OUDENAARDE: de oudste inwoner: HANSKE DE KRIJGER
Inleiding: Waar? Wie?
Vroeger liep ik school aan het destijds genoemde O.L.Vrouwecollege in Oudenaarde.
Dagelijks passeerde ik het stadhuis en dagelijks werd mijn aandacht getrokken op dat ventje bovenaan.
Al vlug wist ik dat dit Hanske de Krijger was en dat Hanske de Krijger bij Oudenaarde hoort zoals de zon bij de maan hoort en alle Oudenaardisten nauw aan het hart ligt. Meer echter niet...
Nu ik groot ben ben ik gaan uitzoeken wie dat gouden fiere mannetje, boven op de kroon van de belforttoren van het stadhuis, eigenlijk is en ontdekte ik al vlug dat hij verbonden is met heel wat vertellingen.
Zo vertelt één van de legendes:
Op een zekere dag wou keizer Karel de stad Oudenaarde met een bezoek vereren. De stad was feestelijk versierd en het volk was in dichte drommen afgezakt. Een edelman die veel gelijkenis met de keizer vertoonde, werd per vergissing door de stadswachten aangemeld. De schepenen die de stoet opwachtten bij de stadspoort, begeleidden de heer naar het stadhuis. Maar toen de keizer zelf voor de poorten verscheen, was er niemand om hem te verwelkomen. De keizer nam deze onhoffelijkheid niet erg kwalijk, maar om aan het voorval te herinneren deed hij boven het stadswapen een bril aanbrengen.
Een ander verhaal doet de ronde:
Toen keizer Karel V Oudenaarde bezocht had de zestiende-eeuwse vaandeldrager en stadswachter Hanske de Krijger die op uitkijk stond hem niet zien aankomen. Hanske de Krijger zou toen in slaap zijn gevallen omdat hij te veel Oudenaards bier had gedronken. Bijgevolg stond de keizer voor gesloten poorten. De keizer zou de stad aangeraden hebben een bril te kopen voor de stadswachter, vandaar de bril in het logo en wapenschild van Oudenaarde.
Iets meer over het beeld...
Wat ook...de Oudenaardse zilver-en goudsmid Blansterins {Blanstrein} vervaardigde in 1530 het mooie beeld van Hanske de Krijger, de volksheld van de stad Oudenaarde en men plaatste het, in 1538, bovenop de belforttoren van het stadhuis (boven de stenen versie van Karels keizerskroon), zodanig dat hij voortaan, vanop het hoogste punt van de stad, alles goed kon opvolgen.
Het beeld is 2m hoog en in het brons vervaardigd en met bladgoud belegd. Hij draagt het historische kostuum van een Spaanse soldaat, een 16de eeuwse militaire klederdracht. In zijn rechterhand draagt hij het stadsvaandel met wapenschild van de stad.
Waarom een Spaans uniform?
In de 16de eeuw had keizer Karel een zeer groot koninkrijk. Men zei: 'In zijn rijk gaat de zon nooit onder!' (Als het in Madrid nacht is, dan is het in de Filipijnen dag.) Hij is opgegroeid in de Nederlanden, maar wist zijn rijk verder uit te breiden.
Zijn zoon Filips II groeide op in Spanje, vandaar dat men spreekt over de Spaanse Nederlanden. Vandaar ook veel aanwezigheid van Spaanse krijgers in onze streken.
Waarom kwam keizer Karel V zoveel naar Oudenaarde?
Keizer Karel was een vrouwengek. In Oudenaarde kwam hij vooral voor de weversdochter Johanna Van der Gheynst. Hij kreeg er een dochter bij: Margaretha van Parma. Deze groeide tot haar 10de jaar op in Oudenaarde, daarna in Italië. Omdat zij onze taal goed kende werd ze later door haar broer Filips II van Spanje aangesteld als landvoogdes der Nederlanden.
Restauratiewerken:
Meermaals werd Hanske de Krijger voor een restauratiebeurt van zijn kroon gehaald: in 1656, in 1697, in 1772, tijdens de herstellingen van 1840 tot 1852, maar...
op de eerste zondag van de maand maart in het jaar 1897 meldde het Zondagsblad van Oudenaarde het volgende:
...Een algemene kreet van afkeuring uitte zich bij onze weldenkende burgerij...
Zondagmorgen laatst zijn in de nacht kleingeestige kluchtigaards de afsluiting en de ladders van de stellingen, geplaatst rond de stadhuistorn, opgeklommen en hebben zij het vermaarde standbeeld van Hanske de Krijger met een masker, lompen en een strooien hoed gekleed... Ze hebben waarschijnlijk gedacht: het is morgen karnaval en heel de stad zal om onze klucht kunnen lachen, doch hun werk was een waar fiasco ! De deftige burgerij sprak er schande over...een openbaar gebouw zo beschimpen. Onze politie heeft onmiddellijk opdracht gegeven de vermomming te doen wegnemen. Menig Oudenaards geschiedkundige heeft het standbeeld dat op ons stadhuis prijkt, beschreven en bij alle Oudenaardisten is Hanske ten alle tijden in verering geweest. Daarom is het te hopen dat het stadsbestuur de stellingen zal doen wegnemen totdat de herstelling aan de toren begint, opdat dergelijk werk niet meer zou gebeuren... Een gewaarschuwd man is er twee waard!
's Morgens toen de mensen van de vroegmis kwamen, zagen zij pas hoe Hanske getooid was. Sommigen schaterden het uit ... anderen slaakten een kreet van verontwaardiging.
Het wapenschild:
Het wapenschild draagt zogezegd de legendarische bril die moest toelaten om de vorst beter te zien bij zijn bezoek aan de stad.
Over de bril in het wapenschild en in de stadsmerken beweren sommige schrijvers dat dit absoluut niets te maken heeft met keizer Karel, maar dat de bril een eenvoudige vervorming is van de gotische hoofdletter A in de stadsnaam Audenaerde, vroeger geschreven met beginletter A.
De spotnaam van de Oudenaardisten = de brillendragers !!!???
Sommigen beweren dat de spotnaam van de Oudenaardisten de brillendragers is, alhoewel anderen zich houden aan de spotnaam 'Boneknagers'.
Vroeger was het de gewoonte dat op kermissen en ommegangen er verkopers van geklakte bonen rondliepen. Deze verkopers roosterden de avond ervoor gedroogde erwten en boontjes op een metalen bakplaat op de stoof. De gedroogde erwten werden opgewarmd tot ze klakten dus openbarsten van de warmte. Deze werden verkocht aan 25 centiemen per bekertje geklakte bonen, dat men in de vestzak goot.
Men zou het kunnen vergelijken met de hedendaagse kermiskraampjes op de kermis, die nu gepofte maïs verkopen in tipzakjes.
Het was voor ons toen een heerlijke lekkernij bij gebrek aan beter.
Vele van die verkopers waren afkomstig van Oudenaarde...vandaar...BONEKLAKKERS, soms ook zelfs BONEKNAGERS genoemd.
Toerisme Vlaamse Ardennen heeft nu zelfs een fietsroute uitgestippeld De Boneklakkersroute.
Hanske de Krijger blijft leven in Oudenaarde...
Wat ook...Hanske de Krijger is en blijft de bekendste en oudste lieveling van Oudenaarde, een volksheld en het embleem van de stad.
Zijn naam vind je dan ook op verschillende plaatsen in de stad...zo is er
de wandelclub Hanske de Krijger,
een charmekaffee Hanske de Krijger in de Einestraat nr3,
een WTC Hanske de Krijger,
een muziekkorps KSA Hanske de Krijger,
het Provinciaal Instituut Vlaamse Ardennen richtte vorig jaar zelfs een internationale scholenwedstrijd Hanske de Krijger in,
er was ook een Hanske de Krijger-kapperwedstrijd,
een Hanske de krijger-bon of cadeaubon waarmee je bij elke Oudenaardse handelaar terecht kunt
er is ook een geocaching, zich coördineren met behulp van een wandel-GPS onder de naam 'Onder het oog van Hanske de Krijger' (=een rustige rondgang in en om de stad Oudenaarde die u zal leiden langs enkele historische en culturele locaties)
en zelfs...een heuse eigen website Hanske de Krijger.
Toekomst...
Het stadsbestuur, Oudenaarde overweegt om de bril van Hanske de Krijger binnenkort te vervangen door corrigerende en gekleurde contactlenzen...
Een goed zicht door stadswachter Hanske de Krijger op de stad Oudenaarde blijft dus zeker en vast verzekerd !!!
Uit de krant van 2011:
Radio Brouwer en de Bonenklakkersprijs: 
De Bonenklakkersprijs 2011 gaat naar Radio Brouwer, de Oudenaardse lokale stadszender die vorige jaar haar dertig jarig bestaan vierde.
De Bonenklakkersprijs is een symbolische prijs die JongCD&V Oudenaarde al sinds 1984 jaarlijks uitreikt aan een Oudenaardse vereniging, organisatie of initiatief die/dat op cultureel, sociaal of maatschappelijk gebied gezorgd heeft voor extra uitstraling van de stad tijdens het voorbije kalenderjaar.
Radio Brouwer werd op 25 juni 1981 gesticht met als doel een informatie-, cultuur-, en ontspanningsmedium te bieden aan de bevolking van de Vlaamse Ardennen. In het begin werd illegaal uitgezonden, met enkele inbeslagnames van het zelf gemaakte radiomateriaal en correctionele straffen voor de medewerkers tot gevolg.
Later werden de vrije radios gelegaliseerd. Vandaag de dag is Radio Brouwer nog de enige overblijvende lokale stadsradio. Men heeft er veel aandacht voor sportnieuws, met op zondagnamiddag live verslaggeving van op de voetbalvelden in de Oudenaardse regio.
Verder belicht de radiozender op zaterdagnamiddag de actualiteit uit de streek en brengen zij thematische programmas zoals Accordeon Centraal. Naast radio maken organiseert Radio Brouwer ook evenementen, o.a. The big rally event en tal van concerten en vedettenparades.
|
