Het wetsvoorstel over de invoering van een maximumfactuur voor energie werd begin van de week afgeketst. Het wetsvoorstel van SP.a- en PS-parlementsleden - met de steun de groene partijen - werd weggestemd door CD&V en Open VLD, hun Franstalige tegenhangers en het Vlaams Belang. Het bewijs is geleverd. Er is wel degelijk eenheid mogelijk over de taalgrenzen heen. Althans als het tegen de kleine man is. Dan luwen de communautaire twisten. Zelfs het extreem-rechtse en separatistische Vlaams Belang stemt over dergelijke zaken met de Franstalige en Belgischgezinde partijen. Vlaams Belang? Eerder patronaal belang.

Dalila Douifi die voor de SP.a het voorstel had ingediend, wees op de grote winsten van Electrabel. Vorig jaar rijfde de energieonderneming 2,3 miljard euro binnen. Dat is zowat 500 euro per gezin. Als je de aangekondigde prijsstijgingen daar bij rekent, dan mag je er gerust 170 tot 200 euro aan toevoegen. Volgens Karine Lalieux van de PS is de maximumprijs een "tijdelijke noodmaatregel".

Het valt zeker toe te juichen dat de SP.a en de PS zich op dit terrein, de strijd tegen de levensduurte, hebben gevonden. Het zou steeds zo moeten zijn. Als het van SP.a Rood zou afgehangen dan was er ook een wetsvoorstel ingediend om onmiddellijk een einde te stellen aan de prijsverhogingen van oktober en de volgende in januari 2008. Ook zou een SP.a Rood parlementair geëist hebben dat de BTW op gas en elektriciteit zou dalen van 21 procent naar 6 procent, dat de controlecommissie - de CREG - de bevoegdheid zou krijgen tariefverhogingen te blokkeren. Als kers op de taart zou zo'n volksvertegenwoordiger ook de nationalisatie van Electrabel bepleiten.

Wat opvalt in de hele aanpak van de SP.a en de PS rond dat wetsvoorstel is de grote discretie hier rond. Dat de rechterzijde hierover grote stilte wil, begrijpen we. Op deze manier worden ze niet te veel ontmaskerd. Mogelijk zijn de PS- en SP.a-parlementsleden vergeten wat buitenparlementaire actie betekent. Dit voorstel hadden ze aan de grote klok moeten hangen. Mogelijk denkt de partijtop dat de krachtsverhoudingen in het parlement, de zetelverdeling die uit de stembus van 10 juni is gekomen, vast en onveranderlijk zijn. De SP.a en de PS doen er de volgende keer beter aan om hun voorstellen te schragen door een massale informatiecampagne in de volkwijken en de bedrijven met affiches, folders, open vergaderingen en acties aan de talrijke zetels van Electrabel en de andere energiebedrijven. De SP.a en de PS hadden een front kunnen vormen met de vakbonden en talrijke verenigingen - ook en vooral uit de christelijke arbeidersbeweging -, consumentenorganisaties en ecologische groepen.

Had dit de stemming doen kantelen? Waarschijnlijk niet. Wel zou het een eerste stap zijn naar een grote mobilisatie tegen oranje-blauw. De onderhuidse ongerustheid over de stijgende levensduurte is groot. Vroeg of laat verandert die ongerustheid in openlijke woede. De ‘mood' op de militantenbijeenkomst van het ABVV verleden week is daar een aanduiding van. Die woede zoekt een politieke uitdrukking. Een ideale gelegenheid voor de SP.a en de PS om een alternatief te bieden op het communautaire gezwets. Dat is ook wat de achterban van de socialistische partijen verwacht.