4. Een 1/1.000.000ste-dagvlieg.

Elke boom is apart. De tinten en de tekeningen zijn kompleet anders, afhankelijk van de metalen en mineralen die erin terecht gekomen zijn. De plaatsen waar de takken zaten zijn ook heel opmerkelijk, die zijn totaal verschillend van kleur en tekening dan het hart van de boom. 













Een klein boompje...



Géén auracaria maar de doorsnede van een versteende palmboom.
 

Het ontstaan van dit versteend hout is een indrukwekkende geschiedenis. We moeten maar liefst 200 miljoen jaar terug gaan in te tijd, toen de continenten nog één geheel vormden. We komen terecht in een reuze woud van araucaria - de voorganger van onze coniferen - een tropische boomsoort die snel groeide. Waarschijnlijk door een aardbeving, waren de bomen in een moeras terechtgekomen waar ze achteraf bedolven werden door dikke lagen as van vulkaanuitbarstingen, rijk aan allerlei ertsen en mineralen. Met het moeraswater drongen deze diep door in het hout en schonken het al de kleuren. Bij de volgende aardbeving zakte de grond met de bomen, en kwamen ze op de bodem van een zee te liggen. In de volgende miljoenen jaren werden ze bedekt door een dikke laag van kalk en schelpjes. Nadat de aarde opnieuw opgestuwd werd kwamen de bomen relatief dicht aan de oppervlakte liggen, een plek die vervolgens een woestijn werd. Het gebied wat we nu kennen als Arizona… De kalklaag sleet gelukkig zeer traag weg en beschermde de versteende bomen tegen erosie door de natuurelementen en de hoge temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Dat maakt deze plek zo uniek op aarde.

De echt dikke bomen worden enkel in een paar Europese ateliers verzaagd en in New York. In Arizona kunnen ze alleen dunne schijven de baas. En ze zijn er dan nog niet echt handig in. Vandaar dat de bomen naar Frankrijk vervoerd worden, daar bewerkt worden en dan weer over heel de wereld verpreid raken.

In het Nationaal Park Petrified Forest van Arizona is het ten strengste verboden om ook maar het kleinste stukje steen mee te nemen, maar de eigenaars van de gebieden rond het park hebben reeds decennialang vergunningen om in hun grond naar de bomen te delven en ze te verkopen. Het park tracht nu de omliggende delvingsgebieden op te kopen maar de eigenaars vragen er fortuinen voor. Het wordt dus afwachten tot de licenties verlopen zijn en het hele gebied terug bij mekaar kan gevoegd worden.

Dit heeft zijn voor- en nadelen. Het is goed dat de bomen door iedereen bezocht kunnen worden. Maar aan de andere kant - als ze gewoon open en bloot in ’t Nationaal Park liggen - zijn ze aan alle weersomstandigheden onderhevig. Grote hitte overdag en ’s nachts barre koude. Ooit, ooit, gaan ze aan die temperatuursschommeling tenonder, want ze horen eigenlijk thuis diep in de bodem van de aarde, waar ze ontstaan zijn.

Alleszins, ik ga mijn ijzersterke platen koesteren met de grootste zorg. God weet wie er, misschien honderden of duizenden jaren na mijn dood, nog van gaat kunnen zitten genieten? Ik ben uiteindelijk maar een nietige passant in hun leven.

Na een heerlijke dag namen we afscheid van Danièle en Philippe en laadden we alvast de kleinste plaat versteend hout in onze auto. Op de terugweg van het atelier reden we langs de kleine wegen om wat oude vakwerkhuisjes te zien. We vonden ze wel maar ze waren niet bijster fotogeniek. Overal geparkeerde auto’s, verkeersborden, glascontainers, stellingen… Ze worden tegenwoordig ook in de gekste kleuren geschilderd. Het oude vale geel is vervangen door Wibra-groen, purper, knalblauw, zelfs roze… Niet tof om te fotograferen.

Zelfs op de landwegen werd er zo snel gereden dat het niet te doen was om uit te stappen en foto’s te nemen. Er zijn geen voetpaden, de auto’s vertragen niet, en de bermen zijn steil. Om over het lawaai van de passerende wagens nog te zwijgen. We zijn dan maar rustig terug naar ons hotel gereden.

Onderweg vroeg ik Paul of we straks onze stenen plaat uit de auto gingen pakken en mee naar onze kamer nemen. Zijn ogen kregen plots het formaat van kleine pizza’s en dat maakte me duidelijk dat hij niet echt ingenomen was met het idee om het ding van veertig kilo voor 1 nacht twee verdiepingen naar boven te sleuren. Begrijpelijk wel. Onze tweehonderd miljoen jaren oude boomschijf mocht dus blijven slapen in onze twee jaar oude “nieuwe” auto.

Het diner viel tegen. Fransen schijnen nog steeds niet te snappen dat mensen groenten eten en niet alleen sla. Ik heb dus een droge kippenpoot met kurkdroge rijst naar binnen gewerkt en Paul een soort soepvlees zonder soep. Niet direct een maaltijd om van wakker te liggen, dus na ’t eten nog even buiten gezeten en dan maar naar onze grote zolder getrokken en ben ik beginnen wegdromen bij de kleine steentjes die ik gekocht had.



Irma : "Toch wel schoon eigenlijk... Maar 't worden wel héél kleine tafeltjes. Vergeet die pot choco van de Aldi, als er een zoutvat op kan staan zal 't veel zijn..."

Dertig jaar geleden, in het National Park Petrified Forest in Arizona, zag ik al die versteende bomen liggen. Mijn ma en ik waren er op slag verliefd op. Toen had ik nooit kunnen dromen dat ik zelf ooit zo’n uniek ding zou bezitten. Maar ja, wat is in dit geval “bezitten”? Ik leef misschien nog 5 of nog 35 jaar en deze kunstwerken van moeder natuur kunnen evengoed nog eens miljoenen jaren meegaan. Voor die boomschijven ben ik nog minder dan een ééndagsvlieg. Misschien zelfs maar een miljoenste seconde-vlieg.

Wil je meer over de versteende bomen lezen kijk dan op de site van de Goldsteins :

http://www.philippe-goldstein.com/

Morgen of overmorgen 't vervolg van onze trip in de Elzas!