgian movement of Poetry die wars stond op de modernistische stroming.  Door problemen met zijn ogen kon hij pas in  oktober 1917 in dienst gaan als een soldaat in the Army Service Motor Transport Corps.  Zijn oorlogservaringen hebben zijn poëzie sterk beïnvloed.

The Fear

I Do not fear to die

‘Neath the open sky

To meet death in the fight

Face to face, upright

But when at last we creep

Into a hole to sleep

I tremble, cold with dread

Lest I wake up dead

08-12-2019 om 00:29 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in Zondag Frontpoëziedag geen gedicht maar een requiem voor een dichter, een échte... Eergisteren overleed in Lier Gaston Durnez op de gezegende leeftijd van 91 jaar. Journalist in hart en nieren , bekroonde auteur en ja ook dichter. Ik ontmoette hem bijna 30 jaar geleden voor het eerst toen ik een lezing met hem organiseerde. Ik kan me vergissen, het is ook al zo lang geleden, maar ik meen dat het de ons twee jaar geleden ontvallen Louis Verbeeck was, mijn oud-leraar Nederlands aan de Hasseltse Normaalschool, die ons bij elkaar bracht. Daarna heb ik Gaston Durnez nog bij verschillende gelegenheden ontmoet en telkens opnieuw werd ik gefascineerd door zijn enorme belezenheid, parate kennis en schitterende anekdotes. In een aantal in memoriam’s onder meer op de nieuwssite doorbraak.be, waar we beiden, hij véél meer dan ik publiceerden, wordt sinds gisteren uitgebreid stilgestaan bij zijn welgevulde leven en carrière. Ik sta graag heel even stil bij een aspect dat tot nu toe onderbelicht bleef en dat ons beiden bond: namelijk onze fascinatie voor de Grote Oorlog. Gaston Durnez was een kind van West-Vlaanderen en van jongsaf aan geïntrigeerd door wat er zich in ’14-’18 heeft afgespeeld.  Hij was één van de eersten die in Vlaanderen aandacht vroeg voor de geschiedschrijving van de Frontbeweging en het Activisme tijdens de Eerste  Wereldoorlog.  In zijn bijdragen voor De Standaard die later werden gebundeld in zijn schitterende ’Zeg me waar de bloemen zijn..’  (eerst als Vlaamse Pocket en later bij het Davidsfonds) verrichte hij baanbrekend werk, net zoals hij een pioniersrol vervulde als initiatiefnemer tot de monumentale Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.  
 Het was ook Gaston die mij jaren geledenop het spoor zette van Marie Van Gastel, de lerares van het Hoogstraatse Spijker die in augustus 1914 vrijwilligster werd van het Rode Kruis en uiteindelijk in Engeland en later de Verenigde Staten belandde waar zij enorme bedragen inzamelde voor de War Bounds, de Amerikaanse oorlogsleningen…

Met Gaston Durnez verliest Vlaanderen een groot journalist en nog groter auteur maar vooral ook een warme mens…. Ik verloor een onvergetelijke mentor en een inspiratiebron…  

24-11-2019 om 10:26 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag in ‚Zondag Frontpoëziedag‘ een gedicht van Willem van Iependaal, ‘nom de plume’ van de kleurrijke Nederlandse schrijver en dichter Willem van der Kulk (1891-1970). Hij was, na een weinig geslaagde schoolcarrière, die mede het gevolg van zijn weerbarstige en recalcitrante karakter was, in 1910 vanuit Rotterdam naar Engeland geëmigreerd om er tuinman te worden bij een welgestelde familie. Het uitbreken van de Grote Oorlog zou zijn leven veranderen. In 1915 nam hij, wellicht uit liefdesverdriet, dienst nam als oorlogsvrijwilliger bij de Britse infanterie. Bij zijn indiensttreding maakt hij de Britten wijs een Zuid-Afrikaan te zijn en komt hij bijgevolg terecht bij het regiment South African Infantry. Hij wordt onder meer in de lente van 1917 ingezet bij het Fransvlaamse Arras. Zijn traumatische ervaringen, onder meer in de zomer en herfst van 1917 bij Ieper waar hij gewond raakte,  maakten van hem een overtuigde pacifist en antimilitarist . Toen hij na de oorlog terugkeerde naar zijn geboorteland, bleek dat hem de Nederlandse nationaliteit was afgenomen omdat hij in het leger van een buitenlandse natie had gediend, wat door de wet verboden was. Hij kende in het interbellum twaalf stielen en dertien ongelukken, waarbij hij een paar keer in de gevangenis belandde, voor hij literair succes kende met zijn bestsellers Polletje Piekhaar en Lord Zeepsop. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij zijn Nederlandse staatsburgerschap terug omwille van zijn verzetswerk, waarbij hij onder meer enkele tientallen joden had weten te verbergen.

17-11-2019 om 00:19 geschreven door janhuijbrechts  

16-11-2019 om 06:12 geschreven door janhuijbrechts  

Ten noorden van Festubert ligt Richebourg. In deze gemeente zijn drie CWGC-begraafplaatsen terug te vinden: St. Vaast Post Military Cemetery, Rue-des-Berceaux Military Cemetery en Le Touret Military Cemetery.  Graag sta ik even stil bij deze laatste site. Deze dodenakker ontstond in november 1914 toen op deze locatie de gesneuvelden van het Indian Army en het 2^e bataljon Leicestershire Regiment werden bijgezet. Er worden 912 gevallen uit de Grote Oorlog herdacht: 889 Britten, 11 Canadezen, 9 Indiërs en 3 Duitsers. Oorspronkelijk lagen hier ook 264 Portugezen die in het voorjaar van 1918 waren omgekomen maar zij werden herbegraven op de Portugese militaire begraafplaats.  De liuitenant-kolonels Wilfrid Robert Abel Smith, Grenadier Guards en Lewis Iribside Woods, Border Regiment waren beiden ridder in de Order of Saint Michael and George, de hoogste Britse orde van verdienste. Het graf van  second Lieutenant Hugh Cecil Marnham(IV B 6), een piloot in het 10^e Squadron Royal Flying Corps  draagt als epitaaf een versregel van Shelley: ‘He lives, he wakes, ’t is Dead is Dead, not he’. Al even poëtisch is ‘Not theirs to reason why’, een versregel iuit Lord Alfred Tennyson’s beroemde gedicht ‘The Charge of the Light Brigade dat u kan terugvinden op de zerk van luitenant Montague William Seton-Browne (I D 8) die op 24 november 1914’was gesneuveld. Deze officier in het 2^e bataljon van het Leicestershire Regiment was vermekd op de legerdagorders. De 23-jarige kapitein Stanley William Reacher (graf III H 32)uit Putney Hill, Londen werd op 4 juli 1917 gedood. Zijn epitaaf luidt als volgt: ‘One of those who died thar others might live’.

De oostzijde van deze begraafplaats wordt gedomineerd door Le Touret Memorial to the Missing. Dit monument, naar een ontwerp  van J.R. Truelove een gewezen kapitein  van het London Regiment, houdt de herinnering levend aan 13.394 militairen die tussen oktober 1914 en september 1915 in deze sector sneuvelden en wiens stoffelijke resten niet konden worden teruggevonden. Minstens 130 van de militairen wiens namen hier in zandsteen werden uitgebeiteld waren jonger dan 18 jaar toen ze sneuvelden. Onder hen waren zelfs twee 15-jarigen: Henry George Dolphin (Paneel 23-24) uit Bristol, een soldaat in het 2^e bataljon van het Welsh Regiment werd gedood op Kerstdag 1914. De andere omgekomen 15-jarige was Leonard Price uit Handsworth (Paneel 32-33) Hij was een rifleman in het 2^e bataljon King’s Royal Rifle Corps. Leonard Price werd op 9 mei 1915 dodelijk gewond bij de aanval op Aubers Ridge. De 38-jarige baronet Sir Montague Aubrey Cholmeley, kapitein in het 2^e bataljon Grenadier Guards werd in het hoofd geschoten terwijl hij op 24 december 1914 zijn mannen aanvoerde bij een aanval op Duitse lijnen bij La Bassée. Hij was amper een week eerder in Frankrijk aangekomen. Deze edelman was bij het uitbreken van de oorlog Justice of the Peace en lid van Kesteven County Council.  U vindt zijn naam terug op paneel 2. Harry Berry, 1^e bataljon Glouster oud-rugbyinternational voor Engeland raakte op 9 mei 1915 vermist bij de aanval op Aubers Ridge. Deze gewezen beroepsmilitair had onder meer in India, Zuid-Afrika, Ceylon en op St. Helena gediend en speelde zijn laatste internationale seizoen in 1910. Bij het uitbreken van de oorlog was hij wagenmaker en herbergier, gehuwd en vader van twee kinderen.

14-11-2019 om 13:36 geschreven door janhuijbrechts  

Afgelopen vrijdag werd onder ruime belangstelling in de mij erg vertrouwde omgeving van de leeszaal van het ADVN in Antwerpen mijn nieuwste boek De Hel van Fresnes – Vlaamse militairen in Belgische militaire strafinstellingen in Frankrijk ’14-’18 voorgesteld. Fotograaf Lambert Derenette was zo vriendelijk om me een paar foto’s op te sturen: Peter Verplancke, conservator van het Museum  aan de IJzer in de IJzertoren lichtte een tip van de sluier over de mysterieuze smeedijzeren kransen aan de binnenzijde van de Pax-poort en op de tweede foto geeft uw dienaar een korte inleiding op het boek… Naturlijk gaat mijn dank ook uit naar Ivo Coninx (V.O.S.) voor de inleiding en Guido Moons (V.V.B.) voor zijn introductie én natuurlijk ook naar mijn uitgever Karl Van Camp (Polemos) voor het slotwoord en het traditionele natje én droogje achteraf.

12-11-2019 om 22:18 geschreven door janhuijbrechts  

Je moet het ze nageven: de Britten weten hoe ze tegelijkertijd groots én ingetigen moeten herdenken. Gisteren vloog, precies om 11.00 u. een Dakota bommenwerper uit WO II, geëscorteerd door een paar van die al even legendarische Spitfires, over de witte kliffen van Dover en strooide er 750.000 klaprozen of de poppies from Flanders Fields uit ter herinnering aan alle Britse militairen die het leven lieten in gewapende conflicten.

11-11-2019 om 19:34 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag 11 november,  Wapenstilstandsdag 101 jaar na dato. Wanneer in Brussel weer manhaftig soldaten voor die éne onbekende achter een tricolore paraderen. En de achterkleinzoon van de koning, die zijn belofte brak aan het Vlaamse kanonnenvlees,  plichtsbewust  de natie zal vertegenwoordigen lijkt onderstaand gedicht dat de gewezen activist Victor Jozef Brunclair in maart 1922 in De Goedendag publiceerde  mij méér dan op zijn plaats:

Le Poilu Inconnue

O goede Vrijdag zonder Paschen  / Kristus is in elk die sneuvelde gestorven / ay,  Uw doornenkroon was maar van prikkeldraad / gij, die ’t gruwzaam Golgotha hebt doorzworven / heroiese smartsoldaat

Onkennelik is uw wezen, nergens wordt gij dus vermist / en hoogste roem: gij stierft zo anoniem / dies zij lauwer op deze koude kist / ’t eervertoon is gratis, verder kost je geen centiem

Nu komen de hoeren, nu komt de grootfinans / met bleke bloemen en kartonnen krans / o schennis van Uw lijf zo diep gebenedijd / op gummi heen en weer ’t is tof / er zijn feestfanfaren, er is lege lof / Uw zerk is ’t heiligdom door elk ontwijd

Eénklank was Uw koortspols met de kannonade / toen stond gij manlik toen een schaduw kwam / verminking van Uw beeltnis, en lichtombaden / Uw aanschijn naar de goede God meenam

Tans zal Uw heenvaart allen heugen / in nagenot van dronken teugen / nu solt men plechtig met Uw lijk / Uw goor gebeente in de groef is brij / die licht als reine relikwie te kijk / aanvaard de tremolos frazenfraai op rotternij

De stortkar over U heen / Rust heerlike held onsterfelik in Uw steen. 

11-11-2019 om 10:37 geschreven door janhuijbrechts  

Ik verblijf – tijdelijk – in Dendermonde, een stadje dat onlosmakelijk met de figuren van de jurist Lodewijk Dosfel en de dichter Wies Moens verbonden is. Beiden meenden tijdens de Grote Oorlog dat Vlaanderen alleen kon gered worden door kamp te kiezen voor het activisme. Beiden werden voor dit radicale engagement na de oorlog gestraft. Vandaag in Zondag Frontpoëziedag geen gedicht maar een fragment uit één van Wies Moens’ Celbrieven:                                                           

10-11-2019 om 09:50 geschreven door janhuijbrechts  

Elzenwalle Brasserie Cemetery dankt haar naam aan de brouwerij die er ooit rechtover stond. Deze kleinere maar sfeervolle CWGC – site ligt in Voormezele langs de drukke Kemmelseweg. Deze begraafplaats is een typisch voorbeeld van een zogenaamde regimentsbegraafplaats, die tussen februari 1915 en november 1917 werd benut door de opeenvolgende gevechtseenheden die deze sector verdedigden. De acht perken werden willekeurig op dit terrein aangelegd en bij de naoorlogse heraanleg naar een ontwerp van George Goldsmith besloot men de oorspronkelijke indeling te respecteren. Blok III bevat uitsluitend graven van gesneuvelden van het 22^e Bataljon Canadian Infantry ‘Quebec Regiment).  Er liggen 41 Canadezen en 108 Britten begraven waarvan er 5 niet konden worden geïdentificeerd. De lichtjes verhoogde en met essen beplante begraafplaats wordt aan drie zijden omzoomd door een lage bakstenen muur. Het cross of sacrifice staat centraal gepositioneerd in de kleine trappartij vooraan de begraafplaats. De eerste militair die hier werd begraven was R. Hodgson, een soldaat in het 1^e Bn. Royal Scots, die op 8 februari 1915 was gesneuveld. De laatste was kapitein George Malcolm Finlay van het 14^e Bn. Hampshire Regiment die op 5 november 1917 was gevallen.

Ondanks de kleine schaal van deze site liggen hier niet minder dan 4 soldaten begraven die jonger waren dan 18 toen ze vielen:  Rifleman R. Andrews, 2^e Bn. Royal Irish Rifles, (+ 20.04.1915), Rifleman T. Davis, 7^e Bn. Rifle Brigade, (+ 12.06.1915), Private J. Giroux, 22^e Bn. Canadian Infantry, (+ 21.05.1916) en Private F. E. Hinton, 9^e Bn. Royal Sussex Regiment, (+ 29.10.1915). De voor zover bekend oudste militair die hier een laatste rustplaats kreeg was de 42-jarige J. Dorian, een Private bij het 7/8^e Bn. Royal Irish Fusiliers.  

De volledige site werd op 01.04.2009 beschermd als monument.

06-11-2019 om 10:13 geschreven door janhuijbrechts  

In november 1916 schreef de Franse societyfiguur, schrijfster en dichteres Anna, comtesse de Noailles (1867-1933) het van symboliek bolstaande gedicht Verdun. Zij wordt algemeen als de laatste Franse dichteres van de Romantiek beschouwd en dat is zeker niet ten onrechte….

De grootste naam ter wereld is omhuld met stilte;

Een nieuwe dag breekt aan in grenzeloos Verdun.

De mannen waren een voor een hierheen gekomen,

Stap voor stap, dag na dag, seconde na seconde,

Ze gaven er hun liefde, trots en stoïcijns.

Ze zijn ingeslapen bij de gruwele beproeving.

Verdun, weduwe, onsterfelijk in rouw,

Heft sidderend haar hoogste torens naar de hemel

Als om te smeken dat hij hen teruggeven zou.

-Voorbijganger, laat hier je lofzang achterwege

Voor deze stad, door ontelbare engelen bevolkt

Die her en der aan Frankrijks grond waren ontsproten:

Het bloed is zo alom dat geen menselijke stem

Het recht heeft zijn zo zwakke en zo vergeefse klacht

Te mengen met de aardse geur van deze wierook.

Bedenk in deze vlakte, gekerfd en gekneusd:

De macht des vaderlands is heilig en onpeilbaar,

De mooiste harten liggen hier onder de grond.

In deze streken noemt men deze dood geen sterven,

Zozeer is het een offer door iedereen gewenst…

03-11-2019 om 08:10 geschreven door janhuijbrechts  

Op deze webstek sta ik geregeld stil bij de kindsoldaten, jongemannen die jonger dan 18 waren toen ze in Vlaanderens velden vielen. Stanley Clifford Lockwood was amper 16 jaar oud toen hij op woensdag 24 maart 1915 bij Kemmel sneuvelde. Hij was opgegroeid in Nabbott’s Farm in Springfield en was een simpele soldaat in het 1^e Bataljon van het East Surrey Regiment. Eén van de eerste Britse eenheden die in 1914 aan het westelijke front actie zagen. In de week dat S. C. Lockwood om het leven kwam waren niet minder dan 25 mannen uit zijn bataljon gesneuveld ten zuiden van Ieper.

Hij was bij de eerste gesneuvelden die werden bijgezet op La Laiterie military cemetery in Kemmel. Hij ligt begraven in graf I B 24 onder het op verzoek van zijn ouders aangebrachte epitaaf ‘Until the Day breaks’…

31-10-2019 om 23:07 geschreven door janhuijbrechts  

Marjorie Lowry Christie Pickthall (1883-1922) was een Engelse dichteres, dramaturg en kinderboekenauteur die het grootste deel van haar leven in Canada doorbracht. Door contemporaine critici werd ze als de grootse Canadese dichteres van haar generatie beschouwd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef ze in haar geboorteland waar ze in 1915 en 1916 een opleiding als automekanieker volgde om zo haar steentje bij te dragen aan de oorlogsinspanning. Ze werd echter wegens haar zwakke gezondheid afgewezen.  

Marching Men

Under the level winter sky
I saw a thousand Christs go by.
They sang an idle song and free
As they went up to calvary.

Careless of eye and coarse of lip,
They marched in holiest fellowship.
That heaven might heal the world, they gave
Their earth-born dreams to deck the grave.

With souls unpurged and steadfast breath
They supped the sacrament of death.
And for each one, far off, apart,
Seven swords have rent a woman's heart.

20-10-2019 om 06:24 geschreven door janhuijbrechts  

Graag nodig ik u en de uwen uit op de officiële voorstelling van mijn nieuwste boek ‘De Hel van Fresnes’ op 8 november om 20.00 u. in de leeszaal van het ADVN in Antwerpen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden bijna 90.000 strafzaken tegen militairen ingeleid bij de Belgische militaire rechtbanken. Bijna één op vijf Belgische militairen kwam dus in ’14-’18 in aanraking met het militaire gerecht. Op eender welk tijdstip van de Grote Oorlog zaten er dan ook tussen de 3.000 à 5.000 Belgische militairen - het equivalent van een infanteriebrigade - opgesloten in Franse gevangenissen… In mijn nieuwste boek ‘De Hel van Fresnes – Vlaams soldaten in de Belgische militaire strafinstellingen in Frankrijk ’14-‘18’  ben ik op zoek gegaan naar hoe het zover is kunnen komen en op welke manier de Belgische legerleiding, regering en militaire magistratuur probeerden paal en perk te stellen aan deserties, insubordinatie en andere tuchtproblemen. Ik onderzocht niet alleen hoe en waarom de Franse overheid gevangenissen ter beschikking stelde van het Belgische leger maar gaat ook dieper in op de intussen al lang vergeten eenheden als de tucht- en eerherstelcompagnieën. Hierbij analyseerde ik ook het onbegrip van de legerleiding en krijgsraden voor militairen die leden aan shell-shock en hoe de psychiatrische instellingen gebruikt of liever misbruikt  werden om mannen opnieuw naar het front te sturen… Ik toonde niet alleen de vooringenomenheid en anti-Vlaamse instelling van de krijgsraden en auditeurs aan maar doorprik tegelijkertijd ook enkele hardnekkige Vlaams-nationale mythes. Kortom, een  boek dat een heel ander licht werpt op een paar van de donkerste bladzijden uit de Belgische militaire geschiedenis….    

19-10-2019 om 11:13 geschreven door janhuijbrechts  

Vandaag geen gedicht in de rubriek Zondag Frontpoëziedag maar sta ik heel graag even stil bij deze blog. Vandaag heeft de teller immers de 250.000^e  klik aangegeven en dat is iets waar ik iets minder dan vijf jaar geleden, toen ik van start ging met invlaanderensveldenblog, nooit had durven dromen. Ik geef grif toe dat de publicaties van de laatste maanden niet meer dezelfde frequentie hebben dan voorheen. Maar dat is dan ook bewust zo gedaan. Oorspronkelijk was het immers de bedoeling om er, na vier jaar mee op te houden op 11 november 2018 maar jullie, waarde lezers, drongen aan op verdere publicatie. Vandaag hebben we samen deze mijlpaal bereikt en daar kan ik jullie alleen maar dankbaar voor zijn. Want zonder jullie én jullie reacties zou deze blog niet zijn wat hij nu is… Merci ! En op naar de 500.000…!

Bij wijze van cadeautje ben ik even in de immens rijke foto-archieven van het Imperial War Museum gedoken en heb ik een paar nooit eerder gepubliceerde pareltjes opgedoken die in de omgeving van het Frans-Vlaamse grensplaatsje Armentiéres of Armentiers in schoon Vlaams werden gemaakt: Drie opnames uit het vroege voorjaar van 1915 van een observatiepost in de eerste lijn, twee opnames van een batterij in actie in maart 1916 in een gehucht aan de rand van het stadje en een mooie foto van een Duitser op de vlucht voor de in inslaande granaten, kort nadat de Britten als gevolg van het Duitse Lente-offensief van 1918 het stadje hadden verlaten...

13-10-2019 om 10:42 geschreven door janhuijbrechts  

De Grote Oorlog eindigt nooit. Dat werd opnieuw op 11 oktober jongstleden bewezen. Toen werden op de immense Duitse begraafplaats in Langemark met militaire eer door de Bundeswehr de stoffelijke resten van 84 Duitse militairen bijgezet in de kelder onder het zgn. Kameradengrab. Het betreft hier concreet gesneuvelden die werden teruggevonden bij de opgravingen van het Duitse ‘stützpunkt’ op Hill 80 bij Wijtschate. Bij deze opgravingen werden ook 13 militairen uit het Britse gemenebest gevonden. Zij werden op 10 oktober in Wijtschate herbegraven. Het was vier jaar geleden dat er nog een bijzetting had plaatsgevonden in de grafkelder in Langemark.  

12-10-2019 om 22:32 geschreven door janhuijbrechts  

07-10-2019 om 12:26 geschreven door janhuijbrechts  

De artistiek begaafde Waaslander August Nobels (1884-1938) was bij het uitbreken van de Grote Oorlog onderpastoor in Ronse. Hij meldde zich meteen als oorlogsvrijwilliger en kreeg op 18 september 1914 een aanstelling als aalmoezenier bij het 4^e Linieregiment. Aan het IJzerfront was hij betrokken bij een aantal uitgesproken Vlaamsgezinde initiatieven zoals de oprichting van de Belgische Standaard en Heldenhulde. In 1916 was hij de drijvende kracht achter de oprichting van Kunst aan den IJzer. Hij werd omwille van zijn moedig gedrag aan het front onder meer onderscheiden met het Oorlogskruis mét Palm en het Franse Croix de Guerre avec Palme.

Na de oorlog werd hij onder meer leraar en later directeur van het Klein-Seminarie in Sint Niklaas. Enkele beelden die hij na de Wapenstilstand vervaardigde hadden een duidelijke band met zijn oorlogsverleden zoals het beeld  De Ridder van de IJzer dat werd gemaakt voor de Militaire Kapel in Brugge of de door een tekening van Joe English (O.L.Vrouw van de IJzer) geïnspireerde Piëta voor de kapel, die voor de behouden terugkeer van de parochianen werd opgetrokken aan de Heimolenhoek in Sint Niklaas. August Nobels was gastspreker op de 7^e IJzerbedevaart in Kaaskerke op 2 augustus 1926. Het i-onderstaande gedicht verscheen voor het eerst op 19.10.1915 in De Belgische Standaard.

OP ‘T OUD PETJE DER PIOTTEN

Al onder ’t in mijn ransel lag, –
ik haalde ’t gistren voor den dag,
gewis uit vreeze voor de motten
doch zie : een traan belook me ’t zicht,
mijn hand beefde als ‘k ’t draaide in ’t licht
’t gewezen Petje der piotten.

Wel! ’t heeft ons jongens eens getooid,
thans in een hoeksken klein geplooid,
dit Petje, dat men soms benarde.
Kom, wentel nog eens op mijn hand
uw blauwen grond, uw rooden band,
uw cijfer « 4 » en uw cocarde.
Met u verrijst ons glorietijd…
De vijand die, vol sluwen nijd,
ons, kleine Belgen, kwam bespotten,
waar hij u pinken zag door ’t groen,
daar moest zijn helm soms onderdoen
voor ’t roode Petje der piotten!

O Petje, dat met bloed en zweet
zoo vaak doorweekt zijt en doorkneed
met ’t zilverslijk van onze velden;
zoo ’t eerekruis de dappren loont,
nog schooner hebt gij ’t hoofd gekroond
van duizend nooit vernoemde helden!
Wel werdt gij afgedankt, zoo ’t gaat;
toch zag u menig oud-soldaat
niet zonder hartzeer henenvlotten
en géen die niet, met vol gemoed,
in ’t eenzaam veld, op ’t kruisken, groet,
’t versleten Petje der piotten.

Eens stondt gij op een jeugdig hoofd:
‘k beware u, lijk ik ’t heb beloofd
aan hem die u aan mij verpandde
en die me zei : « Zoo ‘k val, gewis,
voor hââr zij ’t een gedenkenis,
bezorg die in mijns moeders handen »
Ja, ‘k zal ze zoeken de arme vrouw,
ik zal haar brengen, in den rouw,
den zoeten troost van haren God, en,
met woorden die haar kind nu sprak,
die « pluim waarin het duifken stak »,
dit roode Petje der piotten.

Doch ‘k zal ’t haar brengen ook met trots,
indien eensdaags de Goedheid Gods
hem wil den wissen dood onttrekken.
Zij steile zelf zijn mannenkop
met moederfierheid, ’t petje op
waarmeê ze, als kind, hem zag vertrekken.
Ze hange ’t plechtig dan ter schouw
en spreke: « Pand van moed en trouw,
geen Pruis zal nog ons vrijheid knotten,
zoolang bewaard blijft, zonder smet,
wat land en haard eens heeft gered,
dit oude Petje der Piotten! »

06-10-2019 om 08:32 geschreven door janhuijbrechts