NOKERE KOERS

          'NOKERE KOERSE' VAN VLAAMSE KERMISKOERS TOT INTERNATIONALE SEMI-KLASSIEKER.

De wedstrijd voor beroepsrenners in Nokere, de enige die de fusiegemeente rijk is, is sinds z'n ontstaan uitgegroeid van kermiskoers naar internationale semi-klassieker, waarnaar elke wielerfanaat ieder jaar opnieuw verlangend uitkijkt. Door de vlotte organisatie, een pak deelnemers en de massale publieke belangstelling groeide de oorspronkelijke kermiskoers na 60 jaar uit tot een rasechte Vlaamse semi-klassieker.

Wat is 'Nokere Koerse'?

Journalist Marc Dheedene verwoordde het in 1977 als volgt : "Nokere Koerse is een mini-uitgave van de Ronde van Vlaanderen en van de Waalse Pijl. Smalle wegen tussen rustige velden met kloeke boerderijen, verbaasde koeien en wegspurtende varkens, kasseien, wind en populieren. Een sereen Vlaams landschap waarin een veelkleurige rennersbende zich briesend en vloekend een weg baant".

Hoe het allemaal begon : Jules Lowie
                

Jules Lowie, geboren te Nokere op 6 oktober 1913, was een Belgische wielrenner. Hij begon zijn carrière in 1935 en beëindigde deze in 1947. Dus slechts 12 jaar !

Hij begon zijn carrière bij Genial-Lucifer, reed in 1942 voor Groene Leeuw, maar reed vanaf 1940 tot 1947 bij Mercier-Hutchinson.

In 1935 werd hij als neo-prof meteen 7de in de Ronde van Vlaanderen, 3de in het bergklassement van de Ronde van Frankrijk en eindigde hij 5de in de algemene stand.

In 1938 eindigde hij in la Grande Boucle als 7de. Datzelfde jaar won hij Paris-Nice en won ook de 2de etappe in Parijs-St.Etienne.

In Paris-Roubaix van 1943 reed hij als eerste de vélodrome binnen, maar sneuvelde op een leeglopende tube achter Marcel Kint. Datzelfde jaar won hij ook de 3de etappe van de omloop van België.

Hij overleed in Deinze op 2 augustus 1960. Hij was amper 46 jaar !

Op zijn bidprentje staat: "Zo was hij als renner in zijn loopbaan : de nooit versagende helper, die alleen maar wilde delen in de roem van zijn meester."

Uitslagen:

1934 3e in Eindklassement Ronde van België, Onafhankelijken, België 1934 3e in Kampioenschap van Vlaanderen - Koolskamp, België 1934 3e in Hamme, België 1935 3e in 13e etappe deel a Tour de France, Nîmes (Languedoc-Roussillon), Frankrijk 1935 4e in 18e etappe deel b Tour de France, La Rochelle (Poitou-Charentes), Frankrijk 1935 5e in Eindklassement Tour de France, Paris (Ile-de-France), Frankrijk 1935 3e in Bergklassement Tour de France, Paris (Ile-de-France), Frankrijk 1937 3e in Paris - Brussel, België 1938 3e in 2e etappe Paris - Nice, Saint-Étienne (Rhone-Alpes), Frankrijk 1938 3e in 5e etappe Paris - Nice, Nice (Provence-Alpes-Cote d'Azur), Frankrijk 1938 1e in Eindklassement Paris - Nice, Frankrijk 1938 2e in 15e etappe Tour de France, Aix-les-Bains (Rhone-Alpes), Frankrijk 1940 2e in Ransart - Beaumont - Ransart, België 1940 3e in Kortrijk (b), België 1941 2e in Hansbeke, België 1941 3e in Kessel-lo, België 1941 2e in Ronse (b), België 1941 3e in Sint-Maria-Lierde (a), België 1942 2e in Kruishoutem (a), België 1942 1e in Sint-Martens-Lierde, België 1942 1e in Valkenburg, Nederland 1942 3e in Desselgem (a), België 1943 1e in 2e etappe Omloop van België, België 1943 2e in Eindklassement Omnium de la Route, Namur (Namur), België 1943 3e in 3e etappe Omnium de la Route, Namur (Namur), België 1943 2e in 2e etappe Omnium de la Route, Namur (Namur), België 1943 2e in Paris - Roubaix, Frankrijk 1943 1e in Merelbeke (b), Merelbeke (Oost-Vlaanderen), België 1943 3e in Merelbeke (a), Merelbeke (Oost-Vlaanderen), België 1944 1e in Olsene, België 1944 1e in Ruiselede, België 1944 3e in Sint-Niklaas, Criterium, België 1945 3e in Omloop van België, België 1945 1e in Nederzwalm, België 1945 3e in Circuit des régions frontalières Mouscron, België 1945 2e in Saint-Étienne, Frankrijk 1946 2e in 3e etappe Bordeaux - Grenoble, Montpellier (Languedoc-Roussillon), Frankrijk 1946 2e in Ename, België

Supportersclub:

In 1938 was er in Nokere reeds een fanclub opgericht voor de lokale renner Jules Lowie

Kermiskoersen

Door de Duitse bezetting werden tijdens de Tweede Wereldoorlog de meeste internationale wielerwedstrijden, zoals de Tour de France, niet gereden. Lokale organisatoren doken in het gat en begonnen met kermiskoersen. Zo ook in Nokere... Sportvereniging 't Levende Sport, Nokere

Op nieuwjaarsdag 1944 wordt de sportvereniging 't Levende Sport boven de doopvont gehouden. De vereniging (gegroeid uit de fanclub van Jules Lowie) stelt zich tot enig doel jaarlijks een wielerwedstrijd te organiseren, een eerbetoon aan wielrenner Jules Lowie.

Eerste kermiskoers in Nokere.

Op 26 april 1944 schrijven niet minder dan 82 renners zich in voor de eerste Nokere Koerse, toen nog "de Grote Prijs Jules Lowie". August De Baere, die pas later het bestuur zal vervoegen, vertelt over deze eerste editie: "Wanneer wereldkampioen Marcel Kint ons belde om te vragen wat hij als startpremie in Nokere kon krijgen, moesten we hem antwoorden : "Niets". Toch kwam hij aan de start, reed bijzonder sterk en won.

"Nokere Koerse" veroorzaakte een massale volkstoeloop. Tal van fabrieken stonden hun werknemers een dag vrijaf toe, boeren gaven elkaar rendez-vous op de koerse. Het inkomgeld bedroeg toen amper 10fr.

In 1945, precies één jaar min één dag na de overwinning van Marcel Kint mag niemand minder dan Briek Schotte (zie foto) de lauwerkrans in ontvangst nemen.

In 1946 kwam Jules Lowie als vijfde over de eindmeet van zijn eigen Grote Prijs; het jaar daarna zou hij na een zware val de fiets aan de wilgen hangen.

In 1947, bij de vierde editie van "De Grote Prijs Jules Lowie" toont Berten Sercu zich de sterkste van 132 deelnemers.

10 jaar sportvereniging 't Levende Sport, Nokere

Op de viering van het tienjarig bestaan , in 1953, verheugt het bestuur zich over de aanwezigheid van diverse personaliteiten uit de wielerwereld. Niemand minder dan Karel Van Wijnendaele, de stichter van de Ronde van Vlaanderen, en Jules Lowie 'himself' zijn van de partij.

Ter gelegenheid van dit lustrum wordt voor het eerst ook een wedstrijd voor beginnelingen georganiseerd. Tien jaar na zijn overwinning wordt Briek Schotte eervol tweede.

In 1958 toont "El Toro" Arthur De Cabooter zich als echte Flandrien meester over een peloton van 91 vertrekkers.

De aanleg van de "macadamweg" tussen "de Konijntjes en den Nieuwhoek" staat de organisatie van een wedstrijd in 1959 in de weg.

" 't Levend Sport" verdwijnt, "Nokere Sport" komt.

Gebeurtenissen in het begin van de jaren zestig brengen grondige wijzigingen met zich mee. Op 29 november 1962 dient de vereniging bij het gemeentebestuur een aanvraag in voor de organisatie van een "Koers voor Bromfietsen" op 1 mei 1963. Blijkbaar waren de meningen over het initiatief verdeeld.

Als gevolg hiervan komt het tot een breuk binnen de bestuursploeg.

Het gemeentebestuur weigert de aanvraag en dringt in zijn antwoord aan op "verruiming of vernieuwing van het bestuur".

Door dit incident zal de vereniging bijna dertig jaar later de titel "Koninklijke" aan haar neus zien voorbij gaan.

Wanneer in 1963 " 't Levende Sport" beslist er een punt achter te zetten, staat "Nokere Sport" reeds klaar om de fakkel over te nemen.

De koers werd 'Nokere Koerse' genoemd.

In 1966 wint Jaak De Boever , hij herinnert het zich alsof het gisteren was. "Op het fietspad naast de kasseiweg tussen Wortegem en Nokere kon ik in mijn eentje het tempo opdrijven. Jean Stablinsky, de oud-wereldkampioen, sakkerde en smeekte om hulp om het gat dicht te rijden. Het was verloren moeite".

Rik Van Looy ontbreekt op de erelijst; toen hij in 1969 op weg was naar een bijna zekere zege, werd hij uit de koers gezet, omdat hij van ploegmaat Henri ‘Ritten’ De Wolf een wiel had aangenomen.

Stoute tongen beweren dat Eddy Merckx ooit vóór café ’t Handelshuis aan de start stond. Dat is een fabeltje. Wel waar is dat zijn fameuze Bruine Garde, de Molteni’s, o.a. in 1971 op het appel waren. Toen won Eddy’s eerste luitenant, Herman Van Springel.

Ook "Flandrien" Roger De Vlaeminck strijdt in 1972 op de kasseien van "Nokere Berg" om de zege.

De deelname van Tourwinnaars Lucien Van Impe (meerdere keren), Bernard Thévenet (1976 en 1977), vijfvoudig tourwinnaar Bernard Hinault (1980)en Greg Lemond (1983) waren historische momenten.

In 1994 won Aspernaar Peter De Clercq.

Talrijke keren wordt in Nokere ook gestreden om de titel "Kampioen van Oost-Vlaanderen".

Naar de UCI-kalender en de start vanuit Oudenaarde.

Een goed onderbouwd dossier en ontelbare uren lobbywerk werpen hun vruchten af. Vanaf 1999 wordt Nokere Koerse een internationale 1.4 UCI-wedstrijd. Steeds meer buitenlandse renners laten zich inschrijven voor wat ooit als 'kermiskoers' van start ging. Niet alleen de pers, ook de internationale koerscommissarissen laten zich eens te meer lovend uit over de organisatie. Nokeraars hadden niets anders verwacht. Wie dacht dat de bestuursploeg hiermee aan het einde van z'n Latijn was, had buiten de waard gerekend.

Ieder jaar opnieuw barst het kleine Nokere de dag van de 'koerse" uit zijn voegen. Ploegen, sportbestuurders, media en de ontelbare supporters, ze waren intussen te talrijk geworden om ze nog langer 'onder de kerktoren" te huisvesten. Zelfs in de herbergen was al lang geen plaats meer ..

Andermaal ziet het bestuur het groots. In 2000, na onderhandelingen met sponsors, gemeente- en stadsbesturen wordt beslist Nokere Koerse te laten van start gaan op de Markt in Oudenaarde. Dit betekent voor deze parel van de Vlaamse Ardennen een extra troef en voor Nokere nog meer internationale uitstraling. Het unieke Oudenaardse stadhuis fungeert als ontvangstruimte voor de officials en ploegleiders. Ook het parcours wordt gewijzigd.

Wanneer de renners voor het eerst de kasseien van de Nokeredorpstraat trotseren, hebben ze er al een ronde van 45 km door de Vlaamse Ardennen op zitten. Het succes kan niet uitblijven.

In 2002 wordt Nokere Koerse op de UCI-kalender opgewaardeerd van 1.4 naar 1.3. 

In 2005, wordt Nokere Koerse zelfs 1.1, waarmee Nokere Koerse behoort tot de top 8 van de Belgische wielerwedstrijden. Niemand van de schrijvende noch beeldende pers laat nog verstek gaan voor deze klassieker. Nokere Koerse is een feest voor de gewone man en de genodigden van de sponsors.

Nokere Koerse, op zijn manier, het kleine Waregem Koerse.

In 2011 gaat Nokere Koerse van start in Ronse. Het kostenplaatje voor het organiseren van een professionele wielerwedstrijd gaat elk jaar naar omhoog. Het bestuur gaat dan ook graag in op het bod van de Stad Ronse om Nokere Koerse binnen te halen als startplaats. Daarmee profileert Ronse zich nog meer als wielerstad.

WINNAARS:

De namen van vele winnaars doen nu nog een belletje rinkelen, ook bij de jongere wielerliefhebbers.

Een greep uit de rijke zegelijst: ‘Zwarte Arend’ Marcel Kint (1944), ‘IJzeren’ Briek Schotte (1945), ‘Tic Tac Pontiac’ Wim Van Est (1952), Arthur ‘El Toro’ Decabooter (1958 en 1965), Kruishoutemnaar en Vuelta winnaar Frans De Mulder (1963), huidig adjunct-koersdirecteur Jaak De Boever (1966), dubbel Ronde van Vlaanderen winnaar Walter Godefroot (1967), ‘Monsieur Bordeaux-Paris’ Herman Van Springel (1971), tweevoudig wereldkampioen Freddy Maertens (1974), ex-kasseilegger en wereldkampioen Gerrie Knetemann (1981), pistier Etienne De Wilde (1987), Aspernaar Peter De Clercq (1994), olijke Jo Planckaert (1995), ‘three times (and) a lady’Hendrik Van Dijck (1996, 1997 en 2000), spurtbom Leon Van Bon (2007), en tenslotte Olympisch en wereldkampioen ploegenachtervolging op de baan Graeme Brown (2009).  

En reeds voor de 69ste maal !!!

Vorig jaar moest de wedstrijd wegens de slechte weersomstandigheden afgelast worden.

Nu ziet het er heel wat beter uit met ook zeven World Tourploegen aan de start. En een parcours om U tegen te zeggen: Van de Grote Markt in Ronse gaat het via een grote lus langs Kluisbergen, Avelgem, Tiegemberg, Waregem en Wortegem, om zo na 80 km Nokere te bereiken, waar nog eens acht plaatselijke ronden (elk 15km) wachten op en rond Nokereberg. Een goed gebalde en pittige finale is dit !

INKOMSTEN ALLERLEI !!!

1)EIGEN CHAMPAGNE !!!


Nokere koerse-Danilith Classic heeft ook dit jaar zijn eigen champagne. Een champagne met een eigen etiket en capsule en er zijn maar 1000 flessen beschikbaar. Veel verzamelaars zijn daar tuk op. De totale opbrengst van de verkoop ervan gaat naar de clubkas.

2)VIP: Wil je er op 19 maart 2014 bij zijn als VIP, dan kan je een VIP-formule bestellen. Je krijgt er een 5-gangenmenu aangeboden en een gala-optreden van Laura Lynn.

3) SPONSORING: zie affiche & NIEUWE NAAM: (sedert vorig jaar) Nokere koerse - Danilith classic en een nieuw logo !!!

Het team Danilith (woningbouw)-Delmulle, Wortegem-Petegem is al 25 jaar trouwe hoofdsponsor van Nokere koerse. Dergelijke trouw verdient een eervolle vermelding. Dank zij een enorme financiële inspanning (=budget verdrievoudigd) werd die beslissing genomen.

4) FEEST IN NOKERE: inkomgelden Ticketing-systeem: Inkom: € 5 ...een habbekrats.

Op de flanken van de Poggio van Nokere staan de toeschouwers - rijen dik en pintje in de hand - de renners luidkeels aan te moedigen. De dorstige kelen lopen vol, de tapkranen leeg. Braadworsten geuren, bookmakers roepen, coureurs wroeten. Het samengaan van sportieve hoogstandjes, commerciële contacten en volksvermaak - dit alles op mensenmaat - is een garantie voor blijvend succes.

Op naar de volgende editie!

                                     GAVERE

                                     Halfweg tussen Gent en Oudenaarde ligt Gavere.

Keizer Karel V verhief het Land van Gavere in de 16e eeuw tot prinsdom aan de Schelde.

Burchtmonument

Als je naar deze gemeente Gavere rijdt, de Scheldebrug overbent, wordt je aandacht ongetwijfeld getrokken op links, op een burchtmonument, een aandenken aan een vroegere waterburcht aan de Schelde. Dit burchtmonument, in grijsblauwe Doornikse steen, werd onthuld op 18 juni 1994.

Waterburcht

Deze burcht werd gebouwd kort na 1048 dicht bij de Scheldeoever en bewoond door de Heren van Gavere. De heren van Gavere waren één van de oudste, vermogende en beroemdste geslachten van het graafschap Vlaanderen. Zij hadden zich gevestigd in Gavere en bewoonden er de waterburcht aan de Schelde. Zoals vele oude adellijke geslachten zouden de heren van Gavere verwant zijn aan Roland, een neef van Karel de Grote. Ze behoorden zo tot de hoogste adel van Vlaanderen

De heren van Gavere slaagden erin hun gebieden uit te breiden en hun gezag aan de kleinere heren uit de omgeving op te dringen. Hun bezit reikte van het huidige Groot-Gavere tot de parochies Hermeigem, Meilegem, Munkzwalm, Nederzwalm, Paulatem, Sint-Denijs-Boekel, Sint-Maria-Latem, Wassene, Welden, de heerlijkheden Vinderhoute en Merendree en het graafschap Evergem. Ook in Henegouwen en het huidige Frans-Vlaanderen wisten de heren van Gavere machtsposities te verwerven via huwelijken en allianties.

De heren van Gavere luisterden naar de naam Raas (I -jaar 1000- t.e.m. VIII -jaar 1300-).

Op de achterkant van het monument vind je een bronzen 'zegel' die verwijst naar de beroemde heren Raas van Gavere.

NB: =>In Gavere is er de Raas van Gaverestraat

        =>spotnaam Gaverlingen = de 'Koldragers', in de volksmond de 'Dikke Nekken'. Omdat er veel mensen zich hautain gedroegen, gelijk de heren van Gavere met col en plastron.

Burchtmonument: opschrift ! 'Slag bij Gavere - 23 juli 1453-'

Heemkundige Antoine Desmet Wij gingen naar meer uitleg op zoek en belandden bij heemkundige dhr Antoine Desmet, auteur van het boek 'De Slag bij Gavere'. Geschiedenis Dus terug naar...23 juli 1453... In 1449 kwamen de Gentenaars in opstand tegen de hertog van Bourgondië, Filips de Goede. Aanleiding: de hoge belastingen in hun stad.

NB: Filips de Goede zat steeds in geldnood !!!

Gent=de volrijkste, machtigste en grootste stad der Nederlanden

Filips de Goede=de Grote hertog van het Westen!!!

Begin juni 1453 besloot de hertog voorgoed met zijn lastigste tegenstrever (Gent) af te rekenen. Filips de Goede (1419-1467) en zijn zoon Karel hadden een beroepsleger (met sterk geoefende Bourgondische ridders) van 30.000 man verzameld en sloeg zijn kamp op nabij de waterburcht van Gavere en slaagden er al vlug in de waterburcht van Gavere te bezetten. Deze burcht was al 2 jaar bezet door een vijftigtal Gentenaars, maar enkele van hen slaagden erin ‘s nachts door de omsingeling te breken en Gent te bereiken. De Gentenaren vormden een leger vergelijkbaar qua aantal, maar zonder ervaring. De Bourgondische troepen namen stellingen in -met de zon in de rug!- op de weidse hoge kouters en in de kleine bosjes tussen de dorpen Semmerzake, Gavere en Vurste. Hun voorhoede zou de vijand tot de strijd dwingen nog voor deze zich goed en wel in slagorde had kunnen stellen. Na 3 uren wandelen in de brandende zon kwamen de Gentenaars op de vechtplaats aan, maar de winstkansen van de Gentenaars werden echter onmiddellijk gefnuikt toen hun artillerie werd vernietigd door een explosie. Een onervaren Gents wapenmeester liet per ongeluk een vonk vallen in het buskruitpoeder! Er ontstond paniek in de Gentse rangen!!! De Bourgondische ruiterij kon de vijandelijke linies doorbreken en versloeg de Gentenaars in de drassige Scheldemeersen te Semmerzake bij Gavere. Sommige Gentenaars vluchtten naar hun moederstad, maar velen werden ingehaald en afgemaakt of verdronken in de Schelde. Hun bloed kleurde de Schelde rood . Meer dan 15000 Gentse krijgers sneuvelden.

Een Gentse keurgroep van ca.1000 man hield echter stand en trotseerde de vijandelijke stormloop nog uren maar ook zij werden tot de laatste man afgemaakt. Hun heroïsch verweer heeft evenwel Gent ongetwijfeld van de plundering en van de totale ondergang gered. Reeds ‘s anderendaags legde de hertog aan de Gentenaren zeer zware vredesvoorwaarden op. De politieke macht van de Arteveldestad over Vlaanderen was definitief gebroken.

De Slag bij Gavere mag daarom een mijlpaal worden genoemd in de geschiedenis van Vlaanderen. Na deze slag onderwierp Gent zich door de ondertekening van de Vrede van Gavere aan de hertog van Bourgondië.

De Gentenaars worden, en dat al sinds 1453, nog altijd niet graag herinnerd aan de Slag bij Gavere

Slagveld='Rode Zee'

Het slagveld kreeg in kronieken en historische documenten de naam ‘Rode Zee', door het vele bloed van de vele gesneuvelde Gentenaars.

Dhr Desmet: ‘Ik hoop dat de ‘Rode Zee' snel een archeologische site wordt. Ik ben ervan overtuigd dat daar nog pijlen liggen van boogschutters en wapens van Gentenaars en Bourgondiërs. Misschien botsen we dan op sporen die direct verwijzen naar het bewuste jaar 1453...'

Gentse krijger Valeir...monument

In het parkje voor het Gemeentehuis Gavere herinnert het beeld van een Gentse treurende krijger aan deze voor Gent en West-Europa zo belangrijke krachtmeting. Het is een meesterwerk van de Gentse beeldhouwer Frans Tinel en het voetstuk is in Doornikse kalksteen, afkomstig van de resten van de Gaverse burcht. Het werd hier plechtig ingehuldigd op 9 augustus 1953.

In de voet werd volgende tekst gebeiteld: Slag bij Gavere 23 juli 1453 Zij gaven hun leven voor vrijheid en volk

Een Gentse krijger, iemand die als soldaat meevocht in de Slag bij Gavere...in de volksmond 'Valeir' genoemd, staat er met versteende blik en wat sip kijkend te staren. Valeir staat voor elke Gavernaar en hij is als dodenmonument nog een tastbare herinnering aan de Slag bij Gavere.

Dit beeld is in Gavere beter bekend als " VALEIR VAN DE MOART ".

De volksnaam “Valeir van de moart” en “Valeir” ontstond vanuit een zekere “gelijkenis” met Valeir Stevens, een Gaverse schrijnwerker.

NB: Op 12 september 1954 werd ook in Semmerzake, op een hoek van het kerkhof, een herinneringsmonument onthuld. Het ontwerp hiervan is van architect André De Martelaere. Op de bronzen plaat die het werk is van de Gentse beeldhouwer Geo Vindevogel staat het volgende: "Op 23 juli 1453 in de velden van Semmerzake gaven duizenden Gentenaars hun leven voor de gemeentelijke vrijheden uit "Hou ende Trou"."

Zijn beste vriend Valeir kijkt starend naar zijn vriend Flupke Fonteine, de monumentale in Doornikse hardsteen opgetrokken fontein aan het einde van de markt, die de datum 1781 draagt en gevoed wordt door de St.Amandus-bron.

Toen het scheldedorp Gavere in 1726 grotendeels door brand werd vernield, besloot men na herhaald aandringen tot het bouwen van een fontein. Zij zou hulp bieden bij nieuwe branden en de inwoners van drinkbaar water voorzien. Louis Montoyer, bouwmeester in dienst van het Oostenrijks Gouvernement, tekende in 1780 het plan. Op de achterzijde van de fontein staat de datum 1781. Op twee zijden in een medaillon staan de letters S.P.Q.G. (= “Senaat en het Gaverse volk”).

In 1983, na een flinke restauratie, greep er zelfs een fonteinfeest plaats. Sinds haar oprichting loopt de fontein winter en zomer en komen er dagelijks inwoners zich bevoorraden. Maar drinkbaar is dit helder water helaas niet meer. Een speciaal monument dat je maar in weinig gemeenten ziet.

De marktfontein werd in 't Spelleke van Goavre tot leven gebracht en heeft de naam "Flupke Fonteine".

't Spelleke van Goavre

Flupke en Valeir zijn dan ook de twee centrale figuren in ''t Spelleke van Goavre', een satirisch poppenspel dat eind januari, vroeger in café De Halve Maan en nu in zaal 't Senter van Goavre op de Markt, wordt opgevoerd.

Plaatselijke toestanden en gebeurtenissen worden er met humor, met satire en scherpe speldenprikjes aangehaald. Ieder Gavers voorval komt aanbod, zeker de Gaverse politici!!!

Valeir van de moart wordt gespeeld door Mathieu De Clippele en Flupke Fonteine door Guy Van Hove.

Reeds 25 'Spellekes van Goavre' werden opgevoerd.

Of laat ons een Gaverling aan het woord: "Mee Flupke Fonteine en Valeir van de Moart, daddes poppekasse van de bovenste planke veur gruute menschen die ne kier wiln lachn mee de stuten van nen andren of van ulder eigen zelve."

           

t Spelleke van Goavre’ bestaat dit jaar een kwarteeuw en dat zal niet ongemerkt voorbijgaan, want het Davidsfonds Gavere bracht een jubileumboek uit: "25 jaar 't Spelleke van Goavre"

Maar...einde nabij!? zij zijn van plan om hiermee te stoppen!!!

Beiden blijven wel Valeir en Flupke, figuren die in Gavere regelmatig in levende wijze te zien blijven op evenementen.

Ondertussen werd er op Facebook reeds een pagina opgericht onder het motto: 'Spelleke van Goavre must go on.'

Een stukje folklore...blijft het of niet...de toekomst brengt het antwoord!!!

DVD

Wie Valeir en Flupke nog eens aan het werk wil zien in 't Spelleke van Goavre zal naar de bibliotheek in Gavere moeten. De meeste van de 25 spellekes werden op DVD gebrand en blijven zo bewaard voor de geschiedenis.

Valeir leeft in Gavere !

Verder zijn er in Gavere allerlei Valeir-activiteiten; er is zelfs een Valeir-fietsroute (42 km) en Valeir-bieren (brouwerij Contreras, Gavere): Valeir blond, valeir donker, valeir divers en valeir extra. • En voor de vrouwen... Op basis van Valeir Blond en koffie-extract wordt een bier-koffielikeur met een alcoholpercentage van 18% gemaakt: Valeir Coffee.

NB: ook het Valeirkeswater bestaat !!! Er zijn ook lekkere Valeir-koekjes en Valeir-pralines . Ook zijn beste vriend Flupke heeft producten op naam: Flupkoekjes en Flupchocolade. (Bakkerij Kris Demeyer, Gavere).

Er is ook de... Confrérie van de nonkels en tantes van Valeir. =een feitelijke vereniging opgericht in april 1994, die de streekproducten van Gavere en het plaatselijk toerisme promoot. Deze vereniging is lid van de Hoge Raad voor Vlaamse Gastronomische Confrérieën. Hun jaarlijkse vaste bijeenkomst noemt 'het kapittel' en heeft plaats het laatste weekend van oktober of het eerste weekend van november, een gelegenheid waarop men telkens nieuwe tantes en nonkels, zelfs kozijns en neven, aanstelt.

Andere evenementen: -aanwezig op markten en plaatselijke kermissen met standen met streekproducten -bijwonen van kapittels bij andere confrérieën (binnen-en buitenland) -inrichten van degustatieavonden (o.a. Maatjesfestijn) Slot:

Voor de geocachers zijn er twee interessante geocachings die de inhoud van vandaag perfect samenvatten: -De Rode Zee met wandeling en zoekopdracht in Semmerzaakse kouters -Flupke en Valeir met wandeling en zoekopdracht in Gavere beiden verwijzend naar de tijd van toen!!!

Met in de mand vele Valeir-koekjes en Valeir-bieren verlaten we welgezind Gavere, het prinsdom aan de Schelde.

                                                  ENAME

=een klein dorpje dat uitgroeide tot een dorp dat ver buiten de provincie, ver buiten ons land, gekend is als een toeristische trekpleister !

Er zijn in Ename 4 historisch belangrijke plaatsen:

1) OPENLUCHTMUSEUM of ARCHEOLOGISCHE SITE of RUINES VAN DE BENEDICTIJNENABDIJ

Waar?

Deze bevindt zich in de weiden langs de rechteroever van de Schelde, in een meanderbocht en heeft een oppervlakte van ongeveer 8 ha.

Wie?

Een groot team (15 mensen) staat in voor het verwijderen van aarde of graven van putten, aangevuld door opgravingen, zeven, wassen, nummeren, herstellen, catalogiseren en onderzoeken. In dit team zijn archeologen, antropologen en arbeiders, de meesten verbonden aan het IAP (Instituut voor het Archeologisch Patrimonium), de stad Oudenaarde en/of de Provincie. Meer dan 20 jaar opgravingen...

Wat te zien?

De opgegraven overblijfselen van de vroegmiddeleeuwse burcht, de handelsnederzetting en de benedictijnenabdij situeren zich hier. Alle funderingen van de abdij zijn prachtig gerestaureerd. We kunnen ons een goed beeld vormen over het kader waarin de mensen leefden van de 10de tot de 18de eeuw.

Geschiedenis:

De geschiedenis van deze abdij gaat terug tot het Verdrag van Verdun in 843. Het grote rijk van Karel de Grote werd, na de dood van zijn zoon Lodewijk de Vrome, opgesplitst in drie delen: West-Francië (later Frankrijk), het Middenrijk of Francië Media (Vlaanderen) en Oost-Francië (later Duitsland). De Schelde functioneerde toen als scheidingslijn tussen Vlaanderen (een leen van Frankrijk toen) en het Duitse keizerrijk. Dus tussen Media en Oost. Langsheen de Schelde werd een burcht gebouwd die de graaf van Vlaanderen en de Fransen over de rivier moest houden, wanten beiden toonden belangstelling voor de gebieden ten oosten van de Schelde. Men spreekt van 'Ottoonse burcht'. Vanwaar komt die naam? Deze Enaamse burcht werd ca.974 opgetrokken door markgraaf Godfried van Verdun (ook Godfried de Gevangene) en zijn vrouw Mathildis van Saksen en dit in opdracht van de Duitse keizer Otto II. Er kwam ook een burcht in Antwerpen langs de Schelde en in Valenciennes langs de Schelde. In Ename kwamen soldaten en kooplui. Een handelsnederzetting ontstond. Maar...tevergeefs ...want de burcht werd meer dan eens verwoest.

Maar...vanwaar die Benedictijnenabdij?

In 1047 nam graaf Boudewijn IV van Vlaanderen de burcht en het havenstadje in bezit. =einde aan een ongeveer 75 jaar durende belangrijke militaire rol voor Ename als keizerlijke grenspost aan de Schelde. Van 1063 tot 1795 vestigden de Benedictijnenmonniken (12 monniken + 1 abt) zich in de burcht en bouwden ze het om tot een abdij, een benedictijnenklooster, de St-Salvatorabdij. Hun opdracht: bidden + werken.

Wat zijn Benedictijnen?

Benedictijnen waren volgelingen van de zesde-eeuwse monnik Benedictus van Nursia (Midden-Italië). Hij schreef de Regel, waarin hij het leven in gemeenschap beschreef (o.a. de organisatie van de kloosters, de dagindeling, de onderlinge verhoudingen tussen de abt en de monniken, de dagelijkse maaltijden, de arbeid, ...) Die Regel wordt nu nog in benedictijnenabdijen gevolgd.

Einde van de abdij...

Regelmatig werd de abdij vernield, ook tijdens de Beeldenstorm. Na de Franse Revolutie schafte men alles af, werden de gebouwen met de grond gelijk gemaakt en de abdij werd een steengroeve !

Hoe maken ze complexe en slechts gedeeltelijk bewaarde archeologische resten begrijpbaar voor een ruim publiek?

Op het eerste zicht zien de bezoekers enkel en alleen een labyrint van deels bewaarde architecturale restanten. Dit zijn overblijfselen of funderingen van de Benedictijnenabdij. De overblijfselen van de vroegmiddeleeuwse handelsnederzetting (975-1050) zijn niet meer zichtbaar.

Computertechnologie...EEN WERELDPRIMEUR !!!

Om de bezoeker een levendig beeld te geven van het vroegere leven op de site, werd een nieuwe presentatietechniek ontwikkeld, Tijdsvenster genaamd.

Wat is het Tijdsvenster?

In september 1997 werd het systeem, Tijdsvenster genaamd, voor het eerst geïnstalleerd op de site van Ename. Een Tijdsvenster bestaat uit een videocamera, een computer, twee grote schermen en een aanraakscherm. De camera is gericht op een bepaald deel van de archeologische site (bijvoorbeeld de funderingen van de Benedictijnenkerk of Sint-Salvatorkerk). De computer reconstrueert op de funderingen de vroegere kerk en toont dit op een scherm. Hetgeen men ziet is de kerk: half-doorzichtig en driedimensioneel. Verder is er gesproken uitleg, zijn er animatiesequenties van de reconstructies en beelden van de opgravingen en vondsten wat samen een duidelijk en levendig beeld van de evolutie van de archeologische site doorheen het laatste millennium.

Op die manier krijgen de mensen een beeld van de kerk en leren ze meer over de site en de mensen die er leefden.

De behuizing biedt het systeem en de bezoekers bescherming tegen slecht weer.          

Het oorspronkelijke concept van Tijdsvenster, ontworpen door John Sunderland, André De Clercq (Barco) en ir. Daniël Pletinckx, werd technisch uitgewerkt door IBM. De opdracht voor dit project werd gegeven door het Provinciaal Bestuur van Oost-Vlaanderen, en het Instituut voor het Archeologisch Patrimonium van de Vlaamse Gemeenschap was verantwoordelijk voor de wetenschappelijke gegevens waarmee de computerreconstructies werden aangemaakt.

          

Voorziene uitbreiding:

Binnenkort worden bijkomende systemen geïnstalleerd op verschillende plaatsen rondom de opgravingen, om de bezoekers een zo volledig mogelijk beeld te geven van de geschiedenis van de site.

Vanaf 2013: een vernieuwd tijdsvenster!

Een aanraakscherm laat de gebruiker toe te kiezen uit programma's die verschillende aspecten van de Sint-Salvatorkerk belichten, zoals de inplanting, de historische evolutie, het archeologisch onderzoek. Spectaculair zijn de reconstructies. Men kan daarbij kiezen uit verschillende tijdsvakken. Wanneer men kiest voor de reconstructie in een bepaald tijdsvak, kan men rond en in de (virtuele) kerk lopen, en het interieur ervan zien. Aan de hand van een multimediavoorstelling met foto's, plattegronden en tekeningen krijgt men bovendien een beeld hoe men tot deze reconstructie is gekomen.

Abdijleven:

Wie de site van Ename onder bekwame begeleiding bezoekt, wordt zeker attent gemaakt op de haarden die zich op verschillende plaatsen in de abdij bevonden. Rond 1180 leverden een twintigtal boeren uit Hellebecq (Henegouwen) regelmatig karrevachten hout die moesten afgeleverd worden op de herenhoeve van de monniken. Later, vanaf eind 12de eeuw, heeft de abdij geprobeerd om meer en meer zelf gronden te verwerven. Soms kregen ze ook grond cadeau van de graaf van Vlaanderen. Daar werd dan turf gestoken dat diende voor de verwarming. Veel warmte gaf dit echter niet !

TOEKOMST: HERAANLEG VAN DE ABDIJTUINEN + ABDIJGRACHTEN

Omwille van de wetenschappelijk belang van de site Ename, werd de beslissing genomen om een terrein van ca. 6 ha vrij te houden voor later archeologisch onderzoek. Toekomstige wetenschappers krijgen op die manier de gelegenheid om ten minste een deel van de site te kunnen onderzoeken. Het grootste gedeelte van dit gebied strekt zich uit ten zuiden van de abdij waar de middeleeuwse tuinen gesitueerd waren. Historische tuinen uit de Karolingische periode tot de 18de eeuw zullen hier aangelegd worden. De abdijgrachten zullen eveneens gereconstrueerd worden. middeleeuwse groententuin 18de-eeuwse geometrische tuin Middeleeuwse kruidentuin Hoogstam-boomgaard Kweekvijvers voor vis

                    

Onderscheidingen:

Sinds de inhuldiging in september 1997, viel het Tijdsvenster te Ename reeds tweemaal in de prijzen. Het project ontving in januari 1998 de Gouden Scarabee voor de beste archeologische presentatie in de Benelux, en werd in september 1998 bekroond met de Vlaamse Monumentenprijs 1998.

BEZOEK

Het archeologisch park is dagelijks gratis toegankelijk. Het tijdsvenster in het archeologisch park is open tijdens het toeristisch seizoen. (1 april tot 31 oktober) Geopend: dinsdag t.e.m. zondag : 9.30 uur - 16.30 uur SPONSOR: De benedictijnenmonniken begonnen in 1063 aan de eerste brouwactiviteiten in de abdij. Er werd zelfs verwezen naar hopvelden in de buurt van Oudenaarde. Dit avontuur was van vrij korte duur, want tijdens de Franse Revolutie werd alles met de grond gelijk gemaakt.

Met de paters verdween dus ook het abdijbier... of toch niet... Op de site van de ruïne staat inmiddels een museum waarvan Brouwerij Roman sinds 1990 zogenaamde lekensponsor is. Ter gelegenheid van een openluchtspektakel in de ruïnes in 1990, brouwde Brouwerij Roman voor het eerst een dubbel-en tripelbier onder de naam 'Ename'. Later, in 1997, kwam er ook een blonde versie bij en in 2002 een Ename Cuvée 974 (=stichtingsdatum van Ename). Op die manier neemt Brouwerij Roman actief deel aan de culturele activiteiten rond de Enaamse ruïne en draagt ze haar financieel steentje bij.

Er is echter meer in Ename !!!

2)PAM of provinciaal archeologisch museum Ename

In Ename bevindt zich ook het provinciaal archeologisch museum of pam Ename.          

Het 'Provincaal Archeologisch Museum' (pam) Ename is gevestigd in het historische Huis Beernaert, naast de Sint-Laurentiuskerk en werd geopend in september 1998. Alles wat men vond op de site is hier terug te vinden. Je ontdekt het museum als individuele bezoeker met of zonder audiogids, je wordt er een echte tijdsdetective, je ziet de oude abdij of het dorp verrijzen met een druk op een knop, ... Beleven, leren, ontspannen, je laten verrassen... Het kan allemaal in Ename ! Je kan er zelfs koken en eten zoals vroeger in de abdij ! Ook is er een speciale zaal met feesttafel, met daarrond verschillende mensen uit Ename. Deze kunnen terug tot leven komen en vertellen dan hun verhaal uit hun tijd. M.a.w. een belevingsmuseum.

NB: Het pam Ename werd genomineerd voor de Museum of the Year Award 2001 Het museum zelf is heel sterk gelinkt aan verschillende locaties in Ename (de archeologische site, de kerk, het bos) maar ook aan haar inwoners. Naast het vaste museumaanbod zijn er tijdens het jaar op verschillende tijdstippen allerlei activiteiten, al dan niet mee georganiseerd met de hulp van lokale verenigingen. Een korte opsomming:de jaarlijkse Museumnacht, de tweejaarlijkse openluchttentoonstelling Ename Actueel, de concerten in de Sint-Laurentiuskerk, ... Unieke tentoonstelling (10 mei-30 november 2014) "De erfenis van Karel de Grote (814-2014)" kadert in een Europees project, "Cradles of European Culture", een samenwerkingsverband van 26 erfgoedinstellingen, musea en universiteiten uit 10 landen.

3)Sint-Laurentiuskerk

Deze kerk is het enige gebouw in Ename uit de 10de eeuw, uit de Ottoonse periode, dat overeind gebleven is ! Het is een vroegromaanse kerk gebouwd in Ottoonse stijl. Herman van Verdun, toen markgraaf van Ename, liet de kerk bouwen om aan de Duitse keizer zijn trouw te tonen. Een kerk van meer dan 1000 jaar oud !!! Binnenin prachtige Byzantijnse fresco's en opvallend: 2 koren. Een Duits en een Italiaans koor. Reden: Otto II, de Duitse keizer, verbleef veel in Italië.

4) Bos 't Ename

Het bos was in het verleden verbonden met de havenstad Ename en later met de abdij. De moeite waard voor natuurliefhebbers en wandelaars, met nu nog altijd zichtbare sporen van eeuwenlange menselijke bedrijvigheid.

                           VUURFEESTEN

GERAARDSBERGEN:

Na de Krakelingenstoet, de zegening van de krakelingen, het visjesdrinken en de krakelingenworp volgt ’s avonds traditioneel de Tonnekensbrand.

Wat mogen we ons daar bij voorstellen?

Tonnekensbrand, een vuurfeest Om klokslag 20 u wordt op de top van de Oudenberg een 'stropop' (=een met stro omwikkelde mast) aangestoken. Het licht en de warmte van het vuur zorgen dan voor een heel bijzondere sfeer. Terwijl het vuur brandt, wordt ook gevolksdanst. Dit jaar: volksdansen door de volkskunstgroep Nele uit Grimbergen. Op de Oudenberg worden dan brandende fakkels aan de omstaanders uitgedeeld en die brengen het vuur naar de Markt, waar de kermismolens op volle toeren draaien. Zij brengen het vuur zo naar het centrum van de stad.

Symboliek-Herkomst Tonnekensbrand? ---> diverse sagen:

Sage 1: Drie broers die woonden in Assche, Hunnegem en Pamel (Ledeberg) hadden veel ruzie met hun buren. Ze sloten een overeenkomst om elkaar te helpen in geval van nood door op een heuvel rond Geraardsbergen een vuur aan te steken. Dit werd jaarlijks herdacht: aansteken van een pekton, drinken van wijn, eten van brood met zout (=beeld van blijvende vriendschap) en koeken werpen naar het vok (meeeten was akkoord gaan met het contract)

Sage 2: herinnering aan de vermenigvuldiging van de broden uit het Evangelie: Jezus spijsde 5000 man met 5 broden en 2 vissen

Sage 3: volk rondom de stad stak vuren aan als het zich voorbereidde op een strijd

Sage 4: overblijfsel van een heidens offerfeest bij de Kelten. In oorsprong werd met dit gebruik de winterkou verjaagd, om zo de lente te verwelkomen. en om een goede oogst te bekomen . Die gunst werd gevraagd aan Ceres, de godin van de oogst, bij de Kelten. Zij vereerden vuur en zon als afgoden. Er waren vreugdevuren en er werd wijn gedronken met visjes uit de bron om ook de watergodin te vieren.

 NB: jaren later bekeerde het volk zich tot het christendom, maar paus Gregorius de Groote vroeg om niet te ruw te handelen tegen die feesten, maar alles te bewaren en te verchristelijken.

Vuurfeesten in de deelgemeenten van Geraardsbergen:

In de omliggende gemeenten wordt de Tonnekensbrand met een kleiner vuur beantwoord. Dit jaar wordt vanuit niet minder dan zes deelgemeenten een vreugdevuur gedeeld: Grimminge Moerbeke Schendelbeke Viane Waarbeke-Nieuwenhove Zarlardinge. =beantwoorden van Tonnekensbrand op de Oudenberg, Geraardsbergen.

Vuurfeesten in de aanpalende dorpen:

                              PARIKE

Parike is een dorp gelegen in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, in de Vlaamse Ardennen en is een deelgemeente van Brakel.

Parike ligt langs de gewestweg Brakel-Geraardsbergen en de verkeersdrukte langs die weg heeft ervoor gezorgd dat het gehucht in de tweede helft van de 20ste eeuw zienderogen is gegroeid.

Parike heeft een oude geschiedenis. De eerste bronnen dateren van 866. Toen was de nederzetting niets meer dan een veredelde straat, enkele woningen langs een weg. Parike beleefde zijn zwartste dag in 1453 toen het door de Gentenaars werd platgebrand. Net als Geraardsbergen was Parike in opstand gekomen tegen de Bourgondische hertog Filips De Goede. Het is aan dit voorval dat Parike zijn bijnaam 'Het verbrande dorp' te danken heeft.

Oorsprong van de naam Parike

Iemand met veel fantasie dacht dat de naam Parike voortkwam van 'pa' en 'rike', dus iets van 'een rijke pa'.

Volgens ene Gysseling gaat de naam waarschijnlijk terug op de naamgeving van een nederzetting 'Parnankom' uit de tijd voor de Germanen.

Anderen legden een verband met het Indo-Europees: par of per of perk. Dus zou Parike dan 'een door sparren of balken afgesloten ruimte' betekenen.

Walmkenbrand:

Nu kennen we Parike vooral als het dorp van Walmkenbrand. De laatste zondag van februari (dit jaar 23 februari) ontsteken de Parikenaars een groot vuur op de Molenberg. De mensen willen op rituele wijze de natuur voorbereiden op de nieuwe landbouwactiviteiten: het ploegen en het zaaien, om zo een goede oogst te bekomen en uiteindelijk om hongersnood te voorkomen. Met het feest gaven ze ook uiting aan hun vreugde en opluchting omdat de winter op zijn einde liep en de lente, het licht, op komst was. Voor een bevolking die hoofdzakelijk van de landbouw leefde en geen gedrukte kalender had, was dit het sein dat het werk op het veld stilaan kon hervat worden.

Het hoofddoel van de Walmkebrand is enerzijds het lokaal gemeenschapsgevoel te stimuleren en anderzijds het vroegere gebruik in ere te herstellen binnen het kader van de erkenning als Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap en van de opname van het feest op de Representatieve lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van Unesco.

Als het Tonnekensbrand in Geraardsbergen in de fik gaat dan wordt dat vanuit Parike beantwoord met het Walmkenbrand. Altijd leuk, zo'n fik.

Bovendien wordt er door de menigte rond het vuur gedanst en gezongen: HET WALMKENBRAND-LIED:

                                         Walmke, walmke brand, Zeven zakken op 't dagwand. Veel koren, weinig kruid met Pasen is de vasten uit.

Verduidelijking van het lied:

Maar...wat is 'een walmke'??? Een walmke is een brandende fakkel (strobundels aan hopstaken gebonden)

Wat is 'een dagwand'??? Een dagwand is een oude oppervlaktemaat. Het is de oppervlakte die door een boer met een ploeg getrokken door een os in één dag kan geploegd worden. Het is ongeveer een derde van een hectare.

Wat is 'kruid'??? Met kruid wordt hier onkruid bedoeld. Van Walmke brand naar...

Het walmkebrandpad

Een wandeling van 12km langs landelijke wegen in en rond Parike. Parkeer de wagen aan de Sint-Lambertuskerk, want daar start de wandeling. De route wordt uitgegeven door VVV Brakel, is duidelijk bewijzerd, maar kan ook gedownload worden voor het GPS-toestel.

Is deze wandeling te lang...geen nood...

Parike nodigt uit op 23.02.2014: Nodig: aangepaste kledij en schoeisel een gegidste winterwandeling langs rustige wegen, een fakkeltocht, met om 20u het aansteken van het vuur 'Walmke Brand'; sfeervolle muziek, een hapje en een drankje en uiteraard ook een gezellige babbel.

Of wil je er nog vroeger bij zijn:

Om 8u30 's morgens wordt de stapel reeds rechtgezet. Helpende handjes zijn steeds welkom!!!

DEFTINGE

Deftinge is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Lierde. Het dorp telt ongeveer 2.000 inwoners. Het dorp ligt in de Denderstreek en de Vlaamse Ardennen, in een sterk golvend landschap met hoogtes die variëren van 30m tot 70m. Ook in Deftinge wordt er zondag een vreugdevuur aangestoken, achter de kapel van het Muizenhol op het kruispunt van de Ottergemstraat met de Kruisstraat. Daar schiet men zondag eerst een vuurpijl af die 80 meter hoog gaat. De Deftingenaars willen het Tonnekensbrand zelfs de loef afsteken door met een kraan een vuurkorf hoger te hijsen dan het vuur in Geraardsbergen.

Andere vuurfeesten te Schendelbeke, te Zarlardinge, te Waarbeke:

                          

          GERAARDSBERGEN: oude volksgebruiken !

Op één en dezelfde dag, namelijk zondag 23 februari 2014, viert Geraardsbergen, gelegen aan de Dender en tegen de Oudenberg (met de Muur), tweemaal feest:

1) Krakelingen (met de historische stoet en de krakelingenworp)

2) Tonnekensbrand

'Eeuwenoud dubbelfeest'... hoe oud?

De oudst bewaarde stadsrekening is van 1393 en vermeldt reeds de onkosten voor het vuurfeest Tonnekensbrand, dat toen ook al door het stadsbestuur georganiseerd werd en toen reeds een oud gebruik genoemd werd. Sindsdien vinden we de bewijzen van zowel Krakelingen als Tonnekensbrand ononderbroken terug in de stadsrekeningen, met uitzondering van de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw en de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

Sage omtrent de oorsprong van het Krakelingenfeest

Sedert het begin van de 19e eeuw wordt gewag gemaakt van een historische sage rond de oorsprong van het Krakelingenfeest. Toen Geraardsbergen in 1381 door het leger van de graaf van Vlaanderen, onder leiding van Walter van Edingen, omsingeld werd en met uithongering bedreigd, zou het stadsbestuur een list bedacht hebben om aan de bezetting te ontkomen: de laatste resten brood en haring werden als "teken" van overvloed over de stadsmuur gegooid en de belegeraars dropen ontmoedigd af... In de historische stoet wordt deze sage getoetst aan de historische realiteit, die voor Geraardsbergen veel minder fraai was: de stad werd in een mum van tijd ingenomen en verwoest. De sage blijft evenwel hardnekkig verder leven. Feit is dat datzelfde jaar (eind 1381) Walter van Edingen gedood werd door de Gentenaars, aangevoerd door een Geraardsbergenaar!!! Loontje komt om zijn boontje...

Zo’n krakeling, wat is dat eigenlijk?

Krakelingen worden ook wel mastellen genoemd. Het zijn kleine, ronde broodjes waar in het midden een gaatje in zit. Krakelingen maken is behoorlijk arbeidsintensief en vraagt wel enige vaardigheid. Om de typische vorm te bekomen moet het deeg namelijk op een bepaalde manier gemanipuleerd worden. Door op de juiste manier aan beide kanten de wijsvinger in het deeg te steken en daarna een draaibeweging te maken, krijg je de karakteristieke opening in het midden. De krakeling is dus een ringvormig broodje van 10 cm diameter.

Deze vorm verwijst naar een cultusbrood, dat de cyclus van de seizoenen of van het leven symboliseert.

NB: spotnaam inwoners Geraardsbergen: Geraardsbergse Mastelleneters

Historische stoet

Op zondag 23 september om 15 u start aan de Romaanse kerk van Hunnegem een historische stoet met:

1) als ene deel de 25 eeuwen geschiedenis van Geraardsbergen

2)als ander deel een jaarlijks ander centraal thema. Dit jaar: WO I 'Geraardsbergen anno 1914'

Meer in detail:

Deel 1: 25 eeuwen geschiedenis van Geraardsbergen: Voorop lopen de deken en het stadsbestuur in historische kledij. De circa 1000 figuranten zijn grotendeels lokale vrijwilligers die, al dan niet in school- of verenigingsverband, zich jaarlijks inzetten voor de uitbeelding van de historische stoet. Hierin treden historische feiten (Keltische elementen en de nederlaag van Geraardsbergen tegen het leger van de graaf van Vlaanderen o.l.v. Walter van Edingen) in dialoog met de sagevorming rond de oorsprong van de feesten.

Deel 2: thema WO I 'Geraardsbergen anno 1914': Alle overlevende oorlogshelden van toen hebben intussen het tijdelijke voor het eeuwige ingeruild, sommigen namen de ellende van de loopgraven mee in stilzwijgen, anderen getuigden en overtuigden dat ‘nooit meer oorlog’ het enige antwoord kon zijn. Als eerbetoon aan al die moedige mensen, soldaten en burgers koos men voor dit thema.

Bijkomende aktiviteit:

Klaprozen voor vrede Klaprozen voor Vrede vzw is een vrijwilligersorganisatie die het vredesproject van keramiste Anita Huybens verder zet. Vrijwilligers maken klaprozen in keramiek en staan ook in voor de verkoop ervan. De creaties zijn gedurende de hele maand februari te bewonderen in verschillende etalages in het handelscentrum van Geraardsbergen, en zijn ook te koop . Een belangrijk onderdeel van hun engagement bestaat er eveneens in het publiek te sensibiliseren voor de problematiek van oorlog, geweld en verminking. De klaproos verwijst naar de gesneuvelden van de eerste wereldoorlog. Een veld keramieken klaprozen dat tijdens een evenement wordt opgesteld, is dus niet alleen een artistiek project maar het is eveneens een krachtig symbool voor het protest tegen de waanzin van oorlog en de gevolgen ervan.

De integrale opbrengst van de verkoop van de klaprozen gaat naar twee organisaties: grote klaprozen (50 €) worden verkocht ten voordele van het ontmijningsproject van Apopo (training van Afrikaanse reuzenhamsterratten om landmijnen op te sporen); de verkoop van de kleine klaprozen (15 €/stuk of 45 €/trio) helpt de Palestijnse Circusschool te financieren (aankoop van materiaal , vervoer van de kinderen en het materiaal, installaties , organisatie van jaarlijks zomerfestival en -tournee op de westelijke Jordaanoever).

U kan de klaprozen aankopen in het Toeristisch Infokantoor De Permanensje, Markt

Tolk gebarentaal voor Krakelingenstoet

Ook dit jaar is de stoet toegankelijk gemaakt voor mensen met een auditieve beperking.

De commentaar bij de stoet zal getolkt worden door een tolk Vlaamse gebarentaal. Op die manier wil het stadsbestuur er voor zorgen dat ook doven en slechthorenden zich makkelijk kunnen inleven in de stoet.

Vanaf 15u zijn plaatsen voor mensen met een auditieve beperking voorbehouden aan het podium voor het stadhuis op de Markt.

Wat na de stoet?

Na de stoet trekken de druïden, de deken, het stadsbestuur, de broodmandendragers en duizenden toeschouwers naar de top van de Oudenberg (110 m).

In de kapel bidt de deken (de geestelijke overheid) ,samen met het stadsbestuur (de wereldlijke overheid), tot O.L.Vrouw in de Oudenbergkapel en zegent er de ‘krakelingen’.

Daarna is het tijd voor het visjesdrinken. Dat houdt in dat de deken, de burgemeester, de schepenen en de gemeenteraadsleden in het gezelschap van de druïden een slok wijn (=symbool van feestvreugde en verbroedering) drinken waar een visje in zwemt (=symbool van het nieuwe leven). Daarbij wordt een brede beker uit zilver gebruikt, die al 400 jaar oud is.

Dit laatste gebruik werd in 1997 door de dierenrechtenorganisatie Gaia aangeklaagd maar het stadsbestuur werd door de diverse gerechtelijke instanties in het gelijk gesteld.

En daarna de... Krakelingenworp (in de volksmond "Mastellenworp")

De menigte neemt plaats rond het podium en het stadsbestuur gooit dan van op het platform krakelingen naar de toeschouwers. Het zijn circa 10000 gemaakt volgens het aloude recept door de plaatselijke bakkers. Bedoeling is om zoveel mogelijk krakelingen te vangen. Maar... Eén aanwezige wint ook de Gouden Krakeling.

Hoe zit dat precies?

De Gouden Krakeling is gouden juweel in de vorm van een mastel. Om het sieraad te winnen moet je die ene krakeling vangen waar een officieel documentje in verstopt zit. Dit document wordt voor de worp door de stadssecretaris opgesteld en in twee geknipt. Vervolgens maakt men in één van de 10.000 mastellen een opening en stopt men daar één van de papiertjes in. Die mastel gaat daarna weer bij alle andere krakelingen. Het is dus zeker niet zo dat het broodje dat recht geeft op de Gouden Krakeling door de stadssecretaris zelf naar de menigte wordt gegooid. Als dat het geval zou zijn, zou iedereen namelijk in zijn/haar buurt willen staan. Om ervoor te zorgen dat niemand kan vals spelen, houdt de schepen van Feestelijkheden de andere helft van het document op zak. Zo kan na de worp gecontroleerd worden of beide helften wel echt bij elkaar passen.

De Gouden Krakeling werd voor het eerst uitgereikt in 1968. Een plaatselijke juwelier had het jaar daarvoor zelf aangeboden om het sieraad te schenken.

Sinds 1990 wordt het juweel ieder jaar door een andere lokale juwelier ontworpen en vervaardigd.

Na de Krakelingenworp volgt ’s avonds traditioneel de Tonnekensbrand.

Tonnekensbrand, een vuurfeest.

Wat mogen we ons daar bij voorstellen?

Om 20 u wordt op de top van de Oudenberg een stropop (=een met stro omwikkelde mast) aangestoken.

In oorsprong werd met dit gebruik de winterkou verjaagd, om zo de lente te verwelkomen. Het licht en de warmte van het vuur zorgen dan voor een heel bijzondere sfeer. Terwijl het vuur brandt, wordt ook gevolksdanst.

In enkele omliggende gemeenten wordt de Tonnekensbrand met een kleiner vuur "beantwoord".

Op de Oudenberg worden dan brandende fakkels aan de omstaanders uitgedeeld en die brengen het vuur naar de Markt, waar de kermismolens op volle toeren draaien. Zij brengen het vuur zo naar het centrum van de stad.

Symboliek-Herkomst Tonnekensbrand?

---> diverse sagen:

Sage 1: Drie broers die woonden in Assche, Hunnegem en Pamel (Ledeberg) hadden veel ruzie met hun buren. Ze sloten een overeenkomst om elkaar te helpen in geval van nood door op een heuvel rond Geraardsbergen een vuur aan te steken. Dit werd jaarlijks herdacht.

Sage 2: herinnering aan de vermenigvuldiging van de broden uit het Evangelie: Jezus spijsde 5000 man met 5 broden en 2 vissen

Sage 3: volk rondom de stad stak vuren aan als het zich voorbereidde op een strijd

Sage 4: overblijfsel van een heidens offerfeest (om een goede oogst te bekomen) aan Ceres, de godin van de oogst, bij de Kelten. Zij vereerden vuur en zon als afgoden. Er waren vreugdevuren en er werd wijn gedronken met visjes uit de bron om de watergodin te vieren.

NB: jaren later bekeerde het volk zich tot het christendom, maar paus Gregorius de Groote vroeg om niet te ruw te handelen tegen die feesten, maar alles te bewaren en te verchristelijken.

Een grootschalig evenement zoals het Feest van Krakelingen en Tonnekensbrand organiseren lukt natuurlijk niet zonder geld.

Moet het Krakelingencomité in de loop van het jaar veel tijd steken in het zoeken naar middelen?

Nee, op dat vlak hebben we gelukkig de volle steun van het stadsbestuur van Geraardsbergen. Voor de kosten die de organisatie van het feest met zich meebrengt, kan een beroep gedaan worden op de stadskas.

Zelf zetten alle leden van het Krakelingencomité zich trouwens 100 procent vrijwillig in en werken dus allemaal volledig onbezoldigd.

Goed om weten...

Het Feest van Krakelingen en Tonnekensbrand staat sinds 2008 op de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Vlaanderen en werd in 2010 door Unesco opgenomen op de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid.

KRAKELINGENLIED:

'Mastellen zan rondellen' - componist: Alain Mertens - Le grand Sextuor ------> te beluisteren: op YouTube: http://www.youtube.com/watch?v=6G9vsAV5qaM

Te onthouden:

Tonnekensbrand hoort thuis in een bredere traditie van voorchristelijke vuurfeesten en vormt het laaiende orgelpunt van het hele Krakelingengebeuren. Vanaf 19.30u kan je op de Oudenberg genieten van volksdansen door volkskunstgroep Nele (Grimbergen). Om klokslag 20u wordt een pekton aangestoken om de nieuwe lente te verwelkomen. In de omliggende gemeenten wordt de Tonnekensbrand met een kleiner vuur beantwoord: Walmkebrand. Dit jaar wordt vanuit niet minder dan zes deelgemeenten een vreugdevuur gedeeld: Grimminge, Moerbeke,Schendelbeke, Viane, Waarbeke-Nieuwenhove, Zarlardinge. Ook in de aanpalende dorpen Deftinge en Parike zal een gelijkaardig Walkesbrand doorgaan. Op de Oudenberg worden brandende fakkels aan de omstaanders uitgedeeld. Deze brengen het vuur naar het stadscentrum, waar de kermismolens op volle toeren draaien.

                      OUDENAARDE: de oudste inwoner: HANSKE DE KRIJGER

Inleiding: Waar? Wie?

Vroeger liep ik school aan het destijds genoemde O.L.Vrouwecollege in Oudenaarde. Dagelijks passeerde ik het stadhuis en dagelijks werd mijn aandacht getrokken op dat ventje bovenaan. Al vlug wist ik dat dit Hanske de Krijger was en dat Hanske de Krijger bij Oudenaarde hoort zoals de zon bij de maan hoort en alle Oudenaardisten nauw aan het hart ligt. Meer echter niet... Nu ik groot ben ben ik gaan uitzoeken wie dat gouden fiere mannetje, boven op de kroon van de belforttoren van het stadhuis, eigenlijk is en ontdekte ik al vlug dat hij verbonden is met heel wat vertellingen.

Zo vertelt één van de legendes:

Op een zekere dag wou keizer Karel de stad Oudenaarde met een bezoek vereren. De stad was feestelijk versierd en het volk was in dichte drommen afgezakt. Een edelman die veel gelijkenis met de keizer vertoonde, werd per vergissing door de stadswachten aangemeld. De schepenen die de stoet opwachtten bij de stadspoort, begeleidden de heer naar het stadhuis. Maar toen de keizer zelf voor de poorten verscheen, was er niemand om hem te verwelkomen. De keizer nam deze onhoffelijkheid niet erg kwalijk, maar om aan het voorval te herinneren deed hij boven het stadswapen een bril aanbrengen. Een ander verhaal doet de ronde: Toen keizer Karel V Oudenaarde bezocht had de zestiende-eeuwse vaandeldrager en stadswachter Hanske de Krijger die op uitkijk stond hem niet zien aankomen. Hanske de Krijger zou toen in slaap zijn gevallen omdat hij te veel Oudenaards bier had gedronken. Bijgevolg stond de keizer voor gesloten poorten. De keizer zou de stad aangeraden hebben een bril te kopen voor de stadswachter, vandaar de bril in het logo en wapenschild van Oudenaarde.

Iets meer over het beeld...

Wat ook...de Oudenaardse zilver-en goudsmid Blansterins {Blanstrein} vervaardigde in 1530 het mooie beeld van Hanske de Krijger, de volksheld van de stad Oudenaarde en men plaatste het, in 1538, bovenop de belforttoren van het stadhuis (boven de stenen versie van Karels keizerskroon), zodanig dat hij voortaan, vanop het hoogste punt van de stad, alles goed kon opvolgen. Het beeld is 2m hoog en in het brons vervaardigd en met bladgoud belegd. Hij draagt het historische kostuum van een Spaanse soldaat, een 16de eeuwse militaire klederdracht. In zijn rechterhand draagt hij het stadsvaandel met wapenschild van de stad.

Waarom een Spaans uniform?

In de 16de eeuw had keizer Karel een zeer groot koninkrijk. Men zei: 'In zijn rijk gaat de zon nooit onder!' (Als het in Madrid nacht is, dan is het in de Filipijnen dag.) Hij is opgegroeid in de Nederlanden, maar wist zijn rijk verder uit te breiden. Zijn zoon Filips II groeide op in Spanje, vandaar dat men spreekt over de Spaanse Nederlanden. Vandaar ook veel aanwezigheid van Spaanse krijgers in onze streken.

Waarom kwam keizer Karel V zoveel naar Oudenaarde?

Keizer Karel was een vrouwengek. In Oudenaarde kwam hij vooral voor de weversdochter Johanna Van der Gheynst. Hij kreeg er een dochter bij: Margaretha van Parma. Deze groeide tot haar 10de jaar op in Oudenaarde, daarna in Italië. Omdat zij onze taal goed kende werd ze later door haar broer Filips II van Spanje aangesteld als landvoogdes der Nederlanden.

Restauratiewerken:

Meermaals werd Hanske de Krijger voor een restauratiebeurt van zijn kroon gehaald: in 1656, in 1697, in 1772, tijdens de herstellingen van 1840 tot 1852, maar... op de eerste zondag van de maand maart in het jaar 1897 meldde het Zondagsblad van Oudenaarde het volgende: ...Een algemene kreet van afkeuring uitte zich bij onze weldenkende burgerij... Zondagmorgen laatst zijn in de nacht kleingeestige kluchtigaards de afsluiting en de ladders van de stellingen, geplaatst rond de stadhuistorn, opgeklommen en hebben zij het vermaarde standbeeld van Hanske de Krijger met een masker, lompen en een strooien hoed gekleed... Ze hebben waarschijnlijk gedacht: het is morgen karnaval en heel de stad zal om onze klucht kunnen lachen, doch hun werk was een waar fiasco ! De deftige burgerij sprak er schande over...een openbaar gebouw zo beschimpen. Onze politie heeft onmiddellijk opdracht gegeven de vermomming te doen wegnemen. Menig Oudenaards geschiedkundige heeft het standbeeld dat op ons stadhuis prijkt, beschreven en bij alle Oudenaardisten is Hanske ten alle tijden in verering geweest. Daarom is het te hopen dat het stadsbestuur de stellingen zal doen wegnemen totdat de herstelling aan de toren begint, opdat dergelijk werk niet meer zou gebeuren... Een gewaarschuwd man is er twee waard! 's Morgens toen de mensen van de vroegmis kwamen, zagen zij pas hoe Hanske getooid was. Sommigen schaterden het uit ... anderen slaakten een kreet van verontwaardiging.

Het wapenschild:

Het wapenschild draagt zogezegd de legendarische bril die moest toelaten om de vorst beter te zien bij zijn bezoek aan de stad. Over de bril in het wapenschild en in de stadsmerken beweren sommige schrijvers dat dit absoluut niets te maken heeft met keizer Karel, maar dat de bril een eenvoudige vervorming is van de gotische hoofdletter A in de stadsnaam Audenaerde, vroeger geschreven met beginletter A.

De spotnaam van de Oudenaardisten = de brillendragers !!!???

Sommigen beweren dat de spotnaam van de Oudenaardisten de brillendragers is, alhoewel anderen zich houden aan de spotnaam 'Boneknagers'. Vroeger was het de gewoonte dat op kermissen en ommegangen er verkopers van geklakte bonen rondliepen. Deze verkopers roosterden de avond ervoor gedroogde erwten en boontjes op een metalen bakplaat op de stoof. De gedroogde erwten werden opgewarmd tot ze “klakten” dus openbarsten van de warmte. Deze werden verkocht aan 25 centiemen per bekertje geklakte bonen, dat men in de vestzak goot. Men zou het kunnen vergelijken met de hedendaagse kermiskraampjes op de kermis, die nu gepofte maïs verkopen in tipzakjes. Het was voor ons toen een heerlijke lekkernij bij gebrek aan beter. Vele van die verkopers waren afkomstig van Oudenaarde...vandaar...BONEKLAKKERS, soms ook zelfs BONEKNAGERS genoemd.

Toerisme Vlaamse Ardennen heeft nu zelfs een fietsroute uitgestippeld “ De Boneklakkersroute”.

Hanske de Krijger blijft leven in Oudenaarde...

Wat ook...Hanske de Krijger is en blijft de bekendste en oudste lieveling van Oudenaarde, een volksheld en het embleem van de stad. Zijn naam vind je dan ook op verschillende plaatsen in de stad...zo is er de wandelclub Hanske de Krijger, een charmekaffee Hanske de Krijger in de Einestraat nr3, een WTC Hanske de Krijger, een muziekkorps KSA Hanske de Krijger, het Provinciaal Instituut Vlaamse Ardennen richtte vorig jaar zelfs een internationale scholenwedstrijd Hanske de Krijger in, er was ook een Hanske de Krijger-kapperwedstrijd, een Hanske de krijger-bon of cadeaubon waarmee je bij elke Oudenaardse handelaar terecht kunt er is ook een geocaching, zich coördineren met behulp van een wandel-GPS onder de naam 'Onder het oog van Hanske de Krijger' (=een rustige rondgang in en om de stad Oudenaarde die u zal leiden langs enkele historische en culturele locaties) en zelfs...een heuse eigen website Hanske de Krijger.

Toekomst...

Het stadsbestuur, Oudenaarde overweegt om de bril van Hanske de Krijger binnenkort te vervangen door corrigerende en gekleurde contactlenzen... Een goed zicht door stadswachter Hanske de Krijger op de stad Oudenaarde blijft dus zeker en vast verzekerd !!!

Uit de krant van 2011:

Radio Brouwer en de Bonenklakkersprijs:

De Bonenklakkersprijs 2011 gaat naar Radio Brouwer, de Oudenaardse lokale stadszender die vorige jaar haar dertig jarig bestaan vierde. De Bonenklakkersprijs is een symbolische prijs die JongCD&V Oudenaarde al sinds 1984 jaarlijks uitreikt aan een Oudenaardse vereniging, organisatie of initiatief die/dat op cultureel, sociaal of maatschappelijk gebied gezorgd heeft voor extra uitstraling van de stad tijdens het voorbije kalenderjaar. Radio Brouwer werd op 25 juni 1981 gesticht met als doel een informatie-, cultuur-, en ontspanningsmedium te bieden aan de bevolking van de Vlaamse Ardennen. In het begin werd illegaal uitgezonden, met enkele inbeslagnames van het zelf gemaakte radiomateriaal en correctionele straffen voor de medewerkers tot gevolg. Later werden de vrije radio’s gelegaliseerd. Vandaag de dag is Radio Brouwer nog de enige overblijvende lokale stadsradio. Men heeft er veel aandacht voor sportnieuws, met op zondagnamiddag live verslaggeving van op de voetbalvelden in de Oudenaardse regio. Verder belicht de radiozender op zaterdagnamiddag de actualiteit uit de streek en brengen zij thematische programma’s zoals Accordeon Centraal. Naast radio maken organiseert Radio Brouwer ook evenementen, o.a. “The big rally event” en tal van concerten en vedettenparades.

                                                     ELS: GEUTELINGENDORP 

Wanneer?

Het weekend na de feestdag van de H.Apollonia (9 februari) worden in de Zwalmstreek, vooral in Elst, Etikhove, Louise-Marie en Munkzwalm, geutelingen gebakken.

Geutelingendorp?

Het dorp Elst was echter de eerste om de geuteling ook buiten de regio te promoten. Vandaar dat Elst de titel kreeg van 'geutelingendorp'.

Wat is een geuteling?;            

De geuteling werd door Isidoor Teirlinck beschreven als: ' Koek die de vorm en de grootte van eenen pannekoek heeft; doch door middel van eenen langsteligen lepel op den gereinigden vloer van den heeten oven gegoten en niet in de pan gebakken wordt.

Hoe ontstaan?

Voor het ontstaan van de geutelingen moet men, volgens de overlevering, terug tot in de 16de eeuw. Toen de Nederlanden bezet werden door de Spanjaarden, waren er ook in onze streek troepen van Alva gekazerneerd. Na verloop van tijd geraakten die door hun voorraad maïs heen, zodat die hun befaamde gerecht 'tortilla's' niet meer konden bereiden. De legeraanvoerders gaven aan onze lokale bevolking bevel om met tarwebloem iets te maken dat min of meer op tortilla's leek. De geuteling was geboren !

Bereiding?

De traditie zegt dat een goed beslag (of temper voor geutelingen), niet te dun en niet te dik, enkel door oude boerinnen gemaakt kan worden. Als jongere boerinnen het vroeger al eens probeerden, behekste hun oudere collega het beslag, zodat het te dun uitviel en tussen de voegen van de oventegels liep.

Met de hand roert men volgende ingrediënten tot een luchtige deeg: 5 kg zeer fijne tarwebloem met laag asgehalte 6 l uierverse melk 40 eierdooiers uit kakelverse eieren (zeer bepalend voor de kwaliteit van de geuteling) 350 gr bakkersgist 1 koffielepel zout 1/2 glas water een snuifje kaneel (voor het aroma) het tot sneeuwschuim opgeklopte wit van de eieren. Het aldus bereide deeg laat men goed rijzen. Een perfecte gisting duur 15 à 20 minuten.

Belangrijk: eens het deeg voldoende gerezen is, moet die zo vlug mogeijk gegoten worden. Deeltje per deeltje gaat daarna in de oven, waarvan het vuur minstens 500 graden heet moet zijn en links en rechts warm wordt gehouden door een wilgenhoutvuur. Het gebak wordt als het klaar is, uit de oven gehaald met een lange 'ovenpale'( of schup) en op stro gelegd om af te koelen. Het stro geeft aan de geuteling zijn speciale geur. De opgeblazen geuteling kan hierdoor aan alle kanten uitblazen en terug ineenzakken tot zijn uiteindelijke wat verschrompelde vlakke vorm.

Zo'n bakte is goed voor zo'n 100 à 120 geutelingen. Per bakbeurt mogen er zo'n 8 tot 10 worden gegoten.

d'Ieste Geute?

Op zondag 26 januari 2014 zal sterrenchef Peter Goossens de eerste geuteling gieten in Brakel-Elst. Dit wordt d'Ieste Geute genoemd. Peter Goossens wist ons te vertellen dat een geuteling het lekkerst smaakt als hij ingesmeerd is aan zijn bruinste kant met boter en bestrooid met een laagje kandijsuiker.

                     

H.Apollonia?

De H.Apollonia is de patroonheilige van Elst.

Vanwaar komt de naam 'geuteling'?

Het woord 'geuteling' komt zo goed als zeker van geut of geute. Dit stemt overeen met de inhoud van een pollepel, die bevestigd wordt aan een lange gietstok en die gebruikt wordt om het opgerezen deeg of beslag in de oven te brengen. De 'geute' wordt net middenop een oventegel uitgegoten, opdat het deeg niet zou uitlopen in de voegen en de geuteling niet gaaf zou blijven, zoals de regels het voorschrijven.

Orde van de Geuteling?

In 1985 hield men in Munkzwalm 'de Orde van de Geuteling' boven de doopvont. Bedoeling was jaarlijks personen, die zich verdienstelijk maakten in de lokale toeristische branche, te bekronen als 'ridder in de orde van de Geuteling'.

Geutelingenfeesten?

Tot de jaren '30 was het bakken van geutelingen een gebruik dat bij de vele huisarbeiders in de Vlaamse Ardennen voorkwam. Rond Maria Lichtmis maakte ieder een ketel deeg en trok ermee naar de dichtbijzijnde oven , waar een soort pannenkoeken werden gegoten op de gloeiende stenen van de houtoven. Vervolgens werd het lekkers in gezelschap verorberd. De kelen werden gespoeld met een fles jenever (Balegemsen). Met de teloorgang van de huisarbeid verdwenen de geutelingen in de goot...tot de plaatselijke jeugd in de jaren zeventig de typische pannenkoeken nieuw leven inblies. Nog eens tien jaar later werd het Geutelingencomité opgericht. De jaarlijkse Apolloniakermis (in de maand februari) werd steevast de Geutelingenfeesten genoemd.

Programma?

Op 2 en 9 februari 2014 is het ovenmuseum open van 13u30 tot 17u. Er is deskundige uitleg over de geschiedenis van de geuteling. Je kan er kijken hoe de geuteling gebakken wordt. Je kunt er geutelingen proeven en uiteraard ook kopen. Maar het echte geutelingenfeest begint pas op... zaterdag 15 februari 2014 zijn er de 'geutelingenwandeltochten' in samenwerking met Dwars Door Brakel. Wandelen door de natuur van Elst en omstreken via 3 lussen van ongeveer 6km.Vanaf 20u zijn er in de verwarmde tent live-optredens van verschillende bekende vedetten:Bart Kaëll, Paul Severs, Swoop, Matthias Lens, Leentje, Dietwin de Jodelaar, e.a. Op zondag 16 februari 2014 is er een feestnamiddag met live muziek en om 16u de geutelingenworp (via elevator met kraanbaak). Het feest gaat door 's avonds en tot diep in de nacht met optredens van Willy Somers.

Sluiting ovenmuseum?

Op zondag 23 februari 2014 is het ovenmuseum voor de laatste keer dit jaar in werking. Kortom: kom dan voor de laatste keer dit jaar naar Elst kijken hoe de geutelingen gemaakt worden en uiteraard ook proeven van de geutelingen. Naar 't schijnt zijn de laatste geutelingen altijd de beste geutelingen met 100% garantie van geen last meer van tandpijn!!! Alle Elstenaars en de H.Apollonia verwachten u ! Smakelijk !