Kinderliederen1. Door J.P. Heije.

I. Dauw.

Och, kijk! - Wat zijn de bloempjes nat!

't Is of ze huilden van den nacht,

Zie eens - daar ligt een heele vracht

Van druppeltjes op ieder blad:

Zeg, moeder! - wat ze schelen zou?

Kan het ook wezen van de koû? -

- Ja, liefje! Zeker weet ik 't niet,

Wat of de bloempjes deren kan;

Maar - moet ik 't zeggen, kleine man? -

't Zijn ook geen traantjes, die gij ziet;

Die druppels doen de bloempjes goed...

't Is dauw, die 't plantje laaft en voedt.

- Zoo zal 't u nog wel dikwijls gaan, -

Zoo ziet ge, eerst als gij ouder wordt,

Wat heil op ons wordt uitgestort

In menig', schijnbaar droeven traan;

En hoe die dauw in ons gemoed

De hemelbloemen groeijen doet.

[p. 360]

II. Haantje.

Haantje, haantje, koekeloer!

Wat een stappen,

Wat een grappen

Maak je, voor een handje voêr;

'k Denk, als ik zoo'n spuls moest maken,

Eer ik wat te bikken had,

Eer ik aan den kost kon raken,...

Dat ik liever nooit weêr at. -

- Dwaze knaap, onnoozle bloed!

Al dat praten

Zoudt ge laten,

Waren je ouders niet zoo goed;

'k Zal, als te avond of te morgen

Ook uw disch niet is gedekt,

En ge eens voor u zelv' moet zorgen,

Zien, wat voor gezigt gij trekt.

Als gij de ouders eens verliest,

Die u geven

Om te leven,

Zal het blijken wat gij kiest;

'k Denk, dan maakt ge, onnoozle jongen!

Zoo ge ondankbaar blijft en traag,

Nog wel andre kromme sprongen

Voor het vullen van uw maag.

[p. 361]

III. Bloemen en vogels.

De kleine bloempjes op de heide,

De kleine vogels in het nest,

Zij hebben 't ook niet altoos best,

Maar worden dan toch groot op 't lest.,

De Heer des Hemels zorgt voor beide; -

En dikwijls waakt een vrome hand

Voor vogelijn en heideplant.

Dan kunnen ze onbekommerd groeijen

En krachten putten uit den nood:

Des vogels lied juicht: ‘God is groot!’.

De plant geeft bloesems, wit en rood,

En zoete geuren onder 't bloeijen; -

En beide danken God den Heer,

En wie hen kweekte, Hem ter eer. -

Gij knapen, meisjes - dartle kleenen! -

Gij wilde vogels - plantjes teêr! -

Ook u beschermt des Hemels Heer; -

Zijn Geest daalt in de harten neêr,

Opdat ze u hulp en schuts verleenen. -

o Zingt en bloeit dan Hem ter eer.

Gij wilde vogels - plantjes teêr!

[p. 362]

IV. Voorzigtig.

Kindren! brandt je bekje niet!

Beter is 't wat hard geblazen,

Kleine bazen!

En een beetje meer geduld,

Dan te krijgen door uw schuld

Hier een blaar en daar een bult.

Kindren! brandt je handjes niet!

Beter is 't niets aan te raken,

Kleine snaken!

Dan te merken naderhand

Tot uw schaê en tot uw schand',

Dat ge uw pootjes hebt gebrand.

Kindren! brandt je hartjes niet!

Dat zou 'k nog het ergste vinden,

Kleine vrinden!

Dat geeft vlekken, bruin en zwart,

Dat geeft plekken, ruw en hard,

Dat geeft eeuw'ge rouw en smart.

[p. 363]

V. Zwaantje.

Zwaantje, met uw witte pluimen,

Met uw vlerken groot en wijd!

'k Zie het wel, hoe trotsch ge zijt,

Als ge 't water zoo doet schuimen!

Al de vogels klein en teêr

Jaagt gij weg uit beek en vlieten,

En de schuchtre vischjes schieten

Haastig in de diepte neêr.

Mooi dat zijt ge boven velen,

Slank en statig buiten kijf;

Kostbaar dons bedekt uw lijf;

Maar, wat kan dat andren schelen?

Zie dien kleinen nachtegaal,

Graauw en pover in de veêren, -

Maar wat kan hij kwinkeleeren...

Zwaanlief! hè! dat 's meer dan praal?

Zwaantje! wilt gij nedrig wezen,

'k Wed, dat gij, door heel de streek,

Als het siersel van de beek

Wordt bewonderd en geprezen:

Maar, blijft gij zoo trotsch en fier, -

'k Zeg dan, als ik u hoor gaglen

En op ganzenpoot zie wagglen....

Och! 't is toch een ak'lig dier.

[p. 364]

VI. Ooijevaar.

Ooijevaar, lepelaar!

'k Zit zoo graag naar u te kijken,

Als gij, dragend dat ge zweet,

Door de heldre lucht komt strijken -

En van rust noch poozen weet,

Voor' uw nest, geheel gereed,

Hoog in d'eikenboom mag prijken.

Ooijevaar, lepelaar!

Als ge dan nog vele weken

Zoo geduldig de eijers broedt,

En - als 't jong er uit komt breken -

't Met zoo trouwe liefde voedt,

Zie, dan vind ik u zóó goed,

Dat ik 't haast niet uit kan spreken!

Lieve vrind, aardig kind!

'k Dank u voor uw vriendlijkheden!

Maar hebt gij weleens bedacht,

Wat uw ouders voor u deden

Sinds men u ter wereld bragt,

En hoe ze altijd, dag en nacht,

Nog hun moeite aan u besteden?

Lieve vrind, aardig kind!

Breng het telkens u te binnen:

Ik zorg weinig maanden maar....

Zie!.... doch de ouders, die u minnen,

Zorgen reeds zoo menig jaar....

Dat is liefde en trouw, voorwaar!

Die 't van mijne ver nog winnen! -

Nagevolgde liederen, door J.P. Heije.1840

XI. De koning van thule(1).

Zelter, Arion B.I. Seit. Goethe.

87, N^o, 34.

Er was een koning in Thule,

Getrouw tot aan het graf,

Wien, stervensreê, zijn liefste

Een' gouden beker gaf.

Niets was op aarde hem dierder,

Hij dronk dien elken dag;

Zijne oogen werden vochtig

Als hij den beker zag.

En bij zijn sterven, verdeelde

Hij steden en gebied,

Gaf alles aan zijne erven,

Alleen den beker niet.

Hij zat aan 't vorstelijk gastmaal

Met al zijn ridders neêr,

Ten troonzaal van zijn vadren,

Op 't hooge slot aan 't meir.

Dáár dronk de koning, de grijze,

Den laatsten levensgloed,

En wierp den heilgen beker

Naar onder in den vloed.

[p. t.o. 214]

DE KONING VAN THULE.

[p. 215]

Hij zag hem vallen en kantlen

En zinken diep in 't meir,

Zijne oogleèn vielen neder,

En nimmer dronk hij weêr.

XII. Het Maria-beeld.

F. Schubert. Nachlass. Schreiber

10^tes Heft, N^o. 3.

Wees gegroet, gij Moeder Gods,

Heil'ge Maagd, Gebenedijde!

Zonder vlek en zonder trots,

In des Heeren gunsten blijde;

Landlijke eenvoud stichtte hier,

Onder 't loof der eikenboomen,

Een kapelle, zonder sier,

Nedrig als het hart der vromen.

Vogeltjes met zoet gefluit

Kwelen liedren U ter eere;

De Englen, luistrend naar 't geluid,

Buigen zwijgend voor hunn' Heere:

Kinderkens, des dorpjes roem,

Komen 't Kindeken begroeten,

Korenaar en korenbloem

Offrende aan zijn kleene voeten.

O! wie hier een stille kluis

Onder 't eikenloof mogt bouwen,

Moeder Gods! bij 't nedrig huis,

U gesticht door uw getrouwen!

IJdel wordt der wereld pracht,

Waar de Hemel met zijn stralen

Zóó der Aarde tegenlacht,

En ze op d' ootmoed neér doet dalen.

XIII. Het oog van den nacht.

Kalliwoda. Op. 54. Schnetzler.

Vroom bewaakt in stillen nacht

't Oog des Hemels ons geslacht;

't Lacht nit donker hemelblaauw,

't Spiegelt zich in avonddaauw;

't Schemert, door 't cypressenloover,

Onzer dierbren graven over.

't Glimlacht vriendlijk zacht en klaar

Op een teederminnend paar;

[p. 216]

't Ziet de vreugde, 't ziet de smart

In 't verborgen menschenhart;

't Doet een' krans van zilvren stralen

Op des Dichters voorhoofd dalen.

En een troos, voor de aard' te hoog,

Daalt er uit dat lagchend oog;

't Is alsof 't weemoedig vraagt:

Waarom niet uw leed geklaagd?

Hier is de eindpaal van uw klagen,

Duld - en hoop op beter dagen! -

't Kaatst dan van den sneenwberg neer,

't Baadt zich in het blanke meir,

't Vonkelt op het schuim der baren,

't Flikkert door de lindeblâren,

't Kust door donkre vensterbogen

't Liefste meisje mond en oogen.

Vriendlijk oog, dat ons bewaakt

Als de stille nacht genaakt,

Dat de sluimring ons verzoet,

Schoone maan! o! wees gegroet!

Geef den sluimrende, den moede

Zoete droomen, en uw hoede!

XIV. Elfen.

mendels. barthody, h. heine.

Op. 19. (Neue Liebe).

'k Zag bij maan en starreblinken

De Elfen, die het bosch doortrokken;

Zilvren horens hoorde ik klinken,

En 't gelui van zilvren klokken.

Hun gespan droeg gouden manen,

Pijlsnel vloog de luchte wagen

Pijlsnel voort, als wilde zwanen,

Die in dartlen wedstrijd jagen.

Lachte niet de koninginne

Bij het vlugtig verder snellen?

Geldt die lach haar, die ik minne?

Zou die lach mijn' dood voorspellen?

Nagevolgde liederen, door J.P. Heije(1)1840

IX. Mignon's lied.

spohr(2). Op. 37. Goethe.

Kent gij het Land, waar de citroenboom bloeit,

In 't donker loof de lichte oranje gloeit,

Een zoele wind de blaauwe lucht doorgeurt,

De mirte groent, de lauwertak zich beurt:

Kent gij het wel?

Dáárheen, dáárheen

Rigt ik met U, Geliefde! mijne schreèn!

Kent gij het huis? Op zuilen rijk en hoog

Verheft de zaal haar' trotschen, breeden boog.

Het marmer leeft, de beelden zien mij aan:

Wat heeft men U, onschuldig kind! gedaan?

Kent gij het wel?

Dáárheen, dáárheen

Rigt ik met U, Beschermer! mijne schreèn.

Kent gij den berg en 't steil en kronklend pad?

Het muildier baadt zich in der wolken nat:

In holen woont der draken zwart gebroed,

De rots stort neêr en over hem de vloed;

Kent gij het wel?

Dáárheen, dáárheen

Gaat onze weg, mijn Vader! Kom, dáárheen!

X. Pelgrims-spreuk.

M. Barth. Op. 8. P. Flemming.

Slijt niet, in bang versagen,

Uw dagen

Met klagen!

Al bukt gij vast

Door leed en last,

Gods sterke hand helpt dragen.

Wat heeft gij, voor 't verborgen'? -

Voor zorgen

Van morgen!

Uw levenslot

Berust bij God,

Rust in Zijn' schoot geborgen.

God is een sterke veste,

De beste,

Die restte!

Als iedre staf

Bezwijkt bij 't graf,

Blijft, Vader! Gij de leste! -

(1)Zie Gids N^o. 2, bladz. 73.

(2)Behalve spohr, is dit lied door beethoven, reichardt, romberg en verschillende anderen op muzijk gebragt.

Nagevolgde liederen door J.P. Heije1840.

XIX. De lindeboom.

Lindpaintner.

Een' lindeboom weet ik in 't eenzame veld,

Waar bladen en bloesems aan prangen,

Daarheen trekt mij 't harte, met heimlijk geweld,

Met innig en smachtend verlangen;

Den avond van 't afscheid, bij 't schijnen der maan,

Zag ik daar het laatst wien ik minde,

Toen zijn wij te zamen, zoo trenrig, gegaan

In 't eenzame veld, naar de linde.

En toen ik den dierbre nog eenmaal omving

En 't afscheid zoo innig mij griefde,

Toen gaf mij zijn hand een' verlovenden ring,

Als blijk van bestendige liefde.

Ik gaf hem een mesje, met zilveren hecht,

Waarop zich twee harten vereenen;

Toen sprak hij: ‘Dit zij eens het beeld van onz' echt!’

En bad mij zoo droef niet te weenen.

Toen sneed er mijn liefste, met bevende hand,

In 't jeugdige hout van de linde,

Mijn' naam en den zijnen, verknocht door een' band,

Ten teeken, hoe teêr hij mij minde!

Ach! daarom vertoef ik zoo menigen keer

Bij 't suizen van 't welkende loover;

O! kom toch, mijn liefste! kom spoedig toch weêr,

De tijd van haar' bloei is haast over.

[p. 476]

XX. Afsplegeling.

Nauenburg, j.p. heije.

Arion B. VI, Seit. 18.

De zilveren spiegel van 't blaauwende meir

Kaatst helder, Maria! uw beeldtenis weêr,

Een mengling van weemoed, van schalkheid en lust,

Een' weêrglans van zonlicht, door 't water gekust.

O, spiegel uwe oogjes, mijn lief! in den vloed,

Outsteek er het kil van de golfjes in gloed;

Zij ruischen en fluistren een lied tot uwe eer:

O, spiegel uwe oogjes, mijn lief! in het meir.

En vreest gij de diepte van 't lokkende nat,

Mijn arm, allerliefste! u beschuttend omvat;

En vreest gij de kilte der kus van den vloed?

Mijn adem ontsteekt weêr aw' hoezem in gloed.

XXI. Witte rozen.

Spohr.

(Zemire und Azor.)

Sneeuwblanke rozen!

Zacht is uw kleur;

Beeltuis der onschuld!

Zoet is uw geur;

Zonlicht doorschemert

Blozend uw' knop;

Lagchend uit doornen

Heft gij u op.

Dauwdruppen hoogden

't Smetloos satijn,

Toen ik uw bloemen

Brak voor 't feslijn.

Stervend nog spreidt ge

Geuren voor mij.

Lieflijke rozen!

Leven en sterven

Wil ik als gij.

Nagevolgde liederen door J.P. Heije 1840.

XV. Vroeg-voorjaar(1).

C. Blum. Goethe.

Ruischende stroomen!

Vloeit reeds uw nat,

Suizende boomen!

Draagt ge reeds blad?

Pas is de winter

Stormend ontvlugt,

Of reeds begint er

't Kiemen der vrucht!

Koeltjes! doordringt ge

Nu al den hont?

Nachtegaal! zingt ge

Nu al in 't woud?

Lieve gespelen!

Komt in den hof,

Laat ons er kwelen

't Voorjaar tot lof! -

Koestrende luchtjes,

Zonnig getij,

Geurige zuchtjes,

Welkom zijt gij!

Voorjaar! keer immer

Tijdig genneg,

Ons komt ge nimmer,

Nimmer te vroeg!

XVI. Verraden Liefde.

Franz Otto. A. von Chamisso.

(Orpheus. N^o. 171)

Toen 's nachts ik u kuste, mijn liefje!

Heeft niemand ons kozen bespied;

De sterren, zij glansden aan 't luchtblaauw,

De sterren mistrouwden wij niet!

Er is een ster gevallen,

Die heeft het de golfjes gemeld,

De golfjes hebben 't den steven.

De steven den bootsman verteld.

De bootsman zong het een' avond

Zijn allerliefste voor;

Nu zingen 't op maekten en straten

De maagden en knapen in koor.

(1)Alleen het hoofddenkbeeld van dit Lied is aan goethe ontleend. - De melodie is te vinden in adela's Liedersammlung, Erstes Heft. N^o. 126.

Buiten.1851
Drie Liederen van J.P. Heije.

I.

Boeijen kommer, vrees of smart

U met ijzren banden,

Wordt het u te bang om 't hart

In uwe enge wanden;

Open deur en venster ras,

Spring er uit naar buiten,

Zie eens, of 't niet mooglijk was,

't Leed er in te sluiten.

Drink dan eerst een volle toog

Levenslucht en geuren;

Zie eens rond met open oog,

Of gij de Aard ziet treuren;

Sla dan naar des Hemels boog,

Waar de starren prijken,

Vrij, maar vroom, den blik omhoog...

En uw leed zal wijken.

[p. 228]

o Natuur! uw trouwe borst

Heeft mij nooit bedrogen;

'k Heb er steeds voor iedre dorst

Laafnis ingezogen:

En - als 't kind aan Moeders schoot,

Schreijend ingeslapen,

Had ik weêr bij 't morgenrood

Al mijn leed verslapen.

II.

Nu rust ik uit - nu rust ik uit

In bloemen en in geurig kruid;

En nu ik u ben ingegleden,

o Donzen bed, satijnen peul',

Nu voelen eerst mijn kranke leden,

Hoe gij mij zijt tot baat en heul.

Trouw hondje! - gij, gij wist het wel! -

Het scheen mij enkel dartel spel,

Als gij uw neusje in 't gras gingt steken: -

Maar nu, nu weet ik wat het was,

En hoe de kwalen en gebreken

Genezen door dat groene gras.

En sla 'k, zoo liggend, dan mijn oog

Naar 't helderblaauw van 's hemels boog,

Om 't koestrend zonlicht in te drinken,

Dan is 't, of in die zee van gloed

Mijn ziel wil zinken en verzinken,

Tot ze in den Hemel landen moet.

[p. 229]

Maar als dan 't oog verblind zich sluit, -

Roep ik in dankbre blijdschap uit:

Heil! dat ik nog op aard mag wezen!

Dat ik - een stumper als ik was -

Nu, haast van alle leed genezen,

Nog liggen mag in 't groene gras!

III.

Wat sist er door de boomen?

Wat suist er langs het dal?

De vogels sluimren al,

En alle bloempjes droomen!

Het bleeke maanlicht rust

Op 't bed van veldviolen, -

Ter sluiks, door 't meest verscholen

En 't zedigst bloemelijn gekust.

Of schuilt gij in mijn harte,

Gij stem, zoo zacht en teêr?

Of zijt gij van 't weleer

Een toon vol vreugd en smarte? -

Of roept een geestendrom...

‘Waar Poëzij haar leven

Aan droomen weet te geven,

o Zanger! wees daar wellekom!’

Zoo giet dan in mijn ziele,

Gij, stemme der Natuur!

De vrede van dit uur: -

En als ik nederkniele

En droomend ga ter rust

Op 't bed van veldviolen,

Worde ik door 't meest verscholen

En 't zedigst bloemelijn gekust.

Verzen1917
Door G.H. Priem.

Meiliedje.

Als weer de lauwe windekes

Gaan spelen op de fluit,

Dan roepen al de kindekes

De Mei tot koning uit.

De Meie, de Meie,

De wereld is de bruid!

Ze kransen en ze kronen er

Zijn jongen blonden kop,

En trekken hem al jolende

Den hoogsten heuvel op.

De Meie, de Meie,

En dansen om den top.

Dan klappen ze in de handekens

En zingen blij een lied:

De Mei is koning in het land

En schooner is er niet.

De Meie, de Meie,

Die glimlacht als hij 't ziet.

Zijn droomblauwe oogen tintelen,

Zijn glimlach is zoo zoet,

Er sparkelt uit zijn blonde haar

Een glans als zonnegloed.

De Meie, de Meie,

Die maakt de wereld goed.

[p. 458]

Twee liedjes.

I.

De blanke bloem, geboren

In 't witte morgenlicht,

Sluit bij het dagvergloren

De blaren dicht.

Maar 't gouden hart blijft gloeien

In de ambergele kluis,

Die lauwe geure' omvloeien

En nachtgeruisch.

Zóó is mijn ziel een bloeme,

Wier fulpen urn omvat

Wat menschentong niet roeme:

Haar zonneschat.

II.

Ik sta en tast in 't duister,

Ik sta en tast rondom,

Toch is verborgen luister

Alom.

Ik sta en hoor in 't duister,

Maar zwijgen is rondom,

Toch is een vreemd gefluister

Alom.

Ik sta en wacht in 't duister,

Mijn lippen blijven stom....

God, wat geheim omruischt er

Me alom?

Liedjes.

I.

Als rinkelgetrommel van tamboerijn

En geklepper van castagnetten,

Zoo zal nu dit simpele liedje zijn

Om danspasjes bij te zetten.

Voetje hier, voetje daar, draai nu rond, zie zoo,

Met sleepjes en stapjes en draaitjes,

Twee naar links, twee naar rechts, nu gekeerd heel vlug,

En terug weer met kleine zwaaitjes!

In mijn hoofd zat dit wijsje en 't moest er uit,

Als een vogeltje, dat wou vliegen.....

O, wat een plezier, dat ik daarop nu

Jou lichaampje-lief zie wiegen!

Als rinkelgetrommel van tamboerijn

En geklepper van castagnetten,

Zoo moest er dit simpele liedje zijn

Om danspasjes bij te zetten.

[p. 343]

II.

Zooals een lichtje schemert,

Goud-bevend in den nacht,

Zoo neuriet door mijn leven

Een liedje, teer en zacht.

Een liedje van verlangen,

Een liedjen als een droom,

Die huivert bij 't ontwaken

En vlucht met bleeken schroom.

Een liedje als menschen-weenen,

Violen-fluisterklacht......

Wilt g'ook dat liedje zingen,

O liefste, zing het zacht!

G.H. Priem.

Twee gedichten  1919
Door
Nine van der Schaaf

Ziel die verweven ligt

In alle leven,

Rijst als een lijflijk gebaar,

Als in de avond de zon

Valt van zijn kim en een vogel

Scheert langs verlaten hemel.

Na de geweldige klank

Van de lichtstroomende zon,

Na de uitbundige aardsche koren

De een-stemmige liederen stijgen,

't Woord van de ziel in de stilte.

Die fluistert zijn avondgebed,

Heft zich op witte vleugels

Boven de breede dampen

Die nog de gloed bewaren.

‘Als deze aarde verbloedt

Geef mij een witte aarde

Die te bestijgen.

[p. 297]

In en uitgaande

Van dood naar leven,

Leven naar dood,

Zie ik een volk dat dichter bij sterren-geheimnis,

In fierst geluk vredige en vruchtbare planeet bewoont,

Door alle stormen heen laat mij die kust bereiken.

Een voor een rijzen daar bloemen uit witte liefde

Die ik bemin en dieren die elkander niet verdelgen.’

Sage
(Schilderij van Gust. v.d. Wall Perné)

Uw sage is in mijn hart, ik zag diezelfde boomen,

Die verre kust, want met uw scheepjes ben ik meegevaren,

Wij vreemde scheepslui kwamen met verborgen vracht.

De groote zee kon 't met zijn lied niet duiden,

Zoo groot verwachting in het hart der vaarders,

Terwijl de machtige wind de zeilelapjes bolde.

De stuurlui droomden en zij stuurden recht

Door storm door stilte naar dat onbekende,

En eenmaal lag het land, het droomland daar:

Een schrale kust, wondere boomenverhalen, 't schorre

Zand, in golf verstild, lag voor 't betreden reê,

En 't lied der zee brak en de wolken stegen stom,

Breed-machtig, hulploos in hun woest gebaren,

Zonnevlam sloeg spleet van geel in 't golvend grauw.

Nog voeren scheepjes, drie, heel fier en klein,

De stuurlui hielden 't roer, de vreemde kust kwam bij,

De ziel der vaarders trok de wondere boomen over.

Gedichten  1917   28
Door
Nine van der Schaaf

I

Mijn ziel was lang een gekooide vogel,

Maar in den nacht werd mij vrijheid gegeven,

Een ernstige stem gebood mij: vlieg uit!

Ik zong en wilde een hart roeren, een hart winnen,

Maar een hand leidde mij uit, mij ontvingen

Veel stille sterren en koelt' in de boomen suisde

En zweeg. Ik droomde na dat gefluister

Hoe de nacht de wintersche boomen had genomen

In doodlijke omarming.

II

Ik volgde een licht op een eenzame weg,

't Was 't licht dat een reizende pelgrim droeg,

Het was een droom van licht,

Dan volgde een droom van duister.

Nu ben ik de reizende pelgrim en zwerf in den nacht,

Om mij is 't nachtelijk duister der aarde ongebroken,

In den nacht bloeit de droomende menschenziel en de sterren bloeien.

[p. 118]

III

Stille oneindigheid die te slapen schijnt,

Wijl mijn hart in aardsch liefhebben zoo luid droomt,

Met uw sterrenpracht verrijk ik mijn liefde,

Ik zoek de gedachte die eeuwig leeft,

Ik wil de warmte van uw groot hart benaderen.

IV

Ster die daar beeft en fonkelt,

Uit het aardsch donker staar ik u aan, gij zijt

Zoo vast en zoo eenzaam. Uw leven fonkelt mij tegen,

Maar mijn liefde houdt mij van u gescheiden,

Ik zwerf en luister naar vage verre geluiden,

Die zijn als eentonig droef ruischen van stroomende beken,

Aarde's ontroering verwart mij en lokt mij langs moeilijke wegen,

Ik vind donkere beken en droom van vergetelheid dicht bij een oever.

V

Liefde is als de wolken die glijden,

Van horizon tot horizon gaan,

Zij blijven niet, maar verschijnen toch altijd weder,

Zij beelden zoo vele en zoo vluchtige gestalten uit,

Zij zijn van den hemel de zachte bewogenheid

En het dreigende zwart. - Zij zijn vreemd. -

Als zij verdwijnen is de hemel gedachtenloos, mysterieus schoon,

Dan heeft de liefde geen vorm, is blauw als de hemel en eeuwig.

VI

Mijn liefde is de geheime bloem van mijn ziel

En de bloemen der aarde zijn haar verganklijke beelden,

[p. 119]

Zij, de onzichtbare, is al de ontroering der aarde,

Teer als vergankelijk schoon, - vanwaar het geheim

Dat zij, brooze bloem, eeuwig zal leven?

Vanwaar heeft de ziel haar schoonste geheim verkregen?

VII

Lang is de weg van streven der jeugd naar eindlijke doodsvrede,

Herinnering vergaat en maar eene ontroering blijft over,

Huiver van eeuwigheid vaart door het leven heen.

Mysterieus zijn de zielen der menschen; vreemder dan sterren

De oogen der menschen die vragend hun ziel openbaren,

Weemoedige glimlach: wij blinden en dooven,

Wij zijn eenzaam en dwalen in 't duister en weenen

Als nabij ons een vlam 't gelaat van een makker verlicht.

VIII

Zijn wij een? zijn wij velen? wij zijn strijders,

Droom van den strijder is immer alleen te zijn,

Droom van den strijder is eenzame wegen te volgen,

Met zijn liefde en haat, de onbedorven gezellen.

Maar in de groote en sombere daden van 't leven,

Droomt hij een blijderen droom, vindt hij: vereenen!

Mint hij te vuriger den broeder dien hij nooit kende.

IX

Het is stil in mijn tuin en de muren zijn hoog rondom,

Achter de muren verbergt zich het morgenrood en het avondrood,

Daar is mijn jeugd verblonken, zoo lang geleden,

Klein is mijn tuin, onhoorbaar mijn gaan door de paden,

Bloemen, waarom bloeien en sterven wij hier alle dagen?

Wij zijn klein en gevangen, wij leven onhoorbaar buiten de wereld.

[p. 120]

X

Bloemen en jeugd droom ik u altijd tezamen,

Bloemen nabij en jeugd die verliet mij en de dood -

Droom die vereenigt wat ver van elkaar was, mijn ziel kent

Wel het luide sterven als de rukkende herfstwind de bloei

Rooft, maar in enkele stonden van lente en zomer

Ben ik een gast in mijn tuin, een vreemde,

Zoo is mijn ziel jong nog en vol verwachting.

XI

Als de beelden der aarde verflauwd zijn in schemer van smart,

Gaat mijn verlangen niet naar den eentonigen morgen,

Want bleek is het licht des daags. Mijn verlangen gaat

Naar de roode en geurende roos in den nacht van smart,

Reine en roode vlam van den nacht! En het teerste gejubel

Is om mij. - ‘Liefde is uw! - Liefde kan niet vergaan. -

Liefde is boven u, leidt u, een blinde, want om u

Die wereld die gij niet ziet. - Maar gij zijt

Veilig daar ik u leid! - In de bleeke dagen

Zal ik vergetelheid zijn, en bloei in de schoone nachten.’

XII

Altijd zal de aarde dat bekoorlijke land zijn,

Waar wij een enkele keer juichend ontwaken,

Een enkle keer fluistren: wij zijn rijk, wij, die de aarde bewonen!

En omhoog is dat gefluit zoo lieflijk, die stijgende

Leeuwerikszang, het geluid dat stijgt naar oneindigheid, en zacht

Weerkomt op aarde. Dan droomen wij dien oneindigen droom

Van zaligheid, - maar de aarde is koud geworden, de nevel

Geeft ernstige gedachten en het blijde lied klinkt niet meer.

[p. 121]

XIII

Het verleden is donker, in de toekomst een verre straling van licht,

Of heel ver een zwaard wordt geheven dat vlamt in 't donker,

Triumfeerende kracht na de kracht der oude regimenten.

- Daar wordt een ridder verwacht zoo groot en zoo stout,

Dat hij de zachtheid der aarde die machteloos neerligt,

Zal doen opstaan en kronen tot bruid, - het machtige goud

Haar kroon en de teederste bloemen haar kleed.

- Daar wordt een ridder verwacht zoo stout....

D' aarde is een vrouw die baart,

D' aarde is een vlam, een bloem, een zwaard.

XIV

In de velden en in de bosschen en bij de bergen,

Waren donkere drommen krijgsvolk in maanlichten nacht.

Een gedaante, blank als het maanlicht, zagen de wakende mannen.

Zij sprak niet en de krijgers zwegen en dachten stil voor zichzelf:

Dat is de vrede. En vrede voelden zij was de grootste weldaad.

Een vergeten zang werd dan zacht aangeheven door enkelen, bij de bergen,

En in de bosschen en in de velden klonk zacht van enkele stemmen

Diezelfde zang onder de blanke maan. Veel mannen dommelend luisterden.

De nacht was lang en schoon. Die sliepen hadden eindlooze

Droomen van vrede en weerzien. Maar de morgen die volgde was rood.

De nevel verdampte langzaam en de wintersche zon verwarmde

De koude aarde maar weinige momenten. De kanonnen brandden.

Van 't volk stierven velen eer 't middag was. En in den nevel

School weer de zon toen 't middag was. De wintersche aarde was hard en

Bewustloos en voelde het bloed niet dat over haar uitstroomde.

In avondrood eindde de sombere dag.

En in de maannacht verzwond de nevel en blonk weer de gansche hemel.

[p. 122]

XV

- Zoo ik u vind kan ik rusten, dan is al 't verleden glansloos en ver,

Dan zal ik dien tragen beurtzang met de heiligen zingen,

Die stierven op aarde in den gloed van een eeuwige liefde,

Hun zang is de dood en het leven, nooit luider op aarde dan de

Woeste geluiden van honger en haat, doch vreemder, en in den hemel hoorbaar.

XVI

Glorie is niet de vrede maar dieper dan vrede,

Vrede' is de valsche spiegel der zee als de wind niet woedt,

Glorie de bodem der zee, daar is rust en verderf en veel doode

Schatten zijn daar, en paleizen; - de zang der sirene

Maakt het hart van den zeeman groot als hij luistert in stilte,

Zij is 't geheim der wereld en onweerstaanbaar.

XVII

Die leeft ver van haar liefste, hoort vele stemmen zonder te luisteren,

Ziet de eentonige dagen donkeren, en klein om het avondlicht

Ziet zij haar wereld, en buiten weet zij het wijd sterdoorflonkerd

Nachtland en wacht en vraagt: zal ik in deze avond uw stem hooren?

Zult gij van groote brandende sterren den weg vernemen,

Die voert naar de verborgen en eeuwige vlam van mijn liefde?

XVIII

De teedere stille bloem die geduldig in schoonheid prijkt,

Verkleurde en verdween, zoo verdwijnen de schoone jeugdige bruiden.

[p. 123]

Voor de poort van een vreemde wereld staan zij droomend,

Als de poort opengaat luiden de lenteklokken,

Als zij zingend binnentreden gaat nevens haar de donkere

Priesteres van het leven en als de bruiden zwijgend

Om haar heen zijn, biecht zij in machtige zangen

Haar oneindig verleden en uit haar laait de nooit eindende

Begeerte en de bruiden buigen zich, de wereld

Is een onmeetlijk woud geworden van bloeien en sterven.

XIX

Ik heb u lief, liefde is mijn god, hij komt met zachte woorden

En fierst gezang, hij is onzichtbaar, doet van oogen droomen

Die diep en zacht zijn, in vermanend woordloos vragen:

Zoekt gij naar mij? Waarom naar mij? - Mijn liefste,

In 't tumult der wereld en in stilte bloeit in mij uw gedachte

Die woordloos in mij viel. Ik weet niet wie gij zijt. 'k Weet u

De vreemdeling, die in de sprook mijns levens kwam en ging, en nooit

Vergeten werd. Gij zijt mij aangeduid, menschlijk en toch oneindig,

Ik ben een kind en hoor altijd van u. Uw oogen zijn mij lief.

Zoek ik naar u? Ik zoek een blinkend god,

Ik vind de dood en 't wonder en ook u. In chaos van de wereld

Is wijsheid van mijn droomen lichtend spoor. Voert mij naar u?

Mijn hart is klein. Mijn hart brandt stil. Ik weet, ik zal

Niet sterven gaan. Ik weet: de god der menschen spaart geen menschen,

Doch in 't hart dat liefheeft sparkelt zijn ondoof baar vuur.

XX

Ik heb u lief. Uw leven is zoo ver van 't mijne

En zoete droomen zijn bedrieglijk om mij heen. 't Verlaten land

Wordt weeldrig door mijn droomenbloei. Zij rijzen vol belofte,

Als bloemen op haar stengels rijzen, teer en schoon.

[p. 124]

- Mijn bloemen, machtelooze, gij verbloeit vergeefs,

Want die ik liefheb is zoo ver van hier,

Uw geur zweeft om u, wijl ik eenzaam zwerf,

Altijd zien vreemde oogen mij verwonderd aan,

Ik kom altijd tot u weerom. Gij rijst weer vol belofte

Wijl 't zomer is. Gij leeft en ik wil sterven

André