Lao Tse, wat ‘oude meester’ betekent, was volgens de overleveringen een raadgever aan het Chinese hof. Hij zou geleefd hebben in de 6de eeuw voor Chr.. Omdat er heel weinig naar hem werd geluisterd, trok hij zich aan het eind van zijn leven terug. Toen hij het land wou verlaten, werd hij bij de grens erkend door een poortwachter. Deze vroeg hem om zijn gedachten en kennis op te schrijven.

De Tao Te King, wat kan vertaald worden als: ‘Gezaghebbende verhandeling over de Weg en zijn deugdzame werking’, bevat geen namen van personen, geen data, geen gebeurtenissen. Volgens onderzoekers, is het een verzameling van oude, overgeleverde wijsheden uit de 6de eeuw voor Chr..

Er bestaat ook geen  zekerheid dat dit volledige werk door Lao Tse zelf werd geschreven. Onderzoekers vermoeden dat de Tao Te King geschriften bevat van verschillende personen. De tekst van de Tao Te King bevat ongeveer 5000 Chinese tekens. Later werden deze, door opeenvolgende samenstellers, verdeeld in 81 hoofdstukken/ verzen.

Van het werk bestaan vier belangrijke Chinese versies. De voornaamste zijn de Wang Pi-tekst (3^de eeuw na Chr.) en de iets oudere tekst van Ho-shang Kung. Alle Chinese versies lijken heel erg op elkaar en, gezien het Chinees zich niet leent voor een letterlijke vertaling, werden er honderden, vaak zeer verschillende, Westerse vertalingen gemaakt.

Men zou kunnen zeggen dat Tao iets is wat men moet gewaarworden en wat men in zich moet opnemen. Tao gaat hoofdzakelijk over de praktijk van het leven, het leven van alledag, met zijn bestendigheid of wetmatigheid die overal in de Natuur te herkennen is. Tao is de weg van de Natuur en is universeel. Het is de oorsprong en het allesomvattende, altijd veranderend en voortdurend in evenwicht. Tao werkt - zo zouden we kunnen stellen – volgens een aantal wetten ,die constant en regelmatig zijn, en in die wetten zit een element van noodzakelijkheid.

Want zo gedraagt Tao zich, door zijn eigen natuur, en alle dingen om zich heen moeten, om zich te kunnen verwezenlijken, gehoorzamen. Tao dwingt ontzag af door de verrukking om alledaagse dingen, bv. Hout hakken, water halen, enz.. Hierin is zeer duidelijk ‘Te’ - de deugdzame werking van Tao - te herkennen. Lao Tse lijkt ons te zeggen dat Tao zich voor onze ogen ontvouwt in zijn volle glorie. Achter de verschijnselen valt niets te ontdekken, behalve hun wetmatigheid, hun dharmata, het ene beginsel dat hen bindt. Dharmata betekent: de fundamentele natuur van alle verschijnselen, de essentie van de werkelijkheid.

Het mysterie van het bestaan en de 'tienduizend' gedaanten van het bestaan zijn beide één, het bestaan dat zich als twee voordoet: 'zijn' en 'niet zijn', gedaante en mysterie. Volgens Lao Tse is dit omdat wij, het onzichtbare, onhoorbare en het ontastbare van het ‘niet-zijn van het bestaan’, niet verder weten te peilen dat deze gezamenlijk als één iets worden gezien en het ‘ene onnoembare’ worden genoemd.

Ook bij Tao is er, net zoals bij de Boeddha, geen sprake van een scheppende godheid. De taoïstische filosofie is in de grond naturalistisch en elk idee van een god is haar vreemd. Wat en hoeveel wij zien van het geheel, en een naam geven, is en zal steeds afhankelijk blijven van het doel en de manier waarop wij onze - beperkte – menselijke vermogens om waar te nemen en om te bevatten, inzetten.

Verlichting betekent: dit ten volle inzien en zich richten naar de verschijnselen om ons heen, hun 'zijn' en 'niet-zijn' - beide – als de enige bron van waarheid. Want hierin, en niet elders, liggen alle geheimen

van het bestaan besloten. Inzicht in hun wetmatigheid en het vertrouwen in de redelijkheid van het bestaan, dat dit inzicht meebrengt, zullen ons verlossen van ons lijden, ons behoeden voor alle gevaren. Wat verlichte meesters, die ons voorgaan en streven naar het ‘niet-twee’ van Nirvana-is-Samara ons voorhouden, is diepe liefde voor de dingen zoals ze zijn; een diep vertrouwen in hoe dit wonderbaarlijke bestaan zich, hier en nu, voltrekt in en om ons heen. De leer van de verlichte meesters is een leer van onvoorwaardelijke verzoening met de werkelijkheid.

De liefde en de eerbied voor het bestaan in zijn totaliteit, vormen de gouden draad die door het werk van Lao Tse loopt.

In de oosterse filosofieën is er echter een element dat onbeschrijfbaar moet blijven en dit is: ‘leegte’ voorbij het bestaan. Dit wil zeggen dat deze niet te omschrijven ‘leegte’ niet bezoedeld mag worden door bijgeloof of door filosofische haarkloverij. En, het is deze ‘leegte’ die Lao Tse ‘het eeuwige of de ware Tao’ noemt. De vorm zonder vorm, die het bestaan voortbrengt dat zich manifesteert in de dans der tegenstellingen.

In hoofdstuk 42 zet Lao Tse zijn kosmologie duidelijk uiteen:

Tao veroorzaakte het Ene;

het Ene veroorzaakte de Twee;

de Twee veroorzaakten de Drie;

de Drie veroorzaakten de tienduizend dingen.

Alle dingen dragen yin op de rug en yang in

de armen

en aan het evenwicht van deze twee ontlenen

ze hun kracht.

De mensen willen niet wees, eenzaam of behoeftig

zijn.

Toch noemen koningen en prinsen zich bij

deze namen.

Voorwaar, de vermindering wordt vaak tot

aanwinst,

de vermeerdering vaak tot verlies.

Lao Tse zegt hier dat Tao het bestaan veroorzaakt (het Ene). Het bestaan veroorzaakt op zijn beurt, het bestaande dat zich aan ons voordoet in zijn twee aspecten yang en yin, d.w.z. hemel en aarde, mannelijk en vrouwelijk, licht en donker, zijn en niet-zijn, enz. (de Twee). Deze twee aspecten roepen elkaar op, zoeken hun evenwicht en veroorzaken, samen, de derde dimensie waardoor het geheel meer blijkt dan de som van de delen, de kracht of tj'i. Hierdoor is 'wij' meer dan jij en ik (de Drie). En deze triniteit - jij, ik en de kracht die ons bindt, door hun vereniging, eenwording en onderwerping aan het bestaan, het Ene - veroorzaakt het ontstaan van de ‘tienduizend dingen’, het worden van Tao.

Nog een aantal wijze woorden , vermeld in hoofdstuk 1 van de Tao Te King:

Het Tao dat genoemd wordt, is niet

het eeuwige Tao,

want de namen die wij noemen, zijn

geen eeuwige namen.

Hemel en Aarde zijn naamloos

geboren;

noemen is enkel de moeder der dingen.

Wie geen verlangens koestert, aanschouwt

hun mysterie;

wie wel verlangens koestert, aanschouwt hun

gedaante.

De twee zijn in wezen hetzelfde;

pas dan krijgen ze elk een eigen naam.

We zouden beide een mysterie kunnen

noemen

en nog geheimzinniger is de poort aller mysteriën

(Bron:De weg van Lao Tse - John Willemsens)

01-11-2010 om 00:00 geschreven door Philippus